Uluslararası İlişkiler Kuramları 1 Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdaki oyunlardan hangisinde karşılıklı tehdit algılaması ve çıkarların karşılıklı çatışması söz konusudur?
Geyik avı |
Tavuk oyunu |
Sıfır toplamlı oyun |
Mahkumun ikilemi |
Ayı kapanı |
Tavuk oyunu modelinde karşılıklı tehdit algılaması söz konusudur ve oyuncuların çıkarları karşılıklı çatışır.
2.Soru
Aşağıdaki hangi karar verme modeli devletlerin dış politika davranışlarında bir sonraki aşamayı tahmin etme imkânının olmadığını savunmaktadır?
Küçük değişiklikler
|
Rastgele adımlar
|
Kumarbazın iflası
|
Risk ve başarının hesaplanması
|
İki adım ileri-bir adım geri
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Kaplan’ın sonradan geliştirdiği sistem modellerinden olan detant sistemin (yumuşama sistemi) önemli bir özelliğidir?
Bloklar zayışamıştır |
Tamamlamış nükleer yayılma vardır |
Büyük savaşlar |
Diğer devletlerin içişlerine karışmama vardır |
Tırmanma ihtimali |
Detant sisteminin bir sonucu olarak, her iki bloğun örgütlenmelerinde zayışamalar görülmektedir. Sovyetlerin uydusu durumundaki bazı devletler, birtakım dış politika konularında Batılı devletlerle birlikte hareket ederken Batı Bloğu içinde de çatlaklar artmaktadır. ABD anti komünist oligarşileri desteklemekten vazgeçerken SSCB de komünist blok dışındaki devletlerle birlikte yaşamayı öğrenmeye çalışmakta ve ulusal kurtuluş hareketlerini destekleme konusunda eski tutumunu terk etmektedir. Hukuk alanındaysa, diğer devletlerin içişlerine karışmama, detant sis teminin belirgin bir özelliği haline gelmektedir. Ayrıca, uluslararası hukuk kuralları hem güçlendirilmeye çalışılmakta, hem de uygulama alanı genişlemektedir. Evrensel örgüt (BM), uzay, gök cisimleri ve kutup bölgeleriyle ilgili konularda, sömürgeciliğin son bulmasında, silah kontrolüne ilişkin düzenlemelerde ve uluslararası barışın korunmasında önemli işlevler yüklenmektedir. Sistemde, barışın bozulması hatta savaş çıkma olasılığı az da olsa vardır. Fakat bu çatışmalar, ABD ile SSCB arasında doğrudan bir çatışma olmaktan çok, dolaylı, yani bölgesel, sınırlı amaçlara yönelik ve konvansiyonel savaşlar olacaktır. ABD ve SSCB, savaşların tırmanmasını önlemek için işbirliği yapacak ya da en azından diğerinin bu doğrultudaki amacına engel olmayacaktır. Bu tür amaçlara yönelik olarak, daha çok evrensel örgütü devreye sokmaya çalışacaklardır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi emperyalizm hakkında Klasik Marksizmin geliştirdiği görüşlerden biridir?
Emperyalizm kapitalizmin gelişmesinin zorunlu bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır
|
Sermaye ihracı ve birleşme, az gelişmiş ülkelerin aleyhinedir ve artan bir bağımlılığa neden olur
|
Emperyalizm, emekten artı değer çıkarma işleminin dünya ölçeğinde gerçekleştiği bir dönemdir
|
Sermaye ihracı daima tek yönlü olarak az gelişmiş ülkelerden gelişmiş ülkelere doğru olmuştur
|
Bir ülkenin neden gelişemediği iç faktörlere bakılarak açıklanamaz
|
5.Soru
Aşağıdaki hangi konuda neoliberalizm ile realizm aynı görüşlere sahiptir?
