Türk Dili 1 Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Devlet; çok sayıda sözlü dilin yarattığı karmaşada hükmetme, denetleme ve icra gücünün aracı olacak, aynı zamanda egemenliğini simgeleyecek çatı görevinde bir üst dile ihtiyaç duyar. Genel olarak yazı dili, edebî dil vb. şekilde adlandırılan bu üst dile ne ad verilir?
Üst Dil |
Ana Dili |
Ana Dil |
Şive |
Ölçünlü Dil |
Devlet; çok sayıda sözlü dilin yarattığı karmaşada hükmetme, denetleme ve icra gücünün aracı olacak, aynı zamanda egemenliğini simgeleyecek çatı görevinde bir üst dile ihtiyaç duyar. Genel olarak yazı dili, edebî dil vb. şekilde adlandırılan bu üst dile Ölçünlü Dil denir. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dilleri sınıflandırırken kullanılan ölçütlerden biri değildir?
tarihî |
coğrafi |
dil bilimsel |
toplumsal |
Sağlık |
Dilleri tarihî, coğrafi, dil bilimsel, toplumsal, toplum dil bilimsel, siyasal, işlevsel vb. çok farklı ölçütlere göre sınıfandırabiliriz.
3.Soru
Orhun abidelerinden olan Bilge Kağan yazıtı hangi yıl dikilmiştir?
700 |
725 |
732 |
735 |
780 |
Orhun yazıtlarından Tonyukuk adına dikilmiş olan 725-726 yıllarında, Köl Tigin’e ait olan 21 Ağustos 732’de, Bilge Kağan yazıtı da 24 Eylül 735’te dikilmiştir. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Türkçe'nin yazı ile izlenemeyen dönemi aşağıdakilerden hangisidir?
Altay Çağı |
Hun Dönemi |
Eski Türkçe Dönemi |
Kuzey Türkçesi |
Çağatay Türkçesi |
Yazıyla izlenemeyen dönemlerin adlandırılmasında Altay Çağı, En Eski Türkçe Çağı, İlk
Türkçe Çağı gibi terimler kullanılmıştır. Dil içi ve dil dışı gelişmelerle yapılagelen adlandırmalar dikkate alındığında B, C, D ve E seçeneklerinin, Türkçe'nin yazılı dönemi olduğu görülmektedir.
5.Soru
Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel nedenlerle değişik bölgelerde ses
yapısı, şekil yapısı ve kelime hazinesi bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarından her birine ne ad verilmektedir?
Ölçünlü dil |
Yazı dili |
Sözlü dil |
Diyalekt |
Ana dil |
Bir dilin tarihi, siyasi, sosyal ve kültürel nedenlerle değişik bölgelerde ses yapısı, şekil yapısı ve kelime hazinesi bakımından önemli farklarla birbirinden ayrılan kollarından her birine diyalekt adı verilmektedir. Doğru cevap D'dir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi türkçe kökenli sözcüklerde söz başında bulunmayan ünsüzlerdendir?
k |
p |
b |
t |
y |
Söz başında /c, f, ğ, h, j, l, m, n, ñ, p, r, ş, v, z/ ünsüzleri bulunmaz.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yabancılarca Run harfleri, Yenisey Run Harfleri, Runik alfabe, Türk Run yazısı gibi terimlerle, V. Thomsen tarafından da “Türk alfabesi” olarak adlandırmıştır?
Mani Alfabesi |
Köktürk Alfabesi |
Soğut Alfabesi |
Uygur Alfabesi |
Brahmi Alfabesi |
Bugünkü bilgilerimize göre Türkçenin metinlerle izleyebildiğimiz tarihi boyunca kullandıkları ilk düzenli, kuralları yerleşmiş yazı sistemi Köktürk alfabesidir.
Köktürk alfabesi yabancılarca Run harfleri, Yenisey Run Harfleri, Runik alfabe, Türk Run
yazısı gibi terimlerle adlandırılmıştır ancak bu esrarengiz yazıyı okumayı başaran ilk bilgin olan V. Thomsen, “Türk alfabesi” olarak adlandırmıştır.
Doğru yanıt B
8.Soru
Aşağıdaki kelimelerdeki ünlüler artlık ve önlük bakımından sınıflandırıldığında hangisi farklıdır?
Ekin |
Ölüm |
Kağıt |
Yünlü |
Köfte |
/a, ı, o, u/ ağızın arka bölgesinde oluşan art ünlüler, /e, i, ö, ü/ ağız boşluğunun ön tarafında oluşan ön ünlülerdir. Doğru cevap C'dir.
9.Soru
Denizde yüzen gemileri görünce aklıma, limana gitmek geldi.
Yukarıdaki cümlede belirlenen sözcükler hangi durum eklerini almıştır?
bulunma-belirtme-yönelme |
ayrılma-yönelme-belirtme |
tamlayan-ayrılma-yönelme |
bulunma-ayrılma-belirtme |
ayılma-belirtme-yönelme |
Amaç 2
10.Soru
Aşağıdaki dillerden hangisi "yalınlayan diller" grubunda yer almaktadır?
Çince |
Rusça |
Türkçe |
İngilizce |
Almanca |
Yalınlayan diller: Bu dillerde çekim yoktur. Sözcüğün biçimi değişmez veya sözcüğe herhangi bir gramatikal birim eklenmez. Dil bilgisel işlevler sözcük sırasıyla ve işlev sözcükleriyle gösterilir. Çince, Tibetçe ve Vietnamca yalınlayan dillerin en tipik örnekleridir.
