MEDYA VE REKLAM Dersi REKLAMIN TARİHİ soru cevapları:
Toplam 41 Soru & Cevap#1
SORU: Reklamcılık ne zaman modern anlamda ortaya çıkmıştır?
CEVAP: Reklamcılığın dünya çapında geçmişi, ekonomik ilişkilerin ilk ortaya çıktığı döneme yani insanlığın ortaya çıkışına kadar götürülmektedir. Ancak modern anlamda gelişim süreci kitle iletişim araçlarının ortaya çıkışına paraleldir. Sanayi devrimi sonrasında pazarlamaya bağımlı bir yapıda gelişen reklamcılık, 19. Yüzyılın son çeyreğinden itibaren teknolojik gelişmelerin sağladığı olanaklardan ve 20. Yüzyılın başından itibaren de kitlesel üretim mekanizmalarının sağladığı avantajlardan yararlanarak bağımsız bir iş koluna dönüşmüştür.
#2
SORU: Kitle kültüründe reklamcılık nasıl işler?
CEVAP: Toplumun bir kitle toplumuna dönüştüğü ve kültürün de kitle kültürü halini aldığı modern toplumda reklamlar yoluyla aktarılan fikirler, modeller, imajlar ve söylemler bireyin kendini tanımlama ve anlamlandırma sürecinin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu nedenle reklamın tarihsel seyrindeki dönüm noktalarını incelemek ve reklam metinlerindeki dönüşümü kavramak hem günümüzde reklamın ulaştığı düzey açısından medyayla ilişkisini kavramak hem de modern bireyin özelliklerini açıklayabilmek açısından önem taşımaktadır.
#3
SORU: Reklam medya ile ilişkisi sonrası nasıl tanımlanmaktadır?
CEVAP: Reklamın medyayla olan bağlantısı onun tanımlanma çabalarında da karşılığını bulmuştur. Artık reklam; önceden belirlenmiş bir hedef kitleye, belirli bir ücret karşılığında, reklamı yapan işletme bilinerek, reklam mesajını iletmede geniş kitlelere ulaşabilecek olan yayın araçlarından yer ve zaman satın alınarak kitlesel bir şekilde yapılması olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımda hedef kitlelere ulaşmak için geniş kitlelere ulaşabilecek yayın araçlarından yararlanmak gerekliliğinin vurgulanması bizi reklam sektörünün kitle iletişim araçlarıyla olan ilişkisini tarihsel olarak analiz etmeye yöneltmektedir. Ayrıca dönemsel olarak tarihsel süreç boyunca reklamların oluşum süreci farklı özellikler göstermektedir. Bu özelliklerin bilinmesi de reklam üzerindeki toplumsal/siyasal/ekonomik koşulların etkisini tahlil edebilmemiz açısından önemlidir.
#4
SORU: Günümüzde reklam stratejileri temelde nasıl oluşturulmaktadır?
CEVAP: Günümüzde reklam stratejilerinin oluşturulması temelde medyanın olanaklarının bilinmesiyle mümkündür. Reklamların kitle iletişim araçları yoluyla çok sayıda insana ulaşması ise oldukça dikkatli bir planlama sürecinin sonunda gerçekleşmektedir. Reklam stratejileri içinde yer alan medya stratejisi, pazarlama, satış ve tutundurma hedeflerine en etkili ve en ekonomik biçimde ulaşabilmek için medya karmasının belirlenmesi, reklamın seçilen medyada hangi ölçülerde ve sıklıkta yayınlanması kararının verilmesiyle ilgili çalışmaları kapsamaktadır. Bu nedenle reklam stratejilerinin izlediği güzergâhı daha iyi anlayabilmek için reklamın basın, radyo, televizyon ve internetle olan geçmişini incelemek gerekmektedir. Günümüzde reklamcılar tüm bu medya araçlarında faydalanma olanağına ve stratejilerini bu olanaklar dahilinde belirleme imkânına sahiptir.
#5
SORU: Reklam sözcüğünün kökü hangi anlama gelmektedir?
CEVAP: Birçok dilde reklam sözcüğü karşılığında kullanılan advertisement sözcüğünün kökeninde Latince’deki advertero kelimesi bulunmaktadır. İki temel birimden oluşan bu sözcükte, ad, bir şeye, bir tarafa doğru, vertere ise dönmek anlamına gelmektedir. Öyleyse reklam köken olarak bir şeye/tarafa döndüren anlamına gelmektedir. Reklamın bütün dillerde ilân edilen haber, duyuru anlamına geldiği görülmektedir. Türkçe’de ise, Fransızca kökenli bir sözcük olan reklam kelimesinin yaygın kullanımının yanı sıra Arapça kökenli, meydana çıkarma, açığa vurma, yayma anlamındaki ilân ya da Türkçe duyuru sözcüğünün kullanımı da sıkça görülmektedir. Ancak reklamcılığın gelişimine bakıldığında tarihsel olarak duyurudan ilâna, ilândan reklama, ulusal reklamdan uluslararası reklama geçildiği görülmektedir.
