Rehberlik Ara 4. Deneme Sınavı

Öğrenci kişilik hizmetleri (ÖKH), okula yeni gelen öğrencilerin, okula kayıt kabul işlemleriyle devam ve disiplin işlerinden psikolojik danışma hizmetlerine kadar, geniş bir hizmet grubunu kapsar. Ancak, öğrencilerin okula kayıt kabul işlemleriyle, devam ve disiplin işleri, okul yönetiminin yapmak zorunda olduğu olağan işlerdendir. ÖKH kapsamında öğrencilere sunulacak diğer hizmetleri beş başlık altında toplamak mümkündür. Bu hizmetlerden Sağlık Hizmetleri, öğrencilerin sağlıklarını korumaya yönelik her türlü hizmeti kapsar. Bu amaçla öğrencilere sağlık eğitimi verilebilir. Bu eğitimde sağlık uzmanlarından yararlanılır. Tüm öğrencileri kapsayan sağlık taramaları yapılarak sağlık sorunu olan öğrencilerin kontrolleri yapılır. Aileyle işbirliği içinde öğrencinin tedavisi sağlanır.

Öğrencilerin üst eğitim kurumları hakkında bilgi edinebilmeleri için, bu kurumlarla ilgili yazılı ve basılı materyalin toplanması toplanan bilgilerin düzenlenmesi ve öğrencilerle paylaşılması gerekir

Öğrenci kişilik hizmetleri (ÖKH), okula yeni gelen öğrencilerin, okula kayıt kabul işlemleriyle devam ve disiplin işlerinden psikolojik danışma hizmetlerine kadar, geniş bir hizmet grubunu kapsar. Ancak, öğrencilerin okula kayıt kabul işlemleriyle, devam ve disiplin işleri, okul yönetiminin yapmak zorunda olduğu olağan işlerdendir. ÖKH kapsamında öğrencilere sunulacak diğer hizmetleri beş başlık altında toplamak mümkündür. Bu hizmetlerden Sosyal yardım hizmetleri, öğrencilere burs ve kredi olanakları sağlayarak parasal yardımda bulunmak, gereksinim duyan öğrencileri yurt ya da pansiyonlara yerleştirmek, kantin ve yemekhaneler aracılığıyla beslenme olanakları sunmak, okula rahat geliş ve dönüşlerini kolaylaştırmaya yönelik ulaşım hizmetleriyle gereksinim duyan öğrencilere iş bulmak gibi çeşitli hizmetleri kapsamaktadır.

Gelişim sürecinde, bireyler birbirlerinden farklı özelliklere sahip olabilmektedirler. Yani, hiç bir birey bir diğerine tıpa tıp benzememektedir. Her birey kendine özgüdür. Bu durumun temelini doğuştan getirilen kalıtımsal özelliklerle içinde yaşanılan çevresel faktörler ve her ikisinin etkileşimleri oluşturmaktadır.

Kalıtım; bireyin soy anne babayı, anne baba soyu kapsar, ikisinden biri kullanılmalı anne, babasından genetik yolla getirdiği özelliklerin bütünüdür. Bir bebek, küçük bir insan yavrusu olmakla birlikte, saç, göz, ten rengi ve kan grubu gibi özellikleri açısından ırkına, anne babasına ve akrabalarına benzeyen özelliklerle donanmış olarak dünyaya gelmektedirler. Bireyin saç tipinde anne ve babanın genlerinin baskın ve çekinik olması belirleyici olacaktır.

Bireyi tanıma çalışmalarının temel amacı, bireyi kendine tanıtmaktır. Ancak, bu yolla bireyler, doğuştan getirdikleri özelliklerini ortaya çıkarabilmek için, içinde bulundukları ortamları gerçekçi olarak değerlendirebilir, kendileri için en uygun seçimleri yapabilir, kararları verebilir ve kendilerini gerçekleştirebilirler. Bireyi tanımanın temel amacı, bireyin kendisini tanımasını sağlamaktır.

Son yıllarda yapılan araştırmalar bireylerin zihinsel özelliklerinin çok boyutlu olduğunu göstermektedir. Bu bağlamda, Gardner yedi zeka alanı belirtmektedir. Bunlar; sözel dilbilimsel zeka, mantıksal matematiksel zeka, müziksel zeka, uzaysal görsel zeka, bedensel duyusal zeka, içsel zeka ve kişilerarası zeka’dır. Dolayısıyla, bireyler çok farklı zihinsel özelliklere sahip olabilmektedirler.

