Engelli Mevzuatı ve Meslek Etiği Final 2. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
I. Hizmet sağlananların dosyalarını düzenlemek
II. Yapılanların kalıcılığını sağlamak
III. Hizmet sağlananın kendini geliştirmesi sağlamak
IV. Olası bilimsel araştırmalara veri oluşturmak
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri hizmet personelinin kayıt tutmasının gerekçelerindendir?
Yalnız II |
I, II ve III |
I, II, III ve IV |
I ve III |
I, II ve IV |
Hizmet sağlayan personelin uygulamaya sonrasına yönelik en önemli görevlerinden biri kayıt tutmak ya da tutulan kayıtları birleştirmektir. Görüşme sonrasında yapılan kayıt altına alma ya da kayıtları birleştirmenin gerekçeleri şu şekilde sıralanmaktadır:
• Oluşturulacak resmi raporlar
• Hizmet sağlananların dosyalarını düzenlemek
• Yapılanların kalıcılığını sağlamak
• Personelin kendini geliştirmesi
• Olası bilimsel araştırmalara veri oluşturmak
• Personel eğitiminde kullanmak
• Personelin kendisini ve süreci değerlendirmesini sağlamak
Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Uzmanların engelli bireye bakım ve rehabilitasyon sürecinde alacakları hizmetlerin şekli ve içeriğini seçme ve bu hizmetleri kabul veya reddetme hakkı tanımaları engelli bireylerin hangi hakkı ile doğrudan ilgilidir?
Gizlilik |
Bireyin bağımsızlığına saygı |
Bireyin özelliklerine saygı |
Zarar vermeme |
Yardım zorunluluğu |
Uzmanlar, engelli bireye bakım ve rehabilitasyon sürecinde alacakları hizmetlerin şekli ve içeriğini seçme ve bu hizmetleri kabul veya reddetme hakkı tanımalıdırlar. Birey her koşulda kendi ile ilgili verilen kararlarda son sözü söyleyen kişi olmalıdır. Bireyin bağımsızlığına saygı duyma ilkesi her ne kadar temel etik ilkelerden biri olsa da belirli durumlarda üzerinde tartışmalar ortaya çıkabilmektedir.
3.Soru
Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü aşağıdaki bakanlıklardan hangisinin bünyesinde yer almaktadır?
Sağlık Bakanlığı |
Milli Eğitim Bakanlığı |
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı |
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı |
Adalet Bakanlığı |
Türkiye’de engellilere sunulan bakım hizmetleri temelde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB) bünyesindeki Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir.
4.Soru
İki ya da daha fazla kişi arasında yapılan karşılıklı ve birbirine uygun, bağlayıcı irade açıklamaları anlamına gelen kavram nedir?
Sözleşme |
Kanun |
Anayasa |
Yönetmelik |
Genelge |
Sözleşme, iki ya da daha fazla kişi arasında yapılan karşılıklı ve birbirine uygun, bağlayıcı irade açıklamalarıdır.
5.Soru
...................... kavramı, bir davranış ya da etkinliğin sosyal ve kültürel nedenlere bağlı olarak bir etkinlik ya da davranışın yerine getirilememesi durumudur.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
Engel |
Bozukluk |
Özürlü |
Sakat |
Kısıtlılık |
Engel: Katılım sınırlılığı olarak ifade edilen engel kavramı bir davranış ya da etkinliğin sosyal ve kültürel nedenlere bağlı olarak bir etkinlik ya da davranışın yerine getirilememesi durumudur. (DSÖ, 2006). Engel, bireyin altı temel yaşamsal faaliyeti üzerine sınırlılık yaratmaktadır: çevreye uyum, fiziksel bağımsızlık, hareket serbestliği, meslek edinme, sosyal bütünleşme, ekonomik öz yeterlilik. Cevap: A şıkkıdır.
