Osmanlı Türkçesi Metinleri 1 Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
"...erkân-ı devlet ve a‛yân-ı saltanat ve erbâb-ı ehl-i dîvân ve çavuşân-ı erkân ve ocakhâ-i sâyire bi’l-külliye tertîb-i sufûf-ı alay ile hâzır u âmâde olup..." cümlesinde "divan toplantılarına katılma hakkına sahip olanları yani divan üyeleri"ni kasteden tamlama hangisidir?
erkân-ı devlet |
a‛yân-ı saltanat |
çavuşân-ı erkân |
ocakhâ-i sâyire |
ehl-i dîvân |
Cümlesinde "divan toplantılarına katılma hakkına sahip olanları yani divan üyeleri"ni kasteden tamlama "ehl-i dîvân"dır.
2.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi ''sülâsî mücerred masdar ism-i fâil'' kuralına uygun bir kelimedir?
Teveccüh |
İlhak |
Mezbûr |
Vürûd |
Gâlib |
Gâlib kelimesi ''sülâsî mücerred masdar ism-i fâil'' kuralına göre yapılmıştır.
3.Soru
"Husûsâ Moskov elçisi bir haşîn kâfir ve Venedik elçisi bir müteharrik ve lecûc
mel‛ûn, yirmi güne dek sözü bir yere koyup mükâlemeye mübâşeret olmağa imkân olmadı."
Yukarıdaki cümlede yer alan, çok çekişen, çok inatçı anlamlarındaki kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Lecûc |
Mükâleme |
Haşîn |
Mel‛ûn |
Müteharrik |
Lecûc: Çok inadcı, çok çekişen anlamlarındadır. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
“Hükmi irdügi yerlere tâ Sivas kapusına degin çeriler cem‘ itmege âdemler gönderdi.” ifadesinin tam olarak günümüz Türkçesine karşılık gelen biçimi hangisidir?
Tâ Sivas kapısına kadar hükmettiği yerlerden askerler geldi ve savaşmaya başladı. |
Sivas kapısında hükmetmek için asker topladı. |
Tâ Sivas kapısına kadar hükmettiği yerlerden asker toplamaya adamlar gönderdi. |
Tâ Sivas kapısının önünde yapılan savaşta askerlerini topladı. |
Tâ Sivas kapısında topladığı askerlere hükmetti. |
“Hükmi irdügi yerlere tâ Sivas kapusına degin çeriler cem‘ itmege âdemler gönderdi.” ifadesinin tam olarak günümüz Türkçesine karşılık gelen biçimi “Tâ Sivas kapısına kadar hükmettiği yerlerden asker toplamaya adamlar gönderdi.” Doğru cevap C’dir.
5.Soru
Aşağıdaki metinde yer alan hangi sözcük "kaleden küçük müstahkem mevki" anlamına gelmektedir?
çehrin |
tabur |
palanka |
toprak |
def' |
Metinde yer alan "palanka" sözcüğü "kaleden küçük müstahkem mevki" demektir.
6.Soru
Aşağıdaki kelime ve anlamları eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Âmme: Herkes, kamu |
Cerî: Cesûr, yiğit, cüretli |
Fevt: Ölüm |
Karye: Köy |
Muhâsara: Barış |
Muhasara, barış değil, tam tersine savaş, kuşatma, askeri anlamda çevreleme anlamlarına gelir.
7.Soru
"Rusya Devleti’nin Asya kıt‘asında vech-i mezkûr üzre kesb-i vüs‘at ve izdiyâd itmesinin..." ifadelerinin günümüz Türkçesine çevirisi aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru verilmiştir?
Rusya Devleti’nin Asya topraklarından bahsedildiği şekliyle ayrılmasının... |
Rusya Devleti’nin Asya üzerinde fetihlerden sonra yayılmasının... |
Rusya Devleti’nin Asya kıtasından bahsedildiği şekliyle ayrılmasının... |
Rusya Devleti’nin Asya kıtasında bahsedildiği şekliyle genişlemesinin... |
Rusya Devleti’nin Asya kıtasına doğru görüldüğü üzere genişlemesinin... |
"Rusya Devleti’nin Asya kıt‘asında vech-i mezkûr üzre kesb-i vüs‘at ve izdiyâd itmesinin..." ifadelerinin günümüz Türkçesine çevirisi:
"Rusya Devleti’nin Asya kıtasında bahsedildiği şekliyle genişlemesinin..." şeklindedir.
8.Soru
“Beklemek, durmak, duraklamak” anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
tevakkuf
|
mübaşeret
|
ibtidâ
|
te’hîr
|
hulûl
|
9.Soru
Aşağıdaki kelimelerden hangisi sülâsî mezîdünfîh masdarlardan "İf'âl" bâbına uygundur?
