İlişki, kavramsal olarak Türk Dil Kurumu sözlüğünde, “iki şey arasında karşılıklı ilgi, bağ, münasebet, temas” olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımdan hareketle, hangi boyutta, hangi düzeyde, hangi araçlarla ve kiminle olursa olsun eğer bir ilişkiden, bir ilişki kurulmasından söz ediliyorsa, burada en az iki tarafın olduğunu ve taraflar arasında karşılılığın esas olduğunu anlamak gerekmektedir. Karşılıklılık ise, ilişkinin işlevselliğine, etkinliğine, karsı tarafa bir takım düşünce, bilgi, duygu ya da tutumların aktarılmasına ya da birlikte paylaşılmasına yönelik bir özellik taşımaktadır. Bu anlamda ilişkinin özündeki göz ardı edilmemesi gereken unsurlardan birini de ilişkinin içeriğine yüklenen anlam zenginliği ve ilişki için gösterilen özel çaba oluşturmaktadır.

Karşılıklılık esası ilişkinin sürdürülebilirliği açısından önemli olmakla birlikte, her iki tarafın da gelişimine, diğer deyişle yol almasına, bir yarar ve tatmin elde etmesine yönelik olmak durumundadır. İlişki bu anlamda, kişisel ya da sosyal anlamda üstlenilen rollerin ve bulunulan pozisyonların, açık, net ve anlaşılabilir bir biçimde tanımlanmış olmasını gerektirmektedir. Diğer deyişle ilişkide karşılıklı olarak, sahip olunan roller hakkında bilinmezlik ve karmaşanın olmaması gerekmektedir. Her iki tarafın ya da birden çok taraf varsa o zaman tüm tarafların üstlendiği rollerin, bu roller çerçevesinde de hangi görev ve sorumlulukların olduğunu iyi bilmek, ilişkinin sağlıklı yasaması ve yürümesi açısından bir zorunluluktur.

• Tarafların birbirini algılayıp birbirinden beklenti içine girmesi halinde, taraflardan biri ya da her ikisi ötekisinin elindeki kaynaklara ihtiyaç duyması halinde, taraflardan biri ya da her ikisi kendilerine yönelik bir tehdit algılaması halinde ve nihayet ortaklık için yasal veya gönüllü bir zorunluluk durumu oluştuğunda, ilişki oluşmaya baslar.
• İlişkiler, tarafların kendi ihtiyaçlarını karşılamak için pesinden koştukları bağlantılarla oluşur.
• İlişkiler, ilişki gelişip ortaya çıkarken yapılan alışverişlerin sonucudur.
• Rutinleşme ve davranışların kurumsallaşması ile ilişkiler, bağımlılığın artmasına, özerklik kaybına, hedeflere erişmeye ve karşılıklı bağımlılığın oluşmasına yol açabilir.
• İlişkilerin benzersiz ve ölçülebilen özellikleri vardır ki, bunlar ilişkinin taraflarınca paylaşılmaz ve böylece ilişki onu oluşturan katılımcılardan ayrı bir şey olarak tanımlanmış olur.
• İlişkinin oluşturulması ve sürdürülmesi süreci, karşılıklı uyum ve birbirini destekleyen tepkilerle kendini gösteren bir süreçtir (Akar, 2010).

• Karşılıklı Kontrol; bir kişi veya kurumun hedef kitlesini etkileyebilmesi veya hedef kitlesinin sergilemiş olduğu tutum ve eylemlerden etkilenebilmesidir.
• Güven; bir tarafın kendisini gönüllü olarak diğer tarafa açmasıdır. Açıklık, güvenin oluşturulmasının yanı sıra sorumluluk, işbirliği ve bağlılığı artıran bir değişken olarak da görülür. Güven, birkaç boyutun altında yattığı karmaşık bir kavramdır. Bu boyutlardan biri doğruluktur ki söz konusu niteliğe sahip olan bir kurum, dürüst ve adil olarak algılanır. Bir diğeri güvenile bilirliktir ki güvenilebilir olarak algılanan bir kurumun, ne söylerse onu yapacağı düşünülür. Üçüncü boyut yeterliliktir ki bu boyuta sahip olan bir kurumun, belirli kabiliyetlere sahip olduğu ve bu kabiliyetleri sayesinde söylediklerini gerçekleştirebileceği düşünülür.
• Bağlılık; bir ilişkiyi sürdürmek ve geliştirmek için her bir tarafın harcadığı enerji olarak tanımlanmaktadır.
• Memnuniyet; bir tarafın diğer tarafa karsı uygun hislere sahip olmasıyla ortaya çıkan durum olarak ifade edilmektedir. Bu süreçte ilişkiler hakkındaki pozitif beklentiler memnuniyeti güçlendirici bir rol oynar ve memnuniyet, bir tarafın diğer tarafa inanarak ilişkileri iki taraf için de uygun olan adımlarla sürdürmesi neticesinde ortaya çıkabilir.

