Aile Yapısı ve İlişkileri Ara 12. Deneme Sınavı
Toplam 14 Soru1.Soru
Erkeğe, evlendiği kadınlar ve onların doğurduğu çocuklar aracılığı ile ucuz iş gücü sağlayan ve daha çok tarım toplumlarında görülen aile tipi aşağıdakilerden hangisidir?
Polijinik aile |
Poliandrik aile |
Patrilokal aile |
Matrilokal aile |
|
Sorudaki ifade polijinik aile tipi için karakteristiktir. Doğru cevap A seçeneğidir
2.Soru
Aile Sosyolojisi isimli kitapta Cohen’e ait "doğum, evlilik, evlatlık edinme veya tercih yoluyla bir ilişkisi olan ve bir hanede birlikte yaşayan iki veya daha fazla kişinin oluşturduğu küme ailedir", şeklindeki tanımda ifade edilmek istenen nedir?
Çiftlerin mutlaka evlenerek aile kurmaları gerektiği.
|
Aile bireylerinin birlikte ikamet etme zorunluluğunun bulunmadığı.
|
Ailenin kuruluşunu evliliğe bağlamamak, kan bağı olması gibi bir zorunluluğu dışlamak gerektiği.
|
Aile bireyleri arasında kan bağının olması gerektiği.
|
Aile bireylerinin aynı soydan gelmeleri gerektiği.
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi eşcinsel evliliğin yasal olduğu ülkelerden biri değildir?
Brezilya |
Uruguay |
Belçika |
Güney Afrika |
Avustralya |
Dünyada 19 ülkede eşcinsel evlilik yasaldır. Bu ülkeler Kanada, ABD, Brezilya, Uruguay, İzlanda, Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka, Hollanda, Belçika, Lüksemburg, İspanya, Portekiz, Fransa, İrlanda, Birleşik Krallık, Güney Afrika ve Yeni Zelanda. Meksika’da belli hukuki bölgelerde yasaldır. . Doğru yanıt E’dir.
4.Soru
Dünyadaki gelişmelere paralel olarak aile tipleri değişmektedir. Geleneksel geniş ailelerin yerini aşağıdakilerden hangi aile tipi almaktadır?
Babasoylu aile |
Modern çekirdek aileler |
Patrilokal aile |
Matrilokal aile |
Köy ailesi |
Dünyadaki gelişmelere paralel olarak aile tipleri değişmektedir. Geleneksel geniş ailelerin yerini modern çekirdek aileler almakta, çeşitli geleneklerin etkisi ile oluşan aile tiplerine giderek daha az rastlanmaktadır.
5.Soru
Ailede, çocuğa verilen değer kaç boyutta incelenmektedir?
3 |
2 |
5 |
4 |
6 |
Ailede, çocuğa verilen değer iki boyutta incelenmektedir.
Maddi değer: Çocuğun maddi değerinden kastedilen çocuğun yaşlılık güvencesi olarak görülmesi,
büyüdüğünde aileye ekonomik katkıda bulunması beklentisidir.
Psikolojik değer: Çocuğun aileye maddi katkısı önemli değildir. Çocuğun duygusal bir değeri vardır.
Çocuktan sadece duygusal ilgi beklenmektedir.
6.Soru
Ailenin neslin devamını sağlayacak çocukların doğmasını sağlama işlevine ne ad verilir?
Ailenin biyolojik işlevi |
Ailenin eğitim işlevi |
Ailenin psikolojik doyum sağlama işlevi |
Ailenin dini işlevi |
Ailenin boş zamanları değerlendirme işlevi |
Canatan ve Yıldırım ise ailenin işlevleri konusunda daha genel bir değerlendirme yapmışlar ve ailenin işlevlerini aşağıdaki gibi sınıflandırmıştır:
- Ailenin biyolojik işlevi: Bu işlev bütün aile tipleri için ortak bir işlevdir. Bütün toplumlarda şu veya bu düzeyde neslin devamını sağlayacak çocukların doğması ve bu çocuklara bakımın verilmesi ancak aile yapısı içerisinde gerçekleşebilmektedir.
