Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Final 39. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Likert tipi ölçeklerde en yaygın kullanılan derecelendirme sayısı kaçtır?
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi alanyazın tarama sürecinin aşamalarından biri değildir?
Konuyu seçme |
Anahtar sözcükleri listeleme |
İlgili kaynakları toplama |
Kaynakçayı hazırlama |
Kaynakları ezberleme |
Alanyazın tarama sürecinin normal akışı
I. Konuyu seçme II.Anahtar sözcükleri listeleme III.Kaynakları bulma IV.Kaynakları okuma V.Yazma ve düzeltme VI. Kaynakçayı hazırlama
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi araştırma süreci ve sonuçlarıyla ilgili etik kuralların ihlaline bir örnektir?
Kaynak belirtme
|
Bulguları gizleme
|
Alıntılama
|
Referans gösterme
|
Katılımcıları bilgilendirme
|
4.Soru
Türkiye’de yaşayan insanların internet üzerinden alışverişe ilişkin tutumlarını belirlemek amacıyla İstanbul, Taksim Meydanı’nda karşısına çıkan 100 kişiyle görüşen bir araştırmacı hangi örneklem yöntemini kullanmıştır?
Kartopu örnekleme
|
Kolaylı örnekleme
|
Küme örnekleme
|
Gelişigüzel örnekleme
|
Amaçlı örnekleme
|
5.Soru
Verilerde açıkça görülmeyen temaların kodlama ve sınıflamalar aracılığıyla ortaya çıkartılması, bu temalar arasındaki ilişkilerin açıklanma sürecine ne ad verilir?
Betimleme
|
Analiz
|
Yorumlama
|
Gözlem
|
Deney
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi denek ile katılımcı arasındaki en temel farktır?
Denek bir etkiye maruz bırakılır; katılımcı bilgi verir. |
Denek rızası olamadan, katılımcı rızasıyla katılır. |
Deneğe sonuçlar açıklanmazken katılımcıya açıklanır. |
Denek bilgileri yok edilirken katılımcı bilgileri saklanır. |
Denek araştırmadan para alır; katılımcı almaz. |
Denek üzerinde bazı uygulamalar yapılan ve bu uygulamaların etkileri ya da sonuçları ölçülen varlıktır. Katılımcı ise doğrudan ya da dolaylı olarak kendisinden veri toplanan bireydir. Denek ile katılımcı arasındaki temel fark şudur: denek bir uygulamaya katılı ve bir etkiye maruz bırakılır; katılımcı ise yalnızca kendisi ya da bilgi sahibi olduğu konularda bilgi verir.
7.Soru
Bilimsel yöntem hangi adımla başlar?
Sorunun tanımlanması
|
Hipotezlerin oluşturulması
|
Verilerin toplanması
|
Sorunun belirlenmesi
|
Raporlaştırma
|
8.Soru
Tamsayımın uygulandığı bir araştırmada derlenen veriler kullanılarak hesaplanan bilgiye ne ad verilir?
Parametre
|
Örneklem
|
İstatistik
|
Çalışma evreni
|
Örnekleme
|
9.Soru
Bir deneysel araştırmada araştırmacının deneyin etkililiğini test etmek yerine deney grubunun etkililiğini sağlamaya çalışması bilimsel tutumun hangi ilkesine aykırı bir durumdur?
Bilimsel verilere karşı kuşkucu olma |
Değerlerle değil olgularla uğraşma |
Bulguları bütünleştirerek anlam çıkarmaya çalışma |
Yalıtılmış olgularla uğraşmama |
Nesnel ve tarafsız olma |
Seçeneklerin tümünde bir bilim insanının taşıması gereken ilkeler yer almaktadır. Soruda ise araştırmacının çalışmasında deneyin etkililiğini test etme amacından uzaklaşarak deney grubunun etkililiğini sağlamaya çalışması durumu örneklendirilmiştir. Bu durum bir bilim insanın sahip olması gereken nesnel ve tarafsız olma ilkesi kapsamında açıklanır. Bilim insanlarının temel amacı kendi düşüncelerini doğrulamaya çalışmak değil, gerçeği ortaya çıkarmaktır. Bu nedenle araştırmanın tüm süreçlerinde kişisel yargılar ve düşