Türk Dili 1 Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirmiştir.Yukarıda sözü edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?
Kutadgu Bilig
|
Dîvânü Lügâti’t Türk
|
Atebetü’l-Hakâyık
|
Dîvân-ı Hikmet
|
Mukaddimetü’l-Edeb
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi düz-dar bir ünlüdür?
e
|
u
|
ı
|
ö
|
e
|
3.Soru
Türkçe yapı bakımından aşağıdaki hangi sınıfa dahildir?
İzole |
Çekimli |
Bükünlü |
Bitişken |
Yalınlayan |
Türkçe sondan eklemeli dil olarak bitişken diller sınıfında yer alır. Doğru cevap D' dir.
4.Soru
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde kırpma yoluyla yapılmış bir sözcük bulunur?
Kolunda jilet dövmesi bulunan biri bize doğru yaklaşıyordu. |
Bu tümce yanlıştır. |
Yeter artık, baydın. |
AB'ye giriş başvurusunun üzerinden on beş sene geçti. |
Çarpışmaktan on beş santimle kurtulduk. |
Kırpma, çok heceli bir sözcüğün bir veya daha fazla hecesini kaldırarak yeni sözcük oluşturma yoludur: Kilo (< kilogram), motel (< motor otel), pop (< popüler), santim (< santimetre) vb. Doğru yanıt E seçeneğidir.
5.Soru
“Görüş, tokalaş” örneklerindeki gibi -ş- veya –ış- eki alrak türetilen eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eden çatı aşağıdakilerden hangisidir?
Edilgen çatı |
Olumsuzluk çatısı |
Dönüşlü çatı |
İşteş çatı |
Kuvvetlendirme çatısı |
“Görüş, tokalaş” örneklerindeki gibi -ş- veya –ış- eki alrak türetilen eylemin iki veya daha fazla öznesinin bulunduğuna, eylemin karşılıklı veya birlikte yapıldığına işaret eden çatı işteş çatıdır. Doğru cevap D’dir.
6.Soru
I. Türkçenin Farsçaya ait bir kelimeyi sistemine dâhil etmesi örnek olarak verilebilir.
II. En sık rastlanan dil ilişkisi olarak değerlendirilir.
III. Alıntı olarak adlandırılabilir.
IV. Benzerlikler arasında rastlantı yoktur, hepsi ödünçlemeden kaynaklanmaktadır.
Yukarıdaki ifadelerden hangisi kopyalama ile ilgili olarak doğrudur?
Yalnız II |
Yalnız III |
I, IV |
I, II, III |
II, III, IV |
Kopyalama en sık rastlanan dil ilişkisi olarak değerlendirilir. Alıntı olarak da adlandırılabilir. Türkçenin Farsçaya ait bir kelimeyi sistemine dâhil etmesi örnek olarak verilebilir. Ancak benzerliklerin hepsi ödünçlemeden kaynaklanmamaktadır, aralarında rastlantı bulunabilir.
7.Soru
Adları çeşitli yönlerden niteleyen ve belirten sözcüklere ne isim verilmektedir?
Ad
|
Sıfat
|
Zamir
|
Zarf
|
Edat
|
8.Soru
Aşağıdaki bilgilerden hangisi, Türkçe kökenli sözcüklere ilişkin geçersiz bir bilgidir?
Türkçe kökenli sözcüklerdeki /c, f, ğ, h, v/ ikincil ünsüzlerdir. |
Türkçe kökenli sözcüklerde “j” harfi bulunmaz. |
Yumuşak g (ğ) sesi, Türkçeye aykırı bir ünsüzdür. |
Sözcük sonunda /b, c, d, g·, g/ ünsüzleri bulunmaz. |
Yansıma sözcüklerde “j” sesi yer alabilir. |
Amaç 3
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Germen dillerinden biri değildir?
Almanca |
İngilizce |
Tibetçe |
Danca |
Norveççe |
Germen dilleri: Bu grubun içinde Almanca, İngilizce, İsveççe, Norveççe, Danca ve İzlanda dili yer alır. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
"Biri bağımsız biçim birim olmaz üzere, en az iki biçim birimden oluşan yani bir veya daha fazla ek alan kök biçim birimleridir." Yukarıda tanımı yapılan biçim bilgisi kavramı hangisidir?
Ek
|
Kök
|
Gövde
|
Taban
|
Eklenme
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Türk yazı dilinin ailesinin konuşur sayısı bakımından en büyük dilidir?
Türkiye Türkçesi |
Kıbrıs Türkçesi |
Anadolu Türkçesi |
Rumeli Türkçesi |
Azeri Türkçesi |
Amaç 4
12.Soru
Osmanlı Türkçesinin başlangıcı olarak hangi yüzyıl kabul edilmektedir?