الفت ülfet |
علم ilm |
تصرف tasarruf |
ازدياد izdiyâd |
امرار imrâr |
امرار "İmrâr" kelimesi sülâsî mezîdünfîh masdarlardan if'âl bâbına uygundur.
10.Soru
Bazı istisnalar dışında padişahın kendi el yazısı ile kaleme aldığı yazı ve emirler hangi terimle anılır?
Tuğ-ı hümayun |
Mühimme |
Hatt-ı hümayun |
Berat |
Tezkire |
Bazı istisnalar dışında padişahın kendi el yazısı ile kaleme aldığı yazı ve emirler hatt-ı hümayun ismiyle anılır. Mühimme, berat ve tezkire farklı türden evrak veya evrak gurubuna ait isimlerdir. Tuğ-ı hümayun ise at kuyruğu bağlanmış, ucuna da altın yaldızlı top geçirilmiş mızrak cinsinden alametin adıdır.
11.Soru
“Andan Temür, gılâz ve şidâdile yemîn idüp, Yıldırım Hân’ı inandurdı ki eger sultân gelecek olursa Temür’ün ana hiç zararı ve ziyânı yetişmeyüp, anı bağrına basup, kendü kızın virüp güyegü idine ve Yıldırım Hân’ı yene memleketine göndere.”
Yukarıdaki tırnak içinde yer alan cümlenin içinde geçen “gılâz ve şidâdile” kelimelerinin bugünkü dilde karşılığını aşağıdakilerden hangisi doğru olarak verir?
Alayla |
İçtenlikle |
İnançla |
Kızarak |
Şiddetle |
Yukarıdaki cümle bugünkü dile “Sonra Timur, şiddetle yemin edip Yıldırım Hanı, eğer sultan gelecek olursa kendisinin ona hiç zararı değmeyecek, onu bağrına basıp kendi kızını vererek damat edinecek ve Yıldırım Han’ı yine memleketine göndereceğine inandırdı.” olarak çevrilmektedir. “gılâz ve şidâdile” kelimelerinin karşılığı “şiddetle” anlamında kullanılmıştır. Doğru cevap E’dir.
12.Soru
Aşağıdaki eserlerden hangisi 1688-1704 yılları arasındaki olayları ihtiva eder?
Çerkes |
Ahvâl-i Anapa |
Sefînetü’r-rü’esâ |
Halîkatü’r-rü’esâ |
Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman |
Üniteye alınan ilk metin, müellifi belli olmayan Anonim Tevârîh-i Âl-i Osman’dır. 1688-1704 yılları arasındaki olayları ihtiva eden eser, Abdülkadir Özcan tarafından 2000 yılında transkribe ve tahliliyle neşr edilmiştir. Üslup bakımından çağdaşlarına göre oldukça sadedir.
13.Soru
Asıl adı Halîkatü’r-rü’esâ olmakla birlikte daha çok Sefînetü’r-rü’esâ adıyla bilinen ve ün kazanan biyografi türündeki eserin yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
Yozgatlı Mehmet Akif Efendi |
Ahmed Resmî Efendi |
Nişancı Mustafa Çelebi |
Süleyman Faik Efendi |
Ragıp Mehmed Paşa |
Ahmed Resmî Efendi’dir.
14.Soru
( OSMANLICA )
Deli Petro’nun 1711 sene-i Mîlâdiyesinde ( ..... ) ile vâkı’ olan seferinde giriftâr olduğu ( ..... ) devlet-i müşârun-ileyhânın za’af ve i’tilâli ve Mesîhî olan re’âyâsının adem-i hoşnûdîleri bâbında şây’ olan mütâla’ât-bâtılanın bir müddet def’ ve izâlesine kâfi olup Fokşan kasabasında akd olunan mu’âhedede dahi Azak Denizi’nde ve Karadeniz’de ihtirâ’ı musammem bulunan ticâret-i cedîdenin icrâsı ( ..... ) men’ olundu. Velâkin müşârun-ileyhin tasmim-gerdesi olan husûsatın tahsiline lâ-yenkatı’ ve bilâ-fütûr say’itmek hem kendü mu’tâdı ve hem dahi kuvvet-i meksûbesi ilelinden bulunduğu misüllü ticâret-i şarkıyyenin icâd ve ikâmesi vesâ’ilinin tahsiline sarf-ı efkârdan hiçbir vakit ( .... ) olmadığı meşhur olup.