Farklı ve rakiplerden ayırt edilebilir bir ürün ya da hizmet tarzı ve daha da önemlisi müşteri ile ilişki düzeyi, işletmenin başarısını belirleyen temel faktördür. Küresel rekabet ortamında işletmelerin varlıklarını devam ettirebilmelerinin anahtarını sunan ilişki yönetimi, ancak işletmelerin en değerli varlığı olan insan kaynaklarının katılımı ve bağlılığı ile başarılı olabilecektir. İlişki yönetimi, işletmenin tüm iletişim kabiliyetlerini kullanarak, çalışanlarını, müşterilerini ve tüm toplumu kendisine bağlamanın sistematik bir yoludur. Bu bağlamda, işletmenin tüm ilişkilerinin gözden geçirilmesi, bu ilişkilere gerekiyorsa yeniden sekil verilmesi gerekmektedir. Bu şekilde, işletme ve müşterileri ile ilişkilerinde bir uyum, bir denge yaratılmış olacak; işletme, insana ve ilişkilerine önem vererek ve onları yöneterek rakiplerine oranla stratejik bir üstünlük elde edebilecektir.

İletişim kurmak eylemi, kişinin kendisinin ya da başkalarının hayatını ve muhatabı olduğu mesajları anlamlandırması olduğu kadar, kişinin kendisini ifade etme çabasıdır. İletişim kurmak, hem duymayı, hem görmeyi, hem dokunmayı içerdiği kadar anlamayı da içermektedir. Ancak burada en önemli unsur gelen mesajları kişinin kendisinin ya da gönderdiği mesajları karsısındakinin anlamasıdır. Çünkü “anlamak” gerçekleşirse, iletişimin en temel amacı ve beklentisi olan “davranış değişikliği” gerçekleşebilmektedir. Eğer “anlaşılma” gerçekleşmemişse, o davranış değişikliği de olmamakta ve böylelikle iletişim başarısızlıkla sonuçlanmaktadır. Bu nedenledir ki iletişim, asla tek yönlü olmayıp karşılıklı (iki yönlü) yapılması ve sonuçlanması gereken bir is niteliği taşımaktadır. Bu da iletişimin hem kolay hem de zor yönünü oluşturmaktadır. Zira iletişim için öncelikle anlaşmak, anlaşılmak, hatta doğru anlaşılmak gerekmektedir. Bu nedenledir ki aslında iletişim, hayati önem, çaba, dikkat gerektirmektedir ve asla tesadüflere bırakılamayacak kadar hassasiyetle yönetilmeyi gerektiren bir iştir.

• Kişilerarası iletişim konusunda yapılan bir çalışmaya göre, kişilerarası iletişim sekiz temel önermeden hareket etmektedir;
• Birinci önerme, kişilerarası iletişim süreklilik arz eden bir süreçtir ve bu süreçte kaynak ve hedef birbirine bağımlı durumdadırlar. Yani her bir ögenin algılaması iletişimin gelişimini etkilemektedir.
• İkinci önerme tüm ilişkilerde iletişim kaçınılmazdır; davranışın niyetli, amaca yönelik, motive etmeye yönelik ya da niyetsiz, amaçsız veya motive etmeye yönelik olmaması önemli değildir.
• Üçüncü önerme, kişilerarası iletişim geri alınamaz ve tekrarlanamaz. Yani insanlar ne söylemişse o kalır, söylenen inkâr edilemez, niteliği değiştirilemez ve etkisi azaltılamaz. Çünkü o eylem yasanmış ve geçmiştir.
• Dördüncü önerme iletişim kültüre özgüdür. Her kültürde anlamlar değişiklik gösterebilir.
• Besinci önerme iletişim bir uyma sürecidir. Diğer insanların işaretleri nasıl kullandıkları ve bu işaretlerin anlamlarını öğrenme kişilerarası iletişimin bir parçasıdır.
• Altıncı önerme iletişim bir seri noktalama işareti olayıdır. İletişim eylemlerinin nerede başlayıp nerede biteceği belirsizdir.
• Yedinci önerme iletişim eyleminde ilişkiler simetrik ve tamamlayıcı olarak görülebilir.
• Sekizinci önerme iletişim, hem içerik hem de ilişki boyutuna sahip olabilir. Mesajların içerik boyutu beklenen davranışsal cevabı açıklarken; ilişki boyutu katılımcılar arasında var olan ilişkiyi açıklar. Bu önermeler bireylere iletişim sorunlarının iç yüzünü anlama ve daha başarılı kişilerarası iletişim gerçekleştirme noktasında yardımcı olmaktadır (Grunig’den Aktaran: Akar, 2010).

