Çevresel Dirençsizlik: Zayıf çevresel yönetim, doğal kaynakların aşırı tüketimi, risk kontrolü yapabilen ekosistem hizmetlerinin zayıflaması, iklim değişimi. Doğru cevap C şıkkıdır.

Toplumun tamamı veya belli kesimleri için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal hayatı ve insan faaliyetlerini durduran veya kesintiye uğratan, etkilenen toplumun baş etme kapasitesinin yeterli olmadığı doğa, teknoloji veya insan kaynaklı olaylara afet adı verilir.

Afet yönetiminin, kriz ve acil durum yönetiminden en önemli farkının “afet yönetiminin sürekli” olmasıdır. Kriz yönetimi ve acil durum yönetimi ise sürekli değildir, belirli bir zamanla sınırlıdır ve acil durum veya kriz yönetimini gerektiren olay ve nedenler ortadan kalktığında sona erer.

Yara Sarma Yaklaşımı Bu kavram daha çok afet olayı meydana geldikten sonra afetten etkilenen bölgeye yapılan müdahale ve yardımları anlatmak amacı ile kullanılmaktadır. Olay olmuş, hasar meydana gelmiş ve acil yardım ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Hasarın onarılması ve acil yardıma ihtiyaç duyan topluluklara sağlık, barınma, giysi ve diğer ihtiyaçları için yardım çalışmaları başlamıştır. Artık, ilgili kamu kaynakları ve görevliler tarafından afetten etkilenen toplulukların yaraları sarılmaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Afet yönetiminin, zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme aşamaları süreklidir ve bir önceki aşamada yapılanların başarısı bir sonraki aşamada yapılacak faaliyetlerin başarısını etkiler. Bu süreç bir çember şeklinde gösterildiği için “afet yönetim döngüsü veya zinciri” şeklinde isimlendirilir. Doğru cevap E'dir.

Tehlike, maruziyet ve dirençsizlik afet riskini doğrudan arttıran etmenler arasında yer almaktadır. Doğru cevap C'dir. 

Zarar azaltmanın önemli bir başka bileşeni de yönetsel ve hukuksal bileşenlerdir. Bu bileşenleri genel olarak şu şekilde sıralamak mümkündür:
• yönetsel yapılanma (merkezi ve yerel yöneticilerin takip etmesi ve bilmesi gerekli
hiyerarşik ve eşgüdüm içerisinde çalışan
sistem ve bu sisteme ait tüm alt sistemler,
birimler ve gruplar)
• kanunlar ve yönetmelikler (hem yöneticileri hem özel sektörü hem de sivil toplumu
yönlendiren, uyulması gereken mevzuat)
• olay komuta sistemi ve sorumluluklar (acil
durum ve müdahale operasyonlarını yürütecek yönetici ve gruplar ile uymaları gerekli mevzuat)
• zarar azaltma faaliyetlerine yaygın katılım
(özellikle yerel toplulukların, toplumun
ve sivil toplum kuruluşlarının katılımını
destekleyecek, yönlendirecek ve yürütecek
teknik, idari ve hukuksal mekanizma ve
araçlar)
• zarar azaltma faaliyetleri için yaygın eğitim
(eğitimin toplum tabanlı olabilmesi ve yaygın bir biçimde eğitim, bilinçlendirme vb.
faaliyetler yapılabilmesi için her türlü strateji ve yaklaşımın oluşturulması ve geliştirilmesi amaçlı yapılacak faaliyetler). Doğru cevap A şıkkıdır.