#6
SORU: İlkçağda reklama hangi örnekler verilebilir?
CEVAP: Babil ve Mısır’da egemen güçlerin, bugünün diliyle kurumsal reklam adını verebileceğimiz faaliyetlerde bulunduğunu biliyoruz. Çivi yazısı uzmanları için bir anahtar sayılan Rosetta Taşı’nın keşfi ile, ilk Mısır krallarının kendileri ve başarıları ile ilgili duyuru faaliyetleri yaptıkları ortaya çıkmıştır. Rosetta Taşı, Mısır’da kale yapımı için gerçekleştirilen bir kazıda, Fransız ordu mühendisi Yüzbaşı Pierre-François Bouchard tarafından 15 Temmuz 1799’da bulunmuştur. Rosetta Taşı belli başlı üç Mısır tapınağına gönderilmek üzere, Mısır halkı ve asilleriyle Yunanlıların kolaylıkla okuyabilmeleri için üç dilde (Demotik, Hiyeroglif ve Antik Yunanca) yazılmış bir antlaşmadır. Hiyeroglif, Napolyon’un 1798’deki Mısır Seferi sırasında bulanan bu taşın yardımıyla çözülmüştür. Adını, Kuzey Mısır’ın Akdeniz kıyısında bulunan Rosetta kasabasından alan bu taşın, Büyük İskender’in Mısır’ı fethinden sonra hüküm sürmeye başlayan Helenistik Ptolemaion Hanedanı’nın (İ.Ö 305-İ.Ö. 30) hükümdarlarından biri tarafından yazdırıldığı tahmin edilmektedir. İngiliz koleksiyoncular tarafından İngiltere’ye götürülen taş, günümüzde British Museum’da sergilenmektedir. Bu tür reklamlar çoğu defa, daha önce yaşamış olan kralların abidelerine zarar vermiştir. Çünkü eskiye ait yazılar sökülüp yeni kralın reklamı için yer açılması gerekmiştir. İlkçağ dönemine ait kazılarda ortaya çıkarılan tablet ve sanat eserlerinin çoğunluğu, dönemin yöneticilerini tanıtmak, kralların, dini liderlerin ve devlet büyüklerinin olumlu işlerini halkla duyurmak amacını taşıyordu.
#7
SORU: İlkçağ dönemindeki reklamı genel olarak değerlendirdiğinizde ne söylenebilir?
CEVAP: İlkçağ döneminde reklamları genel olarak değerlendirdiğimizde satıcıların sokak sokak dolaşarak ve bağırarak mallarına yönelik tanıtımlar yaptığını görürüz. Bu dönemde tanıtımları hitabet gücüyle renklendirmek ve tüketicinin ilgisini çekmek ön plandaydı. Ayrıca okumayazmanın artışıyla da mallarla ilgili bilgilerin reklam panoları yoluyla duyurulduğu görülmeye başlanmıştı. Özellikle Eski Roma, Yunan ve İbrani uygarlıklarında gerek tellalların halka yönelik toplumsal içerikli duyuruları (gladyatör yarışları, yeni toplumsal-yasal düzenlemeler) ve gerekse gezici satıcıların mallarını satmak için bağırarak yaptığı tanıtımlar ilk ticari reklam örnekleridir. Eski Roma’da gezici satıcılar sokaklarda, dükkân sahipleri de dükkânlarının önlerinde mallarına müşteri bulabilmek amacıyla bağırırlardı. Bu konudaki kişisel yetenekleri, espri ve hitap gücü olan satıcılar, diğerlerinden daha fazla başarılı olmaktaydılar. Çığırtkanlar ve tellallar aracılığıyla yapılan reklamlar günümüzdeki radyo reklamcılığının temeli sayılabilir. Sesli spotlarla başlayan reklamcılık, marka ve amblemlerin gelişmesiyle değişik medyalara yönelmiştir. Ayrıca Roma İmparatorluğu’nda okuma-yazma oranının yaygınlaşması, alıcı ve satıcıların fiyat ve ürünle ilgili bilgileri aktardıkları reklam panolarının kullanılmasına yol açmıştır.
