Osmanlı Türkçesine Giriş 1 Final 8. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fa’l kalıbında bir Arapça kelimedir?
ﻨﺎﻗﻝ |
ﻗﻟﻡ |
ﻓﺧﺮ |
ﺗﻛﺮﺍﺮ |
ﻣﻆﻟﻭﻡ |
ﻓﺧﺮ kelimesi Arapça “fa’l” kalıbında bir kelimedir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.
2.Soru
Aşağıdaki yazımların hangisinde "ünsüz uyumu" bulunur?
آچمقده |
سومكده |
ايچدكده |
آشجى |
باشتن |
Yazımın henüz kalıplaşmadığı XIV. ve XV. yüzyıl metinlerinde karşılaşılan باشتن baş-tan, طرفتن taraf-tan, ايچتى iç-ti, قاچتى aç-tı ve ايشتّ / ايشتدى işitti gibi yazılışlar, bu uyumun, tıpkı kalınlık-incelik uyumu gibi, eskiliğini ve süregeldiğini gösterir.
3.Soru
|
|
|
|
|
İçinde kalın ünsüz harflerinden (خ ص ض ط ظ ع غ ق (biri bulunan hecenin uzun olmayan düz geniş ünlüsü eğitimli kimselerce kalın, ancak klasik Arapça’nın e’ye yakın kapalı, incelmiş a’sı gibi söylenmesine حسد hásed, kelimesi örnek olarak verilebilir.
4.Soru
Sözün/bir kelimenin sesçe nitelikleri özenle gözetilip korunarak; akıcı,
pürüzsüz, açık, anlaşılır biçimde söylenmesi ve kullanılmasına aşağıdakilerden hangi ad verilir?.
Dil kalıbı |
Beliğ |
Fesahat |
Süslü söz |
Alıntı |
Fesahat: Sözün/bir kelimenin sesçe nitelikleri özenle gözetilip korunarak; akıcı, pürüzsüz, açık, anlaşılır biçimde söylenmesi ve kullanılmasıdır.
5.Soru
ح harfi için kullanılan çeviriyazı işareti aşağıdakilerden hangisidir?
ḥ |
ḫ |
h |
ẖ |
ḣ |
Ha harfi ( ح) için kullanılan çeviriyazı işareti h'nin altında nokta ile yani "ḥ" ile gösterilir.
6.Soru
Farsların Arap alfabesiyle ilgili tasarrufları hakkında verilen aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
ث se ve ص sad harflerini Farslar س sin harfinin taşıdığı ses değeriyle söylemişlerdir. |
ذ zel XV. yüzyıla kadar uzun ya da kısa ünlüden sonraki د dal yerine kullanılmış bir harf iken, bu yüzyıldan sonra kullanımdan düşmüştür. |
حha harfini Türkler gibi Farslar da ه he gibi söylerler. |
ض dad ve ظ zı harfleri kendilerine özgü nitelikleriyle değil ز ze harfinin sesiyle söylenmiştir. |
ط tı harfi bütün kalın sıradan Farsça kelimelerde kullanılır. |
ط tı harfinin ses değeri Farsçada bulunmaz. Sadece birkaç kelimenin yazımında karşımıza çıkar. Diğer seçeneklerdeki ifadelerse doğrudur.
7.Soru
Aşağıdakilerin hangisi "Bir ünsüzden sonraki ا (elif) her zaman uzun a okunur. Ancak bu a da bilgili kimselerin
okumalarında daralmış ve incelmiş bir sestir, uzun e’ye yakındır." açıklamasına uygun bir kullanışı örnekler?
كنارنده كی kenâ´rindegi |
جانبنده غی cânıbındağı |
جوابنده غی cevâbındağı |
جوارنده غی civârındağı |
اطرافنده غی etrâfındağı |
Okuma dilinin bu söyleyişi yani bir ünsüzden sonraki ا (elif) her zaman uzun a okunur. Ancak bu a da bilgili kimselerin okumalarında daralmış ve incelmiş bir sestir, uzun e’ye yakın olması XVI. yüzyıl metinlerinde yazıya geçirilmiştir:
م ا زريدوكی mezâ´r-idügi, حصارده كی hisâ´rdegi,
ديارده كی diyâ´rdegi, كنارنده كی kenâ´rindegi.
8.Soru
Hangisi Türkçenin sekiz ünlü harfini karşılayan Arapça harflerden biri değildir?
ا |
و |
ە |
ف |
ی |
Türkçenin sekiz ünlüsü için eski alfabenin sağladığı imkân dört harf ( ا elif, و vav, ە he, ی ye) ile hareke denilen kimi yardımcı işaretlerdi.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi yapım eki ile üretilmiş bir gövde değildir?
boyacı |
delikanlı |
zorluk |
vefâsız |
sivrisinekler |
“sivrisinekler” kelimesi bir gramer kelimesidir. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.
10.Soru
اسباط-اثبات/ispat
Yukarıdaki değişim için aşağıdakilerden hangisi doğru değildir?
Belli metinlerde yer alırlar. |
Evliya Çelebi'de de görülür. |
Beli bir amaç uğruna yapılmıştır. |
Söyleyişi yazıya yansıtmak amacıyla yapılmıştır. |
Metin yazarlarının çoğu kez doğru yazılışı bilmemelerinden kaynaklanmaktadır. |
Belli metinlerde kalmış olanlar ya Evliya Çelebi’nin yaptığı gibi bir amaç uğruna bilerek yapılmış değiştirmelerdir, ya da birçok yazarın söyleyişi yazılışa yansıtabilmek arayışının sonuçlarıdır. Bu gibi örnekleri veren metin yazarlarının doğru yazılışı bilmemeleri çoğu kez söz konusu değildir. Doğru cevap E'dir.
