Osmanlı Mutfağı Ara 14. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Klasik dönem Osmanlı saray mutfağında en çok tercih edilen yağ çeşidi aşağıdakilerden hangisidir?
Kuyruk yağı |
Sadeyağ |
Ayçiçek yağı |
Zeytin yağı |
Palm yağı |
Saray mutfağında zeytinyağı, kuyruk ve iç yağından çok her yemekte bolca tereyağı yani sadeyağ kullanılmaktadır.
2.Soru
Devletin kahveyi yasaklama girişimlerine rağmen yaygınlaşması kaçıncı yüzyıldadır?
14. yüzyıl |
15. yüzyıl |
16. yüzyıl |
17. yüzyıl |
18. yüzyıl |
16. yüzyılın ilk yarısında başkentte tüketilmeye başlanan ve hızla yaygınlaşan kahvenin serüvenine dair çok sayıda araştırma yer almaktadır. İstanbul açısından belki en önemli iki nokta, ilk kahvehanelerin burada açılması ve devletin uzunca bir süre kahveyi yasaklama girişimlerine rağmen
16. yüzyılın sonlarında kahveden alınan vergi gelirlerini mukataa haline dönüştürerek bu maddenin tüketimine onay vermesidir.
3.Soru
Osmanlı Devleti'nde irsaliyenin yerini alan ocaklık ne zaman kullanılmaya başlanmıştır?
15. yüzyıl sonları |
17. yüzyıl başları |
18. yüzyıl sonları |
16. yüzyıl başları |
15. yüzyıl başları |
İrsâliye, 17. yüzyıl başlarında yerini ocaklık yöntemine bırakmıştır.
4.Soru
19.yüzyıla ait yemek tarifleri ile ilgili hangi bilgi doğrudur?
Meyve ile hazırlanan etli yahni tarifleri oldukça fazladır. |
Sakız, safran, karabiber, kişniş gibi baharatlar kullanılmaktadır. |
Meyve yahnilerinde baharat daha az kullanılmıştır. |
Meyveler etle birlikte kalye, dolma ve yahnide kullanılmaktadır. |
Etli yemeklerin yapımında kuru ve yaş meyveler kullanılmaktadır. |
Klasik dönem Osmanlı mutfağında meyvelerin etle birlikte kalye, dolma ve yahnilerin yapımında kullanıldığı görülmektedir. 15. yüzyıla ait Şirvani’nin yemek kitabında kayısı, elma, ayva gibi meyvelerle hazırlanan etli yahni tarifleri oldukça fazladır. Etli elma dolması “tüffahiyye”, ayva kalyesi “seferceliyye”, baharatlı turunçlu et yahnisi “narenciye aşı”, erik, kayısı ve elmayla hazırlanan et yahnisi “çeşidiyye” 15. yüzyıl Osmanlı mutfağında kuru ve yaş meyveyle hazırlanan et yemeklerine örneklerdir. Bu tariflerde sakız, safran, karabiber, kuru kişniş, toz kişniş gibi baharat, tatlı badem, şeker ve gül suyu kullanılmaktadır. 19. yüzyıla ait Osmanlı yemek kitaplarında meyveyle hazırlanan etli yemek tarifleri oldukça azalmıştır. Ayrıca var olan meyve yahnilerinde baharat kullanımı azalmıştır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İstanbul halkının su haricinde tükettiği alkolsüz içeceklerin en önemlilerinden birisidir?
Zerde |
Soda |
Mırra |
Hoşaf |
Şalgam |
İstanbul halkının su haricinde tükettiği alkolsüz içeceklerden en önemli ikisi hoşaf (hoşâb) ve şerbetlerdi.
6.Soru
Yukarıdakilerden hangileri 17. yüzyıl Osmanlı coğrafyasında bilinen ekmekler arasındadır?
I ve II |
II ve IV |
I, II ve III |
II, III ve IV |
I, II, III ve IV |
Bazlama, çavdar ekmeği, darı ekmeği, lavaşa, somun, yulaf ekmeği 17. yüzyıl Osmanlı coğrafyasında bilinen ekmeklerdir. Doğru cevap C’dir.
7.Soru
Şehirdeki taşıma su ihtiyacı kimler tarafından yapılmaktaydı?
Esnaf |
Şerbetçi |
Saka |
İbrikçi |
Mülevves |
Şehirdeki taşıma su ihtiyacı sakalar tarafından yapılmaktaydı.
8.Soru
Aşağıda verilen tatlı isimlerinin açıklamalarından hangisi yanlıştır?
Murabba: Tanesiz olarak süzülmüş kıvamlı reçel, marmelat |
Paluze: Tavuğun beyaz etinin dövülüp süt ve şeker karışımına yedirilmesiyle hazırlanan tatlı |
Çevirme: Pişerken sürekli bir yöne doğru çevrilerek macun kıvamına getirilen şekerleme |
Zerde: Su, pirinç, şeker ve safranla hazırlanan soğuk tatlı |
Perverde: Ezilmiş ve süzülmüş meyve veya çiçekten yapılmış yoğun marmelat |
Su, şeker ve nişastayla yapılan “pelte” veya “paluze” ler, badem gibi kuru meyvelerle hazırlanan keşkül, su, pirinç, şeker ve safranla hazırlanan “zerde” Osmanlı mutfağındaki diğer soğuk tatlılar arasında yer alıyordu.
