Çalışma İlişkileri Ara 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kamu hizmetleri kapsamındaki sosyal politikaların konusu içerisinde yeralmaz?
Sağlık |
Eğitim |
Konut |
İstihdam |
İhracat |
Sosyal politika genel olarak sağlık, eğitim, konut, sosyal güvenlik, istihdam ve sosyal hizmetler alanlarındaki kamu hizmetlerini kapsamına alır. Devletin çevre, yerel yönetimler, küçük ve orta işletmeler, kültür ve sanat alanındaki politika ve uygulamaları ile kadınlar, gençler, sakatlar, eski hükümlüler ve diğer dezavantajlı kesimlere dönük hizmetleri de çoğunlukla sosyal politikanın konusu içinde ele alınır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçiler açısından liberal ekonomi doktrininin egemen olduğu yapının olumsuz sonuçlarından biridir?
İşverenler arası rekabet |
Üretimde sermaye payının artması |
İş bölümü ve uzmanlaşmanın ortaya çıkması |
Aşırı düşük ücretler |
Sendikalaşmanın ortaya çıkışı |
Sanayi Devrimi’nin başlangıcında, liberal doktrinin egemen olduğu bir yapıda ve
emek piyasasının serbest rekabete dayalı ortamında, emek arzı fazla emek talebi ise eksik olduğundan ücretler olabildiğine düşmüş, iş aradığı halde bulamayan büyük bir işsizler ordusu oluşmuştur.
3.Soru
İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
İşveren |
İşveren vekili |
İşçi örgütü |
İşyeri |
İş kanunu birimi |
İş Kanunu’na göre “İşveren tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği birime işyeri denir. Doğru cevap D'dir.
4.Soru
10. Yüzyıla kadar süren ve sosyal tarihçiler tarafından “Aile Ekonomisi ve Kölelik Düzeni” olarak adlandırılan dönemde ekonomik hayat tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Bu Üretim sürecinde en önemli yeri aşağıdakilerden hangisi tutmaktadır?
Köleler |
Aileler |
Öğrenciler |
Tarihçiler |
Yazarlar |
10. Yüzyıla kadar süren ve sosyal tarihçiler tarafından “Aile Ekonomisi ve Kölelik Düzeni” olarak adlandırılan dönemde ekonomik hayat tarım ve hayvancılığa dayanmakta, üretim sürecinde köleler önemli bir yer tutmaktadır.
5.Soru
Kölelik düzeninin yaşanıldığı dönemde, köle ile sahibi arasındaki hukuki bağ, hangi sözleşmeye benzetilmekteydi?
Vekalet sözleşmesi |
İş sözleşmesi |
Mübadele sözleşmesi |
Kira sözleşmesi |
Alım satım sözleşmesi |
Kira sözleşmesi
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işçinin iş sözleşmesinden doğan temel borçlarından biridir?
Ücret ödeme borcu |
İş sağlığı ve güvenliğini sağlama borcu |
Eşit işlem yapma borcu |
İşverenin diğer borçları |
Sadakat borcu |
İş sözleşmesinin temel özelliklerinden birisi, sözleşmenin her iki tarafına da karşılıklı bazı borçlar doğurmasıdır. İşçinin iş sözleşmesinden doğan temel borçları şunlardır:
(i). İşgörme borcu
(ii). Sadakat borcu
(iii). Çalışma koşullarına uyma ve itaat borcu.
Doğru cevap E seçeneğidir.
7.Soru
Asgari Ücret Tespit Komisyonu işveren temsilcilerinden kaç üye bulunmalıdır?
15 |
5 |
2 |
3 |
10 |
Asgari Ücret Tespit Komisyonu beşi devlet, beşi işçi ve beşi işveren temsilcilerinden olmak üzere on beş üyeden oluşmaktadır.
8.Soru
I. Çalışma ilişkilerinde işyerinin kuralları ekonomik modellerin kurallarından daha
karmaşıktır.
