Yaşlılıkta Nörolojik Temelli Durumların Bakım ve Rehabilitasyonu Ara 16. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Mikst demansa ilişkin aşağıda yer alan özelliklerden hangisi doğru değildir?
En sık görüldüğü yaş grubu 45 yaş üstü bireylerdir. |
Birden fazla etkenin aynı kişinin beyninde birlikte bulunduğu demans türüdür. |
Alzheimer ve vasküler demans; Alzheimer ve Lewy cisimli demans en çok görülen Mikst tip demanslardandır. |
Mikst tip demansı diğer demans tiplerinden ayırmak oldukça zordur. |
Mikst demansın semptomları çeşitlilik göstermektedir. |
Karışık tip demans olarak da adlandırabileceğimiz Mikst tip demans, demansa sebep olabilecek birden fazla etkenin aynı kişinin beyninde birlikte bulunduğu demans türüdür. Alzheimer ve vasküler demans; Alzheimer ve Lewy cisimli demans en çok görülen Mikst tip demanslardandır. Mikst demansın en sık görüldüğü yaş grubu 85 yaş üstü yaşlılardır. Mikst demansın semptomları çeşitlilik göstermekte, hangi beyin alanının nasıl ve ne kadar etkilendiğine bağlı olarak farklı semptomlar görülebilmektedir. Mikst tip demansı diğer demans tiplerinden ayırmak oldukça zordur. Doğru yanıt A'dır.
2.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi parkinson hastalığının belirtileri arasında hareket dışı bulgulardan birisidir?
Parkinson hastalarının hareketlerindeki yavaşlık dikkat çekmektedir |
Parkinson hastalarında özellikle istirahat durumundayken ortaya çıkan/artan el titremeleri belirgin bir şekilde görülmektedir. |
Tedavide kullanılan ilaçların da etkisi ile gün içerisinde uyanıkken halüsinasyon, geceleri ise kabus görme görülebilir. |
Kişilerde öne eğik bir beden duruşu yerleşebilir. |
Parkinson hastalarının yazı şekilleri belirgin şekilde değişim |
Hareket dışı bulgular: Hareket sistemi dışındaki sistemlerin bulguları da görülebilmektedir. Bunlara örnek olarak ani pozisyon değişimi ile gelişen kan basıncı düşüklüğü (ortostatik hipotansiyon), kabızlık, anksiyete, depresyon, koku alma ve uyku bozuklukları, huzursuz bacak sendromu, tedavide kullanılan ilaçların da etkisi ile gün içerisinde uyanıkken halüsinasyon, geceleri ise kabus görme, özellikle daha genç erkek hastalarda yine ilaçların etkisi ile şans oyunlarına düşkünlük, aşırı para harcama isteği, cinsel davranışlarda değişiklikler veya aşırı yeme gibi bir takım haz artırmaya yönelik davranışsal değişiklikler gelişebilmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.
3.Soru
1. İdeal bir bastonun sağlam lastik uçları bulunmalıdır.
2. Tek uçlu bastonlar değil üç veya dört nokta tabanlı olanlar tercih edilmelidir.
3. Bastonların el tutamakları rahat olmalı, ihtiyaç duyulan yeterli kuvvetin alınmasına izin verecek konforu sağlamalıdır.
Yukarıda Parkinson hastaları için ideal baston seçimiyle ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
1, 2 ve 3 |
Çok çeşitli yürüme bastonları bulunmaktadır. Kişiye en uygun, ideal bastonu bulmak için bir fizyoterapiste başvurulması gerekebilir.
• İdeal bir bastonun sağlam lastik uçları bulunmalıdır. Aşınmış lastik uçlar bastonun sabitlenmesin bozacak, denge problemlerinin yaşanmasına neden olabilecektir.
• Tek uçlu bastonlar tercih edilmeli, üç veya dört nokta tabanlı olanlardan (tripod veya quadripodlar) kaçınılmalıdır. Parkinson hastaları, denge ve duruş sorunu yaşadıkları için bu tip baston ve değnekleri kullanmakta zorluklar yaşayabilmektedir. Bunu en aza indirmek için tek uçlu baston veya değnekler önerilmektedir.
• Bastonların el tutamakları rahat olmalı, ihtiyaç duyulan yeterli kuvvetin alınmasına izin verecek konforu sağlamalıdır.