11.Soru
Alıntı kelimelerin Türkçeleştirilmesinde başvurulan yollardan biri olan ikinci ünsüzden sonra ünlü türetme hangisinde görülmez?
مهربان |
شهريار |
بزركوار |
دردمند |
زخمناك |
Bir ekle ya da birleşme yoluyla genişlemiş tabanlarda ünlü çoğu zaman ikinci ünsüzden sonra getirilmiştir: مهربان mihrübân/mihribân (< mihrbân ‘seven, dost, şefkatli’), شهريار şehriyâr (< şehryâr ‘hükümdar’), بردبار bürdibâr/bürdübâr (< bürdbâr ‘hamal’), بزركوار büzürgüvâr (< büzürgvâr ‘büyük, anlı şanlı, yüksek mertebeli’, دردمند derdimend / derdümend (< derdmend ‘dertli’), دستبرد destübürd (< destbürd ‘üstünlük’); ama: زخمناك zahımnâk (< zahmnâk ‘yaralı’).
12.Soru
Hangisi Arapça’ya özgü bu ses bir gırtlak ünsüzüdür?
ر |
ذ |
ف |
ل |
ء |
ء hemze. Arapça’ya özgü bu ses bir gırtlak ünsüzüdür.
13.Soru
Kalınlık-incelik uyumu gösteren aşağıdaki kelimenin anlamı nedir?
باجاق
oturak |
ip |
askı |
kol |
bacak |
Bacak kelimesinin Osmanlı Türkçesi yazım şekli görülmektedir.
14.Soru
Osmanlı Türkçesinde Arapça kelimelerin seslendirilmesiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Arapçanın sesleri günlük dile inen kelimelerde değiştirilmiş, ünlüleri Türkçenin zengin ünlüleriyle çeşitlenmiş, ünsüzleri ise dilin kendi ünsüz seslerine benzetilmiştir.
|
İçinde kalın ünsüz harflerinden (? ? ? ? ? ? ? ?) biri bulunan hecenin uzun olmayan düz geniş ünlüsü eğitimli kimselerce kalın, ancak klasik Arapçanın e'ye yakın kapalı, incelmiş a'sı gibi söylenmiştir.
|
Arapçanın tek düz dar ünlüsü Osmanlı Türkçesinde yalnızca ince olarak söylenmiştir.
|
İçinde ince ünsüz harflerinden (? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? ) biri bulunan hecenin uzun olmayan düz geniş ünlüsü ise, ince, yani e gibi söylenmiştir.
|
Bir ünsüzden sonraki ? (elif) her zaman uzun a okunur.
|
15.Soru
Aşağıda eski alfabeyle yazılışı verilen sözcüklerden hangisinde bugün yazıda ve söyleyişte ses farklılığı yoktur?
|
|
|
|
|
ağreti-eyreti
değirmen-deyirmen
çiğ-çiy
büyü-büyü
düğün- düyün
Doğru yanıt D'dir.
16.Soru
Aşağıdaki ünsüz harflerden hangisi Farsçaya özgüdür?
ظ
|
ع
|
گ
|
ض
|
ث
|
17.Soru
Aşağıdaki kelimelerin hangisinde ? (ye) harfi i ünlüsünün uzunluğunu göstermek için kullanılmamıştır?
?????
|
???
|
????
|
????
|
?? ???
|
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ünlülerin niceliği hakkında söylenemez?
Nicelik bir ünlünün duyulurluk süresiyle ilgili bir özelliktir. |
Bir ünlü niceliğine göre kısa ya da uzun söylenir. |
Türkçe'nin bütün ünlüleri nicelik bakımından ortalama uzunluktadır. |
Yabancı asıllı kelimelerle birlikte uzun ünlüler de konuşma dilimize girmiştir. |
Türkçe'nin ünlüleri nicelik bakımından düzlük ve yuvarlaklık özelliğine sahiptir. |
Düzlük ve yuvarlaklık, ünlünün niceliğine değil niteliğine göre belirlenir.
19.Soru
sözcüğünün ek özelliği aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Ünsüzle Başlayıp Ünsüzle Sonlanan Tek Heceli Ekler - ünlüsü dar olanlar- sıfat fiil |
Ünlüyle Başlayıp Ünsüzle Sonlanan İki Heceli Ekler - ünlüsü geniş olanlar - gelecek zaman |
Ünsüzle Başlayıp Ünsüzle Sonlanan İki ve Üç Heceli Ekler - isimden isim |
Tek Ünlü Sesten İbaret Ekler - tekil 3. kişi iyelik |
Bir Ünsüzle Başlayan, Açık Tek Hece Yapısındaki Ekler - bulunma durumu |
(ancılayın) جيلين (-cılayın) Ünsüzle Başlayıp Ünsüzle Sonlanan İki ve Üç Heceli Ekler - isimden isim
Doğru yanıt C'dir.
20.Soru
طوغرو okunuşu aşağıdakilerden hangisidir?
Togru
|
Toğu
|
Doğru
|
Toru
|
Doru
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