II. İşçiler ile işverenler arasındaki müzakereler ve uzlaşı sağlanması ekonomi teorisinin merkezinde değildir.
III. Organizasyonların liderleri ile üyeleri ve seçmenler arasındaki ilişkiler ve etkileşimler çalışma ilişkileri için önemlidir.
Yukarıdaki maddelerden hangisi/leri çalışma ilişkileri ve ekonomi arasındaki farklılıklardandır?
Yalnızca I |
Yalnızca III |
II-III |
I-III |
I-II-III |
Çalışma ilişkileri ve ekonomi arasında beş temel fark vardır. Ekonomi ile çalışma ilişkileri arasındaki ilk farklılık her ikisinin “vazgeçilmez” olarak kabul ettikleri
aktörler ve kurumların farklı olmasıdır. Klasik iktisat olayları iki ana aktör ekseninde analiz eder. Bu aktörler “üreticiler” ve “tüketiciler” dir. Her iki
aktörün de temel amaçları çıkarlarını “en üst düzeye çıkarmak” tır. Buna göre
tüketiciler faydalarını, üreticiler ise kârlarını olabilen en üst düzeye çıkarmak amacındadırlar. İşçi örgütleri ve emek piyasasındaki kamu kuruluşları çalışma ilişkileri sisteminin ana aktörleridir. Çalışma ilişkileri disiplini için tüketicilerin kararlarının, ürün piyasasını etkilemesi veya bütçe ile ilgili sebepler dışında, doğrudan bir önemi yoktur. İkincisi, iki disiplin arasında aktörlerin faaliyetlerini düzenleyen yasal çerçeve bakımından da farklılıklar vardır. Üçüncü olarak, çalışma ilişkilerinde işyerinin kuralları ekonomik modellerin kurallarından daha karmaşıktır. Örneğin; işçi-işveren uyuşmazlık süreçleri, arabuluculuk, geçici ve sürekli işten çıkarmalar, terfiler, disiplin ve güvenlik kuralları vb. Dördüncü fark ise işçiler ile işverenler arasındaki müzakereler ve uzlaşı sağlanması çalışma ilişkilerinin temel faaliyetleri olarak kabul edilirken, bunlar ekonomi teorisinin merkezinde kabul edilen faaliyetler değildir. Son olarak da organizasyonların liderleri ile üyeleri ve seçmenler arasındaki ilişkiler ve etkileşimler ekonomi teorisinin ilgisini fazla çekmezken, bu konular çalışma ilişkileri için oldukça önemlidir. Bu nedenle verilen tüm maddeler doğrudur. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
I. İşçilerin, işveren tarafından işyerlerinden başka bir yere çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler
II. İşçinin işyerine götürülmesi esnasında araçlarda geçen süre
III. İşçinin işyerinden getirilmesi esnasında araçlarda geçen süre
IV. Ara dinlenme süresi
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri çalışma süreleri içinde sayılan hallerdendir?
Yalnız IV |
I ve IV |
I, II, III |
Yalnız |
I,II,III ve IV |
Yalnız işçilerin, işveren tarafından işyerlerinden başka bir yere çalıştırılmak üzere gönderilmeleri halinde yolda geçen süreler çalışma süresi dahilinde sayılan hallerdendir. Doğru cevap D'dir.
10.Soru
Aşağıdaki ifadelerden hangisi (hangileri) ücret ile ilgili doğru ifadelerdir?
i. Ücret işin karşılığıdır.
ii. Ücret, nakdi bir ödemedir.
iii. Ücretin Türk parası ile ödenme zorunluluğu yoktur.
Sadece i |
Sadece ii |
Sadece i ve ii |
Sadece i ve iii |
Hepsi |
İş Kanunu md. 32/f.2’e göre kural olarak işçinin ücretinin Türk parası ile ödenmesi esastır.
11.Soru
Çalışma süreleri ve özellik arz eden çalışma şekillerine ilişkin düzenlemelerden ara dinlenmesi hakkında verilen seçeneklerdeki ifadelerden hangisi yanlıştır?