6.Soru
Meslek etiği ve uygulama standardı ile ilgili olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
Meslek etiği özünde genel etiğe ve ahlaka dayanmakta iken, uygulama standartları meslek etiğine dayanmaktadır. |
Meslek etiği ilkeleri görece daha evrensel iken, uygulama standartları ülkeden ülkeye kısmi farklılıklar gösterebilir. |
Uygulama standartları görece daha soyut bir yapıdan gelmekte iken, meslek etiği son derece somut bir alanın temsilleridir. |
Meslek etiğinin toplumsal yönden ahlak, bireysel yönden vicdanla ilişkisi varken, uygulama standartlarının yeterliliklerle ilişkisi |
Meslek etiği daha çok bir tutumu ifade ederken, uygulama standardı çoğunlukla bir beceriyi ifade eder. |
Meslek etiği görece daha soyut bir yapıdan gelmekte iken, uygulama standartları uygulama gibi son derece somut bir alanın temsilleridir. Dolayısıyla C seçeneğindeki ifade yanlıştır. Doğru cevap C'dir.
7.Soru
Osman Bey, bir tıp fakültesi hastanesinde görev yapan bir diyetisyendir. Diyetisyen Osman Bey, düzenli aralıklarla kontrol ettiği zihinsel yetersizliği olan Mehmet isimli çocuğun ihtiyaca göre diyet programları hazırlamaktadır. Osman Bey, Mehmet isimli çocuğun annesinden inançları gereği belirli besinleri tüketmediklerini öğrenmiştir. Osman Bey, çocuk ve ailenin inançlarını dikkate alarak onlara uygun bir diyet programı hazırlamıştır.
Yukarıdaki örnek olayda Osman Bey'in diyet programını hazırlarken ailenin dini inançlarını dikkate alması engelli bakım ve rehabilitasyonundaki hangi etik ilkeyle yakından ilişkilidir?
Ayrımcılığa Karşı Olma |
Engelli Bireyin Özelliklerine Saygı Duyma |
Bireyin Bağımsızlığına Saygı |
Yardım Zorunluluğu |
Zarar Vermeme |
Engelli Bireyin Özelliklerine Saygı Duyma:
Bakım ve rehabilitasyon sürecinde uzmanlar farklı inanç ve kültüre sahip bireylerle karşılaşabilmektedir. Uzmanlar, hizmet sundukları engelli bireyin kültürel geçmişine, ait olduğu sosyal grubun özelliklerine saygı duymalıdır. Bu ilke yalnızca engelli bireyin özelliklerini kabul etme ile ilgili değildir. Aynı zamanda bireyin özelliklerine bağlı olarak ortaya çıkan gereksinimlerin karşılanması da bu ilke içerisine girmektedir. Sunulan müdahalelerde uzman, engelli bireyin inançları, kültürel değerlerini analiz ederek bu faktörlere göre hizmet sunmalıdır. Engelli bireyin hizmetlerden en iyi şekilde faydalanmasını sağlayacak düzenlemeler gerçekleştirilmelidir. Doğru cevap B'dir.
8.Soru
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 10 ve 22’incimaddelerine göre hangisi bakanlığın görevlerinden birisi değildir?
Engellilere ve yaşlılara yönelik koruyucu, önleyici, eğitici, geliştirici, rehberlik ve rehabilite edici sosyal hizmet faaliyetlerini yürütmek ve koordine etmek. |
Engellilerin insan haklarından yararlanarak toplumsal hayata katılmaları için belirlenen politika ve stratejileri uygulamak, uygulanmasını izlemek ve değerlendirmek. |
Engellilerin sorunlarını ve çözüm yollarını araştırmak uygulamanın geliştirilmesine yönelik çalışmalar |
Yaşlıların ve bakıma muhtaç engellilerin, yaşamlarını evlerinden ve sosyal çevrelerinden ayrılmadan sürdürebilmeleri için sosyal destek sağlamak ve bunu yaparken gerekli kurumlarla iş birliği yürütmek. |
Engellilerin insan haklarından yararlanarak toplumsal hayata katılmaları için belirlenen politika ve stratejileri uygulamamak. |
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının engellilerin insan haklarından yararlanarak toplumsal hayata katılmaları için belirlenen politika ve stratejileri uygulamak, uygulanmasını izlemek ve değerlendirmesi gerekir.