(Bugünkü Türkçeyle )
Deli Petro’nun 1711 Miladi senesinde Osmanlı Devleti’yle yaptığı savaşta, içine düştüğü sıkıntılı hal, Osmanlı Devleti’nin hasta ve zayıf olduğuna ve Hristiyan olan halkının memnuniyetsizliklerine dair gerçek dışı değerlendirmelerin bir süre ortadan kalkmasına yeterli olmuştur. Fokşan kasabasında yapılan anlaşmada da Azak Denizi’nde ve Karadeniz’de oluşturmayı tasarladığı yeni ticaretin oluşumu tamamıyla engellendi. Ancak Petro’nun önceden kafasına koyduğu hedeflerin gerçekleşmesi için kesintisiz ve ümitsizliğe kapılmadan çalışmak hem kendi adeti hem de kazandığı gücün sebebi olduğu gibi, doğu ticaretinin gerçekleştirilmesi için gerekenlerin yapılmasına kafa yormaktan da hiçbir zaman vazgeçmediği bilinmektedir.
Seyyid Ahmed Hırsovavî’nin yazısından alınan yukarıdaki Osmanlıca parçada boşluklara aşağıda verilen sözcüklerden hangisi uygun düşmez?
muzâyaka |
Külliyen |
Devlet-i Osmaniyye |
Gâret |
Fariğ |
Parçada anlamlılığı sağlamak için boşluklara sırasıyla Devlet-i Osmaniyye, muzâyaka, külliyen, fâriğ kelimeleri getirilmelidir. Gâret (yağmalama, çapul) kelimesi parçada yer almamaktadır.
15.Soru
"Bir meselenin iç yüzünü dikkatle araştırma" anlamına gelen sözcüğün yazılışı hangisinde doğru verilmiştir?
تفحص |
تافحص |
تفححص |
تفحض |
تفاحص |
"Bir meselenin iç yüzünü dikkatle araştırma" anlamına gelen sözcük "tefahhus"tur ve doğru yazılışı تفحص şeklindedir.
16.Soru
Aşağıdaki metnin günümüz Türkçe çevirisi hangisinde doğru verilmiştir?
Bilinmeli ki Rusya İmparatoru Deli Petro, İsveç Kralı Karl’a karşı Poltava isimli yerde galip geldi |
Rusya İmparatoru Deli Petro'nun İsveç Kralı On İkinci Karl’a Poltava isimli yeri verdiği bilinmeli ki |
Bilinmeli ki Rusya İmparatoru Deli Petro'nun İsveç Kralı On İkinci Karl’a karşı Poltava isimli yerde mağlup olduğu |
Bilinmeli ki Rusya İmparatoru Deli Petro, İsveç Kralı On İkinci Karl’a karşı Poltava isimli yerde galip olduğu |
Bilinmeli ki Rusya İmparatoru Deli Petro, İsveç Kralı On İkinci Karl’a karşı Poltava isimli yeri iade etti |
Latinizesi "Ma‘lûm ola ki Rusya İmparatoru Deli Petro, İsveç Kralı On İkinci Karl üzerine Poltava nâm mahalde gâlib olduğu..." olan cümlenin günümüz Türkçe çevirisi: "Bilinmeli ki Rusya İmparatoru Deli Petro'nun İsveç Kralı On İkinci Karl’a karşı Poltava isimli yerde mağlup olduğu" cümlesidir.
17.Soru
Aşağıdaki sözcükler ve vezinleri eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
ni‘met (fu‘ûl) |
da‘vet (fa‘let) |
hikâyet (fi‘âlet) |
vücûd (fu‘ûl) |
nedâmet (fa‘âlet) |
ni‘met, fu'ûl değil, fi'let vezdindedir.
18.Soru
Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde yukarıdaki metnin günümüz Türkçesine aktarılmış hali doğru olarak verilmiştir?
Bundan kadem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibâret olup |
Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibâret olup |
Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın valinin kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibâret olup |
Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin ne memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibret olup |
Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl onyedi ve hâlâ ondokuz aded hükûmetten ibâret olup |
Bundan akdem Nemçe çâsârı bilâ-evlâd-ı zükûr vefât ittikde, Nemçe devletinin erkân ü ricâli ittifâklarıyla müteveffânın velîahdı olan kızını çâsâriçe olmak üzre ihtiyâr ü i‛tibâr itmişler idi. Lakin Nemçe memâliki fî’l-asl yedi ve hâlâ dokuz aded hükûmetten ibâret olup
19.Soru
Metne göre Petro Azak Denizi'ne hangi tarihte asker sevketmiştir?
1295 |
1695 |
1395 |
1390 |
1690 |
Metne göre Petro Azak Denizi'ne 1695 senesinde asker sevk etmiştir.
20.Soru
“Yoğunluk” anlamına gelen kelime aşağıdakilerden hangisidir?
Hengâm |
Hemtâ |
Cisr |
Kesâfet |
Karîb |
Hengâm: zaman, çağ, sıra, vakit, mevsim; Hemtâ: benzer, denk, müsâvî; Cisr: köprü, Karîb: yakın anlamına gelmektedir. Yoğunluk anlamına gelen kelime “kesâfet” tir. Doğru cevap D’ dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