Uluslararası barış ve işbirliği üzerinde yoğunlaşılması gerektiği
|
Uluslararası örgütlerin uluslararası politikanın önemli bir aktörü olduğu
|
Uluslararası örgütlerin barış ve güvenliği sağlayıcı unsurlardan olduğu
|
Uluslararası sistemin anarşik bir yapıya sahip olduğu
|
Etik unsurların uluslararası barışı önemli derecede etkilediği
|
6.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi Marksist teorinin iddiaları ve varsayımları ile çelişmektedir?
Toplumun kurumsal ve ideolojik yapısı ekonomik üretim ilişkileri tarafından belirlenir
|
Devletler ulusal ekonomide var olan yapıyı sürdürme ve güçlendirme işlevi görür
|
İnsanlık tarihi bir sınıf mücadelesi tarihidir ve sınıf çatışması toplumsal değişimin ana nedenidir
|
Ezen sınıf ile ezilen sınıf arasındaki mücadele yeni bir toplumsal sistemin doğması ile sonuçlanır
|
İşçi sınıfının gelişmesi ve büyümesi burjuvazi ile proletarya arasındaki çatışmaları sona erdirir
|
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Karar verme teorisinin bir kavramı değildir?
Bireyler |
Hükümetsel bireyler |
Evrensel sistem |
Hükümetsel olmayan bireyler |
Elit kesim |
Karar verme teorisinde bireyler (individuals) kavramı içine, uluslararası sistemi etkileyen, hükümetsel olan (governmental) ya da olmayan (non-governmental) tüm birey ve topluluklar (ve seçkinler/elit kesim) dâhil edilmektedir. Davranışlar (behaviors) kavramıysa, uluslararası sistemi etkileyen, uluslararası bir durumda ortay akonan görüşlerden, hükümetin kararlarının alınmasında doğrudan rol alan bireylerin tutumlarına kadar geniş bir anlamda kullanılmaktadır. Uluslararası sistem (international system), ulus devletlerin eylemlerinden doğan etkileşimlerin söz konusu olduğu ortam ya da yapı olarak tanımlanırken herhangi bir devletin eylemiyle kastedilen, o devletin eyleminin oluşumunda etkili olan bireylerin eylem ve davranışlarıdır.
8.Soru
Oyunun sonuçlarının farklı kriterlere bağlı olarak değişmesinde aşağıdakilerden hangisi rol almaz?
Bilgi akışı |
Haberleşme |
Güven |
Oyunun tekrarlanıp tekrarlanmaması |
Yaş farkı |
Bir oyunda, oyuncular arasında bilgi akışı ve haberleşmenin olup olmamasına, oyuncular arasında güvenin olup olmamasına, oyunun tekrarlanıp tekrarlanmamasına ya da kaç defa tekrarlandığına göre sonuçlar değişebilir.
9.Soru
Karar verme teorisinin hangi modelinde karar verici baştan verdiği kararları daha sonraki aşamalarda revize ederek genişletebilir?
Rastgele adımlar modeli |
Kumarbazın iflası modeli |
Rasyonel politika modeli |
Küçük değişiklikler modeli |
Örgütsel süreç modeli |
Küçük değişiklikler modelinde karar verici, baştan verdiği kararları daha sonraki aşamalarda revize ederek genişletmekte ve geliştirmektedir. Zaman içerisinde, verilen kararlarda, dış çevrede meydana gelen değişikliklerin etkisiyle daha önceden hesaplanmayan ve düşünülmeyen birtakım değişikliklere gidilmektedir. Kimi karar vericiler önceki kararlarında değişikliğe gitme ve daha ileri adımlar atma gereği duyabilmektedir.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi “oyun teorisi”nin özellikleri arasında yer almaz?
