C şıkkı tüketici değerlendirmesi ile ilgiliyken diğer şıklarda verilen ifadeler perakendeci değerlendirilmesi ile ilgilidir.

II-Büyük miktarlarda satın alma yapılması nedeniyle ürün başına satın alma maliyetleri yükselir.

Dinamik Olmak

SATIN ALMA ORGANİZASYONUNDA YÖNETSEL ROLLER
Burada büyük perakende zincirlerinin satın alma organizasyonlarının her seviyesinde bulunabilen bazı yönetsel roller tanımlanmaktadır. Ürün yönetim departmanında yönetsel rollerin belirlenmesine çekirdek personel ile başlanır ve buradan satın alma karar sürecinde etkili olabilecek yardımcı personele kadar gider.

Satın Alma Direktörü
Bir perakende organizasyonunda birden fazla satın alma yöneticisi bulunabilir. Ancak, yönetim kurulunda birden fazla temsilcinin olması düşünülemez. Örneğin büyük bir perakende zinciri olan J.Sainsbury şirketinin 12 kişilik güçlü direktörler kurulunda bir ticari direktör bulunmaktadır. Satın alma direktörleri bir perakende şirkette satın alma organizasyonunu bütün yönleriyle temsil ederler. Satın alma direktörü yerine bazen ürün direktörü unvanı da kullanılmaktadır. Satın alma direktörleri çok geniş bir alanı
denetlerler. Satın alma direktörleri, şirket içerisinde ürün yönetiminin toplam hedeflerini belirlemeden sorumludurlar. Ürün yönetimi konusundaki stratejik hedeflerin başarılmasında takımlara liderlik ederler ve uzun dönemli hedeflerin başarılmasında planlama kararlarında da etkin rol üstlenirler. Bir satın alma direktörü aşağıdaki karar türlerinde etkin olur;
• Başlıca tedarikçileri değiştirme
• Yeni ürün kategorilerine giriş
• Ürün kategorilerinden çıkış
• Tedarikçilere mağazada belirli bir alanın verilmesi anlaşmaları
• Önemli tutundurma kampanyaları
• Çok kanallı perakendecilik gibi stratejik çeşitlendirme planlaması
• Ürün yönetimi konusunda sistem ve yönetim yaklaşımını benimseme

Ürün Yöneticileri
Ürün yöneticileri, bir bölüm ya da birbiriyle ilgili birçok satın alma departmanını denetleyen deneyimli personellerdir. Bu seviyede yönetim, daha çok giyim mağazalarında, departmanlı mağazalarda ya da posta ile satış yöntemlerinde görülebilir. Buralarda stil, renk çeşitliliği ve kalite seviyesi bakımından belirli bir koordinasyon ve uyum göstermek önemlidir. Bir ürün yöneticisi, ayakkabı ve aksesuar dâhil bayan giyim reyonunda satışa sunulan bütün bayan giyiminden sorumlu olabilir. Bir diğeri içerisinde mobilya, yer kaplama, cilalama, aydınlatma, ev aksesuarları ve hediyelik gibi tüm ev eşyalarından sorumlu olabilir. Bu seviyedeki yöneticilere bazı büyük perakende organizasyonlarında (Örn.Marks & Spencer) bazen direktör statüsü verilir.

Satın Alma Kontrolörleri
Satın alma kontrolörleri, satın alma ve ürün yönetimi hiyerarşisinde satın alıcılar ve ürün yöneticileri arasında bir yerde bulunurlar. Genellikle az sayıda ürün çeşitliliğine sahip departmanların satın alma ve ürün yönetimi operasyonlarından sorumlu olurlar. Bu büyük satın alma departmanlarının yöneticilerine yardımcı olacak bir satın alma denetleyicisinin olması yararlı olabilir. Bu, departmanların aktivitelerinin
koordinasyonunda da yararlı olabilir. Ancak, birçok firma etkinliği arttırmak ve iletişimi geliştirmek amacıyla bu seviyeyi çıkararak daha yalın yapılar yaratırlar. Perakendecilerin küçük olması durumunda, hem kontrolörler hem de ürün yöneticileri aradan çıkarılarak satın alıcılar doğrudan ürün direktörüne raporlama yaparlar.

