Türk Dili 1 Final 40. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde göçüşme örneği yoktur?
ekşi |
kirpik |
leğen |
yalnız |
lanet |
lanet kelimesinde göçüşme yoktur.
2.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir ünlü daralması örneği vardır?
Bu konular ilgi alanıma giriyor. |
Bir daha geç kalmayın, diyor. |
Köpek havlayarak yaklaşıyor. |
Gözleri karanlıkta kayboluyor. |
Durumun ciddiyetini fark ediyor. |
Daralma; benzeşme, daraltıcı ünsüzlerin etkisi vb. seslik nedenlerle geniş ünlülerin dar
ünlü haline gelmesidir. “de-“ eylemindeki geniş /e/ ünlüsü /y/ ünsüzünün etkisiyle dar /i/ ünlüsüne dönüşmüştür. Doğru cevap B’dir.
3.Soru
Orhon Yazıtları'nda geçen Soğdca ıgar sözcüğünün dilimizdeki karşılığı nedir?
Zengin |
Güzel |
Üzgün |
Güçlü |
Azimli |
Orhon Yazıtları'nda geçen Soğdca ıgar sözcüğünün dilimizdeki karşılığı güçlüdür. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
Son zamanlarda Çay içmek, kahve içmek yerine çay almak, kahve almak; özür dilerim yerine üzgünüm; hoşça kal, allahaısmarladık, sağlıcakla kal yerine kendine iyi bak gibi kullanışlar Türkçenin yapısına aykırı olduğu kadar kültürümüzde de yeri bulunmayan ifade türleridir. Bu ifade türleri neyin yansımasıdır?
Çeviri yoluyla yapılan aktarımların |
İngilizce özentisinin |
Türkçenin yapısal gelişmesinin |
Dilimizin söz varlığının yetersizliğinin |
Dilimizi kullananların yetersizliğinden |
Son zamanlarda çeviri yoluyla yeni ifade türleri de ortaya çıktı. Sözler Türkçe ama anlatım kalıbı yabancı kaynaklı: Çay içmek, kahve içmek yerine çay almak, kahve almak; özür dilerim yerine üzgünüm; hoşça kal, allahaısmarladık, sağlıcakla kal yerine kendine iyi bak gibi kullanışlar Türkçenin yapısına aykırı olduğu kadar kültürümüzde de yeri bulunmayan ifade türleridir. Sorunun doğru cevabı A seçeneğidir.
5.Soru
Türk yazı dilinin başlangıcını oluşturan Orhon Yazıtları’nda kullanılan dil için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Etkileyici bir anlatımı vardır. |
Akıcı ve sürükleyici bir üslupla yazılmıştır. |
Sözcüklerin mecaz anlamları da gelişmiştir. |
Kurallı bir dil bilgisi bulunmaktadır. |
İlk yazılı kaynak olması dolayısıyla ilkel bir dille yazılmıştır. |
Türk yazı dili, İkinci Göktürk Kağanlığı Dönemi’nde VIII. yüzyılın ilk yarısında dikilen Orhon Yazıtları ile başlar. Ancak bu yazıtlarda kullanılan dil son derece gelişmiştir, işlektir. Henüz yazı dili niteliğini kazanmış, yeni yazı dili olmuş bir dil gibi değildir. Kurallı bir dil bilgisinin varlığı dikkati çeker. Sözcüklerin gerçek anlamlarının yanı sıra mecaz anlamları da gelişmiştir. Orhon Yazıtları’nda deyimler, atasözü niteliğini kazanmış söz kalıpları vardır. Bir dilde deyim ve atasözlerinin oluşabilmesi için yüzlerce yılın geçmesi gerekmektedir. Üslup son derece akıcı ve sürükleyicidir. Türk edebiyatında hitabet türünün ilk örneği olmasına karşın son derece etkileyici bir anlatım söz konusudur. Bütün bu özellikler, Türk dilinin tarihinin çok daha öncelere, tarihin karanlık dönemlerine kadar uzandığını gösteren kanıtlardır.
6.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, zarf tümleci kullanılmıştır ?
Genç kız, altın bir kolye takıyordu. |
Film gösterimine, Eskişehir’den geldim. |
Fatma Hanım, yıllardır fakültemizde çalışıyor. |
Konser salonunda, çalışmalar sürdürülüyor. |
Mektubu tamamladıktan sonra zarfa koyup yolladı. |
Amaç 2
7.Soru
I. Oluşum/boğumlanma yerlerine göre. II. Ötümlü/ötümsüz olmalarına göre. III. Sürekli/süreksiz olmalarına göre. IV. Ağız/geniz ünsüzü olmalarına göre. Aşağıdakilerden hangisi Türkçenin ünsüzlerine ilişkin sınıflandırmaları kapsamaktadır?
