İktisat Tarihi Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
19. yüzyılın sonunda sınai kapasite bakımından İngiltere’yi geride bırakan ülkeler hangileridir?
İtalya ve İspanya |
Fransa ve Hollanda |
Japonya ve Rusya |
Almanya ve ABD |
Çin ve Hindistan |
ABD, Almanya gibi ülkelerde nüfus hızla artarken bu dönemde İngiltere’deki nüfus artışı çok fazla olmamıştır. Bu nedenle Almanya ve ABD ekonomisi hızla büyürken İngiltere ekonomisi bu ekonomilerin gerisinde kalmıştır.
2.Soru
Refah devletinin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
Düşük gelirli vatandaşları için eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi alanlarda asgari standartları sağlama yükümlülüğünü üzerine alan devlet. |
Dünya standartlarında gelişmiş olarak kabul edilen belli bir gelir düzeyinin üzerindeki devlet. |
Satın alma gücü paritesi gibi gelişmişlik düzeyini gösteren kriterleri en üst seviyelerde sağlayan devlet. |
Eğitim, sağlık, kültür, milli gelir vb. alanlarda toplumsal kriterleri sağlamış olan devlet. |
Gine endeksi 50 ve üstü olan devlet. |
Düşük gelirli vatandaşları için eğitim, sağlık, sosyal güvenlik gibi alanlarda asgari standartları sağlama yükümlülüğünü üzerine alan devlet "Refah Devleti" olarak tanımlanır.
Kamunun büyümesinin diğer bir nedeni olan transfer ödemeleri de 19. yüz- yılın sonlarında doğdu fakat İkinci Dünya Savaşı sonrasına kadar yaygınlaşmadı. 1880’lerde Almanya’da işçiler için zorunlu olarak hastalık ve kaza sigortası ile yaşlı ve sakatlar için emeklilik uygulaması başlatıldı. Bu uygulamalar Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra diğer ülkelere yayıldı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra güçlü politik baskıların sonucu olarak pek çok demokratik hükümet, sosyal güvenlik sistemlerini yaygınlaştırdılar. Yirminci yüzyılın ikinci yarısı boyunca Avrupa’da kamu giderlerinin %50-60’ı refah harcamaları niteliğindeydi. Bu nedenle de onlar "Refah Devleti" olarak adlandırıldılar.
3.Soru
Avrupa’nın Orta Çağda teknolojik yeniliklerde ileriye gitmesinin ana nedeni nedir?
Okuma yazma oranının yüksek olması |
Coğrafik açıdan geçiş alanında bulunması |
Yeniliklere açık bir yapıda bulunması |
Genç nüfusun fazlalığı |
İdari yapı |
Yeniliklerin pek çoğu Avrupa dışında geliştirilmiş fikirlerin transferi yoluyla gerçekleşmişti. Ağır saban Slav orijinliydi. Rüzgar değirmenleri bir İran icadıydı. İplik yapımında kullanılan çıkrık Avrupa’ya gelmeden yüzyıl önce 11. yüzyılda Çinliler tarafından biliniyordu. Pusula kullanmayı Avrupalılar Müslüman Araplardan öğrendiler. Barut da bir Çin icadıydı. Avrupa büyük bir açık fikirlilikle bu yenilikleri benimsedi. Yeni fikirlere açıklık başarının ana kaynaklarından biriydi. Romalıların ve Çinlilerin imparatorlukları dışındakileri barbar olarak nitelemelerine yol açan gururları yabancı fikirlere kapalı kalmalarına neden olmuştu.
4.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, 19 yüzyıl Osmanlı devletindeki ekonomik gelişmelerden biri olan tarım sektörüyle ilgili değildir?