9.Soru
'TDK’ye (2018) göre ......., “belli bir dönemde belli insan topluluklarınca benimsenmiş olan, bireylerin birbirileriyle ilişkilerini düzenleyen geleneksel davranış kurallarının, yasalarının,
ilkelerinin toplamı” olarak tanımlanmıştır.'
Boş bırakılan yere en uygun ifade aşağıdakilerden hangisidir?
Etik |
Hukuk |
Mevzuat |
Ahlak |
Yönetmelik |
TDK’ye (2018) göre ahlak, “belli
bir dönemde belli insan topluluklarınca benimsenmiş olan, bireylerin birbirileriyle ilişkilerini düzenleyen geleneksel davranış kurallarının, yasalarının,
ilkelerinin toplamı” olarak tanımlanmıştır
10.Soru
Ülkemizde Engelli bireyin %50 ve üstü ağır engelli ibareli sağlık kurulu raporunun olması, bakım gereksinim ve gelir kriterlerine uyması durumunda bakan kişiye hangi oranda maaş bağlanmaktadır?
Ülkemizde Engelli bireyin %50 ve üstü ağır engelli ibareli sağlık kurulu raporunun olması, bakım gereksinim ve gelir kriterlerine uyması durumunda bakan kişiye hangi oranda maaş bağlanmaktadır?
asgari ücret tutarının %30 oranında |
asgari ücret tutarının %50 oranında |
asgari ücret tutarında |
asgari ücret tutarının 2 katı oranında |
asgari ücret bağlanmaz |
Ülkemizde Engelli bireyin %50 ve üstü ağır engelli ibareli sağlık kurulu raporunun olması, bakım gereksinim ve gelir kriterlerine uyması durumunda bakan kişiye asgari ücret tutarında maaş bağlanmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ahlak ile etiğin farklarından biridir?
Etik bireye ait bir durumken, ahlak dışarıdan gelen bir durumdur. |
Etik genellikle tutarlı olsa da bireyin inançlarının değişmesi ile değişebilirken, ahlak bağlama, zamana veya ihtiyaçlara göre değişebilmektedir. |
Ahlaki değerler her koşulda kültürel kullardan üstünken, etik genellikle uzmanlar veya yönetmelikler vasıtasıyla belirli zaman ve mekân için geçerlidir. |
Ahlak sözcüğünün kökeni karaktere dayanırken etiğin kökeni geleneğe dayanır. |
Ahlak çevresel bir durumken etik bireysel bir durumdur. |
Ahlak ve etiğin farklılıkları Tablo 7.1'deki gibidir.
12.Soru
Bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinde yaşanan sorunlardan biri olan "Akrabaların bakıcı olduğu evde bakım hizmetlerinde toplumumuzun aile yapısı gereği genellikle kadınlar üzerine odaklanılmaktadır. Bu durumlar kadının iş hayatında yer almasında ve kadın emeğinin ucuz iş gücü olarak kullanılmasında sorunlar ortaya çıkarabilir" bu sorunun çözümü için aşağıdakilerden hangisi önerilmektedir?
Bakım ücreti kriterleri gözden geçirilerek yeni kriterler belirlenebilir. Ücretlendirmenin bağımsız olması sağlanabilir. |
Bakım ücretlerindeki farklılıklar yasal düzenlemelerle ortadan kaldırılabilir. |
Verilen hizmetin sosyal yardım boyutundan çıkarılması ve emek karşılığı olarak ele alınması için uygulamalar gerçekleştirilebilir. |
Niteliksel ve niceliksel yönden bakıcı personelin bakım hizmetleri konusunda eğitimli ve sertifika sahibi olması üzerine yapılan çalışmalar yaygınlaştırılabilir. |
Bakım ücreti kriterlerinde tüm durumların değerlendirilerek çok boyutlu ele alınması ve adil bir dağıtım yapılması sağlanabilir. |
Sorun: Akrabaların bakıcı olduğu evde bakım hizmetlerinde toplumumuzun aile yapısı gereği genellikle kadınlar üzerine odaklanılmaktadır. Bu durumlar kadının iş hayatında yer almasında ve kadın emeğinin ucuz iş gücü olarak kullanılmasında sorunlar ortaya çıkarabilir.