Satın Almacılar
Geleneksel olarak, satın almacı, perakendeci adına satın alma işini gerçekleştiren departmanın görünürde temsilcisidirler. Satın almacılar kendilerine rapor veren satın alma takımı ile departmanın operasyonel kontrolüne sahip olsalar da, bazı organizasyonlarda departmanı yürütme sorumluluğu bir satın almacı (ya da seçici) ile ürün yöneticisi (stok kontrolörü) arasında paylaşılır. Satın almacılar, satın alınacak ürünün bütün özelliklerini bilmek isterler ve bu nedenle de satın almanın nitelik yönü ile daha fazla ilgilidirler. Çünkü ürünün nitelikleri müşterinin memnuniyetini sağlayacaktır. Pazardaki ürünlerde bulunan özellikler ile kendi mağazalarında bulunan ürünlerin özellikleri hakkında bilgi sahibi olmak zorundadırlar. Fiyat pazarlıkları genellikle satın almacı için bir görevdir. Ancak, bazı organizasyonlarda bu açık bir biçimde ürün yöneticilerinin sorumluluğundadır. Satın almacılar müşteri talepleri ve kendi alanlarıyla ilgili ürün trendleri hakkında bilgi sahibi olmaya ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle, tutundurma çalışmaları konusunda pazarlama takımı ile çok yakın çalışırlar.

Stok Planlamacıları (Merchandisers)
Stok planlamacıları, satın almanın nicel (sayısal) yönü ile daha fazla ilgilidirler. Genellikle satışların tahmin edilmesi, mağazalara gidecek ürünlerin sevkiyatlarını ve dağıtımını planlama sorumluluğuna sahiptirler. Bu rol bazen stok/envanter kontrolörü ya da stok/envanter planlayıcısı olarak da belirlenir. Çoğu stok planlamacısı, aynı zamanda departmanla ilgili, satış analizi ve tahmini, bütçe planlama ve ödenek ayrılması, kar marjlarının analizi ve fiyat indirimlerinin uygulanması gibi finansal yönetim sorumluluğuna da sahiptirler. Hatta bazen mağaza içerisinde ürünlere yer ayrılmasının planlanmasından da sorumludurlar. Özellikle giyim konusunda başarılı bazı perakendeciler, ürün çeşitlendirmesinin iyi tasarlanması, iyi kalite ve iyi bir değerin sunulabilmesini sağlamak için; satın almacılar, tasarımcılar, teknoloji uzmanları ve stok planlamacılarından oluşan takım halinde çalışma yöntemini benimsemişlerdir.
Takım içerisinde stok planlamacısının rolü; önceki sezonun satış ve trendlerini analiz etmek ve değerlendirmek; ürün çeşitlendirmesini geliştirebilmek için satın almacı ve tasarımcılarla çalışmak; departmanın bütçesini teklif etmek, tedarikçilerle mükemmel ilişkiler geliştirmek ve yönetmek; stok devir hızını ve karlılığı en yükseğe çıkarmak.

Kategori Yöneticileri
Perakende endüstrisinde stok planlamacıların rolü bilgi sistemlerinin gelişimine bağlı olarak gittikçe artmaktadır. Bazı perakendeci işletmelerde stok planlamacıların rolü biraz daha arttırılarak kendilerine kategori yöneticisi rolü verilmektedir. Bu da tüketici odaklı bir organizasyon yaklaşımı için en uygun yoldur. Bireylerden çok takım çalışmasının esas alındığı çapraz fonksiyonlu işletmelerde satın almacı ve stok planlamacı rolleri terkedilmektedir. Bu yaklaşımda ürün sorumluluk alanları daha dardır. Kategori yöneticisi, ürün yelpazesi içindeki ürünlerin üretim, tedarik, mağazalara dağıtımı ve satışlarını kapsayan performanslarından sorumludur. Kategori yöneticisi sorumlu olduğu ürün kategorisinin en yüksek satış ve en yüksek karı sağlamasından sorumludur. Bu nedenle mağaza birim alanından en yüksek satış ve en yüksek karı sağlamak kategori yöneticisinin temel başarı ölçütüdür.

Satın Almacı Yardımcısı (Satın Almacı Asistanı)
Büyük perakende organizasyonlarında, satın almacılar, stok planlamacılar ve kategori yöneticileri bir ya da daha fazla yardımcıya (asistan) sahip olabilirler. Burada bir satın almacı asistanı ile satın alma asistanı arasındaki ayrımı yapabilmek önemlidir. Örneğin, bir satın almacı asistanı satın alma sürecinde çok önemli bir rol oynar ve bazı satın alma kararlarından da tamamen sorumlu olabilir. Asistanlar, departmanın işleyişi ile ilgili tam bir anlayışa sahiptirler ve takım liderlerine departmanın operasyonel yönleri ile ilgili destek verirler. Birçok durumda bir asistan tüm satın almanın içinde eğitim görmektedir. Bu bağlamda stok planlamacısı asistanları da satın alma sürecinin sayısal (nicel) tarafında benzer bir rol
üstlenmektedirler.