I, II, III
|
II, III
|
III, IV
|
I, II, III, IV
|
I, III, IV
|
8.Soru
Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan, Türkçenin bilim dili olarak gelişmesi uğrunda önemli kararlar uygulama alanına sokulan reform aşağıdakilerden hangisidir?
Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan, Türkçenin bilim dili olarak gelişmesi uğrunda önemli kararlar uygulama alanına sokulan reform aşağıdakilerden hangisidir?
Bilim reformu |
İlim reformu |
Öğrenim reformu |
Üniversite reformu |
Türkçe reformu |
Cumhuriyet Dönemi’nde yapılan üniversite reformu (1933) ile Türkçenin bilim dili olarak gelişmesi uğrunda önemli kararlar uygulama alanına sokulmuştur. Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yüklem ek eylem ile çekimlenmiş belirtili ad tamlamasında çekilmiş bir sözcük öbeğidir?
Onun bana neden kızdığını hiç anlayamadım. |
Son kez yazdıklarımı okudum, düzeltmeleri yaptım. |
Eskiden sesini duyunca içimde bir mutluluk dalgası yayılırdı. |
Üzüldüğü durum, babasının nedeni bilinmeyen hastalığıdır. |
Ben ki en çok seni sevdim, sen beni anlamadın. |
Üzüldüğü durum, babasının nedeni bilinmeyen hastalığıdır. Cümlesinde "babasının nedeni bilinmeyen hastalığı" ek eylem ile çekimlenmiş belirtili ad tamlamasında çekilmiş bir sözcük öbeğidir.
10.Soru
Ötümsüz (titreşimsiz) ünsüzlerin söylenişi, ötümlü ünsüzlerden daha çok enerji gerektirir. türkçenin ses sistemine aykırı yabancı kökenli film, fikr, şükr, nötr vb. örneklerde enerjiden tasarruf için - lm, - tr, -kr vb. ünsüz çiftleri aralarında bir ünlü türetilerek Türkçe hece sistemine uygun *filim, fikir, şükür, *nötür vb. şekillerde telaffuz edilir. Ancak yıldız işaretli sözcüklerde olduğu gibi bu söyleyişlerin önemli bir bölümü yazımda gösterilmez. Burada görülen ses olayının nedeni nedir?
Tarihsel Süreç |
Nedensiz ön damaksıllaşmalar |
En az çaba yasası |
Telafi uzunluğu |
Seslerin birbirlerini etkilemesi |
En Az Çaba Yasası: Dildeki değişmelerin nedenlerinden biri, doğadaki en az çaba yasası’dır (minimum enerji düzeyine düşme). İnsanlar sözcüklerin söylenişi esnasında mümkün olduğunca az enerji harcama eğilimindedir. Ötümsüz (titreşimsiz) ünsüzlerin söylenişi, ötümlü ünsüzlerden daha çok enerji gerektirir. türkçenin ses sistemine aykırı yabancı kökenli film, fikr, şükr, nötr vb. örneklerde enerjiden tasarruf için - lm, - tr, -kr vb. ünsüz çiftleri aralarında bir ünlü türetilerek Türkçe hece sistemine uygun *filim, fikir, şükür, *nötür vb. şekillerde telaffuz edilir. Ancak yıldız işaretli sözcüklerde olduğu gibi bu söyleyişlerin önemli bir bölümü yazımda gösterilmez.
11.Soru
Aşağıdaki alanlardan hangisinde dilde yaşandığı gibi bir etkileşim yaşanır?
Madencilik alanında |
İnşaatçılık alanında |
Balıkçılık alanında |
Ormancılık alanında |
Kuyumculuk alanında |
İnşaatçılık alanında
12.Soru
“Ötümlü, diş-dudak, sürekli (sızıcı), ağız” şeklinde özellikleri verilen ünsüz aşağıdakilerden hangisidir?
/z/ |
/v/ |
/t/ |
/ş/ |
/k/ |
“Ötümlü, diş-dudak, sürekli (sızıcı), ağız” şeklinde özellikleri verilen ünsüz /v/ ünsüzüdür.
