Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik Final 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Toplumsal hareketler aşağıdakilerden hangisi ile başlamıştır?
Barış hareketleri
|
çevre hareketleri
|
İşçi hareketleri
|
Küreselleşme karşıtı hareketler
|
Çevre hareketleri
|
2.Soru
1960’ların sonlarından itibaren Avrupa ülkeleri ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkan yeni toplumsal hareketlerin talepleri, 1980’lerin ortalarından itibaren canlanan yurttaşlık tartışmalarıyla koşutluk içindedir. Zira uluslararası göçün artışı, milliyetçiliğin canlanması, Batı Avrupa’da çok kültürlü ve çok ırklı hâle gelen bir nüfus yapısından kaynaklanan gerilim, Doğu Avrupa’daki toplumsal hareketlerin demokratik politik talepler ve sivil özgürlükler etrafındaki devrimci dönüşümleri harekete geçirmesi gibi gelişmeler, dünyanın pek çok bölgesinde yurttaşlık tartışmalarının canlanmasına neden olmuştur.
Bu parçaya göre, aşağıdaki çıkarımlardan hangisine varılabilir?
Yeni toplumsal hareketler, ekonomik dağıtım meselelerinden çok yaşam biçimleriyle ilgilenmektedir. |
Yeni toplumsal hareketler beraberinde yeni vatandaşlık tartışmalarını da getirmiştir. |
Yeni toplumsal hareketler, amaçlarının evrensel olmadığını ve potansiyel üyeliklerin koşullu olduğunu ortaklaşa kabul etmişlerdir. |
Yeni toplumsal hareketler, çoğulculuk, demokrasi ve güçlü bir sivil toplum ile nitelenen toplumlarda ortaya çıkmıştır. |
Yeni toplumsal hareketler, ırksal, dilsel, etnik gurur politikasına dair mücadeleler geliştirmiştir. |
A, D ve E seçeneklerinde, 1960’lı yıllardan başlayarak Batı sanayi toplumlarında oluşan “yeni değerler”in yeni bir siyaset ve siyasal eylemlilik anlayışına yol açtığı ve bu değer, hareketler çağında siyasetin, refah devletinin ve Fordist/Keynesçi ekonominin sağlayabileceği politikaların ötesinde, bireysel yaşamın kendisiyle ilgili ve yaşamın değişik biçimlerine dayalı olarak tanımlanmaya başladığı, böylelikle farklılıkların tanınması temelinde gelişen yeni bir siyaset anlayışının ortaya çıktığı ele alınmıştır. C seçeneğinde, yeni toplumsal hareketlerin öznel ve tikel karakteri vurgulanmıştır. Oysa parçada, yeni toplumsal hareketler ile yeni vatandaşlık tartışmaları arasında ne tür bir ilişki olduğu anlatılmıştır.
3.Soru
Marksçı sınıf kuramına göre kapitalizm söz konusu olunca işçi sınıfı ve burjuvazi dışında kalan kısım için öngörülen süreç aşağıdakilerden hangisidir?
Bu iki temel sınıfın dışında yer alan ara katmanların güçleneceği öngörülür. |
Bu iki temel sınıfın tamamen tasfiyesi öngörülür. |
Bu iki temel sınıfın birleşerek ara katmanları oluşturması öngörülür. |
Bu iki temel sınıfın ara katmanlara baskısı öngörülür. |
Bu iki temel sınıfın dışında yer alan ara katmanların tasfiyeye uğrayacağı öngörülür. |
İşçi sınıfı ve burjuvazi sınıfın dışında yer alan ara katmanları kapitalist gelişme neticesinde tasfiyeye uğrayacağı öngörülür.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “Patrimonyalizm” için söylenebilir?
Marx’ın sermaye sınıfının emekçiler üzerindeki hegemonyasını belirtmek için kullandığı bir terimdir. |
Dobb’a göre “üretime koşulan araç, alet, yapı ve mal stoklarının bir kelime ile sermayenin esas itibariyle özel ya da bireysel mülkiyet konusu olduğu bir sistemdir.” |
M. Weber’in Batı dışı toplumları tanımlamak için kullandığı bir kavramdır. |
Emeğin iletişimsel gücünün kapitalist işe tabi kılındığını söyleyen üretim biçimidir. |
Toplumsal yapının bileşenleri hakkında sahip olunması gereken bilgidir. |
Kapitalist sanayileşmenin gelişimi ve sınıf yapısını detaylı bir şekilde analiz eden K.Marx ve M.Weber erken kapitalist toplumları incelerken toplumsal yapıyı, sınıfsal konumları da içeren dinamik bir çerçevede geliştirmiş olmalarına rağmen, geç kapitalistleşen toplumları incelerken bu teorik çerçeveyi kullanmamışlar. K.Marx Asya Tipi Üretim Tarzı ve M.Weber patrimonyalizm benzeri kavramlar geliştirmişler.
