Kriz; normal düzeni bozan, toplum için olumsuz sonuçlar doğurma olasılığı bulunan fiziksel, sosyal, ekonomik ve politik olayların ortaya çıkması hali şeklinde tanımlanmaktadır.

Afetlerin Doğrudan (Birincil) Etkileri Herhangi bir afetin etkilediği bölgede yapılar, altyapılar, insan hayatı ve çevre üzerinde doğrudan gözlemlenebilen ve hesaplanabilen kayıpların tümüdür. Birincil etkiler içerisinde, yapıların yıkılması veya hasar görmesi, altyapı sistemlerinin (enerji hatları, doğalgaz-petrol boru hatları, yollar, köprüler vb.) hasar görmesi, topoğrafyanın değişmesi, ekolojik yapının hasar görmesi, can kayıpları ve yaralanmalar sayılabilir. 

Altın saatler olarak bilinen afeti izleyen ilk 72 saat içerisinde yardımların çoğu sadece yakın çevremizden gelir. Bu nedenle olası afetlere karşı kurumsal düzeyde hazırlıklı olmanın yanı sıra bireysel hazırlık ile bilgi ve beceriyi geliştirmek de son derece önemlidir.

Çağdaş afet yönetimi yaklaşımı afet öncesi alınması gereken önlemleri (zarar azaltma) ve hazırlıkları “Risk Yönetimi” çerçevesinde değerlendirmektedir. Afet risklerinin yönetimi ancak doğru planlanmış ve uygulanabilmiş zarar azaltma yaklaşımları ile gerçekleştirilebilir. Bu anlamda, başarılı bir afet risk yönetimi için zarar azaltma çalışmalarının da aynı derecede başarılı olabilmesi gerekmektedir. Cevap A seçeneğidir

Zarar Azaltma yaklaşımlarının önündeki temel engeli toplumsal dirençsizlik olarak tanımlamak mümkün görünmektedir.  Zarar Azaltma ve Dirençsizlik arasında doğrudan ilişki bulunmaktadır. Bu sebeple dirençsizliğin kavramsal karşılığını da anlamak gerekir. Dirençsizlik, bir toplumun sahip olduğu fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel faktörlerin durumundan ortaya çıkmakta ve tehlikelerin etkileri karşısında toplumun kırılganlığını arttıran süreç olarak görülmektedir. toplumsal dirençsizliğin fiziksel, sosyal, ekonomik ve çevresel özelliklere bağlı çok çeşitli faktörlere dayalı olduğunu belirtilmektedir. Bu faktörler için de yapıların zayıf ve eksik tasarım ve inşaa süreçleri, farklı mal ve varlıkların yetersiz korunumu, toplumsal bilgi ve farkındalığın olmayışı, afetlere hazırlık çalışmalarının ilgili kurumlarca yeterli bir biçimde desteklenmemesi ve uygun çevresel yönetim çalışmalarının dikkate alınmaması örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Afetlerde, kamu kuruluşlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve gönüllülerin katılımının sağlanması, afet yönetiminin toplum tabanlı olması kapsamında yer alır.

Afetin etki ve şiddetini arttıran bir çok etken olmakla birlikte, temel olarak afetten etkilenen toplumun herhangi bir tehlikeye maruz kalma (etkilenme) düzeyinin yüksek ve dirençsiz bir yapıya sahip olması en etkin sebepler olarak gözlenmektedir. Dolayısıyla afet olaylarının insan yaşamı ve çevre üzerindeki can ve mal kaybı ile çevresel bozulma riskleri doğrudan tehlikenin kendisi, toplumun maruziyet (etkilenebilirlik) düzeyi ve dirençsizlik düzeylerine bağlıdır.

Müdahale, afet ve acil durumlarda can ve mal kurtarma, sağlık, iaşe, ibate, güvenlik, mal ve çevre koruma, sosyal ve psikolojik destek hizmetlerinin verilmesine yönelik yapılması gereken çalışmalar olarak tanımlanır. Doğru cevap D'dir.

Afetlerin tekrar tekrar yıkımlara neden olmaması zarar azaltmak ve dirençli toplum oluşturmak ile mümkün olabilir!!!

1959 yılında 7269 sayılı “Afet Kanunu” (Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirler ile Yapılacak Yardımlara Dair Kanun) çıkarılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Tehlikelerin belirlenmesine yönelik CBS veri tabanı başlıca dört ana gruba ayrılabilir:

1. Jeolojik Veri Tabanı: Jeolojik haritalama, neotektonik veriler, deprem kaynaklarının belirlenmesi (diri faylar) ve paleosismoloji, şiddet belirlemeye yönelik deprem senaryoları
2. Sismolojik veri tabanı: Ulusal Sismik Ağ
3. Jeodezik veri tabanı: Ulusal GPS Ağı
4. Fırtına ve Hidro-meteorolojik Veri Bankası

Özel sektör, yatırımlarını ve faaliyetlerini risk azaltma ve hazırlık çerçevesinde gerçekleştirerek afetlerin etkilerinin azaltılmasına katkıda bulunurlar. Gerektiğinde imkânlarının kullanılmasını sağlayarak afet yönetim kapasitesini güçlendirebilirler.

1944 Bolu-Gerede depreminin yarattığı hasarlar ve ortaya çıkardığı ağır kayıp bilançosu 1944’te 4623 sayılı “Yer Sarsıntılarından Evvel ve Sonra Alınacak Tedbirler Hakkında Kanun”un çıkartılmasına sebep olmuştur. Bu kanun Türkiye’de deprem tehlikesi ve riskinin belirlenmesi ve deprem risklerinin azaltılması konusunda, merkezi ve yerel düzeylerde nasıl örgütlenileceğini, yerleşme ve yapılaşmaların nasıl denetleneceğini belirleyen ilk yasal düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır.

Hem fiziksel hem sosyokültürel hem de yönetsel çevre bileşenlerini başarı ile yürütebilmek açısından sigorta sistemi uygulamalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Yapılarını ve yaşam alanlarını afetler karşısında sigorta faaliyetleri kapsamına alan bireyler ve kurumlar afet sonrası ortaya çıkabilecek maliyetler konusunda
bir finansal kaynak oluşturmuş olurlar. Bu kaynak aynı zamanda riskin paylaşılması ve aktarılması anlamında da önemli bir uygulama olacaktır.

Jeolojik haritalama, neotektonik veriler, deprem kaynaklarının belirlenmesi (diri faylar) ve paleosismoloji, şiddet belirlemeye yönelik deprem senaryoları ile ilgilenen jeolojik veri tabanıdır.

Afet olduktan sonra yapılması gereken zarar azaltma çalışmaları, kaynak kullanımında kısıtların fazla olması, daha sınırlı kaynak kullanımı, kaynak çeşitliliğinin az olması, kaynak kullanım planlamasının önündeki kısıtların fazlalığıdır. Doğru cevap A'dır.

Dirençsizliği ortadan kaldıracak çalışmalar ise afet öncesinde yapılması gerekli zarar azaltma çalışmalarının tümünü içerir. Buna göre “Zarar Azaltma”nın tanımı şu şekilde yapılabilir; tehlikelerin ve bunlara bağlı afetlerin olumsuz etkilerini önleyecek, azaltacak veya sınırlandıracak her türlü yapısal ve yapısal olmayan önlemleri içeren faaliyetler bütünüdür (UNISDR, 2009; Schmidt-Thomé, 2007; Heath, 2000; Döyen, 2012). Zarar Azaltma önlem ve yaklaşımları mühendislik teknikleri, politika, yasal yönetsel direktifler, mesleki uygulamalar, sosyal adalet ve afete dirençli inşa süreçlerinden güçlendirilmiş çevresel politikalara ve toplumsal farkındalığa kadar uzanan çok geniş kapsamlı önlemleri içermektedir (UNISDR, 2009; Disaster Terminology). Cevap B seçeneğidir.

Bir ülkede belirlenmiş herhangi bir tehlike (özellikle doğa kaynaklı tehlikeler; deprem, sel, çığ düşmesi, toprak kayması vb.) için farklı ölçeklerde haritalar hazırlanması beklenmektedir. Bu haritaların büyük ölçekli (makro ölçekte) olanları ülke, bölge ve kent haritalarıdır. Küçük ölçekli (mikro ölçekli) olanları ise mahalle ve parsel ya da yapı adası ölçeğinde olanlardır. Doğru cevap B seçeneğidir.