Ekonominin bütün sektörleri içinde en fazla değişme göstereni tarımdı |
19.yüzyıl boyunca çiftçilerin büyük çoğunluğu basit araçlar kullanmaya ve geleneksel metotlarla tarım yapmaya devam etmişlerdir |
Toprak mülkiyeti ile ilgili gelişmeler açık değildi |
Demiryolları ve taşıma alanındaki gelişmeler sonucunda tahıl üretimi ve ekimi büyük gelişme gösterdi |
Hayvancılık tiftik gibi önemli bir ihraç ürünü sağlayan, hayvan ürünlerine olan iç talebi karşılayan tarımın önemli bir koluydu |
Ekonominin bütün sektörleri içinde en az değişme göstereni tarımdı.19. yüzyıl boyunca çiftçilerin büyük çoğunluğu basit araçlar kullanmaya ve geleneksel metotlarla tarım yapmaya devam etmişlerdir. Toprak mülkiyeti ile ilgili gelişmeler açık değildi. Demiryolları ve taşıma alanındaki gelişmeler sonucunda tahıl üretimi ve ekimi büyük gelişme gösterdi. Hayvancılık tiftik gibi önemli bir ihraç ürünü sağlayan, hayvan ürünlerine olan iç talebi karşılayan tarımın önemli bir koluydu.
5.Soru
İktisat tarihinin doğuşuna katkısı olan, Gustave Schmoller, Werner Sombart ve Frederick List’in en önemli temsilcileri olduğu okulun adı nedir?
İktisat okulu
|
Klasik okul
|
Yüksek okul
|
İlim okulu
|
Tarihçi okul
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı devletinin lonca düzenini uzun süre devam ettirmesinin sebeplerinden biri olarak görülemez?
Pazarın sınırlılığı |
Ham madde kıtlığından fiyatların yükselmesi |
Büyümeye katkısının yüksek olması |
Kalite standardı sağlaması |
Fiyatların kontrolüne imkân tanıması |
Osmanlı devletinin iktisadi zihniyeti, genelde iktisadi alanı kontrol etmek, iaşe sağlamak ve devlete sürekli gelir sağlanması olarak özetlenebilir. Bu bağlamda, loncaların fiyat ve ürün kalitesinin sağlanması gibi fonksiyonları devlet için önemliydi. Büyüme açısından ne gibi bir katkısı olduğu sorusu günümüzde dahi tartışmalı olmakla birlikte, Osmanlı devletinin iktisadi zihniyetinde buna yer yoktur.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi malikanelerin topraklarının bölümlerinden değildir?
Yerleşim yeri
|
Akarsular
|
Tarlalar
|
Çayırlar
|
Koruluk ile ormanlar
|
8.Soru
20. yüzyılın sonunda (1999) dünya ticaretinde en yüksek paya sahip kıta aşağıdakilerden hangisidir?
Kuzey Amerika |
Asya |
Afrika |
Avrupa |
Latin Amerika |
Yukarıdaki tablodanda takip edilebileceği gibi dünya ticaretindeki söz sahibi en önde gelen kıta Avrupadır. 20. yüzyılın başına göre yüzyılın sonunda önemli miktarda gerilemiş olsa bile liderliğini korumaktadır. Akabinde Asya önemli bir gelişme elde ederek Avrupayı henüz liderlik koltuğundan indirmeden uzaksa da gelecekte Avrupayı zorlayacağı açıktır.Doğru cevap D'dir.
9.Soru
Roma İmparatorluğu'nun refahının temelindeki faktör neydi?
Askeri alandaki yenilikçi yaklaşımları
|
Ticaret yollarındaki üstünlüğü elinde bulundurmasıydı
|
coğrafi konum olarak diğer medeniyetlerden daha iyi bir konumda bulunmasıydı
|
yönetim biçimiydi
|
Ticaret ile ilgili olarak benimsedikleri politikalardı
|
10.Soru
Tarım toplumunda yerleşik hayata geçenlerin yaşam ömrü neden azalmıştır?
Yiyecek kıtlığından |
Yeterli silahlarının olmamasından |
İklim koşullarından |
Salgın hastalıklardan |
Avcı toplulukların saldırısından |
İlk tarım toplumlarında ekonomik ve sosyal organizasyonun temel birimi 50-300 nüfusu sahip 10-50 aileden oluşan köy topluluğu idi. Avcı ve toplayıcı topluluklara göre hayat standartları biraz daha yükselmişti. Yiyecek arzı daha düzenli ve güvenilirdi. Evler daha rahattı. Nüfus yiyecek imkânlarına paralel şekilde arttığı için gelirler hala geçimlik düzeydeydi. Kıtlık, sel ve zararlı böcek istilası tüm köy topluluğunu felaketle karşı karşıya getiriyordu. Avcı gruplara göre daha yerleşik ve kalabalık bir hayat sürdüren köylüler salgın hastalıklara karşı daha korumasızdı. Ortalama insan ömrü muhtemelen 25 yılı aşmıyordu.
