Türk İdare Tarihi Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Hükümdarların isimleri ve unvanlarının farklılaşması. II. Lider merkezli otorite kullanımının ortaya çıkması. III. Tahtın hanedanın ortak malı sayılması. IV. Hatun'un, güçlü bir figür olması. İslamiyet'in kabulü, Türk Devletleri'nde yukarıdaki maddelerden hangisi ya da hangilerinde bir değişimi meydana getirmiştir?
Yalnız I |
I ve IV |
II ve III |
Yalnız III |
II ve IV |
İslamiyet’in kabulü hem yöneten hem de yönetilen zümre üzerinde derin etkilerde bulunmuştur. Öncelikle hükümdarın söylemleri, isimleri, unvanları farklılaşmıştır. Süreklilik olarak lider merkezli otorite kullanımının artarak devam ettiği söylenebilir. Aynı şekilde tahtın hanedanın ortak malı olması ve dolayısıyla veraset savaşları bir diğer sürekliliktir. Hatun, Orta Asya’daki kadar olmasa da güçlü bir figür olmaya devam etmiştir. Devletin tipi federasyondan monarşiye doğru kaymış, yönetimde iş bölümü/uzmanlaşma eskisiyle kıyaslanmayacak ölçüde artmıştır. Ancak asıl kırılma, toplumsal yapıda yaşanmış, eskinin boy örgütlenmesi yerini tebaa ’ya bırakmış bu ise yönetimin yöneticilere ait bir kavram olarak anlaşılmasına yol açmıştır.
2.Soru
Hanedana sadakat ekseninde bir araya gelen ilk siyasi örgütlerin en önemli özeliği nedir?
Yerleşik zamana geçmeleri |
Göçebe yaşamı benimsemeleri |
Disiplinli ve askeri bir yapılarının olması |
Ticaretle ilgileniyor olmaları |
Aynı soydan geliyor olmaları |
Kabile veya boya değil de kişiye/hanedana sadakat ekseninde bir araya gelen ilk siyasi örgütlerin en önemli özelliği; yüksek bir disipline ve tamamen askeri bir yapıya sahip olmasıydı.
3.Soru
Selçuklu Devletinde başkentlerde inşa edilen saraylara ne ad verilirdi?
Dergah |
Kubbe |
Otak |
İl |
Harem |
Selçuklu sarayı konusu okunacak
4.Soru
Gazneliler devleti Dandanakan savaşında hangi devletle mücadele etmiştir?
Karahanlılar
|
Emeviler
|
Abbasiler
|
Selçuklular
|
Timur Devleti
|
5.Soru
Gaznelilerde günümüz "Milli Savunma Bakanlığı"nın işlevlerine sahip makam aşağıdakilerden hangisidir?
Divân-ı Risâlet |
Divân-ı Şugul-i Eşrâf-ı Memleket |
Divân-ı Arz |
Divân-ı Berîd |
Divan-ı Vekâlet |
Divân-ı Arz; Gazneliler'de günümüz Milli Savunma Bakanlığının işlevlerine sahip makamdır.
6.Soru
Törenin önemi ile idari yapının dayandığı temelleri göstermesi bakımından hukuk sistemi ve Cengiz Han yasasında görülen suçluların sert biçimde cezalandırılıyor olması dikkate alınarak idam cezasının yegane infaz olarak benimsenmesinde dolaylı etken hangisidir?
