Sembolik Mantık Final 3. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
F: a bir canlıdır.
G: a bir insandır.
H: a bir gün ölecektir.
Yukarıdaki çeviri anahtarına göre Ɐx(Fx→Hx)Ɐx(Gx→Hx) sembolik önermesinin günlük hayatta karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
Her canlı insan bir gün ölecektir. |
Her insan bir gün ölecek olan bir canlıdır. |
Her insan bir gün ölecektir çünkü her canlı bir gün ölecektir. |
Her insan bir gün ölecektir. |
Her canlı bir gün ölecektir. |
Ɐx(Fx→Hx) önermesi bize her canlının bir gün öleceğini söylemektedir. Ɐx(Gx→Hx) önermesi ile çıkarım işaretini önermenin birinci kısmıyla birlikte düşünürsek her canlı bir gün ölecektir dolayısıyla her insan bir gün ölecektir çıkarımına ulaşırız.
2.Soru
En az bir modelde tüm öncülleri doğru ama sonuç önermesi yanlış olan bir çıkarım için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Geçerlidir |
Tutarlıdır |
Çelişmelidir |
Olumsaldır |
Geçersizidir |
En az bir modelde tüm öncülleri doğru ama sonuç önermesi yanlış olan bir çıkarım geçersizdir.
3.Soru
Ɐx z(Hz ˄ ((Gx ˅ Hz) nicelemeli önermesinin eşdeğri aşağıdakilerden hangisidir?
Ɐu w (Hw ˄ ((Gu ˅ Hw)) |
Ɐx u (Hu ˄ ((Gx ˅ Hu)) |
Ɐu w (Hz ˄ ((Gx ˅ Hz)) |
Ɐy y (Hz ˄ ((Gy ˅ Hz)) |
Ɐu u (Hz ˄ ((Gx ˅ Hz)) |
x bağlı değişkeni yerine u değişkenini ve z bağlı değişkeni yerine w değişkeni konmasıyla eşdeğer Ɐu w (Hw ˄ ((Gu ˅ Hw)) önermesi elde edilir.
4.Soru
F:a bir çilektir.
G:a bir portakaldır.
H:a bir meyvedir.
L: a ağaçta yetişir.
K:a toprakta yetişir.
"Çilek ve portakal birer meyvedirler. Portakal ağaçta çilek ise toprakta yetişir. Dolayısıyla bazı meyveler ağaçta yetişmez." ifadesinin yukarıdaki çeviriye göre anahtarı aşağıdakilerden hangisidir?
(F˄G→H)˄((G→L)˄(F→K))x(Hx˄ ̴ Lx) |
(F˄G→H)˅((G→L)˄(F⇿K))x(Hx˄ ̴ Lx) |
(F˅G→H)˄((G→L)˄(F→K))x(Hx˄Lx) |
(F˄G→H)˄((G→L)˄(F⇿K))x(Hx˄ ̴ Lx) |
(F˄G→H)˄((G→L)˄(F→K))Ɐx(Hx˄ ̴ Lx) |
"Çilek ve portakal birer meyvedirler" ifadesi için (F˄G→H) gereklidir. Devamında gelen "Portakal ağaçta, çilek ise toprakta yetişir." ifadesi ((G→L)˄(F→K)) ile belirtilir. Burada bütün portakallar denmediği için Ɐ simgesi kullanılmaz. Son olarak "Dolayısıyla bazı meyveler ağaçta yetişmez" kısmı için ise bir çıkarım yapıldığından simgesi ile başlamalı ve x(Hx˄ ̴ Lx) önermesi ile sonlandırmalıyız.
5.Soru
F: a’nın kanatları vardır.
G: a kuştur.
H: a uçaktır.