11.Soru
Günümüzde devletin ekonomik canlanmayı veya kalkınmayı sağlamak amacıyla ihracatı artırmak için dış ticarete müdahale etmesi durumu aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ifade edilmektedir?
Liberalizm |
Kapitalizm |
Yeni- merkantilizm |
Neo- liberalizm |
Fizyokrasi |
Yukarıda anlatılan durum yeni- merkantilizm kavramına karşılık gelmektedir.
12.Soru
I. Motorlu taşıtların gelişmesi ile birlikte petrolün temel yakıt girdisi haline gelmesi
II. Elektrik enerjisi üretiminde ve ısınmada petrolün yaygın şekilde kullanılmaya başlanması
III. Avrupa’ nın zengin petrol kaynaklarına sahip olması ve bunu jeopolitik bir avantaja çevirme isteği
Yukarıda verilenlerden hangisi/ hangileri 20. yüzyılda temel enerji kaynağı kömürün yerini petrolün almasına neden olan gelişmelerdir?
I ve II |
Yalnızca III |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
III ile verilen bilginin aksine Avrupa, kömür kaynakları bakımından zengin, eski Sovyetler Birliği ülkeleri bir yana bırakılırsa petrol kaynakları bakımından sınırlı bir bölgedir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sosyal sabit yatırım sermayesi içinde yer almaz?
Fabrika |
Köprü |
Demiryolu |
Kanal |
Liman |
Fabrikada bir yatırım sermayesidir fakat kişisel girişimcilikle kurulabilir oysa sosyal sabit sermayenin büyük bölümü limanlar, yollar, köprüler, kanallar, demiryolları gibi taşıma tesislerine yatırılmış sermayeden oluşur. Sosyal sabit sermaye yatırımları kişisel teşebbüsün normal olarak finanse edebileceğinden çok daha fazla sermaye harcamasını gerektirir.
14.Soru
Aşağıdaki gruplardan hangisi 19. yüzyılda sosyal piramidin en alt basamağında bulunmaktadır?
Tüccarlar |
Avukatlar |
Tarım işçileri |
Esnaj ve sanatkarlar |
Din adamları |
On dokuzuncu yüzyılda sosyal piramidin tepesindeki toprak sahibi yönetici sınıf içinde asiller ve yüksek din adamları yanında soylu olmayan kişiler de bulunuyordu. Sosyal piramidin ikinci tabakasında büyük tüccarların, yüksek devlet memurları ile avukat ve noter gibi meslek sahiplerinin yer aldığı üst orta sınıf bulunuyordu. Daha aşağıdaki alt orta sınıfa esnaf ve sanatkar, perakendeci tüccar ve bağımsız küçük çiftçiler giriyordu. Piramidin en altını ise kiracı çiftçilerle hizmetkarlar ve tarım işçileri oluşturuyordu.
15.Soru
T. Malthus’un teorisine göre sanayi öncesi topluluklarda kişi başına düşen geliri belirleyen en önemli etmen nedir?
Toprakların genişliği |
Ülkenin coğrafik yapısı |
Nüfus |
Tarımın gelişme düzeyi |
Uluslararası ticaretin hacmi |
Sanayi öncesi toplulukların kişi başına gelirlerinde ortaya çıkan değişmeleri belirleyen temel faktör nüfusun artış oranıdır. T. Malthus tarafından ortaya konan modele göre sanayi öncesi toplumlarda doğum oranı kişi başına gelirin artan, ölüm oranı ise düşen bir fonksiyonudur. İki oranın birbirine eşit olduğu bir kişi başına gelir seviyesinde nüfusun sabit kaldığı bir denge kurulur. Yeni bir üretim tekniği veya yeni bir kaynağın keşfi ya da yeni bir pazarın açılması gibi herhangi bir nedenle üretim artarsa, kısa dönemde gelirler yükselir. Fakat artan gelir ölüm oranlarını düşürür, doğum oranları ölüm oranlarını aşar ve nüfus artar. Artan nüfusun toprak ve doğal kaynaklar üzerinde yarattığı baskı nedeniyle azalan verimler kuralının işlemesi sonucu kişi başına gelirler düşer.