Göçebe yaşam tarzının benimsenmiş olması
|
Cezaların bir töreye karşılık gelmesi
|
Yöneticiler için bu cezaların muaf tutulması ya da hafifletilerek uygulanması
|
Ceza hukukundan ticaret hukukuna kadar son derece ayrıntılı akitlerin düzenlenmeye başlaması
|
Cezalandırmaların suçlunun akrabalarına kadar genişletilmiş olması
|
7.Soru
"Bu olmamalı! Türklerin sayısı çok az. Hatta Çinlilerin yüzde biri kadar bile değil. Buna rağmen, Çin'e her zaman karşı koyabiliriz. Gerçekten biz bunu şu anda otları ve suları takip ederek, sabit bir yere konamayışımıza ve avcılık yapmamıza borçluyuz. Bütün halkımız savaş talimi içindedir. Kuvvetli olursak askerlerimize yağmalı akınlar yaptırırız. Zayıflarsak dağlara ve vadilere kaçar saklanırız. Çin askerlerinin çok fazla olduğunu düşünürsek, surların hiç faydası olmaz. İçinde oturmak için kaleler yaptırır ve eski geleneklerimizi değiştirirsek, günün birinde Çinlilere yeniliriz ve ülkemiz kesinlikler onlar tarafından ilhak edilir. Esasen Budist ve Taoist tapınaklarda sadece hoşgörülük ve uysallık telkin edilmektedir. Kuvvet ve savaşçılık yolu bu değildir. Bundan dolayı tapınaklar yaptırmalıyız!" Tonyukuk'un bilgeliğiyle haleflerine bu şekilde seslenmiş olması imparatorluk idaresinin yapı taşları göz önüne alındığında hangi kapsamda değerlendirilir?
Oksızlık
|
Uluş
|
Kün
|
Töre
|
Ülüş
|
8.Soru
Türklerde imparatorluk düzeyinde ilk devlet örgütlenmesini kim kurmuştur?
Mete
|
Atilla
|
Teoman
|
Melikşah
|
Bumin Kağan
|
9.Soru
Osmanlı ordusunun hafif yaya askerleri kimdir?
Azablar |
Akıncılar |
Tımarlı Sipahiler |
Topçu Ocağı |
Bahriye Teşkilatı |
Çözüm: Azablar ise Anadolu’dan savaş için toplanan dinç, kuvvetli ve bekâr Türk erkekleri için kullanılan bir tabirdir. Bunlar, Osmanlı ordusunun hafif yaya askerleridir. Azabların masrafları ise toplandıkları yerlerin halkı tarafından karşılanırdı. Ok, yay ve pala kullanırlar, merkez ordunun önünde bulunarak ilk hücumu yaparlardı. Savaş başladığında ise sağ ve sol kanatlara açılarak topçunun ateş etmesini beklerlerdi.
10.Soru
Osmanlı devlet anlayışının temelini oluşturan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Adalet kavramı |
Güç kavramı |
Göç kavramı |
Din Kavramı |
Etnik kavram |
Osmanlı Devleti’nin kuruluş yılları kültür ortamı bakımından da devlet anlayışının ve şekillenmesinde önemli rol oynamıştır. Yunus Emre, Hacı Bayram-ı Velî, Mevlânâ Celaleddin-i Rumî, Hoca Ahmet Yesevî, Ahi Evren, Hacı Bektaşı-ı Velî ve daha fazlası hem Anadolu’da hem de Osmanlıların yayıldığı diğer bölgelerdeki yönetim anlayışını ve kurumları etkileyen anlayışın kaynakları olmuşlardır. Devlet anlayışının bütün bu kaynaklarında devletin nasıl olması gerektiğine dair ortak bir prensibi olan “adalet” kavramı, Osmanlı devlet anlayışının da temeli olmuştur.
11.Soru
Sasani-Göktürk ilişkilerini anlaşmazlığa düşüren en temel sorun aşağıdakilerden hangisidir?
İpek yolu gelirinin paylaşılması |
Sasani prensinin öldürülmesi |
Göktürk elçisinin öldürülmesi |
Sasanilerin vergi ödemeyi reddetmesi |
Göktürklerin sasani beylerini kışkırtması |
İpek yolu gelirinin paylaşılması konusunda yaşanan anlaşmazlık sebebiyle Sasani-Göktürk ilişkilerine gölge düşmüştür.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ucuna çeşitli renklere boyanan at kuyruğu; tepesine altın vb. değerli bir elementten sembol konulan mızrak anlamına gelmektedir?
Ok
|
Tüy
|
Toy
|
Tigin
|
Tuğ
|
13.Soru
Enderunda berber, terzi, müzisyen gibi görevlilerin bulunduğu oda aşağıdakilerden hangisidir?