Örneğin, herhangi bir bölgede meydana gelebilecek bir deprem neticesinde otomotiv endüstrisi için parça üreten yan sanayi tesislerinin hem işgücü hem de sanayi tesisi anlamında ciddi hasar gördüğünü düşününüz. Bu sanayi tesislerinde üretimin belirli bir süre durduğunu değerlendiriniz. Üretilmesi gereken parçalar başka bölgelerdeki ve hatta başka ülkelerdeki otomotiv üreticilerine ulaştırılamayacaktır. Bu durumda da eğer ilgili üreticilerin kendi stokları ya da başka üretim alternatifleri bulunmuyor ise kendi
üretimleri de doğrudan etkilenecek ve üretime ara vermek zorunda kalacaklardır. Bir çok insan işini kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya kalacak ve başka ekonomik sıkıntılar da peşi sıra gelmeye başlayacaktır. Aslında burada anlatılan “senaryo afet” durumu 2011 yılında Japonya’da yaşanan çoklu afet (deprem, tsunami, radyoaktif sızıntı) deneyiminde gözlenmiştir. Hem Japonya hem de dünyanın farklı bölgelerindeki otomotiv üreticilerine parça sağlayan bir çok sanayi tesisi 2011’de yaşanan afet ile hasar alıp da üretimi durdurunca bu parçaları tedarik edenler ve kullananalar ile müşteriler büyük sıkıntı çekmiş, afet dünyanın bir çok ülkesinde otomotiv üreticileri arasında etkisini hissettirmiştir (Canis, 2011). Böylelikle afetin, bir üretim zincirinin halkalarından birisini kopardığı, dolayısıyla sistemin aksamaya ve çalışmamaya başladığı gözlemlenmiştir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Afet yönetimi çalışmalarının mutlaka afet yönetiminin zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme aşamalarını kapsayacak şekilde, risk azaltma odaklı yapılması gerekir. Doğru cevap D'dir.

Zarar azaltma araçları

Afet olayları sonrası ortaya çıkan kayıp ve hasarlar için farklı istatistikler tutulabilmektedir. Bu istatistiki bilgiler (can kaybı, etkilenen nüfus yoğunluğu, hasar durumu, hasarlı yapı sayıları, altyapı hasarları, çevresel etkiler, topoğrafya ile ilgili değişimler vb.) afetten etkilenen toplulukların kırılgan ya da dirençsiz olduğu noktalar ve alanlar ile ilgili bilgiler verebilmektedir. Böylelikle zarar azaltma çalışmalarında bu bilgilerden faydalanılarak öncelikli zarar azaltma alanları ve buna göre yapılacak yatırımlar belirlenebilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Afet olduktan sonra ortaya çıkan zararın tazmin edilmesi ve çeşitli kayıpların yeniden yerine konulabilmesi her zaman mümkün olamayabilmektedir.
Özellikle can kayıplarının hiç birisinin ve insan vücudunda meydana gelen fiziksel hasarların bir kısmının tekrar yerine konabilmesi mümkün olmamaktadır. Aynı şekilde insanların yaşadığı çevrelerde meydana gelen yıkımların ve hem fiziksel, hem ekonomik hem de sosyal kayıpların tamamının da yerine konabilmesi her zaman tam anlamı ile başarılamayabilmektedir. Afetin yol açtığı zararın tazmin edilebilmesi ve afetten etkilenen toplulukların yeniden normal yaşama döndürülebilmeleri bu açıdan oldukça güç ve maliyetli bir sürece işaret etmektedir

Afetlerin etkilerini sınırlamak

Sosyal yaşamı bu derece olumsuz etkileyecek afetler oluşmadan önce olası can ve mal kayıplarına karşı korunma ve oluşacak zararların azaltılmasına yönelik faaliyetler modern afet yönetimi sisteminde, “risk yönetimi” evresi olarak bilinir

Afet yönetiminin asıl amacı İnsanları tehlikeden korumak ve mevcut riskleri afetler olmadan önce azaltmaktır.

Planlama çalışmaları zarar azaltma aşamasının en önemli ayağını oluşturmaktadır. Hazırlanacak planların kapsamı, geçerliliği, uygulanabilirliği ve başka diğer faktörler planın başarısı için belirleyici olacaktır. Başarılı bir planın hazırlanması için bazı kriterlerin de yerine getirilmesi gerekir. Bu kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Zarar Azaltma Planı İçin Kapasite Oluşturma
• Zarar Azaltma Planı Katılımcıları ve Paydaşları Sağlama
• Zarar Azaltma Planı İçin Misyon ve Vizyon Oluşturma
• Zarar Azaltma Planı ve Stratejileri İçin Değerlendirme Ölçütü Oluşturma
• Zarar Azaltma Planı İçin Kurumlar Arası Koordinasyon Oluşturma
• Zarar Azaltma Planı İçin Kaynak Oluşturulması
• Zarar Azaltma Plan Sürecinin Paylaşılması