Ücret ve Ödül Yönetimi Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
- İşe dayalı (zamana ve performansa) ve kişiye (beceri ve yetkinliklere) dayalı yapılar diye ikiye ayrılır.
- İşletmeler daima işe dayalı yapıları benimser.
- Farklı ücret seviyesi vardır.
- Her örgüt veya işletmenin mutlaka bir veya birden çok ücret yapısı olabilir.
Ücret yapısının oluşturulmasına ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I, III ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I ve II |
II ve IV |
Bir ücret yapısı üç temel konuda verilecek kararlara göre oluşturulur: 1) U¨cret farklılıkları için esas alınacak kriterin ne olacağı, 2) U¨cret derece veya düzey/kademe sayısının ne olacağı ve 3) Düzeyler arasında ve aynı düzey içinde ücret farklılıklarının ne kadar, nasıl olacağı. İlk konu, ücret farklılıklarında işin değerinin mi, kişilerin değerinin mi esas alınacağıyla ilgildir. Buna göre ücret yapıları, işe dayalı (zamana ve performansa) ve kişiye (beceri ve yetkinliklere) dayalı yapılar diye ikiye ayrılır. İşletmeler duruma göre kişiye dayalı, işe dayalı veya işin ve kişin değerini birlikte hesaba katan karma yapıları benimseyebilir. İkinci konu, ücret yapısında kaç farklı ücret seviyesinin bulunacağıdır. Bu durum işlerin tek tek ya da sınıflandırılarak ücretlendirilmesine göre farklılık gösterecektir.
U¨cret yapısı, işler ve çalışanlar arasında göreli ücret düzeyleri veya farklılıkları olduğuna göre, her örgüt veya işletmenin mutlaka bir veya birden çok ücret yapısı olacaktır.
2.Soru
İş sınıflama tablosuyla elde edilmiş işler olan “montajcılık, meydancılık, ustalık, posta başılık ve usta başılık” işlerini tanımlarıyla eşleştiren sıra hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Düşük nitelikli işler, Orta nitelikli işler, Yüksek nitelikli işler, İlk kademe gözetim, Üst gözetim |
Orta nitelikli işler, Düşük nitelikli işler, Yüksek nitelikli işler, İlk kademe gözetim, Üst gözetim |
İlk kademe gözetim, Üst gözetim, Düşük nitelikli işler, Orta nitelikli işler, Yüksek nitelikli işler, |
Üst gözetim, İlk kademe gözetim, Düşük nitelikli işler, Orta nitelikli işler, Yüksek nitelikli işler |
Yüksek nitelikli işler, Düşük nitelikli işler, Orta nitelikli, İlk kademe gözetim, Üst gözetim |
Montaj, orta nitelikli, meydancılık düşük nitelikli, ustalık yüksek nitelikli, posta başılık, ilk kademe gözetim, ustabaşılık üst gözetim iş tanımına uyan işlerdir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi primli ücret sistemleri uygulandığında elde edilmesi olası yararlardan biri değildir?
Performansı çok yönlü olarak teşvik etme ve ödüllendirme olanağı sağlaması
|
Personelin tatminini, motivasyonunu ve performansını olumlu yönde etkilemesi
|
Gözetim ve denetim ihtiyacını ve giderlerini azaltması
|
Performans artışı nedeniyle birim maliyetlerin düşmesi ve işletmenin rekabet gücünün artması
|
Bireylerarası yardımlaşmayı, işbirliğini ve grup performansını olumlu etkilemesi
|
4.Soru
Aynı sınıftaki işler arası nitelik ve önem fakının az olduğu, personelin iş rotasyonu veya takım çalışması biçiminde sık sık grup içindeki faklı işlerde çalıştırıldığı durumlarda uygun olan ücretleme tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Basamak tipi ücretleme |
Bant tipi ücretlendirme |
Nokta ücretleme |
Tek tek ücretlendirme |
Tekil iş ücret aralıkları |
Basamak tipi ücretleme, aynı sınıftaki işler arası nitelik ve önem farkının az olduğu, personelin iş rotasyonu veya takım çalışması biçiminde sık sık grup içindeki farklı işlerde çalıştırıldığı durumlar için uygundur. Bu tip ücretleme, daha yalın ve basit olmakla birlikte, işler arası değer farklılıklarını ücretlere yansıtma (ücret adaleti) bakımından zayıf bir yapıdır. Ayrıca, iş grupları için sadece bir tek ücret düzeyi belirlendiğinden; işin değeri dışındaki deneyim, beceri ve performans gibi etmenlere göre ücret farklılaştırılması yapılmasına ve yapı içinde söz konusu etmenlerin de yönetilmesine elverişli değildir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangileri puan ve faktör karşılaştırma yönteminde kullanılan tipik ana faktörler aşağıdakilerden değildir?
