XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Ara 3. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

Dîvânu Lugati’t-Türk'ün yazılma nedeni aşağıdakilerden hangisidir?


Türkçe'yi Avrupaya tanıtmak

Dönemin hükümdarını övmek

İslam dinini anlatmak

Araplara Türkçe öğretmek

Türkçenin yok olmasını engellemek


2.Soru

Hangi cümlede “eğer” anlamında kullanılan bağlaç bulunmaktadır?


Buşaklık bile erke övke yavuz.

Apaŋ edgü bolsa bu begler özün.

Birin birin miŋ bolur tama tama köl bolur

Akrun aŋar sevingil

İlig buştı artuk kararttı meŋiz


3.Soru

Karahanlı Türkçesinde düz ünlülerden sonra düz, yuvarlak ünlülerden sonra düz-geniş ya da dar-yuvarlak ünlülerin birbirini takip etmesi kuralına ne ad verilir?


Önlük-Artlık Uyumu

Büyük ünlü uyumu

küçük ünlü uyumu

düzlük-yuvarlaklık uyumu

ünlü düşmesi


4.Soru

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil gelecek zamana göre çekimlenmiştir?


er at tutsa şeksiz kerek neŋ tawar
baḳġıl neteg ḳoşarlar Taŋrı üze
ol anıŋ birle yatġaşdı
ölüm tutġaḳı tuttı öz barġalır
ol meniŋ eligge suv ḳoyturdı

5.Soru

yavalıkka isiz tiriglikni ıdtım

dizesinin Türkiye Türkçesine doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?


boşu boşuna geçen hayatımı ben nafile geçirdim

boşu boşuna geçen hayatımı ben kötülükle geçirdim

boşu boşuna geçen hayatımı ben mutlulukla geçirdim

boşu boşuna geçen hayatımı ben düşüncesiz geçirdim

boşu boşuna geçen hayatımı ben huzursuz geçirdim


6.Soru

Üçegü kelimesinde bulunan ek ne ekidir?


sıfat-fiil eki

ulaç eki

gelecek zaman eki

topluluk sayı adı yapma eki

eylemden ad yapma eki


7.Soru

Aşağıdakilerden hangisi Karahanlı Türkçesindeki iyelik eklerinde 1. Tekil Kişi’ye örnektir?


Atan

Babası

Sözün

Gözüm

Gönlünüz


8.Soru

Karahanlı Türkçesinde “-Düz” ekinin işlevi aşağıdakilerden hangisidir?


Topluluk sayı adı yapan ek

Eylemden eylem yapan ek

Fiilden fiil yapma eki

Ulaç eki

Gelecek zaman eki


9.Soru

Hangi seçenekte “zarf-fiil” eki bulunmaktadır?


kalık kaşı tügdi közi yaş saçar /
çeçek yazdı yüz kör küler katgurar

kayusı kopar kör kayusı konar /

kayusı çapar kör kayu suv içer

yagız yer yaşıl torku yüzke badı /

hıtay arkışı yadtı tawgaç edi

ünün ötti keklik küler katgura/

kızıl agzı kan teg kaşı kap kara

kurımış yıgaçlar tonandı yaşıl /

bezendi yipün al sarıg kök kızıl


10.Soru

Karahanlı Türkçesinde “Adruk” sözcüğünün aşağıdakilerden hangisine uymadığı ifade edilebilir?


Önlük-Artlık Uyumu

Düzlük-Yuvarlaklık Uyumu

Yuvarlaklaşma

Benzeşme

Büzüşme


11.Soru

1936 yılında Der türkische Sprachbau çalışmasıyla başlayan Türk dilinin tarihsel dönemlendirilmesine göre, aşağıdakilerden hangisi Yeni Türkçe Dönemi'nde yer almaz?


Karahanlı Türkçesi

Kıpçak Türkçesi

Batı Türkistan Ağızları

Güney Türkçesi

Doğu Türkçesi


12.Soru

Hangi kelime topluluk sayı adı yapan ek ile türemiştir?


ikegü

tirilgü

taşur-

bilsün

alsu


13.Soru

Aşağıdaki sayıların hangisinde topluluk eki ve anlamı vardır?


yigirme

biregü

üçünç

miŋer

seksün


14.Soru

“bilig bil sa‘adet yolını bula” mısrasında aşağıdaki isim durum eklerinden hangisi kullanılmıştır?


Belirtme durumu eki
Eşitlik eki
Yönelme durumu eki
Ayrılma durumu eki
Yön gösterme eki

15.Soru

Kutadgu Bilig’in “yigitlikke açıp avuçġalıkın ayur ” Bölümü’nden aktarılan “yorıġlı bulıt tėg yigitlikni ıdtım” dizesinin Türkiye Türkçesine çevirisi hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?


Eyvah gençliğime, yazık gençliğime

Yürüyen bulut gibi gençliği gönderdim

Ey gençlik, yine gel sen bana

Eyvah bu gençlik hani nereye gitti?

Ben seni ne kadar arayıp arattımsa da bulamadım


16.Soru

"özüm taplamaz ne? biri yalgan ol" cümlesinde geçen  "taplamaz" kelimesi ne çeşit bir kelimedir?


Geniş Zamanın Şartı

Şart Birleşik Zamanı

Geniş zaman sıfat-fiilinin olumsuzu

Gelecek Zamanın Şartı

Rivayet Birleşik Zamanı


17.Soru

Aşağıda verilen eylemlerden hangisi geçişlidir?


+(A)d-: köped- < köp

+I-: yıdı-< yıd 

+(A)r-: sargar- < sarıg

+DA-: alda- < al “hile”

+gır-: tazgır- < taz “kel” 


18.Soru

Kemi içre oldurup
Ila suvın keçtimiz
Uygur tapa başlanıp
Mı?lak ilin açtımız dizesinde hangi yer yüzü şeklinden bahsetmektedir?


Dağ 

Ova 

Deniz

Irmak 

Vadi 


19.Soru

Sayı isimlerine +egü(n) eki getirilerek yapılan sayılara ne ad verilir?


Üleştirme Sayıları

Asıl Sayılar

Topluluk Sayıları

Sıra Sayıları

Asal sayılar


20.Soru

Edibni? yiri atı Yüknek erür
Safalıg ‘aceb yir kö?üller yarar

Atebetü’l-Hakayık'ta geçen bu dizelerin Türkiye Türkçesindeki anlamı aşağıdakilerden hangisidir?


Edib’in yaşadığı yer Yüknek’tir,

gönülleri hoş eden bir yerdir.

Edib’in yerinin, memleketinin adı Yüknek’tir,

gönülleri açan safalı hoş bir yerdir.

Edib’in memleketinin adı Yüknek’tir,

Burada gönülleri hoş edenler vardır.

Edib’in yerinin, Yüknek’tir,

gönülleri açanlar burada hoş olur.

Edib’in yerinin, memleketinin adı Yüknek’tir,

safalı kokular gönülleri hoş eder.