• Kurum-hedef kitle ilişkileri süreklilik arz eder.
• Kurum ile hedef kitlesi birbirine bağımlıdırlar.
• İletişim kaçınılmazdır.
• Halkla ilişkiler faaliyetleri­ çerçevesinde iletişim geri­ alınamaz.
• Halkla ilişkiler uygulamaları kültürel değişkenler tarafından etkilenir.
• Kurum ile hedef kitle arasındaki­ ilişkilerin geliştirilmesi bir uyum sürecid­ir.
• Halkla ilişkiler faaliyetleri­ çerçevesinde gerçekleştirilen iletişimin hem içerik hem de ilişki boyutu mevcuttur.
• İlişkiler karşılıklı fayda düşüncesiyle geliştirilmelidir.
• Kurum ve hedef kitle üyeleri­ farklı tip ilişki kurarlar.
• Hem kurum hem de hedef k­itle üyeleri­ bi­r etkileşi­m beklent­isi içerisindedir.

İletişim en temel olarak; mevcut durumun doğru analiz edilmesi, ihtiyaçların belirlenmesi, bu ihtiyaçları giderecek araçların geliştirilmesi, bu araçların gerçekçi bir biçimde uygulanması, çıkan sonuçların ölçülmesi, bu sonuçlara göre mevcut durumun yeniden analiz edilerek buna göre yeni bir aksiyonun alınması sürecinden oluşur. Bu teknik akış süreci, son yıllarda artık bir mühendislik yaklaşımı gibi ele alınarak yönetilmektedir.

• Stratejik Planlama ve Ölçümleme
• Liderlik İletişimi ve Planlaması
• Yatırımcı İlişkileri Yönetimi
• Uluslararası Projeler Danışmanlığı
• Kurumsal Sosyal Sorumluluk Yönetimi

• Medya İlişkileri
• Pazarlama İletişimi
• Konu ve Gündem Yönetimi
• Kriz İletişimi Yönetimi
• Sponsorluk Projelerinin İletişimi
• Kurum içi İletişim
• Dijital (Online) İletişim

Global ekonomideki daralmanın etkisiyle şirketler, iletişim çalışmalarında pazarlamaya yönelik çözümlemeler, pazar paylarını artırmaya dönük stratejiler ve marka değerlerinin artırılmasının yanında sıcak satışa yönlendirici stratejik planlamalara yani Pazarlama İletişimine ciddi şekilde ihtiyaç duymaya başlamışlardır. Pazarlama İletişimi, genellikle reklam, halkla ilişkiler, promosyon ve kişisel satış olarak tanımlanırken, bunlara ürünün özellikleri ve ambalajlanması ve satış sonrası hizmetlerin de eklenmesiyle geniş bir kavram haline gelmiştir. Pazarlama iletişimini şirketlerin iletişim amaçlarının ve uzun dönemli ana faaliyetlerinin belirlenmesi, bu hedeflere ulaşabilmek için gerekli kaynak dağılımının yapılması ve faaliyetlerin yönünün saptanması seklinde tanımlamak mümkündür. Bu hizmet kapsamında kurum, kuruluş ya da şirketlerin pazarlama iletişimi fırsatları değerlendirilerek, hedefler doğrultusunda, ürün-fayda stratejisi, ürün-konumlandırma stratejisi gibi alternatif pazarlama iletişim stratejileri geliştirilir.