#8
SORU: Ortaçağda reklamcılığın gelişmesindeki etkenler nelerdir?
CEVAP: Ortaçağ döneminde ise modern reklamcılığa doğru atılan ilk adımları görürüz. Ortaçağ’da reklamcılığın gelişmesinde etkili olan gelişmeler şöyledir: • Ortaçağ’ın ekonomik ve toplumsal yapısı • Üretimde tezgâhların kullanılmaya başlanması, • Artı üretimin değişik ve yeni pazarlarda değerlendirilmesi gerekliliği, • Ulaşımdaki gelişmeler.
#9
SORU: Modern anlamda reklam çalışmalarına yönelik ilk örnekler ne zaman ortaya çıkmıştır?
CEVAP: Modern anlamda reklam çalışmalarına yönelik ilk örnekler bu dönemde Avrupa’da yaşanan teknolojik ve coğrafi keşiflere paralel olarak ortaya çıkmıştır. Yeni yerlerin keşfedilmesi ekonomik hayat ve pazarlama açısından yeni bir dönemin ortaya çıkışını hazırlamıştır. Hindistan ve Amerika Kıtası’nda yeni keşfedilen topraklar Avrupa’nın daha önce fark etmediği hammaddeler, bitki örtüsü ve değerli madenlerle karşılaşmasına yol açmıştır. Bu durum üretimde çeşitlenmeye ve yeni ürünlerin piyasaya girmesine neden olmuştur. Bu gelişmeler tanıtım faaliyetlerinin dolayısıyla da reklamın pazarlama çerçevesinde öneminin artmasına neden olmuştur.
#10
SORU: Sanayi devrimini ortaya çıkaran nedenler nelerdir?
CEVAP: • 16. yüzyıldan başlayarak Avrupanın nüfusu hızla artmıştır. • Tarımdaki gelişmeler bu sektördeki nüfus ihtiyacını azaltarak bu nüfusun kentlere göç etmesine neden olmuştur. Böylece kent sanayisine hazır işgücü oluşmuştur. • Yaşam düzeyi yükselmiştir. Eskiden lüks sayılan şeker, kahve, çay gibi mallar artık orta sınıf ve alt sınıflar için doğal bir gereksinme olmaya başlamıştır. Bu da dolaylı olarak tüketimi artırmıştır. • Geniş çaplı yağmalar, Sanayi Devrimi’nin en önemli finans kaynağı olmuştur. Gerek İspanyollar tarafından yağmalanan Orta Amerika altınları, gerekse de İspanyol gemilerini vuran, yağmacıları yağmalayan İngiliz gemileri, Avrupaya tonlarca altın taşımıştır. Bütün bunlar 16. ve 17. yüzyıllarda, sanayi devrimine götüren süreçleri desteklemiştir. • Hindistanda 23 Haziran 1753 tarihinde, Fransız birliklerini savaş alanında yenen İngilizler (Plessey Savaşı), Babür imparatorlarının devasa hazinesine el koymuşlardı. Bu hazinenin İngiltereye taşınmasıyla bu ülke ekonomisinde ortaya çıkan para ve finans olanaklarının, dokuma ve buhar makineleriyle ilgili tüm teknik buluşların 1758- 1791 tarihleri arasında gerçekleşmesini açıklamada ilk argüman olarak kullanılır. • Sömürgecilik faaliyetleri de Sanayi Devrimi’ni ortaya çıkaran nedenlerden biridir. Avrupa ülkeleri yeni koloniler oluşturarak buradan getirdikleri malları sanayide kullanmaya başladılar, işlediler ve tekrar sömürgelere sattılar. • Küçük burjuvazinin gelişmesi ve orta sınıfın zenginleşmeye başlaması itici bir kuvvet olmuştur. • Kapitalizm ortaya çıktı ve orta sınıfın zenginleşmesi sürecine paralel olarak sermaye birikimi oluşmaya başladı. Böylece yeni yatırım alanları aranmaya başlandı. • Taşıma ve teknolojide meydana gelen gelişmeler ortaya çıktı. • Protestan reformu; Bugün çok çalışıp yarını düşünmek öğretisinin önemli bir değer olarak yerleşmesini sağladı. • 17.yy Aydınlanma Döneminde, aklın başat konumu ve bilimsel bilginin akıl yoluyla inşa edilme süreci önem kazandı. • Bilimsel yöntem ve rasyonel düşünme ilkeleri bilimleri ortaya çıkardı ve teknolojik gelişmeleri etkiledi. • Fransız Devrimi aracılığıyla sanayi toplumuna uygun siyasal bir yapılanmanın temelleri atıldı.