11.Soru
Bir dilin lehçe, ağız vb. sözlü ve yazılı farklı biçimleri ile karma dillerin ve sözel olmayan dillerin tamamını veya herhangi birini ifade eden terim aşağıdakilerden hangisidir?
Dil değişkesi |
Gösterge |
Tasvir |
Ölçünlü dil |
Kopyalama |
Değişke (Dil değişkesi, varyant) terimi, bir dilin lehçe, ağız vb. sözlü ve yazılı farklı biçimleri ile karma dillerin ve sözel olmayan dillerin tamamını veya herhangi birini ifade etmektedir. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ‘genelleştirme’ yoluyla yapılmış bir sözcüktür?
imambayıldı |
jilet |
domates |
körfez |
bayan |
Başlangıçta kişi adı, marka adı vb. özel ad olan sözcükler genelleşerek belirli bir türün genel adı hâline gelebilir. Türkçede jilet (tıraş bıçağı yapımcısı İngiliz Gilette’in adından), neskafe (tescilli Nescafé ürün adından) sanayağı (marka adından), selpak (marka adından), vimlemek (marka adından) gibi özel adlar bu yolla dilin söz varlığına girmiş, ancak bu tür sözcüklerin bir bölümüne Türkçe Sözlük’te çeşitli nedenlerle yer verilmemiştir. Doğru cevap B'dir.
13.Soru
Aşağıdaki dil ve yapı bakımından ait olduğu dil sınıfı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Bitişken - Türkçe |
Yalınlayan - İngilizce |
Bitişken - Arapça |
Bitişken - Rusça |
Bükünlü - Çince |
Dünya dilleri yapı bakımından biçim bilgisel veya söz dizimsel göstergeler kullanılarak sınıflandırılır. Biçim bilgisel olarak diller başlıca bitişken (eklemeli), bükünlü (çekimli), yalınlayan diller olmak üzere üçe ayrılır. Rusça – Bükünlü, İngilizce – Bitişken, Arapça – Bükünlü, Çince – Yalınlayan dil sınıfındandır. Fince, Macarca, Japonca ve Türkçe bitişken (eklemeli) dillerdir.
14.Soru
Gırtlaktan ağız boşluğuna gelen hava aşağıdakilerden hangisinin aracılığıyla çeşitli seslere dönüşür?
Boğaz |
Geniz |
Yanak |
Dil |
Kulak |
Gırtlaktan ağız boşluğuna gelen hava burada alt çene, üst çene, dil, dişler, ön damak (yumuşak damak), art damak (sert damak) ve dudaklar aracılığıyla çeşitli seslere dönüşür. Doğru cevap D'dir.
15.Soru
Uygurların kuzeyden güneye göç etmelerini konu edinen destan aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Göç destanı |
Gılgamış destanı |
Ergenekon destanı |
Göktürk destanı |
Dede korkut destanı |
Uygurların kuzeyden güneye göç etmelerini konu edinen destan göç destanıdır. Doğru cevap A'dır.
16.Soru
"Ben en çok annemin yaptığı yemekleri severim." cümlesindeki 'ben' ve 'en çok' sözcüklerinin türü, aşağıdakilerden hangisinde sırasıyla doğru verilmiştir?
edat ve bağlaç
|
bağlaç ve sıfat
|
sıfat ve zamir
|
zamir ve zarf
|
edat ve zarf
|
17.Soru
Söz dizimi bakımından dünya dilleri ele alındığında 'Türkçe' hangi sınıfta ve hangi diller ile birlikte yer alır?
ÖYN (özne yüklem nesne) İngilizce İspanyolca
|
YNÖ (yüklem nesne özne) Aneityan, Baure
|
NYÖ (nesne yüklem özne) Apalai, Arecua
|
YÖN (yüklem özne nesne) Arapça, İrlanda Dili
|
ÖNY (özne nesne yüklem) Hintçe, Japonca
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ötümlülüğün belirleyicisidir?
Ses telleri |
Dudaklar |
Sert damak |
Dil |
Yumuşak damak |
Ses telleri hava akımının geçişine hava akımını titreştirerek müdahale ederse üretilecek ses ünlü veya ötümlü ünsüzdür. Eğer ses telleri hava akımının geçişine müdahalede bulunmazsa, yani titreşmezse bu kez ötümsüz ünsüzlerin oluşumunun ilk aşaması tamamlanmış olur. Doğru cevap A’ dır.
19.Soru
Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisi anlam bakımından diğerlerinden farklıdır ?
Sanan olan sevgimi ifade edemem. |
Kalbimi kırdın, senden hiç ummazdım. |
Bu olayda kesin onun parmağı vardır. |
Müzik ruhun gıdasıdır. |
Rüzgar çok sert eser buralarda. |
A ve d seçeneklerindeki kelimeler soyut, b ve c seçeneklerindeki kelimeler mecaz anlamda kullanılırken e seçeneğindeki rüzgar kelimesi somut anlamda kullanılmıştır.
20.Soru
Yüklemin bildirdiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatı aşağıdakilerden hangisidir?
Dönüşlü çatı |
Kuvvetlendirme çatısı |
Olumsuzluk çatısı |
Sıklık çatısı |
İşteş çatı |
Dönüşlü çatı: Yıkandım, küreklere asıldık örneklerindeki gibi, yüklemin bildirdiği eylemin özneye döndüğünü, eylemin özne tarafından kendi kendine yapıldığını gösteren çatıdır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