Otoriter

Saptanabilen ve daha çok grev biçiminde ortaya çıkan işçi hareketlerinin başlangıcını 1870’li yıllara götürebiliriz. Bu konuda tartışmalar olmakla birlikte, 1872 yılında “Beyoğlu Telgraf İşçileri” tarafından yapılan grevin “ilk” olduğu genel bir kabul görmektedir

Sanayi Devrimi

Türkiye'de 1946 yılı için toplam çalışan  işçi sayısı 701.000 kişi olarak tahmin edilirken, aynı dönem itibari ile faal olan nüfus 7.921.000 kişiden, faal olmayan nüfus ise 8.236.000 kişiden oluşmaktadır.

Çalışma ilişkilerinin kurumsallaşmasında, çalışma ilişkilerinde hukuksal çerçeveyi belirleme, işçi ve işverenin uyması gereken minimum standartları belirleme ve devlet kurumlarında istihdam ettiği kişilerin işvereni olma devletin üstlenmesi gereken rollerdir. Ancak, farklı sektörlerde geçerli olacak çalışma sürelerini belirleme bu rollerden biri değildir. 

316. ve 317. maddelerinde

Bölüm içerisinde, ağırlıklı olarak, çalışma koşullarının en önemlisi olan “ücret”e ilişkin koruyucu düzenlemeler yer almaktadır. Önemli bir düzenleme ise asgari ücretin saptanmasına ilişkindir. 25. maddede ise hamile kadın işçilere doğumdan önce ve sonra üçer hafta izin verilmesi, bu iznin yarım ücretli olması doğrultusunda bir düzenleme bulunmaktadır.

Kurulan ilk işçi örgütlerinden biri, 1894-1895 yıllarında Tophane fabrikalarında kurulan Osmanlı Amele Cemiyeti’dir. Cemiyet, varlığını, sadece bir yıl sürdürebilmiştir. Cemiyetin yöneticilerinin tutuklanmaları ve sürgün edilmeleriyle, kuruluş ortadan kalkmıştır.

Meşrutiyet’ten sonra kurulan Osmanlı Terakki-i Sanayi Cemiyeti, 1895 yılında kapatılan Osmanlı Amele Cemiyeti’nin devamı niteliğindedir. Özellikle İkinci Meşrutiyet öncesi dönemdeki bazı kuruluşların, isimlerinde “amele” sözcüğünü taşımalarına karşın, birer işçi kuruluşu olarak nitelendirilmeleri zordur. Bunlar dönemin şiddetli baskı koşullarında, dernek biçiminde kurulmuşlardır ve daha çok hayır ve yardımlaşma kuruluşu niteliğini taşımaktadırlar.

Bireysel iş ilişkileri ağrılıklıdır

Grev yasağı rejimi

1936

Mecelle’nin çalışma ilişkileri alanına yönelik sınırlı düzenlemeleri arasında, çalışma süreleriyle ilgili bir madde de bulunmaktadır. 495. Maddedeki düzenlemeye göre, “Bir kimse, bir gün çalışmak üzere işçi tutarsa, gün doğumundan ikindiye veya gün batışına kadar çalışmak hususunda, o yerdeki gelenek nasılsa, ona göre hareket edilecektir.”

Çalışma ilişkileri alanındaki kuramsal yaklaşımlara ilişkin ayırım: i. Klasik yaklaşım, ii. Sistem yaklaşımı, iii. Kurumsal yaklaşım, iv. Sosyolojik yaklaşım, v. Çatışmacı yaklaşım şeklinde yapılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Çocuk-genç (12-18 yaş) işçilerin yöresel dağılımı açısından en ilgi çekici nokta Zonguldak ilinde çalışan çocukların sayı ve oranlarının olağanüstü ölçüde artmış olmasıdır. Bu ilde çocuk-genç işçilerin oranında gözlenen artış, sektörel açıdan değerlendirildiğinde de kömür madenlerinde çalışan çocukların sayısında ciddi bir artış olarak ortaya çıkmaktadır.

Zaman içerisinde yeni üretim ve hizmet kuruluşları oluşurken, çalışma ilişkileri alanına ilişkin oluşumlar da gözlenmektedir. Çalışma Bakanlığı, İş ve İşçi Bulma Kurumu, İşçi Sigortaları Kurumu ve Emekli Sandığı’nın kuruluşu bunlara örnek olarak verilebilir.

I, III, V

Saptanabilen ve daha çok grev biçiminde ortaya çıkan işçi hareketlerinin başlangıcını 1870’li yıllara götürebiliriz. Bu konuda tartışmalar olmakla birlikte, 1872 yılında “Beyoğlu Telgraf İşçileri” tarafından yapılan grevin “ilk” olduğu genel bir kabul görmektedir.

Cumhuriyet döneminde kamu çalışanları da 1990’lı yıllarda çok sayıda grev dışı eylem gerçekleştirdi.Dönem boyunca irili ufaklı yüzlerce işçi eylemi ve direnişi içinde Paşabahçe Cam Fabrikasında 1991 yılında toplu işçi çıkarmaya karşı yapılan direnişin,Paşabahçe Cam Fabrikasının kapatılmasına karşı 2002 yılında yapılan direnişin altı özel olarak çizilmelidir. Cumhuriyetin başlangıç yıllarında sosyal güvenlik alanına ilişkin düzenlemeler ise Ereğli Kömür Havzası’nda çalışan maden işçilerinden başlamıştır. Banka ve Sigorta İşçileri ise sendikası bulunmaktadır. 

Tarih “geçmiş” adı verilen zaman dilimi ile ilgilenen bir bilim dalı olarak tanımlanır. Tarihin geçmişin “olgular”ı ile ilgilenir. Tarihsel olgular arasında, bilim dalları itibariyle, başka bir deyişle, alan ve konuları itibariyle bir ayrıştırma yapmak zorunludur. Tarihin olguları arasında yaptığımız, önem ve etkiye dayalı bu seçme süreci içerisinde, ilgi alanımızı oluşturan bilim dalının yanında, mekâna bağlı bir ayrıştırma da zorunlu olmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Liberal ve bireyci bir felsefesi olan 1924 Anayasası’nda ekonomik ve sosyal haklara yer verilmemişti. 1924 Anayasasında, çalışma ilişkileriyle bağlantılı olan sendika, toplu pazarlık, grev yanında; sosyal güvenlik, sağlık, konut gibi ekonomik ve sosyal haklara hiç yer verilmemiştir. Anayasada yer alanlar arasında “ekonomik ve sosyal” olarak nitelendirilebilecek tek hak, belki de parasız ilköğretim hakkı ve zorunluluğudur. “Türklerin tabii hakları” arasında sayılan “çalışma” hakkının da bu kategoride düşünülmesi mümkünse de, buradaki çalışma hakkı kavramı, ekonomik ve sosyal haklardan çok, klasik özgürlüklere yakın gibi görünmektedir.

Kurulan ilk işçi örgütlerinden biri, 1894-1895 yıllarında Tophane fabrikalarında kurulan Osmanlı Amele Cemiyeti’dir. Cemiyet, varlığını, sadece bir yıl sürdürebilmiştir