Özellikle uluslararası çatışmaların analizine uygulanmaktadır. |
John Von Neumann ve Oscar Morgenstern’in 1944’te kaleme aldıkları “Theory of Games and Economic Behavior” adlı çalışmayla oyun teorisi dikkatleri çekmeye başlamıştır. |
Oyun teorisi, farklı amaçları ve çıkarları olan iki ya da daha fazla oyuncu (aktör) arasındaki ilişkileri inceler. |
Oyun teorisinde daha önceden belirlenmiş kurallar olmayıp, oyunun kuralları oyuncular tarafından belirlenmektedir. |
Hiçbir oyuncu, oyunu tamamen kontrol edebilme |
Oyun teorisinde oyuncular kuralları kabul etmek ve önceden belirlenmiş kurallara göre hareket etmek zorundadırlar.
11.Soru
Bir görüş yada düşüncenin doğruluğunun uygulamadaki başarısıyla ölçülmesine temel olarak ne ad verilir?
Pragmatik doğrulama |
Modern doğrulama |
İdealist doğrulama |
Rasyonel doğrulama |
Pozitivist doğrulama |
Bir inanç ya da bağlanılan teori ve görüş, öngörülen amacın gerçekleşmesine yaptığı katkıyla değerlendirilir, bu da ancak deneyimle bilinir. Dolayısıyla bir görüş ya da düşüncenin doğruluğu, ancak uygulamadaki başarısıyla ölçülür. Buna kısaca pragmatik doğrulama denmektedir.
12.Soru
Üretim halkalarının bazı bölümlerinde, kar ve üretim, daha fazla yoğunlaşma göstermektedir. Az sayıda ülkeyi içine alan bu tür bölgelere ne ad verilir?
Periferi |
Çevre |
Tekel |
Merkez |
Semi-periferi |
Kapitalist dünya ekonomisi emek ile sermaye arasındaki uluslararası toplumsal ilişkiyi ifade eder. Marksist anlayışta olduğu gibi, artı değer, bu ilişki sonucu, proleteryadan kapitaliste aktarılmaktadır. Bu aktarım ve emek sermaye işbölümü sadece ülke içiyle sınırlı kalmamakta; dünya ölçeğinde gündeme gelmektedir. Bu ölçekte sermaye birikimi
için, çok sayıda ülkede, üretim yapmaya yönelik bir mal zinciri oluşturulması gerekmektedir. Bu üretim halkalarının bazı bölümlerinde, kâr ve üretim, daha fazla yoğunlaşma göstermektedir. Az sayıda ülkeyi içine alan bu tür bölgelere merkez adı verilmektedir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi oyun teorisine getirilen eleştiriler arasında yer almaz?
Teorinin gerçekleri basitleştirmekte ve çarpıtılmaktadır. |
İnsan davranışı ve pratik hayattaki durumlar üzerinde yapılmış geniş bir araştırmaya dayanmamaktadır. |
Oyun teorisinin bazı varsayımları günlük yaşamla paralellik göstermemektedir. |
Oyun teorisinin aşırı matematiksel olması ve matematikçilerin karmaşık oyunları çözmeye yönelik teknikleri geliştirememeleri. |
Çeşitli toplum bilimcilerin oyun teorisinin temel mantığını sorgulamaya gerek görmemeleri. |
E şıkkında verilen bilginin aksine çeşitli toplum bilimcilerin oyun teorisinin temel mantığını sorgulamaya başlamaları oyun teorisinin de eleştirilmeye başlanmasına neden olmuştur.
14.Soru
Yeni Marksistlerin emperyalizme yaklaşımının klasik Marksistlerden farkı nedir?
Ulusallaşma |
Uluslararasılaşma |
Devletlerin büyümesi |
Devletlerin karşılıklı bağımlılıkları |
Toplumsal gruplar |
Yeni Marksistlerin emperyalizme yaklaşımları, klasik Marksistlerden farklılık göstermektedir. Neo Marksistler, emperyalizmi, emekten artı değer çıkarma işleminin dünya ölçeğinde gerçekleştiği ve üretici sermayenin uluslararasılaştığı dönemle ilişkilendirmektedir.