#11
SORU: Sanayi devriminde ortaya çıkan teknolojik gelişmeler nelerdir?
CEVAP: • Buharlı makine icat edilmiştir. Sanayi devriminin en önemli gelişmelerinden birisidir. 1763de James Watt, İskoçyada buharla çalışan makineyi bulmuştur. Bu makinenin gelişmiş biçimi, makine çağının gerçek başlangıç noktasını oluşturur. • 1807de Robert Fulton adındaki Amerikalı, buharlı makineyi gemilere uygulamıştır. 1840da ilk düzenli okyanus ötesi buharlı gemi seferleri başlamıştır. • 1844de Samuel Morse Amerika Birleşik Devletlerinde ilk ticaret amaçlı telgraf servisini hizmete sokmuştur. • 1876da Alexander Graham Bell telefonu bulmuştur. • Tarım teknolojisinde gelişmeler sağlanmıştır. Almanya bu alandaki gelişmelere öncülük etmiştir. • 1830–1860 arasında İngilterede daha etkili maden tasfiye yöntemlerinin geliştirilmesine paralel olarak kömür üretimi hızla artmıştır. Yüksek demir ve çelik talebi bu yöntemler sayesinde kolayca karşılanabilir hale gelmiştir. • 1800–1830 arasında köprü, kanal, demiryolu vb. gibi inşaatlar hızla artmıştır. 1850lere kadar genelde İngilterenin tekelinde olan Sanayi Devrimi, bu tarihten sonra tüm Avrupaya ve Amerika Birleşik Devletlerine yayılmıştır. Günümüzde ise, gelişmekte olan ülkelere doğru bir yönelme gözlenmektedir.
#12
SORU: 17. Yüzyıl itibariyle reklamcılıktaki gelişmeler nelerdir?
CEVAP: 17. Yüzyıldan itibaren gazetelerde ilân niteliği taşıyan haberler yoluyla modern reklamcılığa doğru bir gelişme başlamıştır. O zamanki ilk haftalık İngiliz dergilerinde çikolata, çay, kahve gibi yeni tüketim mallarının reklamlarına rastlanmaktadır. Reklamcılık tarihinin ilk duvar afişi, William Caxton adlı bir matbaacının bastığı kitapları tanıtmak için kilise de dağıttı broşürler ve kilisenin kapısına astığı duvar afişidir. Bu eylem matbaanın icadından 30 yıl sonra 1480 yıllarında İngiltere’de yaşanmıştır. 1612’de Paris ve 1665’te Londra’da gazetelerin yayımlanmaya başlaması ile reklamcılık da gelişmeye başlamıştır. Reklamcılıkla ilgili gelişmeler sonucunda 1666’da London Gazette özel bir reklam eki yayımlamaya başlamıştır. ABD’de ise reklamcılığın ilk örnekleri olarak otel ve taverna çevrelerindeki açık hava reklamları olduğu ifade edilmektedir. ABD’deki ilk basılı reklamın 1704’te yayımlanmaya başlayan Boston News Letter adlı gazetede bir emlâk ilânı olduğu bilinmektedir. 1730’da ilk günlük reklam gazetesi olan Daily Advertiser yayımlanıyordu. O dönemde bütün gazeteler ticari bilgi ve reklama yer verir hale gelmişti. Yayımlanan ilân sayısı o kadar fazlaydı ki; The Idler’in 1758’de yayınlanan nüshaların birinde şunlar yazıyordu: Artık ilânlar o kadar çok ki, hepsinin dikkatle incelenmesi mümkün olmuyor. Dolayısıyla bazen dokunaklı ifadelerle, bazen de vaatlerin ihtişamı ve belagat ile dikkati çekmeye çalışmak gerekiyor. 1835’li yıllarda ABD’de gazeteler altın çağını yaşamaya başlamış ve reklamcılık da bunun etkisi altında gelişmiştir. 1839’da fotoğrafın bulunması, reklamların görsel ikna gücünü artırmıştır. 1840’lı yıllardan itibaren de üreticiler dergi reklamlarını kullanmaya başlamışlardır.
#13
SORU: İlk reklam ajansı nerede kurulmuştur?
CEVAP: 1842 yılında Volney Palmer tarafından kurulan ilk reklam ajansı ABD’de faaliyete geçmiştir. Amerika’nın ilk reklam ajansını kuran Volney Palmer, reklamcılık işine çeşitli gazeteler için reklam almakla başlamıştır. Ardından reklam ajansı konusunda karşımıza çıkan isim George P. Powell’dır. Powell, sadece gazetelerle değil, tüm medyayla ilgilenmiş ve ajansların sağladığı hizmeti genişletmiştir.