Perverde: Ezilmiş ve süzülmüş meyve veya çiçekten yapılmış yoğun marmelat.
Murabba: Tanesiz olarak süzülmüş kıvamlı reçel, marmelat.
Çevirme: Pişerken sürekli bir yöne doğru çevrilerek macun kıvamına getirilen şekerleme.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi balıkla hazırlanan şiş kebaplarında tariflerde adı en çok geçen malzemedir?
Roka |
Limon |
Maydanoz |
Kuru Soğan |
Defne Yaprağı |
Balıkla hazırlanan şiş kebaplarında defne yaprağı tariflerde adı en çok geçen malzemedir. Uskumru, kılıç balığı, yılan balığı ayıklanıp birkaç parçaya kesildikten sonra tuzlanıp biraz bekletilir. Balık parçaları aralarına defne yaprakları geçirilerek şişlere takılır ve ateş üzerinde çevrilerek pişirilir. Doğru cevap E’dir.
10.Soru
16. yüzyılın ortalarında İstanbul'a giren ve mutfak defterlerinde 17. yüzyılın ilk yarısında rastlanan yalnızca sarayın elit kesimine mahsus olan içecek aşağıdakilerden hangisidir?
Limon suyu |
Ecza şerbeti |
Limon şerbeti |
Boza |
Kahve |
16. yüzyıl ortalarında İstanbul'a giren ve saray sakinlerinin tam olarak ne zaman tanıştıkları bilinmeyen içecek kahvedir. Kahve içmek sarayda yalnızca padişah, Valide Sultan, Haremin ileri gelenleri, Divan mensupları ve saray ağalarından oluşan elit kesime mahsus bir ayrıcalıktı. Doğru yanıt E'dir.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı mutfağına ait bilinen ilk yemek yazmasıdır?
Aşçı Başı |
Kitabü’t-Tabih |
Melceü’t-Tabbahin |
Tevarih-i Al-i Osman |
Et-Terkibât Fî Tabhi’l Hulviyyât |
Osmanlı mutfağına ait bilinen ilk yemek yazması 15. yüzyılda Osmanlı hekimi Muhammed bin Mahmud Sirvani’nin Arapça bir el yazmasından çevirdiği Kitabü’t-Tabih’dir. Doğru cevap B’dir.
12.Soru
Osmanlı mutfağında hazırlanan tatlılardan hangisinde süt kullanılmaz?
Tavuk göğsü |
Keşkül |
Güllaç |
Pelte |
Muhallebi |
Tavuk göğsü, keşkül, güllaç ve muhallebi süt kullanılarak hazırlanan Osmanlı mutfağının beğenilen tatlılarındandır.Muhallebi sade veya sakız aromasıyla hazırlanırdı. Tavuğun beyaz etinin dövülüp süt ve şeker karışımına yedirilmesiyle hazırlanan tavukgöğsü tatlısı ve nişastadan yapılan ince yufka şeklinde güllaç 15. yüzyıldan beri Osmanlı mutfağında bilinmekteydi. ’Pelte’ veya ‘paluze’ su, şeker ve nişastayla, ‘keşkül’ badem gibi kuru meyvelerle hazırlanırdı.
13.Soru
Aşağıdaki seçenekerlde verilen mutfak personellerinden hangisi emin ve katipten sonra en yüksek ücreti almaktaydı?
Aşçıbaşı |
Şâkird |
Helvacıbaşı |
Ekmekçibaşı |
Kasapbaşı |
Emin ve ka^tipten sonra en yüksek ücreti aşçıbaşı almaktaydı. Doğru cevap A'dır.
14.Soru
Bir devletin,şehrin veya kurumun temel yiyecek ve içecek ihtiyaçlarının tümüne aşağıdakilerden hangisi denilmektedir?
İaşe |
Rekolte |
Üretim |
Satın alma |
Sipariş verme |
İaşe: Bir devletin, şehrin veya kurumun temel yiyecek ve içecek ihtiyaçlarının tümüne verilen genel bir isimdir.
15.Soru
“Şehir Mektuplarında“ seyyar aşçılardan renkli bir dille şöyle bahseder:
“ Sokaklar gürültü dolu. Kuzu söğüşü, yumurta döğüşü, belediye çalışmalarından olduğu üzere ne kadar seyyar esnafından aşçı varsa tahta bir tabla kapmış üzerine kutu mangalına bir tencere oturtmuş yanına bir kâse koymuş içine biraz dereotu doğramış beş on sap soğan ayıklamış eski yüz yastığına kuzuyu yatırmış, ciğerini kızartmış ufak bir sehpaya kaşık, çatal tabak yerleştirmiş sokağa fırlamış bağırıyor.”
