XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Ara 10. Deneme Sınavı

1.Soru

Aşağıdaki zamirlerden hangisi yön gösterme durumuna göre çekimlenmiştir?

bizke

maŋa

olarḳa

saŋar

mendin

2.Soru

Hangi seçenekte 3. teklik şahıs iyelik ekinden sonra gelen belirtme durumu eki bulunmaktadır?

tuġardın ese keldi öŋdün yeli /
ajun ėtgüke açtı uştmah yolı

yazı taġ kır oprı töşendi yadıp /
ėtindi kolı kaşı kök al kedip

kaz ördek kuġu kıl kalıkıġ tudı /
kakılayu kaynar yokaru kudı

irinçig kışıġ sürdi yazkı esin /
yaruk yaz yana kurdı devlet yasın

ünün ötti keklik küler katġura /
kızıl aġzı kan teg kaşı kap kara

3.Soru

Eski Türk yazı dilinden gelişen İslâmi Orta Asya Türk yazı dili için başka hangi terim kullanılmaktadır?

Kağanlık Türkçesi

Hakaniye Türkçesi

Sultaniye Türkçesi

Şahâne Türkçe

Merkezî Türkçe

4.Soru

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde belirtme durumu eki kullanılmıştır?

kimiŋ

aşḳa

sözüg

közüme

işiŋe

5.Soru

Aşağıdaki cümlelerden hangisinde geniş zaman sıfat fiili yoktur?

Kaynar ügüz keçiksiz olmaz

Bahıllık otalap onulmaz ig ol.

ınangu tayangu kişi boldı kız.

Bu iç söz tutuglı bütün çın kerek.

Okıgan bitigen ukumaz munı

6.Soru

Aşağıdakilerin hangisinde “biligsiz tirigle yitük körgülüg” dizesinin Türkçe çevirisi tam ve doğru olarak verilmiştir?

Bilgisiz hayatta iken kaybolmuş gibidir.

Bilgisiz diriyken yitirilmiş görünür.

Bilgisiz diriyle yitirilmiş gibi görünmeli.

Bilgisizin diriyle kaybolması görülmeye değer.

Bilgisiz ve diri birbiriyle eşdeğer görünür.

7.Soru

Adaleti ve dürüstlüğünün yanı sıra bilim ve sanat adamlarını da koruması ve gözetmesiyle tanına Karahanlı Devlet lideri aşağıdakilerden hangisidir?

Bilge Kül Kadir Han

Yusuf Kadir Han

Buğra Kara Han

Süleyman Arslan Han

Kaşgarlı Mahmud

8.Soru

Kutadgu Bilig’in ““yigitlikke açıp avuçgalıkın ayur” Bölümünde yer alan

temam erguvan teg kızıl me?zim erdi
bu kün zacferan urgın e?de tarıttım

dizelerinin Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

Misk gibi siyah olan başıma (beyaz) kafur saçtım; dolunay gibi olan yüzü nereye
götürdüm.

Ey gençlik, ben sana acıyorum; bütün güzelliğimi sen uzaklaştırdın, ben uzaklaştırdım.

Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ihtiyarlığın zararı yok; nafile, boşu boşuna
geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.

Tam bir erguvan gibi kırmızı yüzüm vardı; bugün yüzüme safran tohumu sürdüm

Küçüklüğün (çocukluğun) tadı gençliğin rahatı, huzurunu ben şimdi kaybettim,
tam tutacakken elimden kaçırdım.

9.Soru

“esirkep açır-men saŋa ay yigitlik kamuġ körkümi sen yırattıŋ yırattım” cümlesinin Türkiye Türkçesi’ne doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

Ey gençlik, ben sana acıyorum; bütün güzelliğimi sen uzaklaştırdın, ben uzaklaştırdım.

Ey gençlik, yine gel sen bana, ben seni elimde tutayım, senin için ipekler döşettim.

Eyvah bu gençlik hani nereye gitti? Ben seni ne kadar arayıp arattımsa da bulamadım.

Eyvah gençliğime, yazık gençliğime ben seni tutamadım çabucak (elden) kaçırdım.

Eğer ben doğru bir şekilde yaşadımsa ihtiyarlığın zararı yok; nafile, boşu boşuna geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim.

10.Soru

-GUz- eki aşağıdaki ek türlerinden hangisine aittir?

Fiilden fiil yapan ek

Eylemden eylem yapan ek

Sıfat-fiil eki

3. tekil kişi emir kipi

Ulaç eki

11.Soru

Orhon ve Uygur Türkçesinde şart kipi hangi ek ile sağlanmaktadır?

-sar/-ser

–mı /-mi

–se / -sa

–e / - a

-gı/ -gi

12.Soru

Aşağıdaki sontakılardan hangisi yalın ve tamlayan durumu ekiyle birlikte kullanılmaktadır?

Üçün

Basa

İçre

Kibi

Ara

13.Soru

Şart kipiyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

3. çoğul kişi -sa/-se+lar/ler ekiyle kurulur.

Kuran tercümesinde az sayıda da olsa iyelik eki tipindeki kişi ekleriyle yapılmış çekimlere rastlanmaktadır.

2. tekil kişi -sa / -se sen ekiyle kurulur.

İyelik eki tipindeki kişi ekleriyle oluşmuş örnekleri yoktur.

-sar / -ser ekiyle kurulan şekiller vardır.

14.Soru

Bulunma Durumu’nun diğer adı aşağıdakilerden hangisidir?

Genetif

Lokatif

Akuzatif

Ablatif

Datif

15.Soru

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi addan ad yapım eki almamıştır?

erdem

begsig

küçgey

tünle

yalın

16.Soru

Karahanlı Türkçesiyle aşağıda verilen cümlelerin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi hangisidir?
‘tugardın ese keldi ö?dün yeli
ajun etgüke açtı uştmah yolı’

Rüzgâr doğudan eserek geldi, dünyayı
serinletmek için cennet yolunu açtı.

Doğu rüzgârı doğudan eserek geldi, dünyayı

süslemek için cennet yolunu açtı.

Doğu rüzgârı eserek geldi, dünyayı
cennet gibi süsledi.

Kuzey rüzgârı eserek geldi, dünyayı
serinletmek için cennet yolunu açtı.

Batı rüzgârı eserek geldi, dünyayı
süslemek için yollar açtı.

17.Soru

Aşağıdaki isimlerden hangisi tamlayan durumundadır?

adın

başın

düşmanın

evlerin

könülni

18.Soru

11. -13. Yüzyıllar arasında gelişen Karahanlı Türkçesi’nin aşağıdakilerden hangisinin devamıdır?

Selçuklu Türkçesi

Çağatay Türkçesi

Uygur Türkçesi

Harezm Türkçesi