#14
SORU: Televizyonun ortaya çıkışı reklamı nasıl etkilemiştir?
CEVAP: II. Dünya Savaşı’nın ardından televizyonun ortaya çıkışı ve 1955’ten itibaren renkli televizyonların kullanımı reklamcılıkta yeni bir çığır açmıştır. Reklamcılık tarihi açısından önemli konulardan biri 1911 yılında reklamcılık konusunda çıkarılan bir yasanın oluşması ve Amerikan Reklamcılar Derneği’nin, Reklamda Doğruluk ilkesini benimsemiş olmasıdır. Reklam sloganlarının kendine yer bulma tarihi olarak 1920 yılına işaret edilmektedir. 1930’lu dönemlerde kurulan araştırma şirketleri de reklamların ölçümü açısından önem kazandığından reklamcılık tarihi açısından önemli bir yer tutmaktadır.
#15
SORU: Türkiye’de reklamcılığın gelişimi nasıldır?
CEVAP: 1821 yılında, Osmanlı İmparatorluğu sınırları dahilinde ilân içeren ilk gazete Fransızlar tarafından Spectateur Oriental adıyla İzmir’de çıkarılmıştır. 1831 yılında Takvim-i Vekayi yayın hayatına girmiştir. Onu 1840 yılında William Churchill’in çıkardığı Ceride-i Havadis ve 1860 yılında çıkan Tercüman-ı Ahval ve 1860 yılında çıkan Tasvir-i Efkar gazetesi izler. Bu gazetelerin okuma-yazma oranının azlığı ve gazetelerde kullanılan ve çok kişi tarafından anlaşılması zor olan dilleri nedeniyle düşük tirajları vardır. Türkiye’deki gazetelerde haberilânlar ve reklamlar bu dönemden itibaren yayımlanmaya başlamıştır.
#16
SORU: Türkiye’deki gazetelerde ilk yayınlanan reklamlar hangileridir?
CEVAP: Gazetelerde ilk yayınlanan reklamlar satılık ev, arsa, kitap ve benzeri ilanlardır. Türkiye’de reklamcılığın tarihine bakıldığında ise şimdiye dek bulunan en eski Türkçe reklam; 17. yüzyılın ilk yarısına veya en geç 18. yüzyıl başlarına ait olduğu sanılan, En âlâ Altunbaş Tiryak (her derde deva macun) reklamı olan bir el ilânıdır. Türkiye’de görülen ilk basılı reklam örneği 1860 yılında Tercüman-ı Ahval gazetesinde yayımlanmıştır. Bu dönemde gazetelerin yeterince gelişmemiş olması, halkın okur yazarlığının düşük olması ve ilân ücretlerinin yüksek olması gibi nedenler reklamcılığın önünde engel teşkil etmiştir. 1840 yılında dört sayfa olarak yayın hayatına başlayan yarı bağımsız bir gazete olan Ceride-i Havadis, daha ilk yıllardan itibaren iki sayfanın üzerinde tamamı dış patentli ürün reklamlarına yer vermiştir.
#17
SORU: II. Meşrutiyete kadar reklamlar nasıldır?
CEVAP: 1908’deki II. Meşrutiyet dönemine kadar olan reklamları genel olarak değerlendirdiğimizde; bunların daha çok Batı’dan ithal edilen ürünleri pazarlama amacı güttüğünü söyleyebiliriz. Doktor ve ilaç reklamlarında da dönemin bu özelliği net bir biçimde görülmektedir. Bu tür reklamlarda Avrupa’da ihtisas görmüş gibi Batı’dan gelen her şeyi yücelten ifadelere sıkça rastlanmaktadır. Reklam metinlerinde ise sürekli olarak ürünlerin İngiltere’den, Almanya’dan, Fransa’dan Amerika’dan geldiği belirtilmektedir. Tüm bu reklam metinleri Osmanlı’da bir tüketim toplumu oluşturmayı hedeflemişlerdir. Bunun yanısıra Batılı anlamda bir kültürel ve politik etkinlik yürütme görevini de yerine getirmişlerdir.
#18
SORU: II. Meşrutiyet sonrası yaşanan gelişmeler reklamcılığı nasıl etkilemiştir?
