En gelişmiş stratejik ortaklık türlerinden biri olan üretim imtiyaz hakkı, lisans anlaşmasının özel bir şeklidir. Bu yöntemle bir imtiyaz, özel satış hakkı tekel durumundaki bir üreticinin, bir diğer üretici ya da girişimciye mallarını/hizmetlerini bir il, bölge ya da ülkeyi kapsayacak şekilde belirli bir süre için sunma-üretme hakkını devretmesidir.

Geçmişte yöneticiler işletme performansının ölçümünde, genellikle ölçülmesi kolay olan finansal
ölçütleri kullanıp ölçülmesi kolay olmayan ölçütleri kullanmaktan kaçınmışlardır. Bunun doğal
sonucu olarak performans ölçümü kâr ve verimlilik sonuçlarına göre değerlendirilmiştir. Ancak zaman içinde yapılan çalışmalar sonucu, işletmelerin performans ölçümünde sadece finansal ölçütlere dayalı bir ölçümün yeterli olmadığı ortaya çıkmıştır. Çünkü finansal ölçütlere dayalı bir ölçümün işletmenin kısa dönemli hedefleri için uygun olduğu ve bu tür bir ölçümde işletme vizyonunun göz ardı edildiği sonucu gündeme gelmiştir.

İkincil sosyal paydaşlar şu şekilde ifade edilmektedir: a)Hükümet ve düzenleyiciler b)Sivil toplum kuruluşları c)Sosyal baskı grupları d)Medya ve akademik yorumcular e)Meslek odaları. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Yasal sorumluluk; yasalarda yer aldığı şekliyle işletme performansını doğru rapor etmeyi, ürünlerin yasal standartlara uygun üretildiğini garanti etmeyi, ücret ödemelerinde ayrımcılıktan kaçınmayı ve tüm çevresel kurallara uymayı kapsar. Doğru cevap A'dır.

Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS): Bir işletmenin yasal ve ekonomik zorunluluklarıyanında doğru işleri yapma ve toplum
yararı gözeterek davranma niyetininbütünüdür.

Şebeke organizasyonlarının şu türlerinden söz edilebilir. Dâhili şebeke, dengeli şebeke ve dinamik şebeke. Şebeke organizasyon türleri arasında merkezi şebeke türü yoktur. Doğru cevap E’dir.

Sanal organizasyonların temel özellikleri şöyle sıralanabilir.

• Sanal organizasyonun temelinde bilgi ve uzmanlık vardır. Aktiviteler temel yetenek etrafında toplanır.
• Değişik organizasyonlar, sahip oldukları bilgi ve uzmanlıkları ortak amaçları doğrul­tusunda kullanmak için iletişim teknolojisi­ni kullanarak birbirlerine bağlanmıştır.
• Sanal organizasyonlar, ortak yatırımlar (joint venture) gibi belirlenmiş bir zaman dilimi ya da sonsuza kadar oluşturulmuş değildir. Pazar fırsatları sanal organizasyona dâhil olan her katılımcı işletme için fayda sağlamaya devam ettiği sürece sanal orga­nizasyon devam eder. Aksi durumda sanal organizasyon yapısı dağılır.
• Sanal organizasyonlar uyum yeteneği yük­sek olan organizasyonlardır. Bu nedenle müşteri ihtiyaçlarına en kısa sürede cevap verecek şekilde çalışabilirler.
• Sanal organizasyonlarda hiyerarşik kademe­leri belirten unvanlar yerine işin niteliğini ifade eden unvanlar kullanılır. Önemli olan statü değil, uzmanlıktır.
• Sanal organizasyonlar, cevap yeteneği yük­sek organizasyonlardır. Diğer bir ifadeyle müşteri isteklerine cevap verme süresi kısa olan organizasyonlardır. Bunun en güzel ör­neği, esnek üretimdir.
• Sanal organizasyonlarda biçimsel olmayan iletişim çok yoğundur. Belirlenen resmî ku­ralların, prosedürlerin ve açık raporlama iliş­kilerinin olmaması biçimsel olmayan ilişkile­rin oluşumunu daha da hızlandırmaktadır.
• Sanal organizasyonlarda çalışan kişiler, yet­kinlikleriyle doğru orantılı olarak aynı anda birden çok proje ve/veya organizasyonda çalışabilirler.
• Sanal organizasyonda takım ruhu yerine bi­reye yönelme ön plana çıkmaktadır. Odak nokta, kimin neyi bildiğidir.

Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD), kurumsal yönetimi şu şekilde tanımlamaktadır: “Şirketlerin yönlendirildiği ve kontrol edildiği sistem olarak tanımlanabilir ve şirketin yönetimi yönetim kurulu hissedarları ve diğer çıkar grupları arasındaki ilişkiler dizisini içerir. Kurumsal yönetişim, şirketin amaç ve hedeflerinin saptandığı ve bunlara erişebilmek için performansı izleme araçlarının belirlendiği bir yapıyı ortaya koyar. Kurumsal yönetişim, makroekonomik politikalardan, ürün ve faktör piyasalarındaki rekabet düzeyine kadar firmaların faaliyetlerini biçimlendiren bir dizi unsurdan oluşan daha geniş bir ekonomik çerçevenin içinde yer almaktadır. Kurumsal yönetimin çerçevesi, aynı zamanda yasal, düzenleyici ve kurumsal faktörlere dayanır.” (OECD, 2004.). Kurumsal yönetişim kavramı şirketlerin hukuki yapısıyla doğrudan ilgilidir. Çünkü kurumsal yönetişim terimiyle ifade edilen “corporate governance”, öncelikle “çok ortaklı anonim şirketlere” özgü sorunlar çerçevesinde gündeme gelmiş, halka açık olmayan şirketlerde ve kamu kurumlarında kurumsal yönetim ise daha sonra tartışılmaya ve incelenmeye başlanmıştır. İşletmenin stratejik yönetiminden sorumlu üst yönetimin, bu görevlerini ve sorumluluklarını yerine getirirken, hak sahibi olan pay sahipleri, çalışanları, tedarikçi, müşteri ve diğer toplumsal kurumlarla olan ilişkilerini düzenleyen kurallar bütünü kurumsal yönetim olarak ifade edilmektedir. Günümüzde kurumsal sosyal sorumluluk kavramı kurumsal sosyal performans, kurumsal vatandaşlık ve şirket vatandaşlığı gibi kavramlarla benzer anlamları içermektedir ve birbiri yerine de kullanılmaktadır. Kurumsal vatandaşlık, bir işletmenin toplum üzerindeki geniş çaplı etkilerini hem işletme hem de toplum yararına bir bütün olarak anlamak ve yönetmektir. Doğru yanıt A’dır.

Özdeğerlendirme Faaliyetleri:

Özdeğerlendirme, bir kuruluşun faaliyetlerini ve iş sonuçlarını iş mükemmelliğini esas alan bir modelle kıyaslayarak kapsamlı, sistematik ve düzenli olarak gözden geçirmesidir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, kurulu- şun faaliyetlerinin iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik yapısal ve kapsamlı bir yaklaşım olmasının yanında, Toplam Kalite Yönetimini nasıl uygulamaları gerektiği konusunda çalışanları eğitmek için kullanılan bir araç özelliği de taşımaktadır.

Bu açıklamadan da anlaşıldığı gibi bir kuruluşun faaliyetlerini ve iş sonuçlarını iş mükemmelliğini esas alan bir modelle kıyaslayabilmesi için özdeğerlendirme faaliyetleri var olan durumu ortaya koymaya olanak tanıması açısından birincil koşuldur. Dolayısıyla doğru cevap E'dir

Hükümet, ortaklar, politik gruplar, tedarikçiler, meslek odaları, çalışanlar, toplum ve müşteriler bir işletmenin paydaşlarıdır fakat aile bireyleri bu paydaşlar arasında yer almamaktadır.