İşçilerin günlük çalışma sürelerinin içinde ihtiyaçlarını gidermek amacıyla verilen dinlenmelerdir. |
Dört saat veya daha kısa süreli işlerde on beş dakika ara dinlenme verilir. |
Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedi buçuk saat dahil) işlerde yarım saat ara dinlenme verilir. |
Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat ara dinlenmesi verilir. |
İşçilere, sigara molası, çay molası gibi isimler altında verilen dinlenmeler ara dinlenmelerdir. |
İş K. md.68/f.5 Kanunda öngörülen ara dinlenmesi dışında işçilere, sigara molası, çay molası gibi isimler altında verilen dinlenme süreleri ise çalışma sürelerinden sayılır.
12.Soru
İş gücünün kiralandığı ve ücretinin ödemesinin yapıldığı yer aşağıdakilerden hangisidir?
Emek piyasası |
Bankacılık piyasası |
Enflasyon piyasası |
Ürün piyasası |
Ham madde piyasası |
Üretim için sadece sermaye yetmez. Firmanın bunun için işçi çalıştırması gerekir. Firma işgücünü ücret, maaş veya yevmiye karşılığı çalıştırarak mal ve hizmetlerin üretimini gerçekleştirir. Firmanın işgücünü kiraladığı ve karşılığında ücretini ödediği yer emek piyasasıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mevzuatımızda ücretin korunmasına ilişkin yapılan düzenlemeler arasında yer almaz?
İşçinin aylık ücretinin dörtte birinden fazlası haczedilemez veya başkalarına devir ya da temlik olunamaz. |
İşverenin iflası halinde, işçinin ücret alacağı imtiyazlı alacaklar içinde ilk sırada gelir. |
İşveren toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmesinde gösterilmiş olan nedenler dışında ücret kesme cezası veremez. |
İşverenler, alt işverene iş vermeleri hâlinde, alt işveren işçilerinin ücretlerine ilişkin sorumluluğu ortadan kalkar. |
Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun en geç iki yılda bir ulusal düzeyde belirlediği asgari ücretin altında ücret ödenemez. |
İşverenler, alt işverene iş vermeleri hâlinde, bunların işçilerinin ücretlerinin ödenip ödenmediğini işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmekle ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmakla yükümlüdür.
14.Soru
4857 sayılı İş kanununda bireysel iş ilişkileri ile ilgili temel kavramlar tanımlanmıştır aşağıdakilerden hangisi bu kavramlardan birisi değildir?
İşçi |
İşveren |
İşveren vekili |
Özel kişiler |
İşletmenin yönetiminde görev alanlar |
Bağımlı çalışanlar grubuna esas itibarıyla işçiler ve memurlar girmekle birlikte, iş hukuku tüm bağımlı çalışanları değil, yalnızca iş sözleşmesine dayanarak çalışan işçilerle onları çalıştıran işverenler arasındaki iş ilişkisini düzenlemektedir. İşçiler ile işverenler arasındaki bireysel çalışma (iş) ilişkilerini düzenleyen temel kanun ise, 4857 sayılı İş Kanunu’dur.
15.Soru
I. Loncalarda pazarla olan ilişkilere kalfa karar verir.
II. Ücretleri, çalışma koşullarını, çırağın kalfalığa, kalfanın da ustalığı geçişine ilişkin kuralları belirleme yetkisi ustaya aittir.
III. Lonca içindeki dayanışma biçimlerini belirleme yetkisi ustaya aittir.
IV. Bu dönemin çalışanları günümüz işçi sınıfının köklerini oluşturur.
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Hangi malların, hangi yöntemle üretileceğine ve pazarla olan ilişkilere usta karar vermektedir.
Ücretleri, çalışma koşullarını, çırağın kalfalığa, kalfanın da ustalığı geçişine ilişkin kuralları ve lonca içindeki dayanışma biçimlerini belirleme yetkisi de ustaya aittir.