CEVAP: 1908 yılında II. Meşrutiyet ile birlikte basın özgürlüğünün gelmiş olması özel gazetelerin sayısını artırmıştır. Bu dönemde reklamcılık kısmen canlanma göstermiş ve 1909 yılında Türkiye’nin ilk reklam şirketi olan İlânat Acentası kurulmuştur. Cumhuriyet’in ilk yıllarında İhap Hulusi ilk grafik atölyesini açmıştır. 1927 yılında Abdi Tevfik Bey, Fransızca ve Osmanlıca olarak yayımladığı Publicite Modern/İlânat Fenni adlı kitabında, 1920’ler dünyasında canlı bir tüketici pazarı geliştirmeyi başaran ‘American Association of Advertising Agencies’ (Amerikan Reklam Ajansları Birliği) raporlarından yararlanarak ‘reklam endüstrinin ruhudur’ ilkesini yaymaya çalışıyordu.
#19
SORU: II. Dünya Savaşı sonrası Türkiye’de reklamcılık nasıl ilerlemiştir?
CEVAP: 1940’lardan sonra okuma yazma oranının artmasıyla gazete satışları artmış, bu da reklamcılığın canlanmasına yol açmıştır. 1944 yılında Guy Scialom’un kurduğu Grafika, reklamcılığın Türkiye’deki önderlerinden Eli Acıman, Vitali Hakko ve Mario Began’ın kurduğu Faal Reklam Acentası gibi şirketler ilk reklam ajansları arasında sayılmaktadır. Ekonomik sıkıntılar yaşayan ve ortaklarını kaybeden Acıman ve Faal Reklam Acentası için 1946 yılı bir dönüm noktası olmuştur. Şirket, yeni yeni güçlenen Koç firmalarının reklam faaliyetlerini üstlenmiştir. Türkiye’de reklam veren şirketlerin de ilk olarak bankalar olduğu ve Yapı Kredi Bankası’nın yaptığı çalışmaların rakip bankaları da harekete geçirdiği bilinmektedir. 1964 yılından sonra Eli Acıman Faal Ajans’tan ayrılarak Manajans’ı kurmuştur. 1985 yılına kadar pek çok müşteriyle çalışan Manajans, yine bir ilk olarak çokuluslu bir reklam şirketiyle ortaklık kuran ajans olma özelliğine sahiptir. Ajans Manajans/Thompson adını alarak faaliyetlerini sürdürür ve 2005 yılında ise Manajans/JTW adını alır.
#20
SORU: 1990’lı yıllarda Türkiye’de reklamcılık nasıl gelişti?
CEVAP: 1990’lı yıllarda televizyon yayınları ülkenin her tarafına yayılmış ve televizyonu izleme oranları %98’e kadar varmıştır. 1983 yılından itibaren renkli yayınların başlamasıyla birlikte televizyon daha önemli bir iletişim aracı haline gelmiştir. Televizyonun bu kadar gelişmesi ve izleyici sayısındaki artış reklamcıların ufuklarını genişletmiştir. Örneğin reklamların dikkat çekmesi, izlenmesi ve sürekli hatırlanmasını sağlayacak bazı görsel efektler, genişleyen teknolojiyle birlikte daha rahat kullanılabilir hale gelmiştir. Her şeyden önce renkli televizyon izleyici için başlı başına diğer iletişim araçlarının önüne geçmiştir. 1990’lı yıllardan sonra dijital teknolojinin gelişmesine paralel olarak reklamcılık yeni bir iletişim sahası olan internet ortamında da yapılmaya başlanmıştır. İnternet sayesinde bir reklam mesajı dünyanın her tarafına aynı anda ve büyük bir hızla iletilmektedir. Bu nedenle reklam verenler, hedef kitlelerini genişletebilmekte ve onlara ulaşmada daha etkili yöntemleri kullanabilmektedirler. İnternet reklamları, reklam maliyetini düşürmesi açısından reklamverenler için avantajlı bir durum yaratırlar. Ancak internet reklamcılığının en önemli dezavantajlarından biri; reklamın tam olarak hangi niteliklerde ve kaç kişiye ulaşıldığının bilinmeyişidir.
#21
SORU: Tarihsel gelişme sürecinde reklamcılığın gelişmesinde rol oynayan etkenler nelerdir?
CEVAP: • İş başında verimliliğin artması • Teknolojik gelişmeler • Gelirdeki artış • Orta sınıfın gelişmesi • Eğitimde gelişme • Kişisel satış kullanımının azalması • Reklam ajanslarının gelişmesi • Araştırmada gelişme • Ambalajda gelişme • Üretim ve serviste gelişme • Üreticinin tüketiciden uzaklaşması • Pazarlama anlayışında gelişme • Self-servis satışlarının doğuşu.