Yukarıdaki çeviri anahtarına göre, Ɐx (Fx ↔ (Gx ˅ Hx) sembolik önermesinin gündelik dile çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
Bir şeyin kanatları varsa kuştur ya da uçaktır. |
Bir şeyin kanatları vardır ancak ve ancak o şey kuştur veya uçaktır. |
Bir kuştur veya bir uçaktır kanatları vardır. |
Bir uçaktır ancak ve ancak kanatları vardır. |
Bir kuştur ancak ve ancak kanatları vardır. |
Ɐx (Fx ↔ (Gx ˅ Hx) önermesinde ad sembolü olmadığından yüklem sembollerini yerine yazarsak, Ɐx(( a’nı kanatları vardır )x ↔ ((a kuştur) x ˅ ((a uçaktır)x)) sonra a yerine x değişkeni konmasıyla, Ɐx(( x’in kanatları vardır) ↔ ((x kuştur) ˅ ((x uçaktır))) olur. Niceleyiciler ve önerme eklemlerini yerine yazar ve parantezler yerine noktalama işaretlerini yazarsak, Bir şeyin kanatları vardır ancak ve ancak o şey kuştur veya uçaktır.
6.Soru
Çözümleyici çizelge yöntemi ile, nicelemeli bir sembolik önermenin bir modeldeki doğruluk değerini hesaplarken, başvurulması zorunlu olmayan ama çizelgeyi olabildiğince basit tutmak ve böylece hata yapmaktan kaçınmak için ne yapılması gerekir?
Açılım kuralları |
Tümel özellleme kuralı |
Tikel özelleme kuralı |
Öncelik kuralları |
Sembolik önerme kuralları |
Çözümleyici çizelge yöntemi ile nicelemeli bir sembolik önermenin bir modeldeki doğruluk değerini hesaplarken, başvurulması zorunlu olmayan ama çizelgeyi olabildiğince basit tutmak ve böylece hata yapmaktan kaçınmak için “öncelik kuralları” izlenir.
7.Soru
F: a öğrencidir.
G: a çok çalışmalıdır.
H: a çok kitap okumalıdır.
A: Ali
Yukarıdaki çeviri anahtarına göre, ?x (Fx › Hx) FA› GA ^ HA sembolik çıkarımının gündelik dile çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
Her öğrenci çok kitap okumalıdır. O halde, Ali bir öğrenci ise, çok çalışmalı ve çok kitap okumalıdır. |
Her öğrenci çok çalışmalıdır. O halde, Ali bir öğrenci ise, çok çalışmalı ve çok kitap okumalıdır. |
Her öğrenci çok kitap okumalıdır. O halde, Ali bir öğrenci ise, çok kitap okumalıdır. |
Her öğrenci çok çalışmalıdır. O halde, Ali bir öğrenci ise, çok çalışmalı ve çok kitap okumalıdır. |
Her öğrenci çok kitap okumalıdır. O halde, Ali bir öğrenci ise, çok çalışmalıdır. |
?x (Fx › Hx) FA› GA ^ HA çıkarım önermesinde ad ve yüklem sembollerini yerine yazarsak, ?x ((a öğrencidir)x ›(a çok kitap okumalıdır)x) (a öğrencidir) Ali › (a çok çalışmalıdır) Ali ^ (a çok kitap okumalıdır) Ali elde edilir. Niceleyiciler ve önerme eklemi sebolleri yerine niceleme ifadelerini ve önerme eklemini yazarsak, Her öğrenci çok kitap okumalıdır. O halde, Ali bir öğrenci ise, çok çalışmalı ve çok kitap okumalıdır.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ∃x (Fx ∧ Gx) ∴ ∀x (Fx → GA) çıkarımının bir karşı-modelidir?
SM = {a, b, c}, FM = {a,b}, GM = {c}, AM = a |
SM = {a, b, c}, FM = {a,b}, GM = {a}, AM = b |
SM = {a, b, c}, FM = {a}, GM = {c}, AM = a |
SM = {a, b, c}, FM = {a, c}, GM = {b}, AM = b |
SM = {a, b, c}, FM = {a, c}, GM = {c}, AM = c |
∃x (Fx ∧ Gx) ∴ ∀x (Fx → GA) ifadesinin öncülünü B şıkkındaki modele göre inirgediğimizde (Fa ∧ Ga) ∨ (Fb ∧ Gb) ∨ (Fc ∧ Gc) önermesine ulaşırız. Sonucunu indirgediğimzde ise (Fa → Gb) ∧ (Fb → Gb) ∧ (Fc → Gb) ortaya çıkar. Modele baktığımızda (Fa ∧ Ga) doğru olduğu için (yani {a} kümesi hem FM hem de GM kümelerinin alt kümesi olduğu için) öncül doğru olur. Gb ifadesi, {b} kümesi GM kümesinin alt kümesi olmadığından yanlış olur. Bu durum da, Fa → Gb önermesinin (Fa'nın doğru olduğunu {a} kümesinin FM kümesinin altkümesi olmasından dolayı biliyoruz) doğruluk değerini Y yaptığından, sonucun doğruluk değerini de Y yapar. Doğru yanıt B seçeneğidir.
