İslam Ahlak Esasları Ara 5. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
İnsan ve Tanrı arasındaki en güçlü bağın adı aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
Sevgi |
Din |
Ruh |
İman |
Ahlâk |
İnsanın sevebilme, inanabilme ve güvenebilme yönü, onun ruhunun asıl gücüyle buluşmasını, hatta güncellenmesini temin eder. Şu halde insan ve Tanrı arasındaki en güçlü bağın adı sevgidir. Sevebilme özelliği, ruhun kendini fark etmesinde önemli bir yer işgal eder. Bu özellikten uzak olan kişi, kendine yabancıdır. Sevgi, insanı kendiyle buluşturmada vazgeçilmez öneme sahiptir. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Adalet ve vahdet kavramları arasındaki derin bağlantıyı vurgulayan İslam ahlakçısı kimdir?
Gazali |
İbn Miskeveyh |
İbn Rüşd |
Yusuf Has Hacib |
İbn Hazm |
Söz konusu kavramlar arasında derin bağlantıyı vurgulayan İslam Ahlakçısı İbn Miskeveyh'tir
3.Soru
İslam'ın insanlardan talep ettiği davranış düzenine ne ad verilmektedir?
Ahlak Psikolojisi |
Ahlak Sosyolojisi |
İslam Ahlakı |
Dindarlık |
Etik |
İslâm insanlardan aynı zamanda bir davranış düzeni talep etmektedir; İslâm’in talep ettiği bu davranış düzenine İslâm ahlâkı denilmektedir. Doğru cevap C şıkkıdır.
4.Soru
Aşağıdaki anlayışlardan hangisinde ahlâk, bir yeti ya da meleke olarak görülmektedir?
Mutezile
|
Maturidiye
|
Eş'arilik
|
Filozof ve sufiler
|
Fakihler
|
5.Soru
I. Yeryüzünü imar etme
II. Allah’a ibadet etme
III. Allah’ın halifesi olma
Yukarıda verilenlerden hangisi ahlâk âlimi Ragıb el-İsfahani'nin insanın yaratılışı ile ilgili görüşleri arasında yer alır?
III, II |
III, II, I |
III |
II |
I |
İnsanın yaratılmasıyla ilgili bir başka soru da onun niçin yaratıldığıdır. Bu soruya meşhur ahlâk âlimi Ragıb el-İsfahani şu şekilde cevap verir: Allah yeryüzündeki her şeyi bir amaca yönelik yaratmıştır. Eğer o amaç olmasaydı, o varlık yaratılmazdı. İnsan da üç türlü görevi yerine getirmesi amacıyla yaratılmıştır: 1. Yeryüzünü imar etme. Bu görev sayesinde insan hem kendisinin, hem de başkalarının geçimini sağlar. 2. Allah’a ibadet etme. 3. Allah’ın halifesi olma. Yeryüzünde Allah’ın halifeliği görevini ifa, dinin
ahlâki ilkelerini kullanarak insanın gücü ölçüsünde Yaratıcının emirlerine uyma şeklinde icra edilir. Bir varlık hangi amaç için yaratılmışsa, onun değeri ancak uğruna yaratıldığı vazifeyi hakkıyla yerine getirmesiyle tamamlanır. Doğru cevap B'dir.
6.Soru
Dinin ahlak ile irtibatıyla ilgili genel olarak kaç tür anlayış gelişmiştir?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
iki anlayış gelişmiştir. 1. faziletlerin kazanılması ve faziletli olma olarak ahlak, 2. kurallı yaşama ve bu kurallara uygun davranma olarak ahlak.
7.Soru
İnsanın kendi kendine zulmetmeyeceğini varsayarak ahlak ve hukuk felsefesini temellendiren filozof kimdir?
İbn Haldun |
Gazzali |
Farabi |
İbn Miskeveyh |
Kant |
İnsanın herhangi bir fiilinin ahla^ki olabilmesi için gerekli ve yeterli şart olarak, insanın kendi istediğini sırf kendisi istediği için yapması ve bunun da genelleştirilebilir olmasınızikretmiştir. Kant, bu ilkesi gereği, insanın kendi kendisi hakkında vereceği kararların “zulüm” olarak nitelenemeyeceğini; insanın kendi kendine zulmetmeyeceğini varsayarak ahla^k ve hukuk felsefesini temellendirmiştir.
