Çalışma İlişkileri Tarihi Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkiye’de 1926 tarihli Borçlar Kanunu’na “umumi mukavele” olarak giren terim aşağıdakilerden hangisidir?
Genel pazarlık |
Grev |
Lokavt |
Toplu sözleşme |
Çalışma ilişkileri |
Türkiye’de 1926 tarihli Borçlar Kanunu’na “umumi mukavele” adıyla giren toplu 12 Temel Kavram ve Yöntem Sorunları sözleşme kurumu, dönem koşullarından dolayı, uygulanma olanağı bulamamış ve büyük ölçüde kâğıt üzerinde kalmıştı.
2.Soru
Cumhuriyet sonrası dönem için belirlenen çalışma ilişkileri alt dönemlerinden sonuncusu aşağıdaki olaylardan hangisi ile başlamaktadır?
Cumhuriyet'in ilanı |
1960 İhtilali |
Sendikalar Kanunu |
12 Eylül 1980 askeri darbesi |
Grev ve Lokavt Kanunu |
Cumhuriyet sonrası dönem, kendi içinde 4 ayrı alt döneme ayrılarak incelenmektedir. Bunlar; i. 1920-1946 dönemi, ii. 1947-1960 dönemi, iii. 1960-1980 dönemi, iv. 1980 sonrası dönemdir. 1980 yılı da Türkiye tarihinin önemli dönüm noktalarından biridir. 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası, Türkiye’nin iktisadi ve siyasi yapısında önemli değişimler meydana gelmekte, ihracata yönelik iktisat politikalarına yöneliş, çalışma evreni üzerinde baskılar yaratmaktadır. Doğru yanıt D'dir.
3.Soru
1913-15 Sanayii Sayımına göre Osmanlı'da toplam üretim değeri açısından en önemli payı hangi sanayii sektörü oluşturmaktaydı?
Dokuma |
Kağıt |
Gıda |
Dericilik |
Askeri üretim |
Sayım sonuçları, sanayi kuruluşlarının çok büyük bölümünün; gıda, toprak, deri, tahtacılık, tekstil ve kâğıt gibi tarımsal kaynaklı sanayiler olduğunu ortaya koymaktadır. Bunun ise gelişmemiş bir sanayi yapısına tekabül ettiği söylenebilir. 1915 yılı itibariyle 282 kuruluşun 78’i gıda, 78’i de dokumacılık alanlarında faaliyet göstermektedir
(%55.3). İşletme sayısı yanında, üretim değerleri itibariyle yapılacak bir çözümleme, sanayinin yapısına ilişkin daha sağlıklı sonuçlar verecektir. Toplam üretim değerinin %70.3’ü gıda sanayii tarafından üretilmektedir, %11.9’u ise dokuma sanayiine aittir. İki alt-sektörün toplam üretim içerisindeki payları %82.2’yi bulmaktadır.
4.Soru
Türkiye'de sendikal örgütlenme ve grev-lokavt ile tamamlanmış gerçek bir toplu sözleşme sistemine geçilmesi, aşağıdakilerden hangisi ile mümkün hale gelmiştir?
Umumi Hıfzısıhha Kanunu |
3008 sayılı İş Kanunu |
Medeni Kanun |
Borçlar Kanunu |
275 sayılı TİSGLK |
275 sayılı TİSGLK
5.Soru
Türkiye açısından çalışma ilişkilerinin dönemleştirmesinde aşağıdaki dönemlerden hangisi bulunmaz?
1908 1920 |
1920-1946 |
1947-1960 |
1960-1980 |
1980 sonrası |
Cumhuriyet sonrası dönem, kendi içinde 4 ayrı alt döneme ayrılarak incelenmektedir:
i. 1920-1946 dönemi
ii. 1947-1960 dönemi
iii. 1960-1980 dönemi
iv. 1980 sonrası dönem
6.Soru
I. Toplu iş sözleşmesi kurumu Türk iş hukukuna ilk defa Borçlar Kanunu’nda düzenlenen “umumi mukavele” ile girmiştir. II. Medeni Kanun ile birlikte, iş yasalarında boşluk bulunan hallerde bireysel ve toplu iş ilişkilerine uygulanan genel bir yasa olma niteliğini taşımaktadır. III. Yapılan düzenlemelerin içeriği itibariyle Mecelle’nin “icare-i adem”“insan kirası” kavramında somutlaşan köle-efendi mantığını sürdürdüğü görülmektedir.