Bilgi-beceri |
Sorumluluk |
Çaba |
Çalışma koşulları |
Hareketlilik |
İlk dört şık puan ve faktör karşılaştırma yönteminde kullanılan tipik ana faktörlerdir, fakat hareketlilik bunlara dahil değildir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ücret araştırma türlerinin araştırma yöntemine göre sınıflandırıldığı gruba dahildir?
Biçimsel-sistemli olmayan araştırmalar |
Birincil kaynak araştırması |
İkincil kaynak araştırması |
Özel araştırmalar |
Kamuya açık araştırmalar |
Ücret araştırma türlerinin araştırma yöntemine biçimsel-sistemli olmayan araştırmalar ve biçimsel-sistemli araştırmalar olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.
7.Soru
Verileri çeşitli basılı, yazılı ve görsel yayınlardan elde edilen piyasa ücret araştırmalarına ne ad verilir?
İkincil kaynak araştırmaları
|
Biçimsel olmayan araştırmalar
|
Özel araştırmalar
|
Kamuya açık araştırmalar
|
İşletme dışı kurumlar tarafından yapılan araştırmalar
|
8.Soru
İş gereklerinin yerine getirilebilmesi için harcanması gereken fiziksel, zihinsel ve psikolojik emeği değerlemeye yönelik faktör aşağıdakilerden hangisidir?
Bilgi |
Beceri |
Sorumluluk |
Çaba |
Çalışma koşulları |
İş gereklerinin yerine getirilebilmesi için harcanması gereken fiziksel, zihinsel ve psikolojik emeği değerlemeye yönelik bir faktördür. Bu faktör, genellikle bedensel çaba ve zihinsel çaba olarak iki alt faktöre ayrılmakla beraber, farklı planlarda ek olarak psikolojik çaba vb. faktörlerin kullanıldığına da tanık olunmaktdır.
9.Soru
Bir ya da birden çok kişinin bedensel ve/veya düşünsel gücünü kullanmak suretiyle ortaya koyduğu eyleme ne ad verilir?
Bilgi |
Meslek |
Deneyim |
İş |
Spor |
İşe dayalı bir ücret sisteminde dahili eşitliği sağlayacak bir ana-kök ya da taban ücret yapısının kurulması için kullanılan ortak analiz birimi “iş” dir. İş, bir ya da birden çok kişinin bedensel ve/veya düşünsel gücünü kullanmak suretiyle ortaya koyduğu eylemdir.
10.Soru
Genellikle personelin üstlendiği işin değerine, bazen de sahip olduğu beceri ve yetkinliklere göre belirlenen ve belirli bir dönem boyunca- garanti edilmiş olan ana-kök ücreti ifade eden ücret aşağıdakilerden hangisidir?
Temel ücret
|
Değişken Ücret
|
Doğrudan Ücret
|
Dolaylı Ücret
|
Sosyal ücret
|
11.Soru
Örgütte yer alacak ücret yapılarının sayısı ve türü aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir?
İşletmede sıralama, sınıflandırma ve faktör karşılaştırma gibi iş değerleme yöntemlerini kullanılıyor olması |
Farklı işgücü piyasaları ve ücret profillerine sahip farklı iş gruplarının bulunması |
Farklı kültürler veya çalışma çevrelerinin olması |
İşletmenin, hepimiz birimiz içinci bütüncül bir örgüt mü yoksa merkezkaç, girişimci bir örgüt mü istediği |
Farklı iş kollarına giren ve farklı işlevler için farklı beceriler gerektiren ayrı iş hatlarının varlığı |
Sıralama, sınıflandırma ve faktör karşılaştırma gibi iş değerleme yöntemini kullanan işletmeler tüm işleri içeren bir iş yapısı ve tek bir ücret yapısı oluşturmaya müsaittirler. Farklı iş gücü piyasalarına ve ücret profillerine sahip işletmeler, farklı kültürler veya çalışma çevrelerinin olması, işletmenin bütüncül ya da girişimci bir örgüt istemesi ve farklı iş kolları ve becerileri gerektiren işlerin olması ücretlendirme sayı ve türüne etki eder.
12.Soru
"Ücret, işçinin iş sözleşmesinden doğan hakkı olarak kabul edilir. Bu açıdan ücret, iş sözleşmesinin temel bir unsurudur ve devlet müdahalesi veya toplu iş sözleşmeleri ile korunmuştur."
Yukarıda verilen ücret tanımı ve açıklaması hangi açıdan yapılmıştır?
İktisadi açıdan |
Sosyal siyaset açısından |
İş hukuku açısından |
Medeni hukuk açısından |
Sosyal yardımlar açısından |
İş hukuku açısından ücret, işçinin iş sözleşmesinden doğan hakkı olarak kabul edilir. Bu açıdan ücret, iş sözleşmesinin temel bir unsurudur ve devlet müdahalesi veya toplu iş sözleşmeleri ile korunmuştur.
