Türkiye´de Felsefenin Gelişimi 1 Ara 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mermi Uygur’un aşağıdaki kitaplarından hangisi Türkiye’de felsefe yapmanın ve felsefeyle uğraşanların durumunu sorgulamaktadır?
Kuram Eylem Bağlamında Özümleyici bir Felsefe Denemesi |
Dünya Görüşü |
Güneşle |
Yaşama Felsefesi |
100 soruda Türk Felsefesinin Boyutları |
100 Soruda Türk Felsefesinin Boyutları (1974) adlı kitap, Türkiye’de felsefe yapmanın şartlarını ve felsefeyle uğraşanların durumlarını sorgulamaktadır. Konuya girerken, felsefe tanımlarının kölesi olmamayı, felsefeyi darlaştırmamayı, felsefeyi yeniliklere açık tutmayı felsefeyi ileriki olanaklara kapamamayı öncelikle benimsenmesini, felsefeye ilişkin elden geldiğince uzmanca bir anlayışın oluşması ve bu anlayışı da elden geldiğince geniş tutulması gerektiği üzerinde durmuştur.
2.Soru
İman temelli din ile felsefe arasında sürekli bir uyumsuzluk olmuştur. Bu uyumsuzluğa yol açan başlıca etmen aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
Bilgi |
Teoloji |
Şüphe |
Ahlak |
Logos |
Şüphe, sürekli başka şüpheler doğurduğundan, iman temelli din ile felsefe arasında sürekli bir uyumsuzluk olmuştur. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.
3.Soru
Locke’a göre insanı diğer varlıklardan ayıran ve üstün kılan şey nedir?
Konuşma yeteneği |
İki ayağı üzerinde durabilme yeteneği |
Yazı yazabilme yeteneği |
Liderlik yeteneği |
Anlama yeteneği |
Locke, bilgi öğretisi sorunlarını incelediği, İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Bir Deneme adlı temel çalışmasında, kaygılarını dile getirmiştir. Locke’a göre, insanı diğer varlıklardan ayıran ve üstün kılan şey anlama yeteneğidir.
4.Soru
Macit Gökberk'e göre felsefenin görevi nedir?
Çağın bilincinin açığa çıkarmak ve hayata rehberlik etmek. |
Bireylerin iyi ahlaklı olmasını sağlamak. |
Kültürel gelişimi sağlamak. |
Sanatı yüceltmek ve değerini anlamaya yardımcı olmak. |
Metafizik sorulara cevap aramak. |
Gökberk'e göre felsefe, çağın bilincini açığa çıkarmak ve hayata rehberlik etmekle görevlidir.
5.Soru
I. Hars ve medeniyet, mefkurecilik, milli vicdan ve maddecilik gibi konu başlıkları incelenmiştir
II. Türklerde kainat anlayışı, eski Türk kozmogonisi ve ilgili efsaneler üzerinde durulmuştur
III. Eser Ziya Gökalp'in ölümünden sonra basılmıştır; çalışma bir başlangıç ve beş kitap şeklinde bölümlenmiştir
Yukarıda içerikleri hakkında bilgi verilen Ziya Gökalp eserleri, sırası ile aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
|
|
|
|
|
Türkçülüğün Esasları (1923) adlı kitap, Ziya Gökalp’ın temel kitabı sayılabilir. Çeşitli konulardaki düşüncelerini Türkçülük çerçevesinde sistemleştirmiştir. Kitabın bölüm başlıkları işlenen konuları ortaya koymaktadır. Türkçülük tarihi, Türkçülüğün tanımı, Turancılık, hars ve medeniyet, maddecilik, mefkurecilik, milli vicdan, dil, sanat, ahlak, hukuk, din, iktisat, siyaset ve felsefe gibi başlıklar Türkçülük çerçevesinde bütünlüklü bir yapı olarak ortaya konmuştur.
Türk Töresi (1923), Gökalp’ın milletin temellerini anlamak açısından Türk tarihinin kökenlerini araştırma denemelerinden biridir. Türk Töresi adlı kitapta, Türklerin İslamiyet öncesi dini töreleri ile hukuki törelerini inceleyeceğini bildirmiştir. Bu bağlamda dini mantık, takvim, inanç değeri olan hayvanlar, Şamanist inançta ilahlar ile ruhlar ele alınmıştır. İkili tasnifin Türkler ve Çinliler’deki durumu, Oğuz dini, il dininin esasları, Eski Türk kozmogonisi ve ilgili efsaneler, Eski
Türklerde kainat anlayışı gibi konular incelenmiştir.