Satın Alma Asistanları
Satın alma yönetimi asistanı ya da satın almacının memuru olarak isimlendirilen bir satın alma asistanı, takımın en genç üyesi olup, yönetim destek hizmetlerini ve departmandaki rutin görevleri yerine getirir. Perakendecilikte, satın alma ofisinde deneyimli olmak değerli bir aktif (varlık) anlamına gelmektedir. Bu nedenle, meslekte kariyer yapmak isteyen yeni mezun öğrenciler için bu giriş seviyesi uygun bir başlangıç olabilir.

Bölüştürücü/Stok Dağıtıcı
Ürün yönetiminde başlangıç seviyesindeki diğer bir görev de bölüştürücü ya da stok dağıtıcılığıdır. Bu görevi yürütenler perakendecinin her mağazasında doğru ürünün doğru zamanda bulunmasını sağlarlar. Bu rol çoğunlukla perakendecinin stok bilgi sistemleri ile bağlantılı olur. Stokların dağıtımı işi çoğu kez tekrar eden bir görev olarak görülmesine karşın, bu görevi yürütenlerin perakende faaliyetlerini anlamaları ve analitik düşünebilme becerileri sayesinde kısa sürede satın almacı asistanı seviyesine
yükselebilmeleri mümkündür. Aşağıda, Türkiye’de faaliyet gösteren ve başlıca gıda perakende zincirlerinden olan bir işletmenin satın alma organizasyonu gösterilmektedir (Şekil 2.3). Perakende zincirlerinin satın alma birimlerinde belirtilen yönetsel rollerin bazıları burada bulunmamaktadır. Perakende işletmelerin büyüklüğü, faaliyet gösterdiği çevre (yerel, ulusal veya uluslararası olması), perakende formatlar gibi özellikler satın alma organizasyonunu etkiler.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Dayanıksız mallar somut mallar olup, normalde bir ya da birkaç kullanımda tüketilirler. Örneğin, diş macunu, sabun, makarna gibi ürünler. Bu mallar çabuk tüketilmeleri nedeniyle sık sık satın alınırlar. Uygun strateji, bu ürünlerin birçok satış noktasında hazır bulundurulması ile düşük kar marjı ve reklamlarla tüketici tercihlerinin inşa edilmesidir. Doğru Cevap A'dır.

Operasyonel Ürün Yönetimi
Operasyonel ürün yönetim takımı, stratejik hedefleri başarmak amacıyla ürün çeşitlerinin değiştirilmesi ya da genişletilmesi yönünde çaba gösterirler. Bu yöneticiler; tedarikçilerin bulunması, ile bilgi sistemlerinden de yararlanarak tüketicilerin istek ve ihtiyaçlarını karşılayabilecek ürünleri satışa hazır
halde bulundurmak, yeni ürünlere müşterilerin dikkatinin çekilmesi amacıyla pazarlama kampanyalarının uygulanması ile birlikte, fiyatlandırma ve ürünlerin mağazada nasıl sunulması gerektiği ile ilgili gündelik kararları da verirler.

Satınalma  odaklı anlayış diğerlerinden önce gerçekleşir. Satın alma odaklı anlayış döneminde, satın almacılar hiçbir zaman kral ya da kraliçe olarak dikkate alınmadılar. Departmanlı mağazalar gibi bazı perakende kuruluşlarında satın alıcı olmak için mağazanın satış katından departman yönetimine kadar birçok alanda çalışmaları gerekiyordu. Bu dönemde satın alma işi çok önemli olduğu için oraya ulaşmak uzunca bir zaman almaktaydı. 

Satışların tahmin edilmesi, mağazalara gidecek ürünlerin sevkiyatlarını ve dağıtımını planlama sorumluluğuna sahip olup, satın almanın nicel (sayısal) yönü ile ilgili olan eleman Stok planlamacıları (Merchandisers)dır. 

En temel seviye “ana yarar” seviyesidir: müşterinin gerçekten satın almadan beklediği temel hizmet ya da yarardır. Otelde konaklamak isteyen bir müşteri “uyumak ve istirahat etmek” ister.

Perakende endüstrisine konu olan ürünleri şu şekilde bölümlendirebiliriz: 

1. Yiyecek ve bakkaliye

2. Dayanıklı tüketim malları

3. Giyim, tekstil ve moda aksesuarlar

4. Mücevharat

5. Saat

6. Ayakkabı

7. Sağlık, güzellik ve bakım ürünleri

8. Mobil telefon ve aksesuarları

9. Mobilya ve dekorasyon

Doğru cevap B'dir.

Perakendecilerin hizmet etmek için araştırdıkları müşteri grubu hedef pazardır. Belirli bir hedef pazar, perakendecinin hizmet etmek için yöneldiği grup ya da müşteri grubudur.

