Türk İdare Tarihi Ara 10. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"................. idaresinde karşımıza “Kut’lu Kağan” yerine adalet ve doğruluk manası taşıyan “Köni Han” biçiminde değişen bir hükümdar anlayışı çıkmaktadır. Otoritenin yolu adalet kavramından geçmektedir. Bu sebeple, hükümdar halka refah ve adalet sağlamakla yükümlüdür. " Bahsi geçen devlet idaresi özelikleri hangi Türk devletine aittir?
Gazneliler
|
Göktürkler
|
Hunlar
|
Karahanlılar
|
Selçuklular
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Selçuklu şehir yöneticileri eşleştirilmiştir?
Subaşı-Sahib
|
Subaşı-Müşrif
|
Emîr-i dâd-Müşrif
|
Imga-Kökyuk
|
Kutval-Şahne
|
3.Soru
Aşağıda devşirme sistemi hakkında verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
II. Mehmed devrinde esirlerden yeterince faydalanılamadığı için "Devşirme Kanunu" çıkmıştır. |
Devşirme Kanunu ile Pençik Kanunu eski önemini kaybetmiştir. |
Devşirme Sistemi ile "Kazasker" ilgilenirdi. |
Kanun gereğince bütün Hıristiyan çocuklar devşirme olarak seçilirdi. |
Devşirilen çocuklar sürü denilen kafileler ile Bursa'ya getirilirdi. |
Devşirme Kanunu ile birlikte Pencik Kanunu eski önemini kaybetmiş, Devşirme Kanunu kuvvetli ve sürekli olarak iki buçuk yüzyıl devam etmiştir.
4.Soru
Türkler, Sasanilerle olan ittifakı nasıl sağlamışlardır?
Toprak vererek |
Anlaşma imzalayarak |
Evlilik yaparak |
Sasanilerin düşmanlarıyla savaşarak |
Sasanilerin sınırlarından çekilerek |
Türkler, tıpkı Çinlilerle olduğu gibi Sasanilerle de ittifaklar gerçekleştirmiş ve bunu evliliklerle de sağlamlaştırmışlardır. Çok daha sonraları Osmanlıların dahi başvuracağı bu iş birliği/yakınlaşma taktiği, idare sanatının sık kullanılan pratiklerinden birine dönüşecektir.
5.Soru
Günümüz isimleriyle sıralanan aşağıdaki bölgelerden hangisi Eski Türk başkentlerine ev sahipliği yapmıştır?
Kuzey Moğolistan
|
Batı Türkistan
|
Doğu Azerbaycan
|
Güney Sibirya
|
Türkmensahra bölgesi
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi salyaneli eyaletlerdendir?
Mısır |
Dulkadir |
Sivas |
Şam |
Diyarbakır |
Osmanlı Devleti’nde eyaletler salyaneli ve salyanesiz olmak üzere ikiye ayrılıyordu. Salyaneli eyaletlerde tımar sistemi uygulanma, vergiler yıllık olarak toplanırdı. Mısır, Habeş, Bağdat, Basra, Yemen, Tunus, Cezayir, Trablus salyaneli eyaletlerdendi. Salyanesiz eyaletler tımar sisteminin uygulandığı eyaletlerdir. Bu eyaletlerdeki topraklar has, zeamet ve tımar olarak ayrılmştır. Merkeze yakın eyaletlerdir. Rumeli, Budin, Anadolu, Karaman, Dulkadir, Sivas, Erzurum, Diyarbakır, Halep, Şam, Trablusşam salyanesiz eyaletlerdendir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Büyük Selçuklu devletinin kuruluşunda rol oynamış savaştır?
Talas Savaşı
|
Dandanakan Savaşı
|
Moğol İstilaları
|
Malazgirt Savaşı
|
Yassıçemen Savaşı
|
8.Soru
Melikşah, çıkardığı altı maddeli yasa ile aşağıdaki alanlardan hangisinde örfi yetkisini kullanmıştır?