• Bastonun boyu kişiye göre değiştirilebilir olmalı, en iyi desteği vermek üzere yükseklik ayarlanmalıdır.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Parkinson hastalarında giysi seçimi adına dikkat edilmesi gereken noktalardan biridir?
Bilek desteği olmayan ayakkabılar tercih edilmelidir. |
Sentetik kumaştan giysiler tercih edilmelidir. |
Velkro bantlı ayakkabılar tercih edilmelidir. |
Varis çorapları giyilmelidir. |
Fermuarlı giysiler tercih edilmelidir. |
Giyinmeyi kolaylaştıran giyim stilleri ve kumaşlar seçilmelidir:
• Sürtünme etkisi yaratabilen, içindeyken hareket etmeyi zorlaştıran kadife ve sentetik dokulu kumaşlardan kaçınılmalıdır. Aşırı terlemeye neden olmayan doğal dokumalar tercih edilmelidir.
• Kaygan tabanlı, bilek desteği olmayan ayakkabı veya terlikler yerine kaymaz çorap veya spor ayakkabı tercih edilebilir.
• Kan dolaşımını bozan sıkı lastikli çoraplardan kaçınılmalıdır.
• Bağcıklı ayakkabılar yerine, velkro-(cırt cırt) bantlı ayakkabılar kullanılarak ayağa geçirme ve çıkarma aktiviteleri kolaylaştırılabilir.
• Velkrolar giysilerdeki düğme veya fermuarların yerine dikilebilir. Böylece giyinme aktiviteleri kolaylıkla bağımsızca yerine getirebilir.
Doğru cevap C seçeneğidir.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yaşlı bireylerde görülebilen sensorimotor değişikliklerden birisi değildir?
Kas koordinasyonunda azalma |
Kemik yoğunluğunda azalma |
Eklemlerde bozulma |
İşitme azalması |
Görme kaybı |
sensorimotor değişiklikler şöyle sıralanabilir:
• Kas gücünde (Kavrama gücünde) azalma
• Kas koordinasyonunda azalma,
• Kemik yoğunluğunda azalma
• Eklemlerde bozulma
• Duyusal geri bildirimde bozulma,
• Hareketlerin amaç ve hedeflerinde değişme,
• İşitme azalması ve konuşulanı anlamada zorluk,
• Görme azalması, görsel geri bildirimin yavaşlaması.
6.Soru
Hangisi yaşlanma ile birlikte sinir sisteminde gerçekleşen değişiklikler arasında yer almaz?
Beynin hacminin azalması |
Sinir iletim hızının azalması |
Beyin damar sisteminde kan akımının azalması |
Beyin ağırlığının %50 oranında azalması |
Nöronlar için gerekli oksijen ve enerjinin azalması |
Sinir sistemini oluşturan temel hücreler olan nöronlarda, yenilenmeyi sağlayan çoğalma yeteneği -bazı özel beyin alanları dışında- yoktur. Bu nedenle de nörodejenerasyona bağlı kayıplar yerine konulamaz. Yaşlanma sürecinde devam eden nöron kayıpları nedeniyle özellikle beyinde hacimce
ve ağırlıkça bir küçülme gerçekleşir. Atrofi olarak tanımlanan bu duruma paralel olarak beyin ağırlığı %10-15, sinir iletim hızı %10 kadar azalır ve bunun sonucunda fonksiyonlar da gittikçe yavaşlar. Yaşlanmayla birlikte, beyin damar sisteminde de kan akımının azalmasına neden olan değişiklikler görülür. Kan akımının azalması, nöronların yaşaması ve çalışması için şart olan oksijen ve enerjinin de azalmasına yol açar. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
1. Kognitif rehabilitasyonun temel amacı, bireyin gündelik hayatta karşılaşabileceği zorlukları göz önünde bulundurarak bunlarla başa çıkma sürecine hastayı ve aile üyelerini dahil etmektir.
2. Kognitif rehabilitasyonun hedefleri, kişiye özgü değil, standart ölçütlere göre rehabilitasyonu yürüten uzman tarafından belirlenmektedir.