Şimdi sorulması gereken asıl soru, bu dönemin çalışanlarının günümüz işçi sınıfının köklerini oluşturup oluşturmadığıdır. Lonca düzeni içinde yamak, kalfa, çırak statülerinde çalışanlar ise çalışmalarının karşılığında bir gelir elde etseler bile esas itibariyle bu geliri elde etmek için değil, bir iş veya mesleği öğrenmek amacıyla çalıştıkları için işçi sayılamazlar. Benzer bir şekilde dönemin ustaları da işveren olarak nitelendirilemezler.
Görüldüğü üzere I ve IV numaralı maddeler yanlıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.
16.Soru
Ücret eklerinden birisi olan "kardan pay alma" ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Diğer adı temettü ikramiyesidir. |
Kardan pay alma temel ücret olarak tespit edilemez. |
Genellikle kabul edilmiş ticari esaslar göz önünde tutularak belirlenir. |
İşletmenin karının bir bölümüne işçinin katılmasını sağlayan ek ücret biçimidir. |
İşçinin aracılık ettiği işlemin değeri üzerinden yüzde miktarı ile verilen bir ücret ekidir. |
Kardan Pay Alma (Temettü İkramiyesi): İşletmenin karının bir bölümüne işçinin katılması olanağını sağlayan bir ek ücret biçimidir. Kardan pay alma temel ücret olarak tespit edilemez, temel ücreti tamamlayan ek bir ücret olmak durumundadır. 6098 sayılı yeni Türk Borçlar Kanunu’nun 403. maddesine göre “sözleşmeyle işçiye ücretle birlikte üretilenden, cirodan veya kardan belli bir pay verilmesi kararlaştırılmış ise hesap dönemi sonunda bu pay yasal hükümler veya genellikle kabul edilmiş ticari esaslar göz önünde tutularak belirlenir.
17.Soru
Osmanlı döneminde 15. yüzyılın ortalarından sonra esnafın, kendi sorunlarını serbestçe, katı kural ve koşullara bağlı olmaksızın
görüşebilmek için oluşturduğu örgütlenmenin adı nedir?
Ahi |
Lonca |
Teavün |
Mecelle |
Kooperatif |
Âhi teşkilatının esnaf ve sanatkârlar üzerindeki etkilerinin 15. yüzyılın ortalarından sonra
azaldığı belirtilmelidir. Esnaf, kendi sorunlarını serbestçe, katı kural ve koşullara bağlı olmaksızın görüşebilmek ve herkesin uyabileceği kararlar alabilmek için, önceleri toplandığı dergâh ve zaviyeleri yavaş yavaş terk etmiş, Müslüman ya da Müslüman
olmayan ayrımı yapılmaksızın bir araya gelerek Lonca adıyla örgütlenmeye başlamıştır
18.Soru
İş Kanunu'nun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar hangi isimle nitelendirilir?
Beyaz yakalılar |
Mavi yakalılar |
İşveren |
İşletme |
Altın yakalılar |
İş Kanunu'nun 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işverendir. Sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren denir.
19.Soru
Feodal Dönemde kölelerin yerini senyör, bey, derebeyi gibi adlarla ifade edilen kişilerin
mutlak otoritesi altında, tarımsal faaliyetlerde ailece çalışan kimler almıştır?
İşçiler |
Serfler |
Krediler |
Tarım |
Toprak |
Feodal Dönemde kölelerin yerini senyör, bey, derebeyi gibi adlarla ifade edilen kişilerin
mutlak otoritesi altında, tarımsal faaliyetlerde ailece çalışan serfler almıştır
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde liberal düşünce okulunun temsilcileri tam ve doğru olarak verilmiştir?
K. Marx, J. M. Keynes, J.A. Schumpeter |
R. Lucas, A. Marshall, J.A. Schumpeter |
A. Smith, D. Ricardo, T.R. Malthus |
T.R. Malthus, R. Lucas, K. Marx |
J.E. Stiglitz, J. M. Keynes, D. Ricardo |
Liberal düşünce, Adam Smith (1723–1790) ile başlamış, David Ricardo (1772–
1823) ve Thomas Robert Malthus (1776–1834) tarafından tamamlanarak bir okul niteliği kazanmıştır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