XIII. yy |
XIV. yy |
XV. yy |
XVI. yy |
XVII. yy |
XVI. yüzyılda Osmanlı Türkçesi olarak adlandırılan dönem başlamaktadır. Doğru cevap D’dir.
13.Soru
"Bugün çok yoruldun, biraz dinlen." cümlesindeki fiil çatısı aşağıdakilerden hangisidir?
Edilgen çatı
|
İşteş çatı
|
Ettirgen çatı
|
Sıklık çatısı
|
Dönüşlü çatı
|
14.Soru
Doğrudan dille ilgili olmayan ancak dili etkileyen siyasal, kültürel vb. gelişme ve değişmelere ne ad verilir?
Doğrudan dille ilgili olmayan ancak dili etkileyen siyasal, kültürel vb. gelişme ve değişmelere ne ad verilir?
Dil gelişimi |
Dil içi gelişim |
Alfabe |
Kültür- sanat |
Dil dışı gelişim |
Dil içi: Dilin bünyesinden kaynaklanan değişme ve gelişmeler.
Dil dışı: Doğrudan dille ilgili olmayan ancak dili etkileyen siyasal, kültürel vb. gelişme ve değişmeler. Doğru cevap E'dir.
15.Soru
Türemiş karmaşık sözcüklerin yapısının yani sözcüğü oluşturan sözcükten daha küçük biçim bilgisel ögelerin diziliş, bir araya geliş biçimlerinin bir tür sözcük sentaksının (söz dizimi) araştırılması aşağıdaki seçeneklerin hangisini ifade eder?
Çekim Ekleri |
Yapım Ekleri |
Çoğul Ekleri |
Sözcük Yapımı |
Cümlenin Öğeleri |
Türemiş karmaşık sözcüklerin yapısının yani sözcüğü oluşturan sözcükten daha küçük biçim bilgisel ögelerin diziliş, bir araya geliş biçimlerinin bir tür sözcük sentaksının (söz dizimi) araştırılması sözcük yapımını tanımlar. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçedeki ünlü harflerden biri değildir?
a |
e |
o |
ü |
b |
b
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilin tanımlarından biri değildir?
Dil bir sistemdir |
Dilin üretim yetisi sınırlıdır |
Dilde nedensizlik ilkesi esastır |
İlkel dil gelişmiş dil ayrımı yoktur |
Dil toplumsal katmanlara göre değişir |
Dilin üretim yetisi sınırsızdır. Doğru cevap B'dir.
18.Soru
büt- > bit-, üçün > için, töpö >tepe, tüz- > diz- kapu>kapı
Yukarıda verilen örneklerde hangi ses olayı gerçekleşmiştir?
|
Art damaksıllaşma |
Ünlü birleşmesi |
Ünlü düzleşmesi |
Ünlü benzeşmesi |
Ünlü Düzleşmesi Sözcüklerdeki yuvarlak ünlülerin, düz ünlülere dönüşmesidir. Tarihî dönemlerde yuvarlak ünlü ile görülen kimi sözcükler bugün düzleşmiştir: büt- > bit-, üçün > için, töpö > tepe, tüz- > diz- kapu>kapı vb.
19.Soru
"Özgüveni yüksek ve sevimli biriydi. Fakat korkuları veya yaralarından ötürü huzursuzdu." cümlesinde kaç adet bağlaç vardır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Cümlede "ve" ile "veya" bağlaçları bulunmaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Batı Türkçesi döneminde Eski Oğuz Türkçesine ait eserler veren önemli isimlerden değildir?
Sultan Veled |
Yunus Emre |
Ali Şir Nevâyî |
Şeyyad Hamza |
Aşık Paşa |
Eski Oğuz Türkçesine ait, kaynaklarda kayıtlı olup da bugüne ulaşamayan ve adları
bilinen birtakım eserler vardır. Bu eserler bulundukça dönemin dil özellikleri daha
iyi aydınlanacaktır. Bu dönemde eser veren önemli bazı isimleri şöyle sıralayabiliriz:
Mevlana’nın oğlu Sultan Veled, Yunus Emre, Ali, Şeyyad Hamza, Gülşehrî, Aşık Paşa, Ahmet Fakih, Hoca Mesut vb.
Ali Şir Nevâyî Çağatay Edebiyatı; Klasik Öncesi Devir, Klasik Devir (Nevayî Devri) ve Klasik Sonrası Devirden Klasik dönemin önemli edebiyatçısıdır.
Doğru yanıt C
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