Türkiye´nin Toplumsal Yapısı Ara 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Kepler, Galileo ve Newton gibi doğa felsefecilerinin tüm fikir hayatını
etkilemeleri sonucunda bu yaklaşım, 16. ve 17. yüzyılda yeniden güncellik kazanmıştır. Fiziksel dünyada yasalar, sistemler ve yapılar arayan bu bilim adamları astronomi, fizik ve mekanikte ortaya koydukları sistem ve yapılarla, insan ve toplumla ilgilenen düşünürleri de etkisi altında bırakmıştır.
Bu bilgiler toplumsal yapıyı açıklayan hangi kurama aittir?
Yapısalcılık |
Yapısal fonksiyonalizm |
Sosyal alışveriş kuramı |
Çatışma kuramı |
Evrimci sentez kuramı |
Sosyal bilimler ve ilgili alanlardaki yapısal yaklaşımların temelleri çok eskilere dayanır. Platon ve Aristoteles’in yaklaşımlarında görülen organizma felsefesi günümüze değin etkisini göstermiştir. Bu felsefenin bazen statik (durağan) yönleri bazen de kurucu unsurlar olarak dinamik yönleri ön plana çıkmıştır. Yapılara mekanik açıdan bakmak aynı şekilde eski bir yaklaşımdır. Kepler, Galileo ve Newton gibi doğa felsefecilerinin tüm fikir hayatını etkilemeleri sonucunda bu yaklaşım, 16. ve 17. yüzyılda yeniden güncellik kazanmıştır. Fiziksel dünyada yasalar, sistemler ve yapılar arayan bu bilim adamları astronomi, fizik ve mekanikte ortaya koydukları sistem ve yapılarla, insan ve toplumla ilgilenen düşünürleri de etkisi altında bırakmıştır. Toplumu kocaman bir makine olarak görmek, bu makineyi denge, hareket, tepki ve parçaların bütünle ilişkileri açısından incelemek birçok kimse için cazip gelmiştir. On sekizinci yüzyılda “sosyal fizik” ve “sosyal mekanik” adı verilen alanların türemesi bu gözlemi doğrulamaktadır. Biyoloji ve organizma modeli gibi mekanik ve makine modeli de hem statik hem de dinamik yorumlara açıktı. 19. ve 20. yüzyıl sosyal bilimlerinde yapı kavramı birçok önemli ama değişik bakış açısından ele alınmıştır. Hepsinin kökeninde, gerçeğin biyolojik, matematiksel ve mekanik modelleri yatmaktadır. Yapısalcılığın, sosyolojik anlamdaki en basit ve doğru tanımına göre “ilişki, taraflardan daha önemlidir.” Sosyolojik yapısalcılık Fransa’da Auguste Comte ve Almanya’da Karl Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır
2.Soru
Max Weber’e göre toplumda tabakalaşmaya neden olan faktörler nelerdir?
Max Weber’e göre tabakalaşmaya neden olan faktörler, özel mülkiyet ve üretim araçlarıdır. |
Max Weber’e göre tabakalaşmaya neden olan faktörler, mesleki sınıflar ve toplumdaki zenginliktir. |
Weber’e göre tabakalaşmaya neden olan faktörler, prestij, zenginlik ve soyluluk olarak belirtmiştir.
|
Max Weber’e göre tabakalaşmaya neden olan faktörler, sınıf, statü ve bir örgüte üye olmadır. |
Max Weber’e göre tabakalaşmaya neden olan faktörler, işçiler, tarım kesimi ve kadınları vurgulamıştır. |
Sosyal bilimler alanına önemli katkılarda bulunan düşünürlerden biri de Max Weber’dir. Max Weber, toplumda tabakalaşmaya neden olan birkaç faktöre değinir.
• Sınıf: Weber, sınıf kavramını Marx’ın kullandığı anlamdan daha geniş bir bağlamda kullanır.
• Statü: Toplumsal onuru temsil eden statü kavramı Weber’e göre toplumsal tabakalaşmayı anlamada çok önemlidir.
• Bir örgüte üye olma: Weber, farklı örgütlere üye olma ve bundan kaynaklanan toplumsal prestijin de tabakalaşmaya neden olduğunu vurgular.
3.Soru
Toplumda uzun bir süre birlikte yaşanmışlıktan dolayı oluşan kültür, sonraki kuşaklara nasıl aktarılır?
