XI-XIII. Yüzyıllar Türk Dili Final 10. Deneme Sınavı

Toplam 20 Soru
PAYLAŞ:

1.Soru

"yarlıkar" Verilen kelimenin Türkçe izahı aşağıdakilerden hangisidir?


yedinci

içindedir

getirmiş

buyurur

iyilik


2.Soru

Harezm Türkçesindeki "köp" kelimesinin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?


kupa

çok

kar

çam 

kır


3.Soru

Dîvânu Lugati’t-Türk’ün kaç yazma nüshası vardır?


1

2

3

5

7


4.Soru

Sir Gerard Clauson tarafından hazırlanan An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish adlı eser ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?


Harezm Türkçesi ile ilgili bazı edebî metinlerin yer aldığı eserdir.

Yalnızca Mukaddimetü’l-Edeb’in sözvarlığının yer aldığı eserdir.

Nehcü’l-Feradis ile ilgili değerlendirmelerin bulunduğu kaynaktır.

Hüsrev ü Şirin ile ilgili değerlendirmelerin bulunduğu kaynaktır.

Harezm Türkçesi sözlüğü olarak başvurulabilecek en temel kaynaktır.


5.Soru

"cihan bostanı kayra boldı hurrem" 

Yukarıdaki metnin Türkiye Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?


Dünya yeri tekrar şen oldu.

Dünya bostanı tekrar şen oldu.

Dünya bostanı tekrar gam doldu.

Dünya bostanı  şen oldu.

Dünya bostanı tekrar şenlik oldu.


6.Soru

"nèçe yıl boldı canım ösker èrdi
köñülde oşbu endişe bar èrdi"

Yukarıdaki metnin Türkçesi aşağıdakilerden hangisidir?


Ne kadar yıl oldu canım özlerdi.
Gönülde bu düşünce vardı.

Ne kadar yıl oldu canım özlerdi.
Gönülde bu düşünce vardı.

Nizamî’nin şiirini kendi sözünle yeniden düzenle.
Kendini sultanına bu şekilde tanıt.

Gönül fermanını can ile tuttum.
Başka düşünceyi bir an unuttum.

Bu gölden, bu saf sudan gönüller
kansın diye hoş kokulu su çıkardım


7.Soru

takı köp meşayih bu yol sözleri

köñül nefs beyanı ayur özleri

köñül tut kulak aç yakin bil munı

ayur nè kim anlar körer közleri

Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki metnin doğru çevirisidir?


Gönül, nefis ve ruhun bir hulasasadır. Bunlardan birisi galip gelirse öbürüne ilgi gösterir. Bu bilginin Şeyh Şeref Hoca’nın Mebâdî Sülûk adlı kitabında yazılı olduğunu bilin.

Gönül ve nefis konusunda anlatılanları dinle. Bu ikisi bir şeydir, bunu anla. Fesadı istersen bunun adı nefistir, huzuru (iyiliği) istersen adı gönüldür. Böyle bitir.

Birçok şeyhin sözleri de böyledir. Kendileri gönül ve nefisle ilgili bilgiler verirler. Gönül tut, kulak aç, onların gözleri ne görürse onu söylediklerini iyi bil.

Taş toprak cansızdır, ne işe yarar? Bu kulak mı ki işitsin, göz mü ki görsün? Şeriat dildir, bil ki tarikat da kulaktır, hakikat bu göz gibidir, hani sorun soran nerede?

Şeriat tarikat hakikati anlatmadan önce sözü sonuna kadar dinle. Hakikat temren gibi, tarikat temrensiz ok (okun sapı). Şeriatı bu okun yünü (tüyü) olarak bil.


8.Soru

Mukaddimetü ’l-Edeb’in sözlük tekniği hakkında verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?


Abece sırasında bir sözlük şeklinde olmayıp kelimelerArapça baplara göre sıralanmıştır.

İsimler, fiiller, isim ve fiil dışındaki dil bilgisi unsurları, isim çekimi, fiil çekimi diye beş ana bölümden oluşmaktadır.

Arapça ifadelerin altında çeşitli yazmalarda Harezm Türkçesi, Farsça, Moğolca, Çağatayca ve Osmanlıcadaki anlamları verilmiştir.

Arapça ifade daha belirgin yazılmıştır.

Kelimelerin açıklaması yapılırken şiirlerden, manilerden, atasözlerinden yararlanılmıştır.


9.Soru

Neçe künlerdin soñ kök tülüklüg, gök çallug bu bedik èrkek böri turup turdı. Oguz takı çerig birle turup turdı. Munda Ètil mören tegen bir talay bar èrdi. Ètil mörenniñ kudugıda bir kara tag tapıkıda uruşgu tutuldı. Ok birle, çıda birle, kılıç birle uruşdılar.