3. Kognitif rehabilitasyonda, yaşlının unuttuğu şeyleri hatırlaması ya da akılda tutabilmesi için
anımsatıcı (mnemonik) gibi bazı teknikler kullanılabilir.
Yukarıda kognitif rehabilitasyonla ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangiler doğrudur?
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
1, 2 ve 3 |
Kognitif rehabilitasyonun hedefleri, bireye özgü olarak belirlenmektedir. Bu hedefler belirlenirken sağlık personelleri ve aile bireyleri iş birliği içerisinde olmalıdır. Bireyin bozulmuş ve korunmuş bilişsel becerileri saptanmalı ve bunları dikkate alan bir rehabilitasyon planı hazırlanmalıdır. Kognitif rehabilitasyonun temel amacı, bireyin gündelik hayatta karşılaşabileceği zorlukları göz önünde bulundurarak bunlarla başa çıkma sürecine hastayı ve aile üyelerini dahil etmektir.
Bilişsel rehabilitasyonda spesifik ve genel hedefler belirlenebilir. Örneğin sosyalleşmek bir genel hedef olurken bireyin aile üyelerinin isimlerini aklında tutması, spesifik bir hedeftir.
Kognitif rehabilitasyonda, yaşlının unuttuğu şeyleri hatırlaması ya da akılda tutabilmesi için kullanabileceği bazı stratejiler mevcuttur. Bunlardan birisi anımsatıcı (mnemonik) kullanmaktır. Bu teknikte bireyin aklında tutması gereken bilgiyi görsel bir imajla öyküyle ya da kafiyeyle kodlaması öğretilir. Diğer bir teknik, anımsatıcı ipuçları vermektir. Demanslı bireye bir bilgi verirken daha sonra bu bilgiyi hatırlamada kullanacağı bir ipucu da verilmelidir (Örneğin ismi öğretilen bireyin fotoğrafını da isim ve ismi oluşturan harfler ile birlikte göstermek gibi).
8.Soru
Parkinson hastalarının günlük yaşam aktivitelerine ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
Günlük yaşam aktiviteleri bir süreliğine durdurulmalıdır |
Bilimsel bir sağlık disiplini olarak öne çıkan müzik terapi yaklaşımları kullanılabilir |
Fiziksel egzersizlere ara verilmelidir |
Kısa yürüyüşler tercih edilmemelidir |
Daha çok yatar durumda dinlenmelidir |
Hevesli hastalar motive eden, hareket etmeye sevk eden bir müzik eşliğinde dans edebilir. Öz güvenin ve sosyal ilişkilerin geliştirilmesine yönelik kanıta dayalı rehabilitasyon uygulamaları nedeniyle bilimsel bir sağlık disiplini olarak öne çıkan müzik terapi yaklaşımlarından yararlanılabilir. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Birşey yerken boğulma tehlikesine neden olan disfajili kişilerde yaygın olarak görülen inhalasyon sorunu nedir?
Aspirasyon |
Pnömonü |
Dehidrasyon |
Manevra |
Demans |
Aspirasyon (yiyecek veya içecek inhalasyonu) disfaji olan kişiler için yaygın bir sorundur. Yutulan materyalin, hava yolu ve akciğere girmesiyle ortaya çıkar. Aspirasyon sonucunda pnömoni gelişebilir. Doğru yanıt A'dır.
10.Soru
Dünyada en yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülkeden Japonya'daki yaşlı nüfus oranı kaçtır?
%31 |
%31.3 |
%27.3 |
%21.8 |
%17 |
Bu bağlamda, dünya nüfusunun %8,7’sini yaşlı nüfus oluşturmakta; en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke %31,3 ile Monako, %27,3 ile Japonya ve %21,8 ile Almanya olarak sıralanmakta, Türkiye 167 ülke arasındaki bu sıralamada 66. sırada yer almaktadır. Yaşlı nüfustaki bu global artış doğrultusunda Türkiye’de 65 ve yukarı yaştaki nüfus 2013 yılında 5 milyon 891 bin 694 kişi iken son beş yılda %17 artarak 2017 yılında 6 milyon 895 bin 385 kişiye ulaşmıştır.
Bu orana göre cevap C seçeneğidir.
11.Soru
Kasların çalışmasını uyarmak için kullanılan sinir ve kasları uyaran yönteme ne ad verilir?
Splint |
Atel |
Bandajlama |
Elektriksel stimülasyon |
Konraktür |
Bandajlama - Ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilecek doğru pozisyonu korumak için omuza ek destek vermek için kullanılır.Elektriksel stimülasyon - Kasların çalışmasını uyarmak için bazen fonksiyonel elektrik stimülasyon yöntemi kullanılır. Sinir ve kasları uyaran bu yöntem, cilt t üzerine küçük pedler aracılığı ile uygulanır.Splint (atel) - El ve kolun doğru bir pozisyonda kalması, ağrının azaltılması ve el bakımında yardımcı olması için kullanılır. Konraktür ise eklem hareket
açıklığının kaybı anlamına gelir.
Tanıma göre cevap D seçeneğidir.
12.Soru
- Konuşulan çok az kelimeyi anlarlar.
- İyileşme olasılığı genellikle kısıtlıdır.
- İfadeleri çoğu zaman tek sözcükle sınırlıdır.
Yukarıda verilen özellikler hangi duyu algı problemini açıklamaktadır?
Global Afazi |
Broca Afazisi |
Wernicke Afazisi |
Apraksi |
Depresyon |
İnme, sol yarımkürenin ön ve arka bölgelerinin geniş bir kısmını etkilediğinde, sonuç ‘global afazi’
olabilir. Dili anlama ve üretme bozukluğunu birlikte içeren en şiddetli etkilenime sahip gösterenglobal
afazili hastalar, konuşulan veya yazılan çok az kelimeyi anlayabilmekte ve ifadeleri de çoğu zaman
tek tük sözcüklerle sınırlı olmaktadır. Global afazide başarılı bir rehabilitasyon ve iyileşme olasılığı genellikle kısıtlıdır. Global afazili hastalar aileye ve bakım verenlere önemli ölçüde bağımlı bir yaşam sürecekleri için sabır ve anlayışa en çok ihtiyaç duyan hasta gruplarındandır. Doğru cevap A'dır.
13.Soru
Genellikle eller, parmaklar, baş, çene gibi beden bölümlerinde istemsiz olarak ortaya çıkan titreme durumuna ne ad verilir?
Ataksi |
Dizartri |
Dissinerji |
Tremor |
Sinerji |
Tremor genellikle eller, parmaklar, baş, çene gibi beden bölümlerinde istemsiz olarak ortaya çıkan titreme durumu demektir.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ülkelerden biridir?
Hindistan |
Çin |
Endonezya |
Japonya |
Singapur |
Japonya %27,3'lük oran ile dünyada ilk üç ülke arasında yer almaktadır.
15.Soru
En belirgin özelliği semptomların ağırlıklı olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili alanları etkilediği demans tipi aşağıdakilerden hangisidir?
En belirgin özelliği semptomların ağırlıklı olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili alanları etkilediği demans tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Alzheimer hastalığı |
Frontotemporal demans |
Vasküler demans |
Mikst demans |
Lewy cisimcikli demans |
Frontotemporal demans, iki lobdaki sinir hücrelerinin kaybına bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bu demans türü genellikle daha genç yaşlarda, 40-45 yaş arasında görülmektedir. Diğer demans tipleri gibi frontotemporal demansın da nedeni tam olarak bilinmemektedir. En belirgin özelliği semptomların ağırlıklı olarak kişilik, davranış ve dil ile ilgili olmasıdır. Doğru cevap B'dir.