Türk Medeniyeti Tarihi (1925) ölümünden sonra basılmıştır. Yayınlanan kısım İslamiyet öncesini konu edindiğinden büyük ölçüde Türk Töresi kitabının içeriğiyle örtüşür. Çalışma bir başlangıç ve beş kitap şeklinde bölümlenmiştir. Doğru cevap A'dır.
6.Soru
Hangisi Hilmi Ziya Ülken'in felsefe anlayışına ilişkin bir ifadedir?
Felsefenin çıkış noktası varlık konusudur. |
Felsefe ve hikmet aynı anlama sahiptirler. |
Felsefe toplumsal sorunların çözümüyle doğrudan ilişkilidir. |
Felsefe, çöküş halinde olan bir toplumun eski değer sistemleriyle yeni değer sistemlerini sentezleyerek nasıl ayağa kalkacağı sorununu temellendirmek kullanılabilir. |
Bilimler kesin ve zanni olarak ikiye ayrılır. |
E ve B şıkları Ahmet Mithat Efendi'nin felsefi görüşüne ilişkin ifadelerdir. C şıkkı Filibeli Ahmet Hilmi'nin görüşünü içermektedir. D şıkkı ise Zİya Gökalp'in felsefi görüşüyle ilgilidir. Doğru cevap A'dır.
7.Soru
"Felsefenin amacının, insanın bilme gücü ölçüsünce bütün şeylerin hakikatlerine vakıf olması şeklinde tanımlamıştır. Ona göre varolan şeyler, varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olmayan ile varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olan olarak ikiye ayrılmaktadır. İlk kısımdaki şeylerin bilgisine teorik felsefe, ikinci kısımdaki şeylerin bilgisine pratik felsefe denir."
Yukarıda açıklaması verilen değerlendirmenin yazarı ve yer aldığı kitap, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?
(I) İbn-i Haldun-(II) Mukaddime |
(I) İbn-i Sina- (II) Mantığa Giriş |
(I) Gazali-(II) Zekanın Sırları |
(I) İbn-i Rüşd-(II) Felsefe ve Din İlişkisi Üzerine |
(I) İbn-i Arabi-(II) Tercüman'ül Eşvak
|
İbn-i Sina, Mantığa Giriş adlı kitabında, felsefenin amacının, insanın bilme gücü ölçüsünce bütün şeylerin hakikatlerine vakıf olması şeklinde tanımlamıştır. Ona göre varolan şeyler, varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olmayan ile varlığı insanın seçimine ve eylemine bağlı olan olarak ikiye ayrılmaktadır. ilk kısımdaki şeylerin bilgisine teorik felsefe, ikinci kısımdaki şeylerin bilgisine pratik felsefe denir. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
Hangisi Filibeli'nin felsefe anlayışına uygun bir ifade değildir?
En sağlam, en bilimsel yöntem tahlildir. |
İnsan fıtratını değiştirmek mümkün değildir. |
Batı medeniyetine karşı her zaman mağlubiyette olmuşuzdur. |
İlim bir şeyin niçin olduğunu incelemekle yükümlüdür. |
Gaye ve yöntemin olmaması, hayat felsefesinin olmadığı anlamına gelir |
İslam Tarihi adlı kitabında, felsefenin alanını, ilimle karşılaştırmalı olarak ele almıştır. Filibeli’ye göre ilim, bir şeyin nasıl olduğunu incelerken, niçin öyle olduğunu inceleme görevi de felsefeye aittir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ahmet Mithat Efendinin bilim konusundaki düşüncelerinden birisi değildir?
Fenlerde yeterince bilgi sahibi olunamamıştır. |
İlim ile fen arasındaki fark üzerinde durulmamıştır. |
İlm-i hisap ile fenn-i hisabın birbiri yerine kullanılması. |
İlm-i tarih ile fenn-i tarih in birbiri yerine kullanılması. |
Felsefe her yerde hakikati aramaktadır. |
Ahmet Mithat Efendi, bilim konusunda da çeşitli görüşler ortaya koymuştur. Ona göre, fenlerde yeterince bilgi sahibi olunamadığından, ilim ile fen arasındaki fark üzerinde durulmamıştır. Bunun örneği olarak, ilm-i hisap ile fenn-i hisabın ve ilm-i tarih ile fenn-i tarih terimlerinin birbirlerinin yerine kullanılmasını göstermiştir.
