“Millî Eğitim Bakanlığı Okulöncesi Eğitimi Programı ile Bütünleştirilmiş Aile Destek Eğitim Rehberi''OBADER

İyi bir eğitim programı bilim ve teknolojideki değişmelere ve gelişmelere göre güncellenebilmelidir. Eğitim programının hazırlanırken bu ilkeleri temel alarak hazırlanması ve bunu öğrencilere de yansıtabilmesi son derece önemlidir.

Türk Eğitim Sistemi’nde uygulanmakta olan okul öncesi eğitim programının özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır :

* Öğrenci merkezlidir. 

* Bireyselleştirilebilmesi yönüyle esnektir.

* Tekrar tekrar ele alınmasına olanak vermesiyle sarmaldır. 

* Sentezlenerek oluşturulması boyutuyla eklektir. 

* Tüm gelişim alanlarının gelişimine dikkat edilmesi yönleriyle dengelidir. 

*  Oyun temellidir ve yaratıcılığın geliştirilmesi ön plandadır

*  Keşfederek öğrenme önceliklidir, konu veya temalardan amaç olarak değil araç olarak yararlanılır.

Türk Eğitim Sistemi’nde uygulanmakta olan okulöncesi eğitim programının özellikleri arasında "oyun" bir etkinlik ve yöntem olarak yer alır.

Eğitim programlarının, bireyin ve toplumun gereksinimlerini karşılaması, bireyi merkeze alarak özelliklerini ön plana çıkarması işlevsellik özelliği ile ilgilidir.

Problem çözme, Örnek Olay, Tartışma ve Düz anlatım yöntemdir. Ancak beyin Fırtınası bir tekniktir.

Probleme dayalı öğrenme süreci aşamalarının ilk dördü ilgili sıralama aşağıdaki gibidir.
- Öğretmenin problem durumunu tasarlaması
- Öğrencilerin probleme hazırlanması
- Problemin öğrencilere sunulması
- Problemin analiz edilmesi.

Eğitim programının öznesi insandır. Programın amacına hizmet edebilmesi için bireyin gelişim özellikleri, öğrenmenin nasıl oluştuğu göz önüne alınmak zorundadır. Bu durum psikolojik temellerle ilgilidir.

Esnek bir eğitim programı bireyler arasındaki farklılıkları dikkate alarak bireylerin değişen gereksinimlerine yanıt verebilmeli, bölgesel farklılıkları ve beklentileri dikkate alarak bunların karşılanmasına dönük önlemler alabilmelidir. 

Esneklik, eğitim programlarının bireysel farklılıkların yanısıra, bölgesel farklılıkları ve beklentileri dikkate alarak bunların karşılanmasına dönük önlemler alabilme gücüdür.

Watson, Pavlov, Thorndike, Skinner davranışçı kuramın temsilcilerindendir. Davranışçı kuram yalnızca gözlenebilir etkinlikler üzerinde durur ve öğrenmeyi, uyarıcı-tepki bağının oluşmasına indirger.

Bilgi basamağı, herhangi bir nesne ya da olguyla ilgili bazı özellikleri kişinin görünce tanıması, sorunca söylemesi ya da ezberden aynen tekrar etmesi davranışlarını kapsar. Kavrama düzeyinde, bilgi düzeyinde kazanılan davranışların öğrenci tarafından özümsenmesi, kendine mal edilmesi, anlamın yakalanması söz konusudur. Analiz basamağı, ögelere ayırma, karşılaştırma, ayrıştırma, inceleme, ögeler arası ilişkileri bulma bu basamaktaki davranışları içermektedir. Değerlendirme, ölçütlerle karşılaştırma, kıyaslama, eleştirme değerlendirme basamağında yer alan davranışlardır. Problem çözme, uygulama, planlama, gösterme gibi davranışlar uygulama basamağının göstergeleridir.

Öğretim amaçlarına ne düzeyde ulaşıldığına ilişkin öğrencilerden sağlanan bilgilere, dönüt (geribildirim) adı verilmektedir.

Varoluşçuluk felsefesinin temelini, insanın kendini ve kendi gerçekliğini tanıması oluşturur. İnsana olabildiğince özerklik ve seçme şansı verilmesinden yanadır. Varoluşçuların en çok işlediği temalardan biri ölümdür. Kötü bir yaşam sürdürmektense ölüm daha tercih edilir görülmüştür. Eğitimin ve yaşamın amacı, insanın bir varlık olarak kendi varoluşunun farkında olmasını, kendini tanımasını ve kendi varoluşunu gerçekleştirmesini sağlamaktır. 