Öneri: Verilen hizmetin sosyal yardım boyutundan çıkarılması ve emek karşılığı olarak ele alınması için uygulamalar gerçekleştirilebilir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi "bir kişinin beslenme, barınma, giyinme vb. gereksinimlerini üstlenme ve sağlama işi"dir?
Eğitim |
Rehabilitasyon |
Habilitasyon |
Bakım |
Terapi |
TDK’de bakım kavramı; bir kişinin beslenme, barınma, giyinme vb. gereksinimlerini üstlenme ve sağlama işi olarak açıklanmaktadır.
14.Soru
-İntihal yapmama
-Araştırmaya katılan katılımcılarda gönüllülük arama
-Toplanan kişisel verileri paylaşmama
Yukarıda verilen maddeler temel kavramlardan hangisini içermektedir ?
Meslek Etiği |
Hukuk |
Etik |
Bilim Etiği |
Ahlak |
Doğru seçenek D şıkkıdır. Soruda verilen maddelerin hepsi temel kavramlardan bilim etiği maddelerini oluşturmaktadır.
15.Soru
Evde bakım hizmeti alan bireylerin, sağlanan bu hizmetleri kendileri bırakma hakları olmasının yanı sıra bu hizmeti sağlayan kurumca da sonlandırılabilme durumu vardır. Aşağıdaki verilenlerden hangisi hizmetin sonlandırılabilme durumuna ilişkin maddeler arasında yer almaz?
Hastaya özgü hazırlanan bakım planlarında belirlenen amaçlara ulaşılması |
Hasta veya temsilcilerinin hizmeti sonlandırmak istemesi. |
Evde bakım hizmeti sunulan hastanın, hastaneye yatırılma endüksiyonunun ortaya |
Evde bakım hizmeti sunulan hasta için uygulanacak ilaç, bakım ve tedavinin,evde sağlık personeli gerektirmeden uygulanabilecek hâle gelmesi, |
Evde bakım hizmeti için tıbbi açıdan gerekli ekipman veya eğitimli sağlık personelinin |
Evde bakım hizmeti alan bireylerin, sağlanan bu hizmetleri kendileri bırakma hakları olmasının yanı sıra bu hizmeti sağlayan kurumca da sonlandırılabilme durumu vardır. Hizmetin sonlandırılabilme durumuna ilişkin olarak ise 27. maddede şu ifadeler bulunmaktadır:
a. Evde bakım hizmeti sunulan hastanın uygulanan tedavi ile iyileşerek tedavi gerekliliğinin ortadan kalkması,
b. Hastaya özgü hazırlanan bakım planlarında
belirlenen amaçlara ulaşılması,
c. Evde bakım hizmeti sunulan hasta için uygulanacak ilaç, bakım ve tedavinin, belli bir
aşamadan sonra sağlık personeli gerektirmeden uygulanabilecek hâle gelmesi,
d. Evde bakım hizmeti için tıbbi açıdan gerekli ekipman veya eğitimli sağlık personelinin
tam olarak sağlanamaması,
e. Evde bakım hizmeti sunulan hastanın, hastaneye yatırılma endüksiyonunun ortaya
çıkması,
f. Hasta veya temsilcilerinin hizmeti sonlandırmak istemesi
16.Soru
Hangisi Türkiye’de bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini yürütmekten sorumlu kurumlarından birisi değildir?
Milli Eğitim Bakanlığı |
Belediyeler |
İç işleri Bakanlığı |
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı |
Kalkınma Bakanlığı |
Türkiye’de bakım ve
rehabilitasyon hizmetlerini
yürütmekten sorumlu kurumlarından
başında Aile ve Sosyal Politikalar
Bakanlığı gelmektedir. Bu Bakanlığa
ilave olarak İç İşleri Bakanlığı, Çalışma
ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık
Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Sosyal
Güvenlik Kurumu ve Belediyeler gibi
birçok kurum yer almaktadır.