10.Soru
Ahlaki Alai kimin kitabıdır?
Nedim |
İbrahim Müteferrika |
Katip Çelebi |
Taşköprülüzade |
Kınalızade |
Ahlaki Alai adlı kitabında ahlâkı, hikmetin bir bölümü olarak tanımlayın Kınalızade, öncelikle hikmetin tanımları üzerinde durmuştur. Cevap E şıkkıdır.
11.Soru
Takiyettin Mengüşoğlu'na göre, aşağıdaki felsefenin uğraştığı sorulardan hangisinin cevabı için felsefi antropoloji gerekmektedir?
Ne Biliriz? |
Ne Yapmalı? |
Şimdiki hayatımızda sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz? |
Varlık nedir? |
İnsan nedir? |
Takiyettin Mengüşoğlu, felsefeyi çeşitli yönlerden ele alıp tartışmıştır. Değişmez Değerler Değişen Davranışlar adlı yazısında, Felsefenin başlangıcından, bilhassa Aristoteles’ten beri felsefenin uğraştığı ve uğraşması gerektiği sahaları dört sorunun belirlediğini dile getirmiştir: 1- Ne biliriz? 2- Ne yapmamız lazım. 3- Şimdiki hayatımızda sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz. 4- Kant’ın eklediği insan nedir?. Soruları eleştirel bir tarzda ele almış ve fenomenlerden hareket etmenin gerekli olduğunu savunmuştur. Kant’ın ortaya koyduğu bu son soru felsefi antropolojinin yolunu açtığından Mengüşoğlu için önemlidir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
I. Evren
II. Bilim
III. Dünya
IV. Siyaset
V. İnsan
Felsefe, yukarıda verilen şıklardan hangisi ya da hangileri bağlamında diğer düşünce biçimlerinden ayrılmaktadır?
I, II, IV |
I, III, V |
II, IV, V |
II, III, IV |
I, II, V |
Felsefe, evren tasavvurunun temel konularını, yani evren, dünya, insan ve bunların dayandıkları değer dizileri ile kurumsal yapıları eleştirel bir tutumla inceleme ve tutarlılık ilkesiyle temellendirme özellikleriyle diğer düşünce biçimlerinden ayrılmaktadır.
13.Soru
I. Ankara Üniversitesi
II. Ortadoğu Teknik Üniversitesi
III. Hacettepe Üniversitesi
IV. Atatürk Üniversitesi
Felsefe bölümlerinin kuruluşları açısından yukarıda verilenler kronolojik olarak sıralandıkları takdirde doğru sıralama aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmektedir?
III, II, IV, I |
III, IV, I, II |
I, III, IV, II |
I, II, IV, III |
II, III, IV, I |
Kuruluş sırasıyla Ankara Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi felsefe bölümleri sıralanmaktadır.
14.Soru
El Kindi ve Farabî gibi filozoflara göre felsefenin izlediği yol aşağıdakilerden birisi değildir?
Irak |
Mısır |
Yunanistan |
İsrail |
Süryaniler ve Araplar |
El Kindi ve Farabî gibi filozoflar, hikmetin felsefenin ilkin Irakta yaşayan Keldaniler arasında ortaya çıktığını, sonra Mısır’a götürüldüğü, oradan da Yunanistan’a geçtiği, Yunanlılardan da Süryanilerin aldığı ve sonunda Araplara vardığını kabul ederler.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Takiyettin Mengüşoğlu’nun çalışmalarından biri değildir?
Hendel’in Devlet Felsefesi |
Kant ve Scheler’de insan problemi |
Felsefi Antropoloji |
Değişmez Değerler Değişen Davranışlar |
Fenomenoloji ve Nicolai Hartmann |
Takiyettin Mengüşoğlunun kitapları Kant ve Scheller’de insan problemi, Felsefi Antropoloji, Değişmez Değerler, Değişen Davranışlar, Fenomenoloji ve Nicolai Hartmann, Felsefeye giriş ve İnsan ve Hayvan, Dünya ve Çevre’dir.