16.Soru
I. Savaş öncesi ekili alanlarının %15’ ini kaybetti
II. Demir rezervlerinin tamamını kaybetti
III. Kömür yataklarının dörtte birini kaybetti
IV. Afrika ve Pasifik’ teki Alman sömürgeleri müttefiklerince işgal edildi
Yukarıdakilerden hangisi/ hangileri Paris Barışı sonucunda Almanya uygulanan yaptırımlar arasındadır?
I, III ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
II ve IV |
I, II, III ve IV |
Paris Barışı sonucunda Almanya savaş öncesi ekili alanlarının %15’ ini, demir rezervlerinin dörtte üçünü, kömür yataklarının dörtte birini yitirmiştir. Afrika ve Pasifik’ teki Alman sömürgeleri müttefiklerince işgal edilmiştir. Almanya savaş tazminatı ödemeye mahkum edilmiştir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi gemi taşımacılığında yabancıların etkili olma nedenleri arasındadır?
Azınlıkların mali güce sahip olmaları |
Azınlık nüfusunun kıyı şeridinde yoğunlaşması |
Yerli halk tarafından kullanılan kervan yollarının maliyetlerinin daha fazla olması |
Vergi oranlarının yerli halk için daha yüksek olması |
Yelkenliden buharlı gemiye geçilmesi |
Buharlı taşıma 1820’lerin sonlarında geldi ve 20 yıl içinde çok sayıda buharlı gemi hattı Akdeniz, Ege ve Karadeniz limanlarını birbirine, ülkeyi de Güney ve Batı Avrupa ile Rusya ve Güney Akdeniz limanlarına bağladı. 1850’lere kadar buharlı gemiler esas olarak yolcu, posta ve diğer değerli malların taşımasında kullanıldı, fakat daha sonra hacimli malların da temel taşıma aracı oldu. Dış ticaret tamamen deniz yoluylaydı. Yelkenliden buharlı gemilere geçiş yabancı taşımacılığın büyük gelişme göstermesine yol açtı.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Amerika’daki kırsal sanayinin çöküşüne neden olmuştur?
Kömür rezervlerinin azalması |
Su havzalarının küçülmesi |
Elektriğin bulunması |
Demiryollarının genişlemesi |
Taşıma kanallarının açılması |
Sanayinin gösterdiği hızlı gelişmeye rağmen 19. yüzyılda ABD bir tarım ülkesi olma özelliğini sürdürdü. Şehirli nüfusun sayısı Birinci Dünya Savaşı sonrasına kadar kırsal nüfusun altında idi. Bunun kısmi bir nedeni, sanayi faaliyetlerinin büyük ölçüde kırsal bölgelerde cereyan etmesiydi. Demir sanayii 1860’larda bile kırsal bölgelerde yaygındı. Ucuz ve etkin su enerjisinden yararlanan diğer sanayilerde de durum aynıydı. Buharlı makineler giderek su gücünün yerini almakla birlikte, kırsal sanayinin çöküşü ancak elektrik kullanımının yaygınlaşmasından sonra oldu.
19.Soru
Düyun-u Umumiye adlı kurum 1881'de hangi amaçla kurulmuştur?
Osmanlı topraklarının Avrupa ülkeleri arasında paylaşılması için |
Osmanlı topraklarındaki kültürel mirasın korunması için |
Osmanlı Devleti'nin Avrupa'ya olan borçlarının ödenmesi için |
Avrupa ülkelerinin Osmanlı Devleti'ndeki diplomatik faaliyetlerinin ortak bir çatı altında yürütülebilmesi için |
Osmanlı Devleti'nde serbest ticaret ilkelerinin uygulanışını düzenlemek için |
1856 yılında Avrupa piyasalarından borçlanmaya başlayan Osmanlı Devleti 1876 yılında iflasını açıklamak zorunda kalmıştı. Bunun üzerine Avrupa devletleri borçların ödenebilmesi için Düyun-u Umumiye İdaresi'ni kurdular. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
I. Buharlı makine
II. Tohum ekme makinesi
III. Harman makineleri
Yukarıdaki buluşların kronolojik sırası aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru verilmiştir?
I-II-III |
II-I-III |
III-II-I |
I-III-II |
II-III-I |
Tohum ekme makinesi 1700’de yapıldı.James Watt, 1760’da buharlı makineyi geliştirdi. İlk harman makineleri 1780’lerde yapıldı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