Yukarıda verilen metnin Türkiye Türkçesi’ne doğru çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?


Kaç gün sonra gök tüylü, gök yeleli erkek kurt durdu. Oğuz da asker ile durdu. Burada İdil nehri denilen bir nehir var idi. İdil nehrinin kıyısında bir büyük dağın önünde savaşa girişildi. Ok ile, kargı ile, kılıç ile vuruştular.

Kaç günden sonra gök tüylü, gök yeleli bu büyük erkek kurt durdu. Oğuz da asker ile durdu. Burada İdil nehri denilen bir nehir var idi. İdil nehrinin kıyısında bir büyük dağın önünde savaşa girişildi. Ok, kargı ve kılıç ile vuruştular.

Kaç günden sonra gök tüylü, gök yeleli bu büyük erkek kurt durdu. Oğuz da asker ile durdu. Burada İdil nehri denilen bir nehir var idi. İdil nehrinin kıyısında dağın önünde savaşa girişildi. Ok ve kargı ile, kılıç ile vuruştular.

Kaç günden sonra gök tüylü, gök yeleli bu büyük erkek kurt durdu. Oğuz da asker ile durdu. Burada İdil nehri denilen bir nehir var idi. İdil nehrinin kıyısında bir büyük dağın önünde savaşa girişildi. Ok ile, kargı ile, kılıç ile vuruştular.

Kaç günden sonra gök tüylü, gök yeleli bu büyük erkek kurt durdu. Oğuz da durdu. Burada İdil nehri denilen bir nehir var idi. İdil nehrinin kıyısında bir büyük dağın önünde savaşa girişti. Ok ile, kargı ile, kılıç ile vuruştu.


10.Soru

Arapçayı öğrenmek isteyenler için kısa cümleler ve kelimelerden oluşan bir sözlük olan Mukaddimetü ’l-Edeb kaç ana bölümden oluşmaktadır? 


İki 

Üç 

Beş 

Altı

Sekiz


11.Soru

"yarlıkar" ifadesinin Türkiye Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? 


yedinci

atlı

buyurur

iyilik

kula


12.Soru

Harezm Türkçesinde "tülüklüg" sözcüğünün Türkçe karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?


Tükürük

Tüylü

Tökezlemek

Tüy

Tokat


13.Soru

Yukarıda çeviriyazısı verilen bölümün Türkiye Türkçesi karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?


Sultanım ile Melike adına bir kitap

yazmak için bir şeyler yap, dedi.

Ey Kutb! Çabuk ol, sonra geç olur, bil.

Dilini söyletmezsen seni nereden bilecekler?

Ne kadar yıl oldu canım özlerdi.

Gönülde bu düşünce vardı.

Padişahın huzuruna bir varayım,

bu gönlümün kaygısını bir dağıtayım, dedim.

Nizamî’nin şiirini kendi sözünle yeniden düzenle.

Kendini sultanına bu şekilde tanıt.


14.Soru

Harezm Türkçesindeki ünsüz değişimleri göz önünde bulundurulduğunda aşağıdakilerden hangisi yanlış olur? 


ab>aw

bin>min

yablak>yawlak

benze->menze-

bar->mar-


15.Soru

Hüsrev'ü Şirin'in Kutb yazması kim tarafından 1968 yılında İstanbul'd yayınlanmıştır?


N. Hacıeminoğlu

E. N. Nadjir

E. İ. Fazılov

F.Köprülü

A.İnan


16.Soru

Nehcü ’l-Faradis kaç babdan oluşur?


4

6

8

10

12


17.Soru

"Unutmuşum" fiilinin Karahanlı Türkçesindeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?


unıtmışmen

unıtmışsen

unıtmış

unıtırsen

unıtırmız


18.Soru

Aşağıdakilerden hangisi "Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği"dir ?


Mi‘rac-name

Oğuz Kagan Menakıbı

Muhabbet-name

Hüsrev ü Şirin

Nehcü’l-Feradis


19.Soru

Aşağıdaki dizelerin hangisinde zamir belirtme durumu eki kullanılmıştır?


yana bir kereklig sözüm bar saŋa
kiçig oġlanıġ kör uḳuşḳa ulam
bu kün kim oḳısa olarıġ bilir
muŋar meŋzetü sözler öglüg kişi
ḳamuġ ḳadġusu erdi ümmet üçün

20.Soru

 "Şeriat tarikat hakikat önin" dizesinde geçen "şeriat ve tarikat" aşağıdakilerden hangisine benzetilmiştir?


akıl

kader

yol

yaşam

kalp