8.Soru
"Ahlak insan hayatının mütemmim cüzüdür." cümlesinde "mütemmim cüzü" ile kast edilen aşağıdakilerden hangisidir?
Temel itkisi |
Yasaklayıcı boyutu |
Doğal sonucu |
En derin ruhsal boyutu |
Tamamlayıcı parçası |
Burada "mütemmim cüzü" "tamamlayıcı parçası" anlamındadır. Doğru cevap E şıkkıdır.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mutezile öğretisindeki beş esas prensipten birisi değildir?
Tevhid |
Adalet |
Vaad |
el menzilu beyne'l menzileteyn |
İstitaat |
İstitaat mutezile öğretisindeki beş esas prensipten birisi değildir.
10.Soru
“Bir fiili yapma ya da terk etme gücü” anlamında gelen sözcük aşağıdakilerden hangisidir?
İstitaat |
Ahlak |
Kelam |
Takva |
Vacip |
Mu’tezile’ye göre iyi ve kötüyü aklıyla bilen insan aynı zamanda istitaat sahibi olmalıdır. İstitaat “bir fiili yapma ya da terk etme gücü” anlamında olup, insanda fiile teşebbüs etmeden önce bulunur. Bu güce sahip olmayan insanın yükümlü tutulması bir zulümdür, dolayısıyla kötülüktür. İyi-kötü gibi ahlâki değeri olan fiiller ancak güç ve kudret sahibi insanın isteyerek, iradi olarak yaptığı davranışlardır. Doğru cevap A'dır.
11.Soru
"_______ duygusu insanda iyi ve kötüyü temyiz etme aşamasında, kendisinin iyiye yatkın olmasına bağlı olarak, kötüden uzak durma eğilimi olarak ortaya çıkar." Boşluğa gelmesi gereken doğru ifade hangisidir?
"_______ duygusu insanda iyi ve kötüyü temyiz etme aşamasında, kendisinin iyiye yatkın olmasına bağlı olarak, kötüden uzak durma eğilimi olarak ortaya çıkar." Boşluğa gelmesi gereken doğru ifade hangisidir?
Vefa |
Haya |
Kanaat |
Kerem |
Sebat |
İnsanda insani nefs zamanla etkin olurken, bazı nitelikleri de kazanmaya başlar. Bu niteliklerin hiçbirisi tabii değildir; hepsi öğrenme yoluyla kazanılır. Bu süreçte insan yeme ve içme gibi ihtiyaçları ile kendisini savunma ihtiyacını tabii olarak hissetse de, bunun ötesindeki ihtiyaçlarını, özellikle insan olarak yaşarken onun hayatına bir mana katan boyutu tabii olarak kavrayamaz. Bunların başında haya gelir. Haya duygusu insanda iyi ve kötüyü temyiz etme aşamasında, kendisinin iyiye yatkın olmasına bağlı olarak, kötüden uzak durma eğilimi olarak ortaya çıkar. Eğer bu eğilim terbiye edilmezse, aşırılıklar ortaya çıkar. Benzer bir şekilde yeme içme gibi ihtiyaçlarını karşılama söz konusu olduğunda ve kendisini savunma gerektiğinde bunları rastgele ve keyfi bir şekilde değil belirli bir düzen içinde karşılaması, tabii değildir; insan bunların hepsini sonradan öğrenir. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Ahlak İlmine ilişkin olarak rivayetlerin ve verilerin anlaşılması aşamasına ne denir?
Tasnif |
Tafsil |
Tahsil |
Tedkik |
Tahkik |
Rivayetlerin ve verilerin anlaşılması aşamasına tahsil edilmesi denilmektedir.
13.Soru
Kuran'ı Kerim kişiyi kendisine muhatap seçerken, insan olmanın verdiği meziyetten hareketle kişide bulunması gereken bazı koşullar vardır. Aşağıdakilerden hangisi bu koşulların dışındadır?
Akıl sahibi olmak |
Fiziki sağlığını yerinde olması |
Anlama gücüne sahip olmak |
Düşünme gücüne sahip olmak |
İradesini kullanabilmek |
Kuran'ı Kerim diğer alanlarda olduğu gibi ahlâki alanda da akıl ve ihtiyar sahibi varlıklar olarak insanların iradi katılımlarını talep eden, aklını ve iradesini, yani bilme ve mevcudun ötesini talep etme gücünü kullanacak olan insanı muhatap almaktadır. İnsan, dil ve bilme, düşünme ve konuşma, konuşulanı anlama gücüne sahip varlık olarak, Kuran'ı Kerim’e muhatap olurken de, ona ittiba ederken de bu özelliklerini kullanmak zorunda kalmaktadır. Doğru cevap B'dir.