9.Soru
Tüm modellerde doğru olan nicelemeli önerme ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
Tutarlıdır. |
Geçerlidir. |
Geçersizdir. |
Olumsaldır. |
Tutarlı ama geçersizdir. |
Tüm modellerde doğru olan nicelemeli önerme geçerlidir.
10.Soru
Yukarıdaki çizelgeye göre aşağıdakilerden hangisi ?x Fx :- ?x Fx önermesinin bir karşı modelidir?
Sm= {a,b,c}, Fm = {c}, Gm = {a,b} |
Sm= {a,b}, Fm = {a,}, |
Sm= {a,b,c}, Fm = {a,c}, Gm = { b} |
Sm= {a}, Fm= {c}, |
Sm= {b,c}, Fm = {c }, |
Çizelgede a, b elemanları geçtiği için Sm= {a,b} olmalıdır. a?Fm , b?Fm olduğu için Fm= {a} olmalıdır.
11.Soru
Çözümleyici çizelge yönteminde sonlu sayıda bir grup önermenin tutarlı olduğunu göstermek için yapılması gereken aşağıdakilerden hangisidir?
Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren alt alta yazar ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren yan yana yazarak ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden çıkarım sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren alt alta yazar ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren çapraz yazarak ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden çıkarım sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren yan yana yazarak ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Çözümleyici çizelge yönteminde sonlu sayıda bir grup önermenin tutarlı olduğunu göstermek için Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren alt alta yazar ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir.
12.Soru
?x ((Fx ? GA) ? (Gx › Hx)) önermesinde yüklem sembolleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
F, A, H |
F, G, A |
F, A, G, H |
F, G, H |
G, A, H |
?x ((Fx ? GA) ? (Gx › Hx)) önermesinde, F, G ve H yüklem sembolleri ve A ad sembolü geçmektedir.
13.Soru
{a, b, c} kümesi üzerindeki M modelinde FM = {a, b}, GM = {b, c} olsun. Buna göre, a ∈ FM ve b ∈ FM olduğundan, modelde ne doğru ya da ne yanlıştır?
Gb ve Gc yanlıştır |
Ga doğrudur |
Fa ve Fb doğru,Fc yanlıştır |
Fa ve FB yanlıştır |
Fc doğrudur |
{a, b, c} kümesi üzerindeki M modelinde FM = {a, b}, GM = {b, c} olsun. Buna göre, a ∈ FM ve b ∈ FM olduğundan, Fa ve Fb doğru, c ∉ FM olduğundan Fc yanlıştır. Ga yanlış, Gb ve Gc ise doğrudur.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde verilen önermeler birlikte tutarlıdır?
Ahmet Ayşe’den uzundur. Ayşe Ahmet’ten kısadır. |
Osman Ali’nin babasıdır. Ali Osman’ın oğlu değildir. |
Çiğdem Sinem’den büyüktür. Sinem Ayşegül’den büyüktür. Ayşegül Çiğdem’den büyüktür. |
Gizem Merve’nin ablasıdır. Merve Gizem’in kardeşi değildir. |
Fatma Semih’ten 3 yaş büyüktür. Semih Murat’tan 2 yaş küçüktür. Fatma Murat’tan 1 yaş küçüktür. |
B seçeneğinde Osman Ali’nin babası ise Ali Osman’ın oğludur. C seçeneğinde Çiğdem Sinem’den büyük, Sinem de Ayşegül’den büyük ise Ayşegül Çiğdem’den küçüktür. D seçeneğinde Gizem Merve’nin ablası ise Merve de Gizem’in kardeşidir. E seçeneğinde Fatma Semih’ten 3 yaş büyük, Semih Murat’tan 2 yaş küçük ise Fatma Murat’tan 1 yaş büyüktür. Dolayısıyla bu seçeneklerdeki önermeler birlikte tutarsızdır. Ahmet Ayşe’den uzun ise Ayşe Ahmet’ten kısadır.