13.Soru
Tek ücretlemeyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur.
İşler arası değer farklarını gözardı eder. |
Çok sayıda ücret düzeyi ortaya çıkartır. |
Ücret adaleti ilkesine uymakta zorlanır. |
Esnek bir yapıdır. |
Çok kullanılan bir ücretleme biçimidir. |
Tek ücretleme işler arası değer farklarını göz önünde bulundurur. Eşit işe eşit ücret diyerek ücret adaleti ilkesine uygundur. İş değeri haricindeki faktörleri ücretlendiremediğinden yapısal olarak esnek değildir ve çok tercih edilen bir ücretleme biçimi değildir. Dolayısıyla doğru cevap "Çok sayıda ücret düzeyi ortaya çıkartır." seçeneğidir çünkü çok fazla ücret düzeyi ortaya çıkartır bu da karmaşaya sebep olur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi genellikle personelin üstlendiği işin değerine, bazen de sahip olduğu beceri ve yetkinliklere göre belirlenen ve belirli bir dönem boyunca- garanti edilmiş olan ana-kök ücreti ifade eder?
Temel ücret
|
Değişken ücret
|
Ek yararlar
|
Sosyal yardımlar
|
Dolaylı ücret
|
15.Soru
İşlerin değerlendirilmesine aşağıdaki faktörlerden hangisi etki etmez?
Program |
Süre |
Yöntem |
İş sayısı |
İşçi sayısı |
İş değerlenmesi yapılacağı zaman nasıl bir programın ne kadar sürede, hangi yöntem kullanılarak kaç adet iş için yapılacağı önem taşımaktadır. Fakat E şıkkındaki işçi sayısı değerleme sürecine doğrudan etki eden bir faktör olarak değerlendirilmez.
16.Soru
Ücret yapısı aşağıdakilerden hangi konularda verilecek kararlara göre oluşturulur?
I. Ücret farklılıkları için esas alınacak kriterin ne olacağı,
II. Ücret derece veya düzey/kademe sayısının ne olacağı ve
III. Düzeyler arasında ve aynı düzey içinde ücret farklılıklarının ne kadar, nasıl olacağı
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Şıkların tamamı doğrudur. İlk konu, ücret farklılıklarında işin değerinin mi, kişilerin değerinin mi esas alınacağıyla ilgildir. Buna göre ücret yapıları, işe dayalı (zamana ve performansa) ve kişiye (beceri ve yetkinliklere) dayalı yapılar diye ikiye ayrılır. İşletmeler duruma göre kişiye dayalı, işe dayalı veya işin ve kişin değerini birlikte hesaba katan karma yapıları benimseyebilir. İkinci konu, ücret yapısında kaç farklı ücret seviyesinin bulunacağıdır. Bu durum işlerin tek tek ya da sınıflandırılarak ücretlendirilmesine göre farklılık gösterecektir.
17.Soru
İş değerlemesi sürecinde değerleyici olarak görevlendirilecek kişilerin yeterli bilgiye ve nesnel değerleme niteliğine sahip olması hangi açıdan önem taşır?
Değerlemenin kabul edilirliği
|
Değerlemenin ekonomikliği
|
Değerlemenin şeffaflığı
|
Değerlemenin geçerliliği ve güvenilirliği
|
Değerlemenin etkililiği
|
18.Soru
İşe dayalı ücret yapılarının oluşturulması ve uygulanması için öncelikle aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
İş değerlemesi
|
Performans değerlemesi
|
İş analizi
|
Piyasa ücret araştırması
|
Ödüllendirme
|
19.Soru
Aşağıdaki ücret sistemlerinden hangisinde ücret geliri “Saatlik Ücret X (Standart Süre X Üretilen Birim Sayısı) / 60” formülüyle hesaplanır?
Parçabaşı Akordu Ücret Sistemi
|
Zaman Akordu Ücret Sistemi
|
Geleneksel Zamana Dayalı Ücret Sistemi
|
Tek Faktörlü Primli Ücret Sistemleri
|
Çok Faktörlü Primli Ücret Sistemleri
|
20.Soru
Piyasa ücret verisinin bilimsel ve sistematik bir yaklaşımla toplandığı araştırma türünün genel adı aşağıdakilerden hangisidir?
Biçimsel ücret araştırmaları |
Biçimsel olmayan ücret araştırmaları |
Özel araştırmalar |
Aylık araştırmalar |
Yıllık araştırmalar |
Biçimsel araştırmalarda, piyasa ücret verisi bilimsel ve sistematik bir yaklaşımla toplanır. Doğru yanıt A'dır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