Kamuoyunun belli bir konudaki, ilgi, duyarlılık ve tepkilerinin sürekli kılınmasını amaçlayan iletişim faaliyetleridir. Gündem yönetimi, bazen ortaya atılan bir konu üzerinde, bazen de gündeme müdahale ederek ve yön vermeye çalışarak yapılabilir. Fakat gündem yönetimi risklidir. Çok parçalı ve çok araçlı iletişim ortamında kaybolma, yanlış konumlanma, ilgi görmeme ya da yeni düşman yaratma riski çok büyüktür. Uyuyan rakipler uyanabilir, yeni tehdit ve gruplaşmalar ortaya çıkabilir. Gündeme müdahale etmek risklidir. Ancak çok donanımlı bir ekip ve sağlam destek unsurları ile başlangıç ve bitiş süreleri konusunda çok özenli olmak şartıyla gündeme yön verilebilir.

Finansal İletişim, kurumun, kurulusun ya da şirketin finansal performans iletişiminin, karlılık, verimlilik, pazar payı, büyüme, yeni yatırımlar, istihdam, ekonomiye sağlanan katma değer gibi, itibarına katkı sağlayacak şekilde stratejik olarak planlanması ve yönetilmesidir. Özellikle halka açık şirketler için kritik önem taşıyan Finansal İletişim, kurumun hissedarları ve yatırımcıları basta olmak üzere, tüm diğer sosyal paydaşları kapsayan bir iletişim hizmetidir. Halka arz, özelleştirme gibi özel operasyonlarda, operasyonun başarısına katkı sağlamanın etkili aracıdır. Hedef kitlesi; hissedarlar, yatırımcılar, analistler, ekonomi /finans medyası, düzenleyici kurum ve otoriteler, devlet, aracı kurumlar, kanaat önderleri ve çalışanlardır. Finansal iletişim ile şirketlerin nihai hedefi, piyasa değerini maksimize etmektir. Artan rekabet koşullarında yatırımcıların tercihleri sonsuzdur. Yatırımcılar için ‘güven ve saygınlık’ en önemli kriterlerdir. Sürdürülebilir büyüme için kolay ve ucuz finansman temini açısından kredibilite büyük önem taşır. Finansal iletişim güven tesis etmeye, marka değerini artırmaya ve itibarı yükseltmeye etkisiyle, şirketlerin piyasa değerinin maksimize edilmesine ciddi katkı sağlar.

Finansal iletişim için kullanılan iletişim araçları, basın bültenleri, basın toplantıları, röportajların yansıra, kurum ya da kurulusun faaliyet raporları, genel kurul toplantıları, bilanço dönemlerine uygun olarak bilgilendirme toplantıları ve sunumları, finansal olmayan raporlar, yatırımcı sadakat programları ve araştırmalardır. Piyasa değeri, kârlılık, verimlilik, kurum ve ürün bazında pazar payı, üretim, büyüme, yeni yatırımlar, ihracat, ekonomiye sağladığı katma değer, yarattığı istihdam, ölçek ekonomisinden yararlanma düzeyi gibi pek çok konu, kurumsal performansın göstergeleridir. Firmaların mevcut durumlarını ortaya koymasının yanı sıra geleceğine ilişkin önemli ipuçları veren tüm bu konular, finansal iletişim hizmetinin kapsamına girer.

Dijital diğer adlandırılışıyla Online iletişim ve buna bağlı olarak Sosyal medya, yeni açılımlara sahip bir iletişim platformu olarak, hem kurumlar hem de markalar için önemi hızla artan, bugünün vazgeçilemez bir mecrasıdır. Ancak online mecraların dinamikleri ve kurumların markalarını burada nasıl konumlayabilecekleri konusunda kafa karışıklığı mevcuttur. Birçok şirketin söylemi, online iletişimin neredeyse sadece dijital pazarlama projelerinden ibaretmiş gibi algılanmasına sebep olmaktadır. Online mecralarda ve özellikle sosyal medyada var olmanın başlıca gereksinimi olan “dinle, katıl, üret” yaklaşımı; önce kurum / marka ve tabii ki başlıca rakipler ile ilgili olarak bu mecralarda konuşulanları dinlemek, takip etmek; bu verileri analiz etmek, detaylı şekilde raporlamak; bu analizlere dayalı stratejiler üretmek, bu stratejiden yola çıkarak bu mecralarda algıyı güçlendirmeye yönelik projeler üretmek ve uygulamak temel yaklaşım olmalıdır.