13.Soru
I. Deyimler
II. Argolaşmış Sözler
III. Alkış ve kargışlar
IV. İkilemeler
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bir dilin söz varlığı kapsamında değerlendirilebilir?
I ve II |
II ve III |
II, III ve IV |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
Türkçenin ya da herhangi bir dilin söz varlığı denildiğinde, yalnızca o dilin sözlüğünde yer alan sözcükler değil; deyimler, atasözleri, kalıp sözler, ikilemeler, terimler, argolaşmış sözler, ilişki sözleri, alkış ve kargışlar gibi çeşitli anlatım kalıpları akla gelmelidir.
14.Soru
Dünya dillerini küresel anlamda İngilizce'den sonra en çok etkileyen ikinci dil aşağıdakilerden hangisidir?
İtalyanca |
Çince |
İspanyolca(Amerikan İngilizcesi) |
Rusça |
Türkçe |
Küresel etkilenmenin yalnızca İngilizcenin diğer dilleri etkilemesiyle kalmadığını da
belirtmek gerekir. Dünya dillerini etkileyen İngilizce, özellikle Amerikan İngilizcesi, İspanyolcadan etkilenmektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nin daha çok güney bölgelerinde görülen ve Spanglish olarak adlandırılan dil, İngilizce ve İspanyolca sözcüklerden oluşmaktadır.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi söz varlığı yerine kullanılan terimlerden biri değildir?
sözcük dağarcığı |
kelime hazinesi |
söz dağarcığı |
kelime kadrosu |
sözcük öbeği |
Söz varlığı yerine, söz dağarcığı, sözcük dağarcığı, kelime dağarcığı, kelime hazinesi, kelime kadrosu, kelime serveti gibi terimler de kullanılmaktadır.
16.Soru
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde adla yapılan birleşik eylem öbeği yoktur?
Yeni bir ev satın aldık.
|
Birçoğu okulu erken terk etti.
|
Okulların tatil olduğunu ancak gün sonunda öğrenebilmişti.
|
Sana her zaman yardım etmek isterim.
|
Şehrin yıllar önce gördüğüm güzelliği kaybolmuştu.
|
17.Soru
Aşağıdaki ilişki sözlerinden hangisi cümlede yanlış bir durum için kullanılmıştır?
Gözün aydın nine oğlun gelmiş askerden...
|
Bebekleri doğmuş, Allah analı babalı büyütsün
|
Sünnet oldu demek... Allah başka mürüvvetlerini de göstersin
|
Düğünleri de bitti, Allah bir yastıkta kocatsın...
|
Sizden iyi olmasın, umarım başı dertten kurtulmaz.
|
18.Soru
İki veya daha fazla sözcükten oluşan, anlatım gücünü artırmak için az çok mantık dışına kayan, gerçek anlamından uzak, ilgi çekici bir anlam yüküne sahip, bazı sözcükleri değişmeyip bazıları değişebilen, toplum tarafından ortaklaşa benimsenen kalıplaşmış söz grupları aşağıdakilerden hangisidir?
Argo |
Alkış |
Deyim |
İkileme |
Atasözü |
Deyim, gercek anlamından az çok farklı bir anlam taşıyan, en az iki sözcükten kurulmuş, çekici ve etkileyici bir anlatıma sahip kalıplaşmış söz olarak tanımlanabilir. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi dillerin değerlendirilmesinde kullanılabilecek bir ölçüttür?
Zenginlik |
İşlenmişlik |
Türeme gücü |
Coğrafyası |
Yapısı |
Yeryüzündeki her dil, bilinen belirli sayıdaki yöntemle sonsuz sayıda sözcük, terim, deyim, kavram türetebilecek ve tümce üretebilecek yeteneğe sahiptir. Diller arasında bir karşılaştırma yapılacaksa işlenmişlik açısından dillerin değerlen- dirilmesi daha doğrudur. Dillerin yazı diline sahip olup olmaması bir değerlendirme ölçütüdür. Doğru yanıt B'dir.
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "yer tamlayıcısı" ile aynı anlamda kullanılmaktadır?
Dolaylı tümleç |
Düz tümleç |
Zarf tümleci |
Belirteç tümleci |
Nesne |
Cümlede, yüklemin bildirdiği hareket, iş veya oluşun yerini ve yönünü bildiren; yaklaşma(-A), bulunma (-dA), uzaklaşma (-dAn) durumu eklerinden birini alan ögeler Yer Tamlayıcısı veya Dolaylı Tümleç olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