16.Soru
Takiyyettin Mengüşoğlu felsefenin başlangıcından, bilhassa Aristoteles’ten beri felsefenin uğraştığı ve uğraşması gerektiği sahaları dört sorunun belirlediğini dile getirmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu sorulardan birisi değildir?
Ne yapmamız lazım? |
Kant'ın eklediği İnsan nedir? |
Ne biliriz? |
Sonraki hayatımız için ne umut edebiliriz? |
Felsefe nedir? |
Mengüşoğlu, Felsefeye Giriş adlı kitabında "felsefe nedir?" sorusunu sormadığını, bunun yerine felsefe sorunlarını tahlil ve tasvir ettiğini belirtmiştir. Doğru cevap E'dir.
17.Soru
I. Kütüphane ihtiyacı
II. Verimli çalışmalar ve yayınlar yapılmaması
III. Uygun nitelikli öğrenci bulma zorluğu
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri felsefe bölümlerinde eğitim veren yabancı hocaların başarısız olmalarının nedenlerinden gösterilebilir?
Yalnız I |
I, II |
Yalnız II |
I, III |
II, III |
W. Peters, E. von Aster hakkında, onun İstanbul Üniversitesi’ndeki en aktif hocalardan biri olduğunu belirtmiş ancak onun felsefe ve felsefe tarihi çalışmalarını ilerletmede ve genç felsefecilerin bağımsız ve verimli çalışmalar yapacak şekilde yetişmelerini sağlayamadığını belirtmiştir. Bunun sebebi bir takım olumsuz sonuç engeller ile karşılaşmasına bağlanmıştır. Bunlar Uygun nitelikle öğrenci bulma zorluğu ve yeterli bir kütüphane bulunmaması olarak gösterilmiştir.
18.Soru
İsmail Tunalı hangi felsefe alanında çalışmalarını yapmıştır?
Ahlak |
Din |
Ontoloji |
Estetik |
Metafizik |
İsmail Tunalı, çalışmalarının hemen hepsini estetik konusunda yapmış ve bu alanın kaynak eserlerini üretmiştir. Çalışmalarının tamamı estetik olduğundan, felsefe anlayışı da bu çerçevede şekillenmiştir. Doğru cevap D'dir.
19.Soru
Ahlak ile ilgili çeşitli sorunları çeşitli yönleriyle ele almış olan Hilmi Ziya Ülken’in önemli eseri aşağıdakilerden hangisidir?
Türk Tefekkürü Tarihi |
Aşk Ahlakı |
İnsani Vatanseverlik |
Yeni Akaid |
Üç Feylosof |
Ahlak konusuyla yakından ilgilenen Hilmi Ziya Ülken’in ahlak ile ilgili sorunları çeşitli yönleri ile ele aldığı eseri “Aşk Ahlakı”dır. A ve C seçeneği Hilmi Ziya Ülken’in farklı eserlerinden olmakla birlikte, D ve E seçeneğindeki eserler Filibeli Ahmet Hilmi’nin eserlerindendir.
20.Soru
Ahmet Mithat Efendi ‘hikmet’i nasıl tanımlamıştır?
Varlığın, Kainatın mahiyetini Kur’an hükümlerinin ışığı altında araştırma ve düşünme olarak ele almıştır. |
Büyük Petro’nu dünyayı fethetmesini bilmek ve iki kere ikinin dört ettiğini bilmek olarak tanımlamıştır. |
Fen bilgisinde birşey hakkında verilen hükümler değişmediğinden, fenlerin ilimlerden daha güçlü oldukları şeklinde tanımlamıştır. |
Batılıların birbirlerini nakzetme esasına dayanan bir takım düşünceler sistemi olarak tanımlamıştır. |
Akli sonuçlardan elde edilen zanları içeren eski Yunanlıların övünç kaynağı, çağdaş gelişimleri çerçevesinde Kemal mertebesine ulaşmak olarak tanımlamıştır. |
Ahmet Mithat Efendi Hikmet’i varlığın, kainatın mahiyetini Kur’an hükümlerinin ışığı altında araştırma ve düşünme olarak ele almıştır
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