Bu dizeleri kaleme alan yazar aşağıdakilerden hangisidir?
Reşat Ekrem Koçu |
Ahmet Rasim |
Evliya Çelebi |
Mahmud Nedim bin Tosun |
Amy Singer |
Ahmet Rasim 1897-1899 yıllarında kaleme aldığı “Şehir Mektuplarında” seyyar aşçılardan renkli bir dille şöyle bahseder: “ Sokaklar gürültü dolu. Kuzu söğüşü, yumurta döğüşü, belediye çalışmalarından olduğu üzere ne kadar seyyar esnafından aşçı varsa tahta bir tabla kapmış üzerine kutu mangalına bir tencere oturtmuş yanına bir kâse koymuş içine biraz dereotu doğramış beş on sap soğan ayıklamış eski yüz yastığına kuzuyu yatırmış, ciğerini kızartmış ufak bir sehpaya kaşık, çatal tabak yerleştirmiş sokağa fırlamış bağırıyor.”
16.Soru
Osmanlı saray mutfağında pişirilen zülbiye veya zülabiye olarak adlandırılan yiyecek hangi yiyecek sınıfına girmektedir?
Unlu mamüller |
Yiyecekler |
Et yemekleri |
İçecekler |
Helvalar |
Helvahânede yapılan helvaların en gözdesi, kayıtlarda zülbiye ve zülâbiye olarak da
geçen zülbâye helvasıydı. Yılın her mevsiminde rağbet oldukça fazlaydı ve bayramlarda dışarıdan alım yapılabiliyordu.
17.Soru
Mutfakların hizmet ettikleri kesimler ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Matbah-ı Dârüssaâde; Dârüssaâde ağası ile birlikte Haremde hizmet eden harem ağalarına, kethüdâ kadına ve haremdeki kadınlara yemek çıkarırdı |
Matbah-ı Gılmân-ı Enderûn; Saraydaki iç oğlanları ile bazı baltacılar, hasta içoğlanlarına hizmet veren kadınların yemeği bu mutfakta pişerdi |
Matbah-ı Divan; Divan-ı Hümayunda görev yapan paşaların ve çeşitli rütbedeki |
Matbah-ı Has; Sadrazam, Vezir ve Divan'da çalışan büro memurlarının yemeklerinin yapıldığı yerdir |
Kârhâneler; Matbah-ı Âmireye bağlı bu kuruluşların kimi gıda ihtiyacını karşılamaya yönelik, kimi de beslenme harici hizmetler için oluşturulmuştu |
Matbah-ı Has (Has Mutfak); Saray halkının yemeklerinin yapıldığı mutfakların en önemlisidir. Kaynaklarda sadece padişahın yemeklerinin pişirildiği mutfak olarak tanımlanan matbah-ı hassın hesaplarına bakıldığında tüketilen mal miktarının fazlalığı, bu mutfağın sorumluluk alanının sadece padişah yemeğinin yapılmasıyla sınırlı olmadığını ortaya koymaktadır.
18.Soru
Sarayın iaşesi için seçilen ürünlerden üzüm hangi şehirden sağlanmıştır?
Diyarbakır |
Mardin |
Bursa |
İzmir |
Adana |
Saraya iaşe temininde birinci kriter kalite olduğu için nakliye maliyetine bakılmaksızın
her ürünün en iyisi nerede yetiştiriliyorsa oradan teminine çalışılmıştır. Meselâ,
Diyarbakır’dan üzüm, Mardin’den erik, Osmancık’tan turşu, Amasya’dan elma, Eflak ve
Boğdan’dan bal, koyun ve tuz, taşıma maliyetleri çok yüksek olmasına rağmen sürekli talep edilen mallardır.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 18. Yüzyıla Ait Yemek Risalesinde yer alan baklava çeşitlerindendir?
Samsa |
Nuriyye |
Adi Baklava |
Sarığıburma |
Cendere Baklavası |
Osmanlı yemek kitaplarında yer alan ilk baklava tarifleri 18. yüzyıla aittir. Kaymak baklavası, nuriyye ve pirinç baklavası 18. Yüzyıla Ait Yemek Risalesinde yer alan baklava çeşitleridir. 19. yüzyıla ait yemek kitaplarında yer alan baklava çeşitleri daha fazladır: adi baklava, kaymak baklavası, kavun baklavası, pirinç baklavası, fıstıklı baklava, bademli baklava, cendere baklavası, sarığıburma, samsa vb. gibi. Doğru cevap B’dir.
20.Soru
Aşağıdaki verilen mutfaklardan hangisinde padişahın yemeği pişirilmekteydi?
Matbah-ı Divan |
Matbah-ı Da^rüssaa^de |
Matbah-ı Ağaya^n |
Matbah-ı Has |
Matbah-ı Gılma^n-ı Enderu^n |
Matbah-ı Has içerisinde yer alan kuşhane isimli bölümde padişahın yemeği pişirilmekteydi. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