5.Soru
İki yetişkin ve üç çocuktan oluşan bir aile için standart diyeti sağlayacak minimum haftalık gelire ne denir?
Yoksulluk sınırı |
Açlık sınırı |
Minimum barınma ve giyim gereksinimi |
Mutlak yoksulluk |
Göreceli yoksulluk |
Rowntree farklı büyüklüklerdeki hane halkları için bu standart diyete tek bir mali bedel belirlenmesinin olanaksızlığını da düşünüp iki yetişkin ve üç çocuktan oluşan bir aile için standart diyeti sağlayacak minimum haftalık geliri hesaplamış ve buna yoksulluk sınırı demiştir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yoksulluk ve toplumsal sınıf ilişkisini ele alan yaklaşımdır?
Alternatif yoksulluk |
Standart yoksulluk |
Görece yoksulluk |
Çalışan yoksullar |
Açlık sınırında yoksullar |
Kültürel değerler, davranışlar ve toplumsal sınıf ilişkisini ele alan yaklaşım "görece yoksulluk" kavramı yoksulluk ve toplumsal ilişkiyi ele almaktadır.
7.Soru
“Siyasi erk’e katılma, seçme-seçilme haklarını” ifade eden ve bunlardaki kazanımları 19.yüzyılda “herkese eşit oy hakkı” ilkesinin yasal olarak kabul edilmesi ile gerçekleşen hakları ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Sivil haklar |
Sosyal haklar |
Siyasi haklar |
İnsan hakları |
Yurttaş hakları |
Siyasi haklar, “Siyasi erk’e katılma, seçme-seçilme haklarını” ifade eder ve bunlardaki kazanımlar ancak 19.yüzyılda “herkese eşit oy hakkı” ilkesinin yasal olarak kabul edilmesi ile gerçekleşmiştir.
8.Soru
Radikal demokrasi siyaseti aşağıdakilerden hangi ikisine alternatif olarak ortaya çıkmıştır?
Marksizm ve Postmarksizm |
Liberalizm ve Marksizm |
Liberalizm ve Postmarksizm |
Kapitalizm ve Marksizm |
Modernizm ve Postmodernizm |
Liberalizme ve Marksizme bir alternatif olarak sunulan radikal demokrasi siyaseti, bir toplumsal devrim programına başvurmaksızın kapitalizmin demokratik dönüşümünü olanaklı gören anlayışı solun yeni paradigması olarak görmektedir.
9.Soru
Bir kültürde sadece ekmek ve tahıl ürünleri ile alınan kalori miktarı başka bir kültürde proteinli gıdalar ile sağlanabilir. dolayısıyla, kalori miktarından ziyade yiyeceklerin besin değerini hesaplamak önemli olmuştur. Bütün bu tip yoksulluk hesapları literatürde nasıl adlandırılmıştır?
Göreceli yoksulluk
|
Açlık sınırı
|
Standart diyeti
|
Mutlak yoksulluk
|
Minimum barınma
|
10.Soru
Geçmişteki ve şimdiki toplumsal tipler ve hareket biçimleri arasında radikal bir kopma olduğunu varsayarak postmarksist bir belirleme yapan aşağıdakilerden hangisidir?
Siyasal versiyon |
Kültürel kimlik |
Kültürel versiyon |
Özerklik |
Küreselleşme |
Kültürel versiyon, geçmişteki ve şimdiki toplumsal tipler ve hareket biçimleri arasında radikal bir kopma olduğunu varsayarak postmarksist bir belirleme yapar. Toplumsal bütünlüğü, siyasal versiyonun tersine; kültürel koşullarla özdeşleştirir.
11.Soru
“İster ilkel, ister feodal, ister modern temel yapılarda ya da bunların değişim içindeki çeşitlenmeleri halinde olsun, her sosyal yapı, bu yapıyı meydana getiren sosyal müesseselerin (kurumların), insan ilintilerinin ve bunların karşılıklı münasebetlerinden (ilişkilerinden) doğan sosyal değerlerin birbirlerini karşılıklı olarak etkiledikleri bir bütündür” düşüncesi kime aittir?