İyileşen etkinlik kategori yönetiminin perakendecilere sağladığı finansal yararlardan birisidir. Doğru cevap A seçeneğidir. 

I- Şirket içi satış verileri

II-Ticari yayınlar

III-Magazin dergileri gibi müşteri yayınları

IV-Tedarikçiler

V- Pazar araştırmaları

VI- Rakip analizleri

Perakendecilikte yapılacak planlamada aynı zamanda ürün ihtiyaç cetvelleri oluşturma ve envanter sayımları gibi konular üzerinde durulmalıdır. Depolama ve stok devir hızlarının ölçülmesi, satın alma, çeşit ve çeşitlerin belirlenmesi ve bulunurluğun temini için eldeki stokun belirlenmesinde Barkod, RFID, QRKod gibi teknolojiler önemli hale gelmiştir.

Perakendeci ve üreticinin yoğun işbirliği ile her bir mağaza için tüketicilerin ihtiyaçlarını en iyi biçimde karşılayarak satış ve kârlılıkta en yükseğe çıkmayı hedefleyerek; marka, renk, tat, çeşit, kalite ve fiyat seviyesi bakımından farklılıklar gösteren ve birbirinin yerine ikame edilen ürünlerin, gruplandırılması ve her bir ürün grubunun stratejik iş birimi olarak ele alınıp yönetilmesi sürecine "kategori yönetimi" adı verilir.

Güvenilirlik

Fiyat düzeyi

Kalite

Finansal koşulların uygunluğu

Garanti ve sertifikalar

Müşterinin alışveriş tarzı ve kültürü

Ürün sezonu

Ürünün sağlığa zararlı olmadığı güvencesi

Ürünün sürekliliği ve yeterliliği

Merkezileşmiş bir perakende satın alma organizasyonu, perakende ürün yönetimi açısından birçok avantaj sağlar. Bu temel avantajlar aşağıda belirtilmiştir; • Satın alma gücünün artması, satın almacıya tedarikçilerle müzakerelerinde avantaj sağlar. • Uzman satın almacılar ürün ve pazar analizi için daha fazla zaman ayırabilirler. • Doğru satış tahmini yapılabilmesi için satış verileri birlikte değerlendirilir. • Büyük miktarlarda satın alma yapılması nedeniyle ürün başına satın alma maliyetleri düşer. • Merkezi depolarda bulundurulabilecek teknoloji uzmanı ya da kalite kontrol uzmanları sayesinde ürün kalitesi daha iyi bir biçimde sağlanır. • Ürün çeşitlendirmesi daha kolay yapılır ve perakendeci markalı ürünlerle diğer firma markalı ürünler arasında uyum sağlanır. • Mağazalar arasında satın alma kalitesi ve stok kontrol kararları uyumludur. • Mağaza personeli, satın almadan sorumlu olmadığından mağazalarında yüksek seviyede müşteri deneyimi yaşanmasına ve müşteri memnuniyetine katkı sağlarlar.

Tüketici odaklı satın alma organizasyonunda en önemli amaç perakendecinin müşterisine memnuniyet sağlanmasıdır. Bunu başarmak, hep birlikte sorumluluğu gerektirir. Bu yapı çok iyi bir koordinasyona ihtiyaç gösterir. Tüketici memnuniyetini sağlayacak ürünlerin her türlü sorumluluğu kategori yöneticilerine aittir. Ancak, bu organizasyonda her bir kategori yöneticisinin beklenen performansı göstermesi beklenir. Ürün yönetiminin başarısı için tüm perakende operasyonlarının; tedarikçiler, lojistik hizmet sağlayıcılar, ürün kategori yöneticileri ve mağaza yöneticileri uyumlu hareket etmeleri ve her birinin hedefi müşteri memnuniyetini sağlamak olmalıdır.

 Doğru Cevap B'dir.

Kavramların tarihsel kökenlerine ya da tarihsel süreç içerisindeki gelişimlerine bakılmadığında yeni kavramlarmış gibi sunulma yanılgısına düşülebilmektedir. Böyle bir yanılgıya düşmemek için kategori ya da sınıflandırma kavramının tarihsel kökenine bir vurgu yapmak yararlı olacaktır. Bilinen ilk

sınıflandırma M.Ö. ikinci yüzyılda Aristo tarafından yapılmıştır. Aristo, canlıları "Bitkiler" ve

"Hayvanlar" olmak üzere iki âleme ayırmıştır. Aristo'nun ortaya koyduğu kesin gözlem ve sınıflama

kuralları Ortaçağda bütün Batı kültürüne damgasını vurmuştur.

Doğru Cevap: A'dır.