İşlevsellik: Bir eğitim programının işlevsel olması bireyin ve toplumun gereksinimle¬rini karşılaması, bireylerin özelliklerini ön plana çıkarmasıdır. İşlevsel bir eğitim progra¬mı, bireyin gerçek yaşamda karşılaşabileceği sorunlara yönelik olarak önlemler alabilmeli ve bunu tüm ögelerine yansıtabilmelidir. Bir başka deyişle, işlevsel bir eğitim programı hayatta uygulanabilmelidir.
Esneklik: Esnek bir eğitim programı bireyler arasındaki farklılıkları dikkate alarak bireylerin değişen gereksinimlerine yanıt verebilmelidir. Aynı zamanda bölgesel farklılık¬ları ve beklentileri dikkate alarak bunların karşılanmasına dönük önlemler alabilmelidir. Örneğin, Karadeniz Bölgesi’ nde balıkçılığın önemli bir geçim kaynağı olmasından dolayı buna uygun meslek okullarının açılması ve programların bu çerçevede düzenlenmesi bi-çiminde açıklanabilir.
Toplumsal değerlere uygunluk: Eğitim programları bir ulusun değerlerini, bireysel ve toplumsal beklentileri kazandırmada en önemli araç rolünü taşımaktadır. Örneğin, ül¬kemizde anaokulundan yükseköğretime kadar tüm eğitim programları, Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı bireyler yetiştirmek üzere hazırlanmıştır.
Bir programın uygulanabilirliği; işlevselliği, bilimselliği ve esnekliği ile yakından ilişkilidir. Bilimsel değişmelere dayalı olarak bir programın sürekli aynı bi¬çimde kalması beklenemez. Bu nedenle programların güncellenebilmesi ve uygulanması oldukça önemlidir. İyi bir programın, hazırlanış amacına en yakın program olduğu söy¬lenebilir.
Amaçlara uygunluk: Eğitim programlarında öncelikli ve en belirleyicisi olan amaçlar niçin sorusuna yanıt verir. Birey, konu ve toplumun beklentileri ve özellikleri düzenlenen amaçların gerçekleşmesinde oldukça önemlidir.

Öğretimin yönetimi, öğretim ortamında davranış sorunlarını önlemek için öğretimin iyi bir şekilde planlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi sürecidir.
Daha önce vurgulandığı üzere öğretim etkinliklerinin planlanması eğitim-öğretim sürecinde öğretmenin en önemli yönetim becerilerinden birini oluşturmaktadır. Kont-rollü bir ortam olan öğretim ortamında öğrenciye kazandırılacak bilgi, beceri ve tutumlar sınıfın yöneticisi olan öğretmenler tarafından planlı bir biçimde düzenlenen eğitim et¬kinlikleriyle kazandırılabilir (Gürsel, Sarı ve Dilmaç, 2004). Öğretimin planlanmasında öğretmenin sahip olduğu eğitim felsefesi ve öğretim stratejisi hedeflerin belirlenmesi ve öğretim yaşantılarının planlanmasına öncülük edecektir.

Bir eğitim programının dört temel ögesi bulunmaktadır. Bu ögeler şöyle sıralanabilir:
- Amaç
- İçerik
- Öğrenme-öğretme süreci
- Değerlendirme.

Piaget’nin görüşlerinden yola çıkarak çocukları öğrenme sürecinde edilgen, bilgiyi dışarıdan olduğu gibi alan bireyler olarak görmekten çok, öğrenme sürecinde etkin, kendi şemaları çerçevesinde anlamlandıran bireyler olarak görmektedir. Bu bağlamda Piaget 0-2 yaş döneminde öğrenmenin fiziksel eylemler yoluyla; 3-7 yaş döneminde sezgisel süreçlerle; 8-11 yaş döneminde mantıksal ancak gerçek yaşantılara bağlı süreçlerle ve 12-15 yaşlarında ise öğrenme ve düşünmenin deneyimlerden kurallar üretme ve soyutlamalar yapma yoluyle gerçekleştiğini ortaya koymaktadır.

Türk Eğitim Sistemi’nde uygulanmakta olan okulöncesi eği¬tim programının özellikleri şu şekilde sıralanmaktadır:
Öğrenci merkezlidir
Esnektir
Sarmaldır
Eklektir
Dengelidir
Oyun temellidir
Keşfederek öğrenme önceliklidir.
Yaratıcılığın geliştirilmesi ön plandadır.
Hazır programlar kullanılmaz
Eğitim süreci planlanırken konu veya temalardan amaç olarak değil araç olarak yararlanılır
İç veya dış mekânlarda düzenlenebilecek öğrenme merkezleri ayrı bir öneme sahiptir
Kül¬türel ve evrensel değerleri dikkate alır.
Aile eğitimi ve katılımı önemsenmektedir
Süreç odaklı olarak çocuğun, programın ve öğretmenin değerlendirilmesi çok yönlüdür
Özel gereksinimli çocuklara fırsat eşitliği sağlama adına özel gereksinimli çocuklara yönelik uyarlamalara yer verilmektedir
Rehberlik hizmetlerine önem verilmektedir.
Görüldüğü gibi öğretmen merkezli değil öğrenci merkezlidir.

Öğretim ortamı düşüncesi öğrenmenin gerçekleştiği fiziksel, psikolojik ve öğrenme süreçlerinden oluşan bileşenleri içermektedir. Etkili bir öğretimin gerçekleşmesi bu bileşenlerin öğretim amaçları doğrultusunda uyumlaştırılmasının sağlanmasına bağlıdır.