1926 yılı Borçlar Kanunu' na ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi/ hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yalnızca III |
Toplu iş sözleşmesi kurumu Türk iş hukukuna ilk defa Borçlar Kanunu’nda düzenlenen “umumi mukavele” ile girmiştir. Yapılan düzenlemelerin içeriği itibariyle, kendisi gibi liberal ve bireyci bir yaklaşıma sahip olan Mecelle’den ayrıldığı görülmektedir. Mecelle’nin “icare-i adem”“insan kirası” kavramında somutlaşan köle-efendi mantığının yerini, işçi ve işverenlerin birbirine denk güçler olarak kabul edildiği hizmet sözleşmesi kavramı almaktadır. Medeni Kanun
ile birlikte, iş yasalarında boşluk bulunan hallerde bireysel ve toplu iş ilişkilerine uygulanan genel bir yasa olma niteliğini taşımaktadır.
7.Soru
Çalışma ilişkileri ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır?
En genel hatlarıyla çalışma ilişkileri kavramı “işgücü içerisindeki farklı statüler arasında kurulan ilişkiler” olarak tanımlanabilir |
Çalışma ilişkileri “üretim sürecinden kaynaklanan ilişkiler” olarak ele alınmalıdır. |
Belirli bir toplumda, belirli bir dönemde, işgücü içerisindeki farklı kategoriler arasında kurulan çalışma ilişkilerinin “saf ” bir biçimde bulunmaması, çeşitlilik göstermesi doğaldır. |
Çalışma ilişkileri dönemler arasında değişiklik göstermez, stabildir. |
Çalışma ilişkileri kavramı, işçilerle işverenler arasındaki ilişkiyi gösteren kavramsal içeriğine ilave olarak, bu ilişkiyi inceleyen bir sosyal disiplin olarak da kullanılmaktadır |
Çalışma ilişkileri dönemler arasında değişiklik göstermez, stabildir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, Türkiye çalışma ilişkilerinin Cumhuriyet'ten sonra incelendiği dönem ayrımı göz önüne alındığında, bu dönemlerden biri değildir?
1920-1946 |
1947-1960 |
1960-1962 |
1960-1980 |
1980 ve sonrası |
Cumhuriyet sonrası dönem, kendi içinde 4 ayrı alt döneme ayrılarak incelenmektedir: i. 1920-1946 dönemi , ii. 1947-1960 dönemi, iii. 1960-1980 dönemi, iv. 1980 sonrası dönem.
9.Soru
Ereğli Kömür Havzası düzleminde değerlendirildiğinde 151 sayılı yasada madenlerde çalışma yaşı kaç olarak belirlenmiştir?
23 |
20 |
18 |
21 |
22 |
Çalışma yaşı konusu Ereğli Kömür Havzası düzleminde değerlendirildiğinde, 151 sayılı yasanın 18 yaşından küçüklerin
maden ocakları dâhilinde çalışmalarını yasaklamaktadır. Doğru cevap C'dir.
10.Soru
I. Çalışma ilişkilerini bütünsel olarak düzenlemeyi amaçlamıştır.
II. Toplu iş ilişkileri alanına yönelik hükümler içermiştir.
III. Çağdaş iş hukukunun bireysel ve kolektif tüm iş ilişkileri dahil edilmiştir.
Yukarıdakilerden hangileri İş Kanunu'nun önemli olduğunun bir göstergesidir?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
II ve III |
I, II ve III |
Çalışma ilişkilerini bütünsel olarak düzenleme amacına yönelmiş ve bunu sistematik bir yapı içerisinde gerçekleştirmiştir. Temel olarak bireysel çalışma ilişkileri alanına yönelik düzenlemeler yapmakla birlikte, toplu iş ilişkileri alanına yönelik önemli hükümler de içermiştir. Yasada, sendikalar dışında, çağdaş iş hukukunun bireysel ve kolektif tüm ilişkileri, kavram ve kurumları yer bulmaktadır.
11.Soru
Tek parti dönemi aşağıdaki hangi yıllar arasında yaşanmıştır?
1919-1930 |
1920-1946 |
1926-191936 |
1936-1947 |
1950-1959 |
Türkiye’de “tek parti dönemi” olarak nitelenen 1920-1946 dönemi, çalışma ilişkileri tarihinin önemli gelişmelere tanıklık eden ve gelecek üzerinde önemli etkileri olan bir dönemdir.
12.Soru
Çalışma süreleri açısından, İK haftalık çalışma sürelerini istisnalar dışında kaç saat olarak belirlemiştir?
44 |
46 |
48 |
50 |
52 |
Çalışma süreleri açısından, İK haftalık çalışma sürelerini istisnalar dışında 48 saat olarak belirlediği için, bu yasa sonrası dönem, önceki döneme göre farklılık taşımaktadır. Ancak, İK’nun yürürlüğe girmesinden sonraki dönemlere ilişkin olarak değişik yöreler ve işkolları itibariyle yapılan gözlemler, yasanın bu konudaki belirlemelerine sıklıkla uyulmadığını ortaya koymaktadır. Doğru cevap C seçeneğidir.
13.Soru
Aşağıdakileden hangisi Osmanlı İmparatorluğu'nda bağımlı çalışan kategorilerinden biri değildir?