Öğrencilerin ilgi alanları, Kuzgun(2000) tarafından sınıflandırılmıştır. Bu ilgi alanları temel bilim, sosyal bilim, canlı varlık, mekanik, ikna, ticaret, iş ayrıntıları, edebiyat, güzel sanatlar, müzik ve sosyal yardımdır. Öğrencilerin bu ilgi alanlarına ilişkin bilgileri, ilgi envanterleri uygulamak yoluyla ve onların okulda hangi eğitsel kollara üye oldukları, hangi etkinlikleri yapmaktan hoşlandıkları, serbest zamanlarında neler yaptıklarının gözlenmesi yoluyla elde edilebilmektedir.

Psikolojik danışma yardımı, psikolojik danışma ve rehberlik alanında temel kuramsal bilgileri ve uygulamalı becerileri içeren dersleri başarmış olması ve böylece yeterliğini en azından lisans diploması alarak kanıtlamış kişilerle verilir. Psikolojik danışma yardımı, danışanın kendini gerçekçi bir biçimde tanımasını, yeterliklerini ve gereksinimlerini nesnel bir biçimde değerlendirmesini, kendisine sağlıklı hedefler seçmesini sağlamaya odaklanır. Psikolojik danışma süreciyle kişinin kendi iç dünyasına odaklanması sağlanır. Yardım vermenin amacı kişilik bozukluklarını tedavi etmek olmayıp, kişinin kendisini tanımasını sağlamaktır. Doğru yanıt D'dir.

Bireyin çalışma kapasitesiyle çalışma performansı arasındaki farklar şöyle açıklanabilir:
• Zeka ve özel yetenekler %50-60
• Çalışma alışkanlıkları ve tutumlar %30-40
• fians ve çevre faktörleri %10-15
Bu dağılımda görüldüğü gibi 1. ve 3. gruptaki etkenleri düzenlemek büyük ölçüde bizim elimizde değildir ama 2. gruptaki etkin çalışma alışkanlıklarını ve tutumlarım kazanmak bizim elimizdedir.

Okullarda, psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin etkili bir şekilde verilebilmesi için, öğrencilerin birçok özelliğinin tanınmasına ihtiyaç vardır. Bu kapsamda, öğrenci hakkında bilgi toplanacak yönler genel olarak, şu şekilde gruplandırılabilir:

• Kimliğe ilişkin bilgiler
• Fiziksel gelişime ve özelliklere ilişkin bilgiler
• Sağlık durumuna ilişkin bilgiler
• Zihinsel özelliklere ilişkin bilgiler
• Başarı durumuna ilişkin bilgiler
• İlgilere ilişkin bilgiler
• Benlik algısına ilişkin bilgiler
• Sosyal uyuma ilişkin bilgiler
• Aileye ilişkin bilgiler
• Geleceğe yönelik beklentilere ilişkin bilgiler

Kişilerin aldıkları sosyal desteğin bir parçasını da psikolojik yardım etkinlikleri oluşturur. Bu desteklerin kaynakları; aile, arkadaşlar, komşular ve akrabalar gibi yardım etme konusunda özel eğitim almış olmayan kişiler olabileceği gibi, psikolojik danışman, psikolog ve psikiyatrist gibi profesyonel kişiler olabilir. Sözü edilen (profesyonel olmayan) ilk gruptaki destek kaynakları, psikolojik yardım konusunda bir eğitim almamış olmalarına karşın, çok işlevsel olabilmektedirler. Yaşadıkları zorlukları bir başkasıyla paylaşmaya gereksinim duyan bireyler, bu kaynaklardan yararlanarak yaşadıkları gerilimi azaltabilir, hatta aradıkları çözümlere ulaşabilirler. Örneğin; eşiyle sorunları olan bir ev hanımı, “bir kahve içimlik” sohbetle, güvendiği bir komşusuyla yaptığı sohbet sonrası, oldukça rahatlamış olarak evine dönebilir. Nitekim günlük yaşamda bazı kişilerden bahsederken, “onunla sohbet insana terapi gibi gelir” türünden betimlemelere rastlarız. Ancak gelişmiş becerilere sahip olsalar da, ustaca ilişkiler kursalar da onlarla konuşmak, terapi gibi gelse de kurulan ilişki, profesyonel bir nitelik taşımadığı için, bu iletişime “psikolojik danışma ya da psikoterapi” denilemez. Yaşamımızda çok önemli bir yeri olan bu “özel hizmete” ancak, profesyonel olmayan psikolojik destek ya da yardım diyebiliriz.