Has Oda |
Hazine Odası |
Kiler Odası |
İçoğlanlar Odası |
Seferli Odası |
Enderun’daki odalar şunlardır:
a. Hasoda: Bu oda en üst rütbelileri barındırırdı. Padişahın günlük hizmetine bakarlardı.
b. Hazine Odası: Padişahın özel hazinesine bakarlardı.
c. Kiler Odası: Yemek ve sofra hizmetlerini yaparlardı.
d. Seferli Odası: Berber, terzi, müzisyen gibi görevliler bulunurdu.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Orta Asya coğrafyasını tanımlar?
Geniş bozkır, dağ ve çöl alanları bulunur.
|
Maki kaplı dağ silsileleri çoğunluktadır.
|
Her mevsim yağışlı ve ormanlarla kaplıdır.
|
Kar örtüsü yıl boyunca kalkmaz.
|
Yağışlar her zaman yağmur biçimindedir.
|
15.Soru
Karahanlılar özellikle hangi ülkenin devlet yapısından etkilenmişlerdir?
Dirlik
|
İltizam
|
İkta
|
Timar
|
Malikane
|
16.Soru
Osmanlı Devleti'nde divan üyeleri ne zaman toplanırlardı?
Her gün sabah namazından sonra |
Her gün öğle namazından sonra |
Her gün ikindi namazından sonra |
Her gün akşam namazından sonra |
Her gün yatsı namazından sonra |
Divân üyeleri, her gün sabah namazından sonra padişahın huzurunda toplanarak, devlete ve halka ait askeri, mali, hukuki ve örfi işler hakkında karar verirdi. Divân’da padişah, veziriazam ve diğer vezirlerden başka kazasker, defterdar ve nişancı bulunmaktaydı.
17.Soru
Eski Türk devletlerinde tahta geçme usulünün bir sisteme oturtulmayışı, çoğu zaman hanedan ailesi dışındaki bodun beylerinin dahi kanlı mücadelelere soyunmasına yol açmıştır. Bu bilgiden hareketle Eski Türk devletlerinde taht mücadelesinde hangi durumların ön planda yer almadığı sonucuna ulaşılabilir?
Veliahtlara taht yolunun kesin kurallar içerisinde tanımlanması
|
Mevcut karizmatik hükümdar modelinin teşvik edilmesi
|
Liyakat sahibi kişilerin başa geçmesinin meşrulaştırılması
|
Kanlı veraset savaşlarının yıkıma neden olabilecek potansiyele ulaşması
|
Taht geriliminin en yüksek düzeyde tigin tarafında hissedilmesi
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Maniheizm'i ilk defa resmi din olarak kabul etmiştir?
Hunlar |
Göktürkler |
Uygurlar |
Oğuzlar |
Kıpçaklar |
Uygur hükümdarlarının Çin kültürü ile kurdukları doğrudan ilişkiler, Mani dininin Türkler arasında popüler hâle gelmesine, bir süre sonra da resmi din olarak kabul edilmesine yol açmıştır.
19.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi steplere hakim inanç sisteminin yönetim biçimini etkileyebileceğini göstermektedir?
Otağ, tuğ gibi hükümdarlık sembollerinin kullanılması
|
Hatunun karar alma sürecinde söz sahibi olması
|
Danışma/istişare kurulu olan "toy"ların toplanması
|
Türk kağanının Tanrı tarafından “kut”landığına inanılması
|
Hükümdarların farklı farklı ünvanlar kullanması
|
20.Soru
Osmanlı Devleti'nde devşirme sisteminin yapılandırılması doğrultusunda aşağıdakilerden hangi durumunun doğrudan bu sisteme gönderme yaptığı anlaşılmaktadır?
Savaş tutsağı Hristiyanların Müslüman yapılması, sonrasında da eğitim verilerek yetiştirilmeleri
|
Türkmen göçebelerin şehir yaşamına uyum sağlayamamaları nedeniyle fetih bölgelerinde görevlendirilmeleri
|
Merkezi idareye bağlı ordunun kuruluş dönemlerinde az sayıda Hristiyan gönüllülerin yer alması
|
I. Murad'ın Türk askeri aristokrasisine olan bağımlılıktan kurtulmak istemesi
|
Merkezi idarenin orduyu tek başına besleyebilecek kadar zengin durumda olmaması
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