Bu çalışmalar kapsamında, sosyal medyanın fikir önderi konumundaki isimlerle ilişkiler de en doğru ve etkin biçimde yönetilmelidir.

Bir krizi yönetmenin en etkin yolu elbette ki krizi henüz bas göstermeden öngörmek ve krizi krize dönüşmeden çözebilmektir. Ancak bu durum her zaman her koşulda mümkün olmayabilir. Potansiyel kriz alanlarına yönelik alternatif senaryo ve eylem planları hazırlanmalı, herhangi bir kriz durumunun bas göstermesi ile birlikte, kurum içindeki Kriz Yönetim Komitesi ile işbirliği içinde, krizin yarattığı hasar hızlıca tespit edilmeli, buna bağlı eylem planları devreye sokulmalı, en doğru ve kesintisiz bilgi akısı, en etkin kanallardan, kontrollü şekilde sosyal paydaşlara aktarılmalıdır.

Medya ilişkisi, bir kurum, kuruluş, şirket ya da kişiyi iletişim hedeflerine ulaştırmak üzere oluşturulan stratejik iletişim yaklaşımı doğrultusunda, mesajların sözcü tarafından hedef kitle ve sosyal paydaşlara doğru zamanda ve etkili biçimde iletilmesini sağlamak için bir stratejinin belirlenmesi, planlanması ve uygulanmasıdır.

• Basın bülteni
• Basın toplantısı
• Röportaj
• Etkinlikler
• Kokteyller
• Basın buluşmaları
• Bilgilendirici notlar
• Soru & yanıt çalışmaları
• Kurumsal yayınlar
• Elektronik yayınlar
• Raporlar & araştırmalar
• Sponsorluk çalışmaları

Sadece bir konuya odaklanmış, bir durumdan, gelişmeden, yenilikten, açıklamadan, hizmetten ya da üründen haberdar etmeye yönelik, haber niteliği taşıyan, haber dili ve formatında yazılmış, basın kurulusundaki ilgili editöre gönderilen, genel olarak kamuoyunu ya da ilgili çevreleri bilgilendirmeye yönelik metinlerdir. En sık kullanılan araçlardan biridir. Basın diliyle hazırlanmış olması ve görsel malzemelere sahip olması metnin kullanımını kolaylaştıran bir unsurdur.

Medya ilişkileri arasında en güçlü ve en etkili olanıdır. Uzun ve karmaşık haberlerin detaylı olarak açıklanmasına fırsat yaratır. Yüzsüze iletişimin avantajlarını barındırır. Basın bülteni ile röportajın olanaklarını birleştiren bir ortam yaratır. Konunun ve zamanlamanın doğru seçilmesi kritik başarı faktörüdür. Farklı görüşlerden basın mensuplarına ve farklı sorulara hazırlıklı olunmalıdır. Hedef kitle için toplumsal anlam ve yararlılığın açık olarak ifade edilmesi önemlidir.

Röportaj, belirli bir konu çerçevesinde gazeteci ile haberin kaynağının yüzsüze ya da yazılı olarak yaptıkları görüşmeden yola çıkarak kaleme alınmış metinlerdir. Muhabir herhangi bir olayı, eşyayı ya da yeri, kendi gözlem ve anlayışına göre değerlendirerek kaleme alır. Röportaj haberden farklıdır. Haber, görüldüğü, duyulduğu gibi kısaca yazılırken, röportaj, yazarın gözlemine, anlayışına göre yeniden şekillenir. Haberci, haberin dışında, ancak röportajın içindedir. Medya ilişkilerinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Mesajı tüm ayrıntıları ile iletme fırsatı yaratır. En iyi ifade edilebilecek iletişim yöntemidir. İyi hazırlanır ve doğru zamanlama ile aktarılırsa oldukça etkili bir yöntemdir.

1700’lerden itibaren geçen zamanın ölçü alınması durumunda, ilk önce kitle iletişim aracı olarak yalnızca gazete vardır.

Gazete-dergi-radyo-televizyon

1990’larla birlikte hem internetin hem de cep telefonlarının toplumsal hayata girmesiyle, iletişime ilişkin bütün dengeleri, algıları, kullanım biçimlerini önceleri yavaş daha sonra büyük bir hızla değiştirmiştir.