M.B. Kıray |
K. Boratav |
Behice Boran |
Emile Durkheim |
Max Weber |
Türkiye’de toplumsal değişimin sosyoloğu olarak tanınan M.B.Kıray, bu kısmi ve izole edilmiş analiz tarzına karşı meselenin doğru konulması açısından şu önemli argümanı ileri sürer: “İster ilkel, ister feodal, ister modern temel yapılarda ya da bunların değişim içindeki çeşitlenmeleri halinde olsun, her sosyal yapı, bu yapıyı meydana getiren sosyal müesseselerin (kurumların), insan ilintilerinin ve bunların karşılıklı münasebetlerinden (ilişkilerinden) doğan sosyal değerlerin birbirlerini karşılıklı olarak etkiledikleri bir bütündür.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi radikal demokrasi projesinin temel varsayımlarından biri değildir?
Eski sınıf dayanışmalarını benimsemektedir. |
Çağdaş toplum artan bir farklılaşma, toplumsal ilişkiler ve deneyimlerin bir çeşitlenmesi, yaşam tarzlarının çoğulluğu ve kişisel kimliklerin fazlalaşması ile karakterize olmaktadır |
Radikal demokrasinin, toplumsal ilişkilerin bu çok katlılığına, insanların farklı gereksinimlerini ve deneyimlerini tanıyan karmaşık ve farklı eşitlik kavramlarıyla yanıt vermesi gerekmektedir. |
İlk koşul olarak sınıf kategorisinin terk edilerek ve bunun yerine kentsel, ekolojik, anti-otoriter, anti-kurumsal ve feminist hareketler gibi farklı kimlik ve siyasetleri ifade eden yeni toplumsal hareketlerin radikal demokrasi siyasetinin temel özneleri olması gerekir. |
Radikal demokrasi liberal demokratik ideolojiyi tümüyle yadsımak yerine, liberal demokrasiyi radikal ve çoğulcu demokrasi yönünde derinleştirmek ve yaygınlaştırmak gerektiğini savunmaktadır. |
Eski sınıf dayanışmaları bozulmuştur ve başka kimliklere dayanan ve başka baskılara karşı olan toplumsal hareketler -cinsiyet, ırk, etniklik, cinsellik vb. ile ilgili olarak- çoğalmıştır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bağımlılık okulu analizlerinde kullanılan metropol-uydu kavramlarına bir örnektir?
ABD – Türkiye |
ABD – Rusya |
Afganistan – Nijerya |
Şili – Gürcistan |
Almanya - Fransa |
“II. Dünya Savaşından sonra.... Türkiye’nin gelişmesi zengin kapitalist memleketlerin lütuf ve iştahlarına terk edilmiştir… Gerçekten de dış yardım büyük yabancı monopollere avantajlı pazar sağlamaya ve Türkiye’de de bu monopollere tabi bir burjuva sınıfı geliştirmeye yönelmiştir” Doğan AVCIOĞLU bu sözleriyle metropol-uydu kavramlarına çok güzel bir örnek teşkil etmiştir. Metropol, bu örneklemde zengin kapitalist ülkelerdir. Uyduları konumuna getirildiği söylenen ise gelişime aç ve zengin kapitalist ülkelerden destek bekleyen, II. Dünya savaşından çıkmış ve yeni kurulmuş bir ülke olan Türkiye’dir.
14.Soru
M. Weber geç kapitalistleşen toplumları analiz etmek için sorduğu “Kapitalizm niçin sadece Batı toplumlarında gelişti de diğer toplumlarda gelişmedi?” soru bize aşağıdakilerden hangisini anlatır?
Kapitalizm ve sanayileşmenin Batı toplumlarına özgü koşullarda biçimlendiğini göstermektedir. |
Batı toplumlarında yüz yüze ilişkilerin ve karizmatik liderin önemli olduğunu açıklar. |
Kapitalist modernleşmenin-sanayileşmenin kaynağını Doğu ahlakının yaygınlaşmasından hareketle açıklamaktadır. |
sosyal bilimlerin analizlerinin tarafsız, nesnel bilgi içerdiği düşüncesi vermektedir. |
Diğer toplumlarla kurulan ilişki kapitalist sanayileşmenin derinleşmesine ve genişlemesine neden olur. |
Weber erken sanayileşen toplumların, diğer toplumlara göre değişik iç dinamikleri olduğunu ve ona göre incelenmeleri gerektiğini savunmuştur.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ile yoksulluk ilk kez toplumsal bir sorun olarak gündeme gelmiştir?