Bürokrasi ve özlük hakları konusunda. |
Cezalar ve denetim konularında. |
Ticaret ve evlilik konularında. |
Mülkiyet ve evlilik konularında. |
Ordu ve veraset konularında. |
Kadılar, devlet tarafından tayin edilen devlet memurlarıydı. Sünni itikada göre davaları ele almakta, kalemlerini kırmaktaydı. Ancak bu keyfi bir prosedür değil, davanın ele alınmasından sonuçlandırılmasına kadar her bir safhası vilayet-şehir bürokrasisinin gözetimine tabi bir süreçti. Şer’i hukukun tüm topluma nizam vermesi kabul edilmekle beraber özellikle Melikşah, hayata geçirdiği altı maddeli yasasıyla mülkiyet ve evlilik konularında örfi yetkisini kullanmıştı. Adaletin sürekli vurgulandığı ortam, kadılara daha büyük bir sorumluluk yüklemiş, önce halife sonra sultanın temsilcileri olarak tasvir edilerek, atacakları her adımda bunun bilincinde olmaları salık verilmişti. Bağdat’ta bir başkadı (kadî’l-kûzât) bulunur, mülki ve siyasî (örfi hukuk) konularla ilgili hukuki meselelerle de “emîr-i dâd” (ve onun eyaletlerdeki temsilcileri) ilgilenirdi. Anadolu Selçuklularında ise kadî’l-kûzât makamı, başkent Konya’daydı. Adalet işlerine sivil ve askerî olmak üzere farklı adalet görevlileri tayin edilmişti. Kadılar halkın, kadîleşkerlerse sivil-asker yöneticilerin hukuki mevzularıyla ilgilenirdi.
9.Soru
Türk yönetim teşkilatının yapılanma aşamaları aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Aile - Boy - Bodun - Federasyon - Devlet
|
Aile - Bodun - Boy - Devlet - Federasyon
|
Aile - Boy - Bodun - Devlet - Federasyon
|
Bodun - Boy - Federasyon - Devlet
|
Boy - Bodun - Federasyon - Devlet
|
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslamiyetin kabulünden sonra gerçekleşen değişimlerden birisi değildir?
Sultan isim ve unvanlarının değişmesi |
Cihad uğruna savaşılması |
Hukukun şeriata göre düzenlenmesi |
Devlet idaresinin Doğu ve Batı olarak yapılanması |
Boy-Bodun yapılanması yerini tebaa’ ya bırakması |
Karahanlılar Devleti başlığı okunacak
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eski Türk toplumunda ordunun başkomutanıdır?
Kağan
|
Tigin
|
Tuğ
|
Buyruk
|
Lala
|
12.Soru
Osmanlı Devleti’nin ilk kadısı aşağıdakilerden hangisidir?
Dursun Fakıh |
Aşıkpaşa |
Lala Şahin |
Alaeddin Paşa |
Neşri |
Osmanlı Devleti’nin ilk kadısı daha Osman Bey zamanında bu göreve atanan Kadı Dursun Fakih’tir. İlmiye sınıfından olan kadılar, şeri ve hukuki işlerden sorumluydu ancak bütün yönetici zümre gibi askeri sınıfın bir üyesi konumundaydı.
13.Soru
Eski Türklerde Federasyon Ordusu hakkında aşağıdakilerden hangisi denilemez?
Ordu teşkilatlanmasında boylar merkezi bir öneme sahiptir.
|
Her bodunun kendi seçtiği bir sembolü vardır.
|
Savaş sırasında ele geçirilmiş boy ve kabilelerden destek alınırdı.
|
Ordunun yapısı 10’luk sisteme dayanmaktadır.
|
Ordu sözcüğü “hükümdar çadırı” anlamına da gelmektedir.
|
14.Soru
Padişahın özel hayatının geçtiği, hizmetine bakan güvenilir kimselerin bulunduğu, hizmet ve eğitim odalarının olduğu bölüme ne ad verilir?
Birun |
Topçu Ocağı |
Medrese |
Enderun |
Divan |
Padişahın özel hayatının geçtiği sarayın iç bölümüdür. Burada padişahın hizmetine bakan güvenilir kimselerin bulunduğu hizmet ve eğitim odaları ve harem bulunuyordu.
15.Soru
Ötüken için Hunların, Göktürklerin ve Uygurların verdiği isimler aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak sıralanmıştır?
Ötügen-Ejder şehri-Ordu balıg |
Ötügen-Ordu balıg-Ejder şehri |
Ejder şehri-Ordu balıg-Ötügen |
Ejder şehri-Ötügen-Ordu balıg |
Ordu balıg-Ejder şehri-Ötügen |
Ötüken için Hunların, Göktürklerin ve Uygurların verdiği isimler sırasıyla Ejder şehri-Ötügen-Ordu balıg'dır.