- Ailenin psikolojik doyum sağlama işlevi: Anne – baba ve çocuklar arasında, geniş aileler için diğer aile üyeleri de buna katılabilir, iletişim ve ilişkiden doğan bir işlevdir. Bu iletişim ve ilişkinin niceliği ve sürekliliği kadar, destekleyici olup olmaması, güven hissini yaratıp yaratmaması psikolojik doyumun düzeyini belirler.
- Ailenin ekonomik işlevi: Geleneksel geniş aile, aile üyelerinin tümünün ekonomik üretime katıldığı, tüketimin birlikte yapıldığı, kırsal bölgelerde tarımla ilgilenen toplumlara uygun bir aile tipidir. Kadının evden uzak çalışılmasına izin vermeyen bir yapısı vardır. Modern çekirdek aile ile birlikte, endüstrileşmiş tolumun ihtiyaçlarına paralel olarak, kadın ve erkeğin ev dışında çalıştığı, tüketim alışkanlıklarının değiştiği görülmektedir. Kadının da çalışmaya başlaması, ona yeni rol ve statüler kazandırmıştır. Ancak kadın eskiden kalma aile içindeki görev ve sorumluluklarını devam ettirme zorunluluğu ile karşılaşmıştır. Bu durum günümüzde erkek ve kadın arasındaki çatışmaların temel nedenlerinden birisi olmaktadır. Geleneksel geniş ailede üretime yaptığı katkı nedeni ile daha fazla sayıda olan çocuk sayısı, modern çekirdek ailede çocuğun iş yaşamından uzaklaşması ile birlikte azalmaya başlamıştır.
- Ailenin eğitim işlevi: İnsan doğduktan sonra genel olarak kültür şeklinde adlandırabileceğimiz dış çevre ile karşılaşmaya başladığında bu dış çevreye uyum sağlama çabası da başlamış olur. Bu sürecin ilk başladığı yer ailedir. Çocuklar aile ile girdikleri ilişki üzerinden uyum sürecini inşa etmeye başlamış olurlar. Bu inşa süreci çocuğa toplumsallaşma yolunda hangi bilgi, beceri, tutum, görgü ve değerlere sahip olması gerektiğini öğretir. Bu süreçte çocukların, hakları olduğu kadar sorumluluklarının da bulunduğunu anlaması gerekir. Geleneksel geniş ailede çocuklara meslek edindirme ile ilgili eğitim de aile içinde verilmektedir. Ancak modern çekirdek aile ile birlikte bu işlevsel sorumluluk eğitim kurumlarına devredilmiştir.
- Ailenin dini işlevi: Aileler çocuklarının yetişmelerinde kendi dini yaklaşım ve pratiklerini çocuklarına aktarmaktadırlar. Geleneksel geniş aileler aktarmakla kalmamakta çocukların dini pratikleri yerine getirip getirmediklerini aynı zamanda denetlemektedirler. Modern çekirdek aile ile birlikte dini eğitim kısmen toplumdan topluma değişmekle birlikte eğitim kurumları ve /veya başka kurumlara bırakılmış durumdadır.
- Ailenin boş zamanları değerlendirme (eğlenme ve dinlendirme) işlevi: Büyük kentlerde yaşayan modern çekirdek aile üyeleri için bu işlevi yerine getiren geniş bir hizmet sektörü oluşmuştur. Bu durum, modern çekirdek aile üyelerinin eğlenme ve dinlenme için seçtikleri mekan ve yöntemlerin geleneksel geniş aileye göre oldukça farklı olduğunun göstergesidir. Geleneksel geniş ailede ise bu işlev aile içerisinde, ailenin kendisi tarafından ve bütün aile üyelerinin katılımı ile gerçekleşmektedir. Doğru yanıt A’dır.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi erkeğin eşinin ailesinin evinde onlarla birlikte oturması sonucu ortaya çıkan ve ülkemizde ‘iç güvey’ olarak da bilinen aile tipidir?