18. yüzyılda İngiltere’de çıkarılan yoksulluk yasaları |
19. yüzyılda Almanya’da çıkarılan yoksulluk yasaları |
17. yüzyılda Almanya’da çıkarılan yoksulluk yasaları |
18. yüzyılda Fransa’da çıkarılan yoksulluk yasaları |
17. yüzyılda Fransa’da çıkarılan yoksulluk yasaları |
Yoksulluk ilk kez 18. yüzyılda İngiltere’de çıkarılan “yoksulluk yasaları” (Poor Laws) ile bir toplumsal sorun olarak gündeme gelmiş ve hep bireylerin var olma/yaşamın sürdürebilme sorunu olarak görülmüştür.
16.Soru
Eski toplumsal hareketler ile yeni toplumsal hareketlerdeki anlayış değişikliği karşılaştırıldığında aşağıda verilenlerin hangisinden söz edilemez?
Eski paradigmada resmi örgütlenmeler ve büyük ölçekli temsil birlikleri söz konusudur.
|
Eski paradigmada grup gibi davranmayan ancak belli konular etrafında bir araya gelmiş gruplar söz konusudur.
|
Eski paradigmada özgürlük ve maddi ilerleme temel değerler arasındadır.
|
Yeni paradigmada barış, çevre gibi konular ön plandadır.
|
Yeni paradigmada kişisel özerklik ve kimlik temel değerler arasındadır.
|
17.Soru
“Adalet” ve “eşitlik” gibi kategorilerin liberal bağlamlarından çıkarılıp demokratik bir siyasal söyleme eklemlenmesi gerektiğini savunan düşünür çifti, aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Deleuze-Derrida |
Foucault- Lacan |
Marx-Lenin |
Alain Touraine-Claus Offe |
Laclau ve Mouffe |
Laclau ve Mouffe’a göre “adalet” ve “eşitlik” gibi kategoriler liberal bağlamlarından çıkarılıp demokratik bir siyasal söyleme eklemlenmelidir. Dolayısıyla onlar, değişim ve bürokratikleşme ile liberal-demokratik bir siyasal ideolojiyi yeniden formüle ederek, toplumsal çatışmaların genişlemesini ve yeni siyasal öznelerin oluşumunun bağlamını oluştururlar.
18.Soru
Kapitalizm içerisinde varlıkların piyasada alınır-satılır bir sermaye malı haline gelmesi süreci olarak ifade edilebilecek kavram aşağıdakilerden hangisidir?
İşçileşme
|
Mülksüzleşme
|
Ulusallaşma
|
Metalaşma
|
Zenginleşme
|
19.Soru
I. Çocuklarda ölüm oranı
II. Kaliteli suya erişim oranı
III. Çocuklarda beslenme oranı
İnsani gelişim endeksi yukarıdaki hangi ölçütleri ele almaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve III |
I, II ve III |
Yoksulluğun ölçülmesinde kullanılan araçlardan biri 1990 yılından beri kullanılmakta olan İnsani Gelişme Endeksidir. Bu ölçümde yaşam kalitesi göstergelerine yer verilmektedir. Bu göstergeler çocuklarda beslenme oranları, çocuklarda ölüm oranları, toplumsal cinsiyet bazında gelişmeler, kaliteli suya erişim oranları ve benzeri insani gelişmeye ilişkin ölçütleri ele almaktadır.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi son yıllarda alt sınıfları suçlamaya yönelik kullanılan betimlemelerden değildir?
Kalıtımsal olarak aşağı olan |
Sömüren |
Göçmen |
Sorumsuz |
Tembel |
Son yıllarda hak eden/hak etmeyen yoksul tanımları alt sınıf şeklinde tanımlanmaktadır. Genelde bu kavram, sosyal bilimciler tarafından çok dikkatle kullanıldığı hâlde ‘Yeni Sağ’ görüşlerin ve politikacıların elinde nerede ise kalıtımsal olarak aşağı olan, sosyal refah devletini ve vergi ödeyenleri haksız yere ‘sömüren’, çok akıllı olmayan, kültürel hayat algılarında sorumsuz ve tembel olan, kumar oynayarak parasını gereksiz harcayan ve benzeri betimlemelerle bazı toplumsal kesimleri suçlamaya yol açmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