16.Soru
1. Parkinson hastalığı temelde beyinde dopamin salgılayan sinir hücrelerinin zarar görmesi ve azalması ile ortaya çıkar.
2. Bazı çevresel toksinlerin ve kimyasalların hastalığı artırdığı düşünülmektedir.
3. Parkinson hastalığının ortalama ortaya çıkma yaşı genellikle elli yaş ve üstüdür.
Yukarıda Parkinson hastalığı ile ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
1, 2 ve 3 |
Parkinson hastalığı temelde beyinde dopamin salgılayan sinir hücrelerinin zarar görmesi ve azalması ile ortaya çıksa da beyindeki bu hasarın ortaya çıkmasına neden olan asıl sebep tam olarak bilinmemektedir. Genel kanı, genetik yatkınlık, ileri yaş veya çevresel etmenlerin hastalığın oluşmasında birlikte rol oynayabileceği yönündedir. Çevresel faktörler arasında ise bazı çevresel toksinlerin ve kimyasalların hastalığı artırdığı düşünülmektedir. Hastalığın nedenleri üzerine yapılan araştırmalar günümüzde hâlâ devam etmektedir. Parkinson hastalığının ortalama ortaya çıkma yaşı genellikle altmış yaş ve üstüdür ama ellili yaşlarda da sıklıkla tanı konulabilmektedir. Parkinson için ileri yaş hastalığı olduğuna dair genel bir kanı vardır. Bununla birlikte tanısı konan her yirmi hastadan birinin genç yaş hasta grubunda olduğu da hatırda tutulmalıdır. Genç yaş formunda daha çok genetik yatkınlıkların ön planda olduğu dikkat çekmektedir..
17.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi kas kuvvetinin tam kaybı anlamına gelmektedir?
Paraparezi |
Pleji |
Hipotoni |
Hemipleji |
Dizartri |
Tıbbi iletişimlerde nörolojik belirti ve bozuklardan söz edilirken sıklıkla karşımıza çıkan parezi terimi vücudun bir bölümünde kas kuvvetinin azalması, pleji ise kas kuvvetinin tam kaybı anlamına gelir. Doğru yanıt B'dir.
18.Soru
Doktor James Parkinson tarafından Parkinson hastalığı hangi yılda tanımlanmıştır?
1855 |
1834 |
1823 |
1817 |
1842 |
İlk olarak 1817’de Doktor James Parkinson tarafından tanımlanan Parkinson hastalığı, dopamin eksikliği ile seyreden nörodejeneratif bir hastalıktır. Dopaminin üretimi ve salgılanması için özelleşmiş olan nöronların yıkımı ile hastalık genellikle 50’li yaşlardan itibaren ortaya çıkmaktadır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi demanslı yaşlılarla sağlıklı bir iletişim kurabilmek için dikkat edilmesi gerekenlerden değildir?
İletişim kurarken kişiye dokunmaktan kaçınılmalıdır. |
İletişimde sakin bir tavır takınılmalı. |
Demanslı yaşlılarla inatlaşmaktan kaçınılmalıdır. |
Konuşurken kısa ve basit cümleler kullanılmalıdır. |
Bellekleri canlandıracak kısa sorular sorulmalıdır. |
Demanslı hastalarla sağlıklı iletişim kurmak için sakin bir tavır takınılmalıdır. Konuşurken kısa ve basit cümleler kullanılmalıdır. Demanslı yaşlılarla inatlaşmaktan ve tartışmalardan olabildiğince kaçınılmalıdır. Birden fazla yönerge içeren konuşmalarda yönergeler kısa ve tane tane verilmelidir. Belleklerini yoklamalarını sağlayacak ve canlandıracak kısa sorular sorulmalı ya da etrafta bulunan insanlar hakkında bilgi verici sohbetler yapılmalıdır. İletişim sırasında olumlu bir beden dili kullanılmalı ve onlara hafifçe dokunarak iletişimin önemli bir parçası olan temastan yararlanılmalıdır. Bu nedenle temas iletişimde etkili olabileceğinden yanlış olan seçenek A'dır.
20.Soru
Parkinson hastalarında denge bozukluğu ve bağlantılı olarak düşmeler yaygın bir problemdir. Bu sorunlar genellikle vücut pozisyonunun bozulması, hareketin yavaşlaması, gövde sertliği ve eklem ile hareket duyusu (propriosepsiyon) yetersizliğinin giderek artmasıyla tanıdan itibaren yaklaşık 5 yıllık bir süreç sonrasında başlar.
Bu evrede yürümeye yardımcı gereçlerin kullanılması ve aktivitelerle ilgili planlamalarda bazı revizyonların yapılması gerekebilir. Bu durumda Parkinsonlu yaşlıların yardımcı gereçlere adaptasyonun uzun sürebileceği göz önünde tutulmalı, çalışmalar sırasında düşmeye karşı üst düzeyde güvenlik önlemleri alınmış olmalıdır.
Hangi evre ve bakımı anlatılmaktadır?
I. evre |
2. evre |
3. evre |
4. evre |
5. evre |
3. evre
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