17.Soru
"Selin Hanım, üniversite bünyesinde engelli bireylere hizmet veren bir eğitim kurumunda fizik tedavi uzmanı olarak görev yapmaktadır. Çalıştığı kuruma devam eden annelerden biri işitme kayıplı bir çocuğu olan komşusunu Selin Hanım ile tanıştırarak kendisinden çocuğun konuşma ile ilgili bazı sorunlar yaşandığını ifade ederek yardım istemiştir. Selin Hanım, kendisinin işitme kayıplı çocuklarla çalışmadığını bunun için başka bir kurum veya uzman bularak yardım istemeleri gerektiğini söylemiştir."
Yukarıda belirtilen durumda uzman hangi ilkeyi çiğnemiştir?
Zarar vermeme ilkesi |
Yardım zorunluluğu ilkesi |
Gizlilik ilkesi |
Sözünde durma ilkesi |
Dürüstlük ilkesi |
Örnekte uzman yardım etme zorunluluğu ilkesini çiğnemiştir. Yardım istenen konu kendisinin alanı olmadığı için herhangi bir şekilde anne ve çocuğa yardım etmemiştir. Burada Selin Hanım’ın yapması gereken ise anneyi sözel olarak yönlendirmekten çok gereksinim duyulan hizmeti sunacak kurumla irtibata geçip anne ve çocuğun gereksinim duyduğu hizmeti almasını garanti altına almaktır. Selin Hanım bu davranışı ile hem bir etik ilkeyi hem de insani bir değeri göz ardı etmiştir.
18.Soru
Aşağıdaki örneklerden hangisinde devletin yaptırım gücünden bahsedilebilir?
Evlenmek üzere olan çiftin düğün alışverişi yaparken anlaşmazlık yaşaması |
Öğrencinin ders esnasında öğretmenini dinlememesi |
Otomobil sürücüsünün arabasını kaldırıma park etmesi |
Aile içinde çocuğun ebeveynlerine bağırarak konuşması |
Otobüste gençlerin yaşlılara yer vermemesi |
Aracını kaldırıma ya da engellilere ayrılmış yere park eden sürücü ahlaken kınanarak görgüsüz olarak nitelenebilir. Ancak bu davranış trafiği düzenleyen hukuk kurallarına aykırı olduğu için trafik polisi tarafından ceza kesilir ve araç oradan alınıp götürülür. Trafik polisinin bunu yapılabilmesini sağlayan devletin yaptırım gücüdür.
19.Soru
Engelli bireylerin; bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılayabilmelerini ve yaşamlarını bağımsız bir şekilde sürdürebilmelerini sağlamak amacıyla sağlanan; fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler kazandırmaya yönelik hizmetlerin tamamına verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?
Kaynaştırma |
Habitasyon |
Bütünleştirme |
Bakım |
Rehabilitasyon |
Engelli bireylerin; bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılayabilmelerini ve yaşamlarını bağımsız bir şekilde sürdürebilmelerini sağlamak amacıyla sağlanan; fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler kazandırmaya yönelik hizmetlerin tamamına habitasyon denir.
20.Soru
I-Özel gereksinimli bireyler toplumun parçasıdırlar.
II-Özel gereksinimli bireyler kendileri gibi engelli bireyler için açılmış okullara yerleştirilmelidir.
III-Akranlarıyla bir arada olmasını sağlamak gereklidir
Yukarıda Özel gereksinimli bireyler için verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
I-II |
II-III |
I |
III |
II |
Özel gereksinimli bireyler toplumun parçasıdırlar. Yetişkinlik döneminde toplum içinde
yaşayacak bu bireyleri eğitim hayatları sürecinde toplumdan kopararak kendileri gibi engelli bireyler için açılmış okullara yerleştirmek onları toplumsal yaşama hazırlamaz. Eğitim
bireyi topluma yararlı hâle getirme sürecidir. Topluma insan yetiştirirken insanı toplumdan
ayrı tutmak anlamsızdır. Bu nedenle özel eğitime ihtiyaç duyan çocukların mümkün olduğu
kadar akranlarıyla bir arada olmasını sağlamak gereklidir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