14.Soru
"Kur’an ve hadislerin ahlâki prensiplerini izah edip temellendirmeye çalıştıkları oranda ahlâki alana girmelerinden dolayı bu tür ahlâki yaklaşımlardır" tanımı aşağıdakilerden hangisine aittir?
Güzel ahlak |
Ehli sünnet |
Nassi ahlâk |
Kelam |
Ahlak Felsefesi |
İslâm düşünürleri arasında genellikle hadisçi, müfessir, fukaha ve kelamcıların ahlâk alanında telif ettikleri eserler bu kategoride incelenebilir. İlk üç grup ahlâki konularda geleneksel, gramatik, edebi ve linguistik kullanımlara dayanarak Kur’an ve hadislere dayalı yorumlar ortaya koyar. Bunların eserleri İslâm ahlâkının ameli hükümlerini ve bu hükümlerin dayandığı dini prensipleri içerir. Bu üç grubun Kur’an ve hadislerin ahlâki prensiplerini izah edip temellendirmeye çalıştıkları oranda ahlâki alana girmelerinden dolayı bu tür ahlâki yaklaşımlara “nassi ahlâk” da denmektedir. Doğru cevap C'dir.
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hikmet erdeminin altında yer alan erdemlerden birisidir?
Rikkat |
Olgun nefs |
Sebat |
Kolay öğrenme |
Ölçülü olmak |
Hikmet erdeminin altında yer alan erdemler;
a) Zekâ
b) Çabuk anlama
c) Zihin açıklığı
d) Kolay öğrenme
e) İyi düşünme
f) Ezberleme
g) Hatırlama'dır. Doğru cevap D'dir.
16.Soru
Din kelimesinin kök anlamı aşağıdakilerden hangisi ile yakından alakalıdır?
Ahlak |
Yaşam |
Borç/İhtiyaç |
Gerçek |
Doğruluk |
Din kelimesinin kök anlamı da, bir taraftan yakınlaşma ile alakalı iken, diğer taraftan da borç/ihtiyaç ile alakalıdır. Arapça’da “din” kelimesi ile borç anlamındaki “deyn” kelimesinin yazılışı aynıdır. Bu cihetten baktığımızda Arapça’daki din kelimesinin kök anlamı ile ıstılahi anlamı arasında bir irtibat olduğu görülmektedir. Nitekim insan Cenab-ı Hakk’a nelerini “borçlu” olduğunun farkında vardığı zaman, aslında kendisinin Cenab-ı Hakk’a ne kadar yakın veya Cenab-ı Hakk’ın kendisine ne kadar yakın, hatta “en yakın”
olduğunun şuuruna varır. Doğru cevap C'dir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İmam Gazali'nin ahlak eseridir?
El-futuhatu'l- mekkiyye
|
İhya'u Ulumiddin
|
Kut el-Kulub
|
Avarifu'l- Meaarif
|
Mesnevi
|
18.Soru
Akıl sahiplerini hüsn-i ihtiyarları ile bizzat hayırlara sevk eden ilahi vaaza ne denir?
Doktirin |
Din |
Ayet |
Sünnet |
Farz |
Dinin klasik tanımı, “akıl sahiplerini hüsn-i ihtiyarları ile bizzat hayırlara sevk eden ilahi vaz” şeklindedir. Ahlâk ve ahlâkilik ile ilgili bütün tanımlarda ve tanımlamalarda irade ve hayr vazgeçilmez unsurlardır. Ahlâki olanın, iradi olması zorunlu olduğu gibi hayra yönelik olması da zorunludur.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ahlâki yaptırım mercii değildir?
Vicdan
|
Melekler
|
Toplum
|
Ahret inancı
|
Allah
|
20.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nassi ahlak teorisine göre, sırasıyla doğru fiiller ve yanlış fiillere verilen isimdir?
Salihat - seyyiat |
Maruf - takva |
Mükafat - ceza |
Sevgi - rıza |
Sevgi - ceza |
Doğru fiiller genelde “salihat”; yanlış ve günah fiiller de seyyiat olarak isimlendirilir. Seyyiat ise günah ve kötülük terimiyle ifade edilir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