1. En az iki tarafın mevcut olması
2. Karşılıklılık

Karşılıklılık esası ilişkinin sürdürülebilirliği açısından önemli olmakla birlikte, tüm tarafların
tarafın da gelişimine, diğer deyişle yol almasına, bir yarar ve tatmin elde etmesine yönelik
olmak durumundadır. İlişki bu anlamda, kişisel ya da sosyal anlamda üstlenilen rollerin
ve bulunulan pozisyonların, açık, net ve anlaşılabilir bir biçimde tanımlanmış olmasını
gerektirmektedir. Diğer deyişle ilişkide karşılıklı olarak, sahip olunan roller hakkında bilinmezlik ve karmaşanın olmaması gerekmektedir.

Halkla ilişkilerin temel fonksiyonu, ilişkilerin inşası ve sürdürülmesidir.

Halkla ilişkiler açısından ilişki kavramı; “katılan tüm tarafara ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel yararlar sağlayan ve karşılıklı olumlu bakışla nitelendirilen, bir kurumla hedef kitlesi arasında var olan bir durum” şeklinde tanımlanmaktadır.

Hedef kitle ile pozitif ilişki inşa edilip sürdürülmesi, taraflar arasında ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel yararlar sağlanarak olumlu bir bakışın karşılıklı sağlanması, hemen hemen tüm ilişkilerin inşası ve sürdürülmesi için temel unsurlardır.

Bir kurum ile hedef kitlesi arasındaki ilişkiler, hedef kitle üyelerinin algılamalarını,
tutumlarını, değerlendirmelerini ve davranış niyetlerini etkilemektedir.

Grunig ve arkadaşlarının ortaya koydukları yaklaşımda ilişki boyutları; karşılıklı kontrol, güven, bağlılık ve memnuniyet şeklinde sıralanmaktadır.

Bağlılık; bir ilişkiyi sürdürmek ve geliştirmek için her bir tarafın harcadığı enerji olarak tanımlanmaktadır.

İletişim kurmak, hem duymayı, hem görmeyi, hem dokunmayı içerdiği kadar anlamayı
da içermektedir. Ancak burada en önemli unsur gelen mesajları kişinin kendisinin ya da
gönderdiği mesajları karşısındakinin anlamasıdır. Çünkü “anlamak” gerçekleşirse, iletişimin en temel amacı ve beklentisi olan “davranış değişikliği” gerçekleşebilmektedir.

1. Kişilerarası iletişim süreklilik arz eden bir süreçtir ve bu süreçte kaynak ve hedef birbirine bağımlı durumdadırlar.
2. Tüm ilişkilerde iletişim kaçınılmazdır; davranışın niyetli, amaca yönelik, motive etmeye yönelik ya da niyetsiz, amaçsız veya motive etmeye yönelik olmaması önemli değildir.
3. Kişilerarası iletişim geri alınamaz ve tekrarlanamaz.
4. İletişim kültüre özgüdür.
5. İletişim bir uyma sürecidir.
6. İletişim bir seri noktalama işareti olayıdır.
7. İletişim eyleminde ilişkiler simetrik ve tamamlayıcı olarak görülebilir.
8. İletişim, hem içerik hem de ilişki boyutuna sahip olabilir. Mesajların içerik boyutu beklenen davranışsal cevabı açıklarken; ilişki boyutu katılımcılar arasında var olan ilişkiyi açıklar.

1. Kurum-hedef kitle ilişkileri süreklilik arz eder.
2. Kurum ile hedef kitlesi birbirine bağımlıdırlar.
3. İletişim kaçınılmazdır.
4. Halkla ilişkiler faaliyetleri çerçevesinde iletişim geri alınamaz.
5. Halkla ilişkiler uygulamaları kültürel değişkenler tarafından etkilenir.
6. Kurum ile hedef kitle arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi bir uyum sürecidir.
7. Halkla ilişkiler faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirilen iletişimin hem içerik hem de ilişki boyutu mevcuttur.
8. İlişkiler karşılıklı fayda düşüncesiyle geliştirilmelidir.
9. Kurum ve hedef kitle üyeleri farklı tip ilişkiler kurar.
10. Hem kurum hem de hedef kitle üyeleri bir etkileşim beklentisi içerisindedir.