15.Soru
Birinin kazancının diğerinin kaybı anlamına gelen oyunlar hangi gruba girer?
Değişken toplamlı oyunlar |
Sıfır toplamlı oyunlar |
Stratejik oyunlar |
Kazançlı oyunlar |
Kayıplı oyunlar |
Sıfır toplamlı (zero-sum) ya da sabit toplamlı (fixed-sum) oyunlar, birinin kazancının diğerinin kaybı anlamına gelen oyunlardır.
16.Soru
Oyunun sonuçlarının farklı kriterlere bağlı olarak değişmesinde aşağıdakilerden hangisi rol almaz?
Bilgi akışı |
Haberleşme |
Güven |
Oyunun tekrarlanıp tekrarlanmaması |
Yaş farkı |
Bir oyunda, oyuncular arasında bilgi akışı ve haberleşmenin olup olmamasına, oyuncular arasında güvenin olup olmamasına, oyunun tekrarlanıp tekrarlanmamasına ya da kaç defa tekrarlandığına göre sonuçlar değişebilir.
17.Soru
Oyuncuların iş birliği yapmaya çalışmalarının riskli olduğu model hangisidir?
Tavuk oyunu modeli |
Geyik avı modeli |
Mahkûm ikilemi modeli |
Strateji çakışması modeli |
Değişken toplamlı oyun |
İki kişilik tavuk oyunu ve -n- sayıda oyuncunun söz konusu olduğu geyik avı modellerinde oyuncuların iş birliğine gitmeleri, kendi açılarından daha rasyonelken, mahkûmun ikilemi modelinde oyuncuların iş birliği yapmaya çalışmaları oldukça risklidir. Çünkü; mahkûmun ikilemi modelinde oyuncuların iş birliğine gitmeleri, birlikte serbest kalma gibi bir sonucu getirmesi yanı sıra, diğerinin iş birliğinden vazgeçmesi, iş birliğini benimseyen açısından idama mahkûm olma gibi bir felaketle sonuçlanmaktadır (-20, +20). İş birliğine gitmemeleri durumunda (-10, -10) her ikisi için de aynı şey söz konusu olacaktır.
18.Soru
Bağımlılık teorilerine göre, çok uluslu şirketlerin üretimlerini az gelişmiş ülkelere kaydırmalarının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Hammadde kaynaklarını kontrol etmek
|
Üretim maliyetlerini düşürmek
|
Yeni pazarlar yaratmak
|
Tekeller kurmak
|
Az gelişmiş ülkeleri sanayileştirilmek
|
19.Soru
Gücü, bir ulusu diğer uluslar karşısında güçlü kılan faktörler ve doğrudan ulusal güç olarak kabul edilen nitel ve nicel unsurlar bütünü olarak gören Hans J. Morgenthau’ya göre aşağıdakilerden hangisi gücün nicel unsurlarından biridir?
Hükümetin niteliği |
Diplomasi |
Ulusal karakter |
Ulusal moral |
Endüstriyel kapasite |
Hans J. Morgenthau’ya göre gücün nicel unsurları; coğrafya, doğal kaynaklar, endüstriyel kapasite, askeri hazırlık derecesi ve nüfustur.
20.Soru
I) John Locke
II) David Hume
III) Charles L. Montesquieu
IV) Immanuel Kant
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri liberal düşüncenin önde gelen filozofları arasında yer alır?
Yalnızca I |
II ve III |
II, III, IV |
Yalnızca III |
Hepsi |
Liberalizm aydınlanma çağının filozoflarının temel felsefelerini oluşturmuştur. Aydınlanma çağı dendiğnde 1688 ile 1789 yılları arasını kapsayan dönem akla gelmektedir. İngiltere’den J. Locke, İskoçya’dan David Hume ve Adam Smith, Fransa’dan Montesguieu, Voltaire ve Almanya’dan Immanuel Kant bu döneme damgasını vuran bilim adamları arasında yer almaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