16.Soru
Gazneliler Devletinde Divân-ı Berîd'in asıl işlevi aşağıdakilerden hangisidir?
“Sâhib-i berîd” e hizmet etmek. |
Posta işlerini sağlamak. |
Raporları şifrelemek. |
Haberlerin sultana iletilmesi |
Raporların endekslenmesi ve muhafaza edilmesi. |
Gazneliler devletindeki etkili bilgi dolaşım ağı ancak etkili bir posta sistemi ile işletilebilirdi. “Sâhib-i berîd” unvanlı yöneticinin başında bulunduğu ofis, her vilayet merkezinde kurduğu merkezlerle incelikle işlenmiş bir örgütlenmeye gitmişti. İmparatorluğun en ücra köşesindeki haberlerin dahi kısa sürede sultana iletilmesi esas amaçtı. Şifreli şekilde merkeze gönderilen raporlar, Sâhib-i berîd tarafından Sâhib-i risâlet’e oradan da -kayda değer bulunanlar- sultana aktarılırdı. Ofisin işlevine o kadar önem atfedilmiştir ki Sâhib-i berîd makamında bulunan yöneticilerin bir kısmı daha sonra vezaret makamına getirilmişti.
17.Soru
Osmanlı taşra teşkilatı yapısı hakkında yapılan yargılardan hangisi doğru değildir ?
Taşralarda bulunan kadıların görev süresi 2 yıldır. |
İdari bakımdan köy,kaza,sancak ve eyalet şeklinde ayrılmıştır. |
Kazaların yönetici sınıfı kadı, alaybeyi ve subaşılardan oluşmaktaydı. |
Sancak beyleri saray görevlileri arasından seçilmekteydi. |
Emir geldiği durumlarda beylerbeyleri savaşa katılmakla mükelleftiler. |
- Osmanlı Devleti’nde taşra, idari bakımdan köy, nahiye, kaza, sancak ve eyaletlere ayrılmıştır
- Kazaların yönetici sınıfı ise kadı, alaybeyi ve subaşılardan oluşuyordu.
- Sancak beyleri daha çok saray görevlileri, ümera çocukları, alaybeyi, za’im, defter kethüdası, tı-mar ve hazine defterdarları gibi taşra yöneticilerinin arasından seçilirlerdi.
- Beylerbeyi kendilerine emir geldiği zamanlarda da kendi bölgelerindeki sancakbeyleri ve tımarlı sipahilerle birlikte savaşa katılmakla mükellef idiler.
18.Soru
Selçuklu devleti'nin kuruluş şekli, pek çok bakımdan ......Devleti'nin kuruluş modeline benzemektedir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere gelecek devlet aşağıdakilerden hangisidir?
Osmanlı |
Gazne |
Sasani |
İran |
Karahan |
Selçuklu Devleti'nin kuruluş şekli, Gazne Devleti'nin kuruluş modeli ile pek çok bakımdan benzerlik gösterir. Nasıl Gazneliler, Samani devletini ülkesinden bürokrasisine kadar tüm ögelerini içine alarak kurumlaşmışlarsa; Selçuklular da Gazne geleneğinin üzerine bir imparatorluk inşa etmişlerdir
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’ndeki Divan-ı Hümayun’de yer almaz?
Çavuşbaşı |
Vezir-i azam |
Kadı askerler |
Defterdarlar |
Rumeli beylerbeyi |
Divan-ı Hümayun’de yer alan Asıl Üyeler: Vezir-i azam, Kubbealtı vezirleri, Kadı askerler, Nişancı, Defterdarlar ve Rumeli beylerbeyidir.
20.Soru
Sınırları düşman işgaline karşı korumak ve diğer taraftan fırsat buldukça onların topraklarına akınlar yaparak ganimet sağlamak amacıyla kurulan teşkilatın adı nedir?
Azablar |
Akıncılar |
Tımarlı Sipahiler |
Yeniçeriler |
Eyalet Askerleri |
Akıncılık teşkilatı, sınırları düşman işgaline karşı korumak ve diğer taraftan fırsat buldukça onların topraklarına akınlar yaparak ganimet sağlamak amacıyla kurulmuştur. İyi binici atlılardan oluşan akıncılar, sınırlarda veya sınıra yakın yerlerde bir plan ve program dâhilinde yaz-kış akın yaparlar, mal ve esir alırlar ve düşman kuvvetleri hakkında önemli bilgiler getirirlerdi.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