Toplumsallaşma yoluyla |
Eğitim yoluyla |
Aile ile |
Kreşler ile |
Kitle iletişim araçları |
Toplumda uzun bir süre birlikte yaşanmışlıktan dolayı oluşan kültür, sonraki kuşaklara toplumsallaşma yoluyla aktarılır. Toplumsallaşma, kültürün devamlılığını sağlayan önemli bir unsurdur. Kültürün kuşaktan kuşağa aktarılmasında önemli rol oynayan, toplumsallaşma, bir toplum içerisinde öne çıkan değerlerin, tutumların, davranışların sonraki nesillerce öğrenilmesini/ benimsenmesini, kültürün devamlılığını sağlar.
4.Soru
Aile konusunda öncü çalışmalardan biri olan "Social Structure" adlı çalışma kime aittir?
Murdock |
Merton |
Strauss |
Goode |
Parsons |
Aile konusunda öncü çalışmalardan biri Murdock’un (1949) Social Structure adlı çalışmasıdır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birincil toplumsal gruplardan biridir?
Resmi örgütler |
Şirketler |
Siyasi partiler |
Arkadaş grupları |
Sendikalar |
Toplumsal grup, statü ve rolleri arasında belirli ilişkileri olan iki veya daha fazla kişiden oluşur. Grup üyeleri benzer değer, norm ve beklentileri paylaşırlar. Aile, arkadaş grupları, şirketler buna örnek verilebilir. Gruplar en yaygın biçimde birincil ve ikincil gruplar olarak incelenir. Birincil gruplar, birbirleriyle sevgi, özveri gibi duygularla yaklaşan ve yoğun ilişki içinde olan insanlardan oluşur. Aile, arkadaş grupları, akrabalar gibi. İkincil gruplar ise birbirleriyle geçici bir biçimde ilişki kuran ve çıkar amacı taşıyan gruplardır. Resmî örgütler, şirketler ve siyasi partiler gibi.
6.Soru
Bir toplum nelerden meydana gelir?
Toplum bir coğrafyada yaşayan + ortak yaşanan geçmiş/ paylaşımlar sonrasında aralarında duygu birlikteliği, oluşan + kendini oraya ait hisseden insanlardan oluşan yapıdır. |
Bir toplum oluşması için özellikle ortak para birliği gereklidir. |
Bir toplum oluşması için aynı coğrafyada yaşamak ve aynı yönetim altında olmak gerekir. |
Bir toplumda dil birliği aranır. |
Bir toplumda aynı örf ve adetler ile hukuk birliği önemlidir. |
Toplum bir coğrafyada yaşayan + ortak yaşanan geçmiş/ paylaşımlar sonrasında aralarında duygu birlikteliği, oluşan + kendini oraya ait hisseden insanlardan oluşan yapıdır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi küreselleşme ile eğitimde meydana gelen değişikliklerden biri değildir?
Fiziki sermayenin yanında bilgi de önemli bir unsur olmuştur. |
Eğitim sistemi daha fazla piyasa merkezli olmuştur. |
Bilginin depolanmasından çok bilginin nasıl elde edildiği ve kullanıldığı ön plana çıkmıştır. |
Neoliberalizm süreci başlamıştır. |
Eğitim maliyetlerinde artış meydana gelmiştir. |
Endüstriyel toplumdan enformasyon toplumuna geçiş sürecinde, eğitim de büyük ölçüde değişmektedir. Enformasyon çağı, eğitim açısından yeni imkanları da beraberinde getirmektedir. Yeni teknolojiler, aynı zamanda eğitim maliyetlerinde de düşüşe yol açmaktadır. “Bilgi parmaklarınızın ucunda” sloganıyla yayılan İnternet gibi enformasyon teknolojileri sayesinde, bilgiye ulaşmak çok kolaylaşmıştır. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerin hangisi veya hangileri Türk insanının davranışlarını biçimleyen kültür bağlamının incelenmesi sonucunda elde edilen bulgulardandır?
I. Toplulukçu değer ve normlar egemendir
II. Kadınsı değerler biraz daha ön plandadır
III. Güç mesafesi fazladır
IV. Belirsizlikten kaçınma eğilimi yüksektir
Yalnız III |
I-II |
III-IV |
I-II-III |
I-II-III-IV |
Türkiye’de, özellikle Batı kültürüne göre farklılaşan ve Türk insanının davranışlarını biçimleyen kültür bağlamının incelenmesi sonucu elde edilen bulgular ışığında kültürel açıdan şu tespitler yapılabilir:
• Toplulukçu değer ve normlar egemendir;
• Kadınsı değerler biraz daha ön plandadır;
• Güç mesafesi fazladır;
• Belirsizlikten kaçınma eğilimi yüksektir.
Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültürün öğelerinden biri değildir?
Normlar |
Ekonomi |
Değerler |
İnançlar |
Semboller |
Kültür; normlar, değerler, inançlar, sem- boller ve dil olmak üzere farklı ögelerden oluşur. Buna göre doğru Cevap B’dir.
10.Soru
Comte ve Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkan ve “İlişki, taraflardan daha önemlidir.” bakış açısını benimseyen kuram aşağıdakilerden hangisidir?
Yapısal fonksiyonalizm |
Evrimci sentez kuramı |
Çatışma kuramı |
Sosyal alışveriş kuramı |
Yapısalcılık |
Yapısalcılığın, sosyolojik anlamdaki en basit ve doğru tanımına göre “ilişki, taraflardan daha önemlidir.” Sosyolojik yapısalcılık Fransa’da Auguste Comte ve Almanya’da Karl Marx’ın çalışmalarıyla ortaya çıkmıştır
11.Soru
Belli bir sınıfa özgü alışkanlıklar, davranış kalıpları ve zihniyet örüntülerini içeren o sınıfın bireylerinde görünen kültürel kalıbı ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Habitus |
Kültürel sermaye |
Fırsat eşitliği |
İşlevselci kuram |
Yetenek ideolojisi |
Habitus belli bir sınıfa özgü alışkanlıklar, davranış kalıpları ve zihniyet örüntülerini içeren o sınıfın bireylerinde görünen kültürel kalıptır. Toplumsal yapılar ile toplumsal pratik arasındaki bağı oluşturan bir dizi edinilmiş düşünce, davranış ve beğeni kalıpları için kullanılan bir kavramdır. Doğru cevap A'dır.
12.Soru
Kamu ve özel sektördeki kurum ve kuruluşlarda çalışan üst düzey yöneticiler ile teknik iş gücü becerilerine sahip profesyoneller hangi toplumsal sınıf içerisine dahil edilmektedir?
Üst sınıf |
Eski orta sınıf |
Üst orta sınıf |
Alt orta sınıf |
Alt sınıf |
Sosyal bilimciler hem gelişmiş hem de gelişmekte olan toplumlarda üç temel sınıfın varlığına işaret ederler. Bunlar;
a) Üst sınıf
b) Orta sınıf: Kendi içinde eski orta sınıf ve yeni orta sınıf olmak üzere ikiye ayrılır. Literatürde büyük tartışmalara konu olmakla beraber, yeni orta sınıf da genellikle kendi içinde üst-orta ve alt-orta sınıf biçiminde ikiye ayrılabilir. Üst-orta sınıf içinde kamu ve özel sektördeki kurum ve kuruluşlarda çalışan üst düzey yöneticiler ile teknik iş gücü becerilerine sahip profesyoneller (avukatlar, eczacılar, mühendisler,
doktorlar vb.) ele alınır.
c) Alt sınıf
13.Soru
Köyler neden toplumsal değişime daha yavaş tepki verirler?
Köyler, hayatın daha statik, durağan yaşandığı yerlerdir. Bu bağlamda toplumsal değişme daha yavaş gerçekleşir. |
Köyler, kişi üzerinde toplumsal kontrolün çok güçlü olduğu yerleşim yerleridir. |
Köyler zamanın yavaş aktığı yerlerdir. |
Köy ve kasaba nüfus sayısının az olduğu yerlerdir. |
Köylerde nüfus az olduğu için herkes birbirini tanır. |
Köyler, hayatın daha statik, durağan yaşandığı yerlerdir. Bu bağlamda toplumsal değişme daha yavaş gerçekleşi.
14.Soru
Toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörlerden birisi değildir?
Teknolojik değişmeler |
Nüfus hareketleri ve göçler |
Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler |
Asimilasyon |
Eğitim |
Toplumsal değişmeye etki eden çok sayıda faktör bulunsa da, toplumsal değişmede belirleyici olarak öne çıkan temel faktörler şunlardır:
• Teknolojik değişmeler,
• Nüfus hareketleri ve göçler,
• Kesimler arasındaki iletişim ve etkileşimler
• Asimilasyon.
15.Soru
Biyolojik ve toplumsal sistemler arasındaki özel farklılık ve benzerlikleri ele alan sosyolog aşağıdakilerden hangisidir?