#22
SORU:
Reklam kavramını tanımlayınız.
CEVAP:
Reklam; ''önceden belirlenmiş belirli bir hedef kitleye, belirli bir ücret karşılığında, reklamı yapan işletme bilinerek, reklam mesajını iletmede geniş kitlelere ulaşabilecek olan yayın araçlarından yer ve zaman satın alınarak kitlesel bir şekilde yapılması'' olarak tanımlanmaktadır.
#23
SORU:
Ortaçağ'da reklamcılığın gelişmesinde etkili olan gelişmeler neler olmuştur?
CEVAP:
Ortaçağ'ın ekonomik yapısı ve toplumsal yapısı, üretimde tezgahların kullanılmaya başlaması, artı üretimin değişik ve yeni pazarlarda değerlendirilmesi gerekliliği ve ulaşımdaki gelişmeler reklamcılığın gelişmesinde etki olan faktörler olarak ön plana çıkmaktadır.
#24
SORU:
İlk özel reklam eki ne zaman ve hangi gazete tarafından yayımlanmaya başlamıştır?
CEVAP:
Reklamcılıkla ilgili gelişmeler sonucunda 1666'da London Gazette özel bir reklam eki yayımlamaya başlamıştır.
#25
SORU:
Kontrol devrimi nedir? Açıklayınız.
CEVAP:
Kontrol devrimi kitle iletişim telekomünikasyon teknolojilerindeki hızlı değişimleri ifade etmek için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra Sanayi Devrimi süresinde ortaya çıkan toplumsal düzeylerdeki ekonomik ve politik kontrol kaybının önlenmesini anlatmaktadır.
#26
SORU:
İlk reklam ajansı kim tarafından ve nerede kurulmuştur?
CEVAP:
İlk reklam ajansı 1842 yılında Volney Palmer tarafından ABD'de kurulmuş ve faaliyete geçmiştir.
#27
SORU:
Reklamcılığın ilk dönemlerinde ilk araştırma birimi kim tarafından kurulmuştur?
CEVAP:
Bir reklam ajansındaki ilk araştırma birimi 1915 yılında J. Walter Thompson tarafından kurulmuştur.
#28
SORU:
Radyo reklamcılığı açısından da önemli olan ilk ticari radyo istasyonu kaç yılında kurulmuştur?
CEVAP:
İlk radyo istasyonu 1922 yılında WEAF tarafından kurulmuş ve daha sonra radyo, reklamcılık için önemli bir mecra haline gelmiştir.
#29
SORU:
İlk özel reklam programı ne zaman ve kim tarafından hazırlanmıştır?
CEVAP:
İlk özel reklam programı 1924 yılında N.W. Ayer&Son firması tarafından hazırlanmış, bu dönemde radyolar reklamdan kısa sürede önemli gelirler elde etmeye başlamışlardır.
#30
SORU:
1929 Ekonomik Buhranı reklamcılığı nasıl etkilemiştir?
CEVAP:
1929 yılında tüm dünyada büyük bir ekonomik kriz yaşanması reklama yapılan harcamaların azalmasına neden olmuş ve tüketiciler reklama yönelik olumsuz duygular beslemeye başlamıştır. II. Dünya savaşı döneminde yaşanan olumsuzluklara rağmen 1940 ve 1950'li yıllarda reklamcılık büyük bir hızla gelişmiştir.
#31
SORU:
1940'lı yıllarda reklamcılığın hızlıca gelişmesinin arkasında yatan neden nedir?
CEVAP:
1940'lı yıllarda reklamın hızlı gelişimin arkasında radyo yayınlarının çoğalması, güçlenmesi ve televizyonun izler kitlesinin çoğalması yatmaktadır. Bu yıllarda firmaların reklama ayırdıkları bütçeler büyümüş, reklam alanında faaliyet gösterecek şirketler reklam sektörünün temellerini atmaya başlamıştır.
#32
SORU:
Osmanlı'da görülen ilk basılı reklam örneği hangi gazetede yayımlanmıştır?
CEVAP:
Osmanlı'da ilk basılı reklam örneği 1860 yılında Tercüman-ı Ahval Gazetesinde yayımlanmıştır.
#33
SORU:
Osmanlı'da ürün reklamlarının artmasının temel nedeni ne olmuştur?
CEVAP:
Osmanlı'da ticaretin artması ve zamanla özel gazetelerin çoğalması daha fazla ürünün reklamının yapılmasına neden olmuştur. Bu gelişmelerle birlikte, bir yandan da başlangıçta tekdüze olan reklam metinlerinin üslup ve yöntem değiştirmeye başladığı görülmektedir.