15.Soru
Çözümleyici çizelge yönteminde sonlu sayıda bir grup önermenin tutarlı olduğunu göstermek için yapılması gereken aşağıdakilerden hangisidir?
Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren alt alta yazar ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren yan yana yazarak ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden çıkarım sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren alt alta yazar ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren çapraz yazarak ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Önermelerden çıkarım sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren yan yana yazarak ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir. |
Çözümleyici çizelge yönteminde sonlu sayıda bir grup önermenin tutarlı olduğunu göstermek için Önermelerden ad sembolleri yerine elemanların konmasıyla elde edilen ifadeleri, kök noktasından itibaren alt alta yazar ve ardından model oluşturma kurallarına göre ilerlenmelidir.
16.Soru
F: a bir kuştur.
G: a kanatlıdır.
H: a uçar.
“Bütün kuşlar kanatlıdır yalnız bazı kuşlar uçabilir.” ifadesinin yukarıdaki çeviriye göre anahtarı aşağıdakilerden hangisidir?
Ɐx(Fx→Gx)˅y(Fy˅Hy) |
Ɐx(Fx↔Gx)˄y(Fy˅Hy) |
x(Fx→Gx)˄Ɐy(Fy˄Hy) |
Ɐx(Hx→Gx)˄y(Fy˄Hy) |
Ɐx(Fx→Gx)˄y(Fy˄Hy) |
Bütün kuşlar kanatlıdır kısmını yazacak olursak Ɐx(Fx→Gx) şeklinde gösterilir. Devamında gelen yalnız bazı kuşlar uçabilir kısmı için ise y(Fy˄Hy) önermesi gereklidir. Fakat bağlacının karşılığı “˄” işareti olduğundan doğru cevap Ɐx(Fx→Gx)˄y(Fy˄Hy).
17.Soru
Eğer α nesnesi S kümesini oluşturan nesneler arasında değil ise,
“α nesnesi S kümesinin elemanı değildir” denir.
Yukarıda sözü geçen durumun sembolik ifadesi aşağıdakilerden hangisidir?
α ∈ S |
α ⊆ S |
α ~⊆ S |
S ∉ α |
α ∉ S |
Eğer α nesnesi S kümesini oluşturan nesneler arasında değil ise, “α nesnesi S kümesinin elemanı değildir” denir ve bu durum sembolik olarak “α ∉ S” biçiminde gösterilir. Doğru yanıt E seçeneğidir.
18.Soru
İçinde “her” ve “bazı” ifadelerini veya bu ifadelerin eşanlamlılarını barındıran önermelere ne denir?
Nicelemeli Önermeler |
Sembolik Önermeler |
Totoloji |
Çelişki |
Olumsal |
İçinde “her” ve “bazı” ifadelerini veya bu ifadelerin eşanlamlılarını barındıran önermelere Niceleyici önermeler denir.
19.Soru
Niceleme mantığında bir çıkarımın geçersiz olduğunu, nasıl gösterebiliriz?
Küme ile |
Önerme ile |
Niceleme ile |
Karşı model ile |
Model tablosu ile |
Önermeler mantığında bir çıkarımın geçersiz olduğunu göstermek için, çıkarımın doğruluk tablosunu yaparak, çıkarımın tüm öncüllerinin doğru ancak çıkarımın sonuç önermesinin yanlış olduğu bir doğruluk değerlemesi bulmak yeterli idi. Niceleme mantığında bir çıkarımın geçersiz olduğunu, çıkarımın tüm öncüllerinin doğru ancak çıkarımın sonuç önermesinin yanlış olduğu bir “karşı-model” oluşturarak gösterebiliriz.
20.Soru
“Bazı evler sarı değildir” önermesinin değili aşağıdakilerden hangisidir?
Hiçbir ev sarı değildir. |
Bazı evler sarıdır. |
Bazı sarı şeyler ev değildir. |
Tüm evler sarıdır. |
En az bir ev sarı değildir. |
“Bazı evler sarı değildir” önermesenin değili “Tüm evler sarıdır”.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