Amaç birliği ve kalite kültürünün yaratılması ISO 9001 standardının liderlik yaklaşımını ifade etmektedir.

Şebeke organizasyonların zayıf yönleri; etkin iletişim ve koordinasyon sağlama zorluğu, güven sağlama zorluğu, yenilikçilik ve teknoloji liderliğini kaybetme riski, güçlü bir örgüt kültürü oluşturma zorluğu ve hız ve maliyetlere olumsuz etki edebilecek durumlarla karşılaşabilme olarak ifade edilebilir.

Dinamik Şebeke Organizasyonu, diğer şebeke organizasyonu türlerinden farklı olarak dinamik şebeke organizasyonlarında ana işletme (lider işletme) pozisyonunda bir işletme yoktur. Bu nedenle şebekeye dâhil işletmeler diğer şebeke yapılarına nazaran daha serbest hareket edebilme özgürlüğüne sahiptirler. Şebekeyi oluşturan işletmeler, brokerlik (organizatörlük) fonksiyonu gören herhangi bir işletmenin koordinasyonu altında faaliyetlerini birleştirmektedirler. Dinamik şebeke organizasyonlarına dahil işletmelerden her biri, belirli bir görevi yerine getirmek amacıyla, kendi aralarında yapmış oldukları anlaşmaya göre faaliyetlerini sürdürürler. Bunun en belirgin örneği ortak girişimlerdir(joint venture). Dinamik şebeke organizasyonu içinde yer alan işletmeler arasındaki ilişkiler, merkezî bir plan veya koordinasyona göre değil, piyasa mekanizmasına göre oluşmaktadır. Dinamik şebeke organizasyonları çok daha esnek organizasyon biçimlerine sahiptir.

İşletmenin müşteri ve hissedarları memnun etmek için hangi iş süreçlerinde mükemmelleşmesi gerektiğini ortaya koyar.

Tablo 8.1 Birincil ve İkincil Paydaşlar

Müşteri boyutu ölçülürken genel olarak kabul edilen beş temel ölçüm grubu ile ilgili ölçütler kullanılmaktadır. Bunlar sırasıyla şu şekildedir;
Müşteri memnuniyeti
Müşteri devamlılığı
Müşteri kazanma
Müşteri kârlılığı
Pazar payı

Ulusal Kalite Hareketi, TÜSİAD-KalDer Kalite Ödülü, Anadolu Kalite Günleri, Ulusal Kalite Kongresi, Başarılı işletmelerin katkıları, özdeğerlendirme faaliyetleri ve Türk kuruluşlarının Avrupa’daki başarısı, Türkiye’de ile ilgili çalışmaların yaygınlaşmasında eetkili olan organizasyonlar ve çalışmalardır. Bu organizasyonlar arasında Kaizen Kalite Haftası diye bir organizasyon yoktur. Doğru cevap A’dır.

Stratejik ortaklık ile birlikte ortaklıklar arasında yararlarda dengesizlik ortaya çıkabilir. Elde edilen yararlar ve  riskler ortaklar arasında dengesiz dağıtılırsa, çatışmalar ve motivasyon düşüklüğüne neden olur.

Sanal organizasyonun temelinde bilgi ve uzmanlık vardır. Sahip oldukları
bilgi ve uzmanlıkları ortak amaçları doğrultusunda kullanmak için iletişim teknolojisini kullanarak birbirlerine bağlanmıştır. Takım ruhu yerine bireye yönelme ön plana çıkmaktadır. Sanal organizasyonlarda çalışan kişiler, yetkinlikleriyle doğru orantılı olarak aynı anda birden çok proje ve/veya organizasyonda çalışabilirler. Biçimsel olmayan iletişim çok yoğundur. Cevap yeteneği yüksek organizasyonlardır.