K. Marx |
T. Parsons |
W. Ogburn |
M. Weber |
H. Spencer |
Toplumsal yapı ve işleyiş, sosyolojinin en temel konularından biri olagelmiştir. Auguste Comte’a göre sosyoloji, toplumsal statik (yapı- structure) olduğu kadar toplumsal dinamik (süreç/processprocess/function) üzerinde çalışmaktadır. Toplum yapısı tartışmasında Comte, “toplum yaşayan bir organizmaya benzer” tezini kabul etmekle birlikte bunu çok fazla geliştirmemiştir. Biyolojik ve toplumsal sistemler arasındaki özel farklılık ve benzerlikleri tartışan kişi Herbert Spencer’dir.
16.Soru
2016 verilerine göre kadınların boşanma sebeplerinden oranı en yüksek olan neden aşağıdakilerden hangisidir?
Dayak/Kötü muamele. |
Evin ekonomik olarak geçimini sağlayamama. |
Eşlerin ailelerine karşı saygısız davranması. |
Sorumsuz ve ilgisiz davranma |
Eşin ailesinin aile içi ilişkilere karışması |
Sorumsuz ve ilgisiz davranma %61.5 ile en önemli neden olarak çıkmıştır.
17.Soru
1.İlk Türk alfabesidir. Bu alfabe 38 harflidir. 4 ünlü, 30 ünsüz ve 4 heceden oluşur.
2.Bu alfabe 18 harflidir. 3 ünlü ve 15 ünsüz harf içermektedir. Yazı sağdan sola doğru yazılmaktadır ve “Z” dışındaki bütün harfler bitiştirilmektedir.
Yukarıda verilen bilgilere göre 1.i ve 2.i alfabelerin isimleri aşağıdakilerden hangisidir?
1.Göktürk alfabesi/ 2.Arap alfabesi |
1.Arap alfabesi/ 2.Uygur alfabesi |
1.Göktürk alfabesi / 2.Uygur alfabesi |
1.Latin alfabesi/ 2.Uygur alfabesi |
1.Latin alfabesi/2.Arap alfabesi |
Doğru cevap C dir. 1.i alfabe Türklerin bilinen ilk alfabesi olan Göktürk alfabesidir. 2.i alfabe ise Uygur egemenliği döneminde kullanılan Uygur alfabesidir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi toplumların aile yapıları ve kompozisyonlarının, aile içi ilişkilerinin değişiklik göstermesinin nedenlerinden biri değildir?
Sahip oldukları farklı tarihsel arka planları |
Ekonomik yapılarının farklılıkları |
Sosyo-kültürel yapılarının farklılıkları |
Nüfusa ait yapı farklılıkları |
Psikolojik farklılıklar |
Sahip oldukları farklı tarihsel arka planları, ekonomik, sosyo-kültürel ve nüfusa ait yapılarının farklılıkları nedeniyle toplumların aile yapıları ve kompozisyonları, aile içi ilişkileri değişiklik göstermektedir. Aile yapısı toplumdan topluma değişebildiği gibi aynı toplumda zaman içerisinde de farklı örüntüler ortaya koymakta hatta aynı toplumda aynı zaman dilimi içerisinde farklı coğrafi bölgeler ya da kırsal ve kentsel alanlar arasında dahi nüfus ve aile yapısı açısından farklılıklar gözlenebilmektedir.
19.Soru
Başı sonu belli olmadan süregelen olaylar aşağıdakilerden hangisiyle ifade edilir?
Kültürel süreçler |
Kültürel olaylar |
Kültürel olgular |
Kültürel yayılma |
Kültürel özümseme |
Kültürel süreçler başı-sonu belli olmadan süregelen olaylardır.
20.Soru
Toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğuna ne ad verilmektedir?
toplumsal ilişkiler |
toplumsal kurum |
toplumsal statü |
toplumsal rol |
toplumsal değerler |
Toplumsal kurum, toplumun yapısı ve temel değerlerinin korunması bakımından zorunlu sayılan, nispeten sürekli kurallar topluluğudur. Toplumsal kurumlar ve kurumsal kalıplar, belli bir toplumda hangi eylemlerin ya da ilişkilerin meşru ya da beklenen
ilişkiler olduğunu kurallarla belirlerler. Sosyolojide toplumsal düzeni sağlayan kurumlar genelde aile, siyasal kurumlar, din, ekonomi ve eğitim kurumu olarak sıralanmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