Sanayi işçileri |
Devlet memurları |
İnşaat işçileri |
Tarım işçileri |
Kimya işçileri |
Kimya işçileri
14.Soru
Endüstri ilişkileri alanında, birbiriyle rekabet eden üç temel yaklaşımdan biri aşağıdakilerden hangisidir?
Kurumsal yaklaşım |
Uyuşmacı yaklaşım |
Marksist yaklaşım |
Eylem yaklaşımı |
Çatışma yaklaşımı |
Kurumsal yaklaşım
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı sanayisinin negatif anlamda değişmesinin sebeplerindendir?
I. Kapitülsayonlar
II. Avrupa devletleri ile imzalanan liberal nitelikli dış ticaret anlaşmaları
III. Avrupa ülkelerine yapılan ihracatın azalması
IV. İç piyasada rekabetin azalması
I, II, III |
I, II |
III, IV |
II-III-IV |
I-II-IV |
Geleneksel olarak, büyük ölçüde el sanatlarına ve esnaf biçimi örgütlenmeye dayanan Osmanlı sanayii, dışa açılma sonucunda değişime uğramaya başlamış ve bu sürecin sonunda yıkımla karşılaşmıştı (Ekin, 1976: 224). Bu süreçte, Osmanlı pazarının kapitülasyonlar ve Avrupa devletleri ile imzalanan liberal nitelikli dış ticaret anlaşmaları ile bu ülkelerin sanayi mallarına açılması belirleyici oldu (Issawi, 1966: 42). “1820’lerden Birinci Dünya Savaşı’na kadar geçen yaklaşık yüz yıl boyunca Batı
Avrupa ülkelerinden ithal edilen mamûl malların hacmi hızla genişledi. Sanayi Devriminin ürünlerinin rekabeti karşısında, zanaatlara dayalı üretim faaliyetleri kimi dallarda direnebilmiş, pek çok dalda gerilemiş, kimi dallarda da tümüyle yıkılıp gitmiştir”
16.Soru
Çalışma ilişkileri tarihi aşağıdaki hangi iki sosyal disiplinin kesişim alanlarda yer almaktadır?
Tarih ve psikoloji |
Sosyoloji ve psikoloji |
Tarih ve sosyoloji |
Çalışma ilişkileri ve tarih |
Çalışma ilişkileri ve psikoloji |
“Çalışma ilişkileri tarihi”, iki sosyal disiplinin, yani “tarih” ve “çalışma ilişkileri”nin kesişim alanlarında yer alan bir bilgi alanı olmaktadır.
17.Soru
Kasımpaşa tersane işçileri tarafından 1873 yılında gerçekleştirilen grevin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
İş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmaması |
Hak edilmiş ücret alacaklarının ödenmemesi |
Haftalık çalışma sürelerinin çok uzun tutulmuş olması |
Ücretli izin haklarını kullanmalarının engellenmesi |
Grev hakkının kullanımının engellenmek istenmesi |
Hak edilmiş ücret alacaklarının ödenmemesi
18.Soru
'...........' , işgücü içerisindeki farklı statü kategorileri arasındaki, üretim sürecinden kaynaklanan ilişkilerdir. Yukarıdaki tanımda boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
İşçi ilişkileri |
Çalışma İlişkileri |
İşveren ilişkileri |
Bağımsız çalışanlar ilişkileri |
Aile işçileri ilişkileri |
Çalışma İlişkileri işgücü içerisindeki farklı statü kategorileri
arasındaki, üretim sürecinden kaynaklanan ilişkilerdir.
19.Soru
Osmanlı döneminde bireysel çalışma ilişkilerinin hukuki kuralları içeren Mecelle ile ilgili seçeneklerdeki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Çalışma süresine dair hukuki bir sınırlama getirmiştir. |
İşçinin kişiliğini değil, çalışma gücünü kiraya verdiğini belirtmiştir. |
İçeriği itibariyle eşya ve çalışanın kirası arasında bir ayrım yapmamıştır. |
İşçi-işveren ilişkilerinde bireysel faydayı temel alan yaklaşım benimsemiştir. |
Cumhuriyet’in ilk yıllarında da çalışma ilişkileri konusunda etkin olmaya devam etmiştir. |
Mecelle kitabında çalışanın sadece emeğini değil kendini de kiraya verdiğinin üzerinde durmuştur.
20.Soru
İşgücünün statü dağılımında sanayileşme sürecine koşut olarak gözlenen en temel eğilim, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak ifade edilmiştir?
Ücretlilerin oranının giderek azalması |
Kendi hesabına çalışanların artış göstermesi |
Ücretsiz aile işçilerinin oranının artması |
Ücretlilerin oranının artış göstermesi |
İşsizlerin oranının artması |
Ücretlilerin oranının artış göstermesi
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