#34
SORU:
Osmanlı'da ilk reklam şirketi kaç yılında kurulmuştur?
CEVAP:
1908 yılında II. Meşrutiyet ile birlikte basın özgürlüğü gelmiş ve özel gazete sayısı artmıştır. Bu dönemde reklamcılık kısmen canlanmış ve 1909 yılında Osmanlı'nın ilk reklam şirketi olan İlânat Acentası kurulmuştur.
#35
SORU:
1940'lardan sonra Türkiye'de reklamcılığın canlanmasının temel nedeni nedir?
CEVAP:
1940'lardan sonra özellikle okuma yazma oranının artması ve buna bağlı olarak gazete satışlarının artmasıyla reklamcılık da canlanma sürecine girmiştir.
#36
SORU:
Türkiye'de kurulan ilk reklam ajansları hangileridir?
CEVAP:
1944 yılında Guy Scialom'un kurduğu Grafika, reklamcılığın Türkiye'deki önderlerinden Eli Acıman, Vitali Hakko ve Mario Began'ın kurduğu Faal Reklam Acentası gibi şirketler ilk reklam ajansları arasında sayılmaktadır.
#37
SORU:
Türkiye'de 1957-1961 yılları arasında reklamcılık açısından karanlık bir dönem yaşanmasının temel nedeni nedir?
CEVAP:
Bu yıllar reklamcılar açısından karanlık yıllar olarak adlandırılmaktadır. Bunun nedeni 1957 tarihli Bakanlar Kurulu kararnamesi ile gazete ve dergilere ilan verme hakkı sadece Resmi İlanlar Şirketi'ne tanınmıştır. Böylece ajanslar ve prodüktörlerin yayın organlarıyla doğrudan doğruya ilişki kurma imkanları elinden alınmıştır.
#38
SORU:
İş verimliliğinin artması reklamcılığın gelişmesine nasıl bir etkide bulunmuştur?
CEVAP:
Üretimde iş bölümü iş verimliliğinin artmasının en önemli nedenlerinden birisidir. Bu hem verimliliğin artmasını hem de daha kısa zamanda daha fazla ürünün üretilmesini sağlamıştır. Seri üretime geçilmesiyle başlayan seri üretim bandı iş başında verimliliğin artırılması için kullanılmış ve böylece kısa sürece çok daha fazla ürün üretilmeye başlamıştır. Bir süre sonra ihtiyaçtan fazla ürün üretilmesi, bu ürünlerin nasıl satılacağı sorununu ortaya çıkarmış ve reklamcılık burada imdada yetişmiştir.
#39
SORU:
Üreticinin tüketiciden uzaklaşması reklamcılığı nasıl etkilemiştir?
CEVAP:
Fabrikaların kuruluş yerlerinin yerleşim bölgelerine uzak olması ve nüfusun çoğalması üreticiyi tüketiciden uzaklaştırmıştır. Üretilen üründen tüketicinin haberdar olması için reklam yapmak zorunlu hale gelmiş ve bu mesafenin uzaması reklam faaliyetlerine duyulan ihtiyaçları da artırmıştır.
#40
SORU:
Orta sınıfın gelişmesi reklamcılığı nasıl etkilemiştir?
CEVAP:
Üretimde çalışan kişi sayısının artması bu çalışanların toplumun büyük bir kesimini oluşturması orta sınıfın gelişmesine yol açmış ve orta sınıf zamanla daha da büyümüştür. Bu gelişmeden sonra işletmelerin büyük kısmı ürün ve hizmet pazarlama politikalarını orta sınıfın gelirine ve özelliklerine göre belirlemeye başlamışlardır. Dolayısıyla orta sınıflar reklamcılar tarafından hedef kitle olarak seçilmeye başlamış ve reklamlar orta sınıfa yönelmiştir.
#41
SORU:
Eğitimde yaşanan gelişmeler ve eğitim düzeyinin artması reklamcılığı nasıl etkilemiştir?
CEVAP:
Tarihsel süreç içerisinde eğitim düzeyi de yukarı doğru bir ivme izlemiştir. Eğitim düzeyinin artışı tüketicilerin sürekli olarak bilinçlenmelerini sağlamış ve dolayısıyla kalite kavramı gelişerek tüketicilerin satın alma davranışında önemli bir etken haline gelmiştir. Dolayısıyla ürünler ve bu ürünlere yönelik reklam içerikleri de buna göre şekillenmeye başlamıştır.