“Serbest zaman etkinliği” yaşlılarda stres ve stresin yol açtığı aktivite düzeyinde azalma ve yalnızlığı tercih etme gibi davranışlara karsı kullanılabilecek bir müdahale yaklaşımıdır.

Bakıcıların kullandıkları dört başa çıkma tepkisi, aktif başa çıkma, olumlu yeniden yapılandırma, kabul etme ve inkar etmedir.

Ergoterapist, kişi ve toplulukların istedikleri, ihtiyaç duydukları veya kendilerinden
beklenen aktiviteleri yapabilme geliştirerek veya aktiviteyi ya da çevreyi kişilerin katılımını daha iyi sağlayabilecek şekilde düzenleyen uzmandır.

“Yaşlı arabuluculuğu” “yaşlandıklarında haklarının ihlal edilmesiyle karşı karşıya kalan ve çoğu zaman seslerini duyurmak konusunda ciddi zorluklar yaşayan yaşlılara yardım etmek amacıyla” ortaya çıkmıştır.

Başarılı Yaşlanma Modeli ile ilgili olarak II numaralı ifade yanlış bilgi içermektedir. Doğrusu, "başarılı yaşlanma modeli’nin ilk maddesi olan hastalık veya engellilik durumunun olmaması, 65 yaş ve sonrası yaşlılık dönemi uygulamalarından daha çok genç yetişkinlik ve yetişkinlik dönemlerinde (18-65 yaş) yapılacak bazı dışsal (kontrol edilebilir) faktörlerin uyarlanması ile mümkün olabilmektedir" şeklindedir. Bu nedenle, bu ifadenin yer almadığı seçenek olan C seçeneği doğru kabul edilecektir.

Sağlığı bozulmuş ileri yaştaki yaşlıların bakımının yalnızca evlat ya da evlatlar tarafından yapılması yetişkin evladın da sosyo-psikolojik sorunlar yaşamasına yol açabilmektedir. Gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan ülkemizde ailede yaşayan bireylerin bakımından ve ev işlerinin yürütülmesinden sorumlu olan kişinin çalışma yaşamına katılması durumuyla artan rolleri, bakan kişiye ağır yük getirmiş ve ev içi sorumluluklarının yerine getirilmesinde aksamalara yol açmıştır. Bu durum kişileri olumsuz etkilediği gibi yetişkin çocukları ve yaşlı ebeveyni de etkilemiş ve aile içi çatışmalara yol açmıştır.

Yaşlı bireyler, genellikle iyi, yeterli ve doğru bakılmadıklarından şikâyet etmektedirler. Çalışanların yeterince kendilerini dinlemedikleri, kendilerine zaman ayırmadıkları gibi sebeplerle gerginlik yasayabilmektedirler. Bu bağlamda kurum yöneticilerinin bu çatışmaları en aza indirebilmek için çalışma prosedürlerini ve görev tanımlarını yeniden gözden geçirmeleri, görev tanımlarını yazılı hâle getirmeleri ve ilgili herkese duyurmaları faydalı olacaktır.

Birincil Stres Kaynakları:

Objektif Stres Kaynakları: yaşlının bilişsel bozukluğu, yaşlının problemli davranışları, günlük yaşam etkinliklerinde bağımlılık ve hasta direnci

Sübjektif Stres Kaynakları: bakım verenlerin rol yüklenmesi, bakım verenlerin rol esareti, yakınlığın kaybı

Kişinin problem çözme stratejisini kontrol edebilmesi, gözden geçirebilmesi, yani problemin çözümünü yönetebilmesi, problem çözmenin meta-bilişsel bileşeni ile ilgilidir. Problem çözmenin her adımını izleyebilmek, adımlardaki hata ve doğruları analiz edebilmek bu bileşene ait özelliklerdir. Ayrıca bu süreçteki becerileri ne zaman kullanacağı, nasıl denetleneceği ve başka konulara aktarımını yapabilmek de bu bileşene ait özelliklerdir.

İş birliği: Yüksek derecede iddiacı ve iş birlikçi olan bu stil, kazan-kazan yaklaşımını benimser. Her iki taraf da çatışma yaratan sorunu açık ve detaylı bir şekilde tartış­tıktan sonra, her ikisinin de memnun olacağı bir çözümde anlaşırlar.

B seçeneği dışında yer alan seçenekler yaşlılarda serbest zaman etkinliklerine katılmanın psikososyal yararlarıdır.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulunca 1982’de Viyana’da yapılan ilk Dünya Yaşlanma Asamb­lesinde, “Bağımsızlık, Katılım, Bakım, Kendini Gerçekleştirme ve İtibar” olmak üzere altı evrensel ilke kabul edilmiştir.

Öz Belirleme Kuramı özerklik, yeterlik ve ilişkisellik olmak üzere üç temel psikolojik ihtiyaç olduğunu varsaymaktadır. Yeterlik bir işi yapmak için güce, bilgiye, yeteneğe sahip olduğuna inanmadır. ilişkisellik ise bireyin başkalarıyla ilişki kurma, etkileşimde bulunma gereksinimini dile getirmektedir.

Kazan-kazan yaklaşımı, çatışmada yer alan her iki tarafın da amaç ve isteklerine ulaştığı durumları ifade eder; kaybet-kazan yaklaşımı, çatışmada bir tarafın amaç ve isteklerine ulaşırken, diğer tarafın amaç ve istek­lerine ulaşamadığı durumları ifade eder. Son olarak kaybet-kaybet yaklaşımında ise amaç ve isteklerine ulaşmayı başaran hiçbir çatışma tarafı söz konusu değildir.

Rol çatışması, bir bireyden, birbirleriyle uyumlu olmayan veya çatışan iki ya da daha fazla rolü yerine getirmesinin istenmesi ve kaynakların yetersiz olması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur.

Cevap B'dir.

Problem, en genel anlamıyla “içinde bulunulan durumla olması istenilen durum arasındaki farklılık ve çeşitli engeller nedeniyle istenilen duruma ulaşamama durumudur”. Bir başka deyişle “olanla”, “olması istenilen” arasındaki fark ve olması istenilene ulaşma sürecinde bir takım engeller nedeniyle hedefe ulaşamama durumunda yaşanılan durumdur.

Doğru cevap A'dır.

Nörotizm kişilik özelliği, depresif ve hüzünlü olma, gerginlik, kaygılı olma, sıklıkla duygusal iniş çıkışlar yaşama, tedirginlik, huzursuzluk ve sabırsızlık gibi kişilik özelliklerini kapsamaktadır (Bacanlı ve diğerleri, 2009; Benet-Martinez ve John, 1998). Nörotik kişiler, genellikle anksiyete, depresyon, kızgınlık, sıkıntı gibi olumsuz duygular ve mantıklı olmayan düşünceler ve başa çıkma mekanizmalarında yetersizlik hissetmektedirler. Doğru cevap D'dir.

Serbest zaman etkinliği, çalışma, uyuma ve özbakım gibi zorunlu işlere ayrılan zamanın dışındaki içsel olarak motive olunan ve zorunlu olmayan bir aktiviteye dâhil olmak demektir.