Monogamik aile |
Patrilokal aile |
Matrilokal aile |
Taygeldi ailesi |
Kasaba ailesi |
Sorudaki ifade matrilokal aile tipi için karakteristiktir. Doğru cevap C seçeneğidir.
8.Soru
Çocuk oyun oynarken oyunu kendi istediği gibi yönlendirmesi ve ebeveynlerin müdahaleci olmaması ne tür kabul etme davranışına örnektir?
Çocuğa karışmama |
Konuşmaya özendirme |
Edilgin dinleme |
Etkin dinleme |
Kabul etmeme |
C¸ocuğa karışmama, çocuğa kabul edildiğini göstermenin yollarından biri, onun eylemlerine ve etkinliklerine karışmamaktır. Bu durumda çocuk, "Yaptığım şey doğru ", “Annem ve babam yaptığım şeyi kabul ediyor" diye düşünür. Çocuk oyun oynarken oyunu kendi istediği gibi yönlendirmesi ve ebeveynlerin müdahaleci olmaması da bu duruma örnektir. Doğru cevap A'dır.
9.Soru
Aşağıdaki durumlardan hangisinde anne ve baba çocuğunu ödüllendirmelidir?
Kardeşleriyle iyi geçindiğinde
|
Görevini yerine getirdiğinde
|
Arkadaşlarının yaptığı hataları anlattığında
|
Yaptığı bir hatayı saklamadığında
|
Derslerinde başarılı olduğunda
|
10.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisi büyükannelik ve büyükbabalık rolleri arasında yer almaz?
İşlevsel Rol
|
Duygusal Rol
|
Ruhsal Rol
|
Sosyal ve Sembolik Rol
|
Ekonomik rol
|
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çatışmalara yol açan hatalı sözsüz iletişim davranışlarından biri değildir?
Yüksek ve kısık sesle konuşma |
Savunucu iletişim kurma |
Yüzüne bakmama |
Yok sayma |
Sözlü mesajlara uygun olmayan beden dili |
Sözsüz İletişim: Sözcükler iletişim sürecinde tek başına bir anlam taşımaz. Sözcüklerin ifadesi yüz ifadesi, el-ve / veya kol hareketleri, beden duruşu, ses tonuyla yani beden diliyle anlam kazanır. Bir iletişimin yapılandırılmasında ortalama olarak sözcükler % 10, ses tonu % 30, beden dili ise % 60 rol oynar. Çatışmalara yol açan hatalı sözsüz iletişim davranışları yüksek ve kısık sesle konuşma, yüzüne bakmama, yok sayma ve sözlü mesajlara uygun olmayan beden dilidir. Doğru yanıt B’dir.
12.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Obsessif-Kompulsif Kişilik Bozukluğunun temel karakteristik özelliklerinden biri değildir?
Heyecanlılık |
Duygusal katılık |
Israrcılık |
İnatçılık |
Kararsızlık |
Obsessif-Kompulsif Kişilik Bozukluğu (Saplantılılar, Mükemmelliyetçiler, Takıntılılar) Bu kişilik bozukluğun temel özelliği mükemmeliyetçilik ve esnek olamamadır. Duygusal katılık, düzenlilik, ısrarcılık, inatçılık ve kararsızlık temel karakteristik özellikleridir. Kişiler çoğunlukla sıkı bir disiplinle büyütülme hikayesine sahiptir. Duygulanımları kısıtlıdır. Arkadaşlıklardan kendini dışlayacak kadar kendisini işe ve üretkenliğe adarlar. Ahlak, doğruluk ya da prensipler gibi konularda vicdanlarının sesini aşırı şekilde dinlerler ve esneklik göstermezler. Tam olarak kendisi gibi davranmadıkları sürece, başkaları ile beraber çalışmak istemezler. Doğru yanıt A’dır.
13.Soru
Backman'a göre bir ilişkinin gelişip şekillenmesindeki üçüncü aşama aşağıdakilerden hangisidir?
İlk karşılaşma aşaması |
İkili ilişkiyi geliştirme aşaması |
İlişkiyi devam ettirip ettirmemeye karar verme aşaması |
Seçim aşaması |
Farkına varma aşaması |
Backman (1981), ilişkinin gelişip şekillenmesinin 4 aşamadan geçtiğini bildirmektedir.
- İlk karşılaşma ve farkına varma: Bireyler değişik faktörler nedeni ile bir araya gelebilirler. Aynı ortamda yaşamaları, aynı sosyal sınıfın üyesi olmaları, aynı iş veya okul ortamı ya da ortak etkinlik alanları kişileri biraya getirir.
- Seçim aşaması: Bu aşamada cazibe ve ait olunan grubun normlarına uygun davranma etkilidir. Birey ait olduğu grubun normlarını öğrendiği için karşısında bu normlara uygun davranışlar gördüğünde o bireyi seçmeye özen gösterir.
- İkili ilişkiyi geliştirme: İlişki başladıktan sonra bireyler özel paylaşımlar yaşamaya başlarlar. Karşılıklı olarak belli ölçülerde kendilerini açarlar, duygularını, ihtiyaçlarını, inançlarını paylaşırlar. Birbirlerinin gizli kalmış yanlarını öğrenirler, bağlılıklarını sınarlar, ilişkide gücün kimde olacağı, kendi gücünü nasıl kullanacağını öğrenirler.
- İlişkiyi devam ettirip ettirmeme kararı: bu aşamada ilişkinin şekli belirlenir. Sorunları olan ilişkiler biter ya da problemlerin nasıl çözüleceği araştırılır. İyi yürüyen ilişkilerin evlilikle sonuçlandırılmasına karar verilir.
Doğru yanıt B’dir.
14.Soru
Kişilerin öncelikle hangi aileye mensup oldukları üzerinden değerlendirilmesi durumu ailenin hangi işlevi ile yakından ilişkilidir?
Çocuk yapma işlevi |
Ekonomik işlev |
Koruma işlevi |
Saygınlık işlevi |
Tanınma işlevi |
Kongar, geleneksel geniş ailenin işlevlerini şöyle sıralamıştır:
Ekonomik işlev: Geleneksel geniş aile bir üretim ve tüketim birimidir. Gereksinime duyulan mal ve hizmetler bu aile tarafından üretilir ve tüketilir. Gelir tek elde toplanır ve giderler tek elden yapılır. Ayrıca, özellikle tarıma dayalı toplumlarda görüldüğü gibi bu ailede oldukça gelişmiş bir iş bölümü ve işbirliği vardır.
Saygınlık işlevi: Geleneksel geniş aile üyeleri toplumsal statülerini ailelerinden alırlar. Kişiler öncelikle hangi aileye mensup oldukları üzerinde değerlendirilir, o ailenin olumlu ya da olumsuz özelliklerinin yarattığı sonuçlardan etkilenirler.
Koruma işlevi: Geleneksel toplumlarda, çağdaş toplumlarda olduğu gibi bireyi koruyan çeşitli kurumlar olmadığı için, kişinin korunma işlevini de aile üstenmiştir. Bu bağlamda aile hem maddi hem manevi anlamda koruyucu bir işlev görür.
Dinsel işlev: Geleneksel geniş ailede, aile üyelerine sadece dinsel bir eğitim verilmekle yetinilmez, aynı zamanda, tam bir dinsel birlik olarak üyelerin ibadetleri de denetlenir.
Eğlenme ve dinlenme işlevi: Geleneksel geniş ailede, aile üyeleri tüm boş zamanlarını diğer aile üyeleriyle paylaşırlar. Eğlenme ve dinlenme işlevi aile tarafından organize edilir. Düğünlere beraber gidilmesi, bayram ziyaretlerinin beraber yapılması veya misafirlerin birlikte karşılanması örnek olarak verilebilir.
Eşler arasında sevgiyi sağlama ve çocuk yapma işlevi: Kuşakların sürekliliği işlevi tüm aile biçimlerinin temel işlevidir. Bu işlev, aile üyeleri arasında sevgiyi ve saygıyı, bireylerin psikolojik doyumunu sağlamaktadır. Doğru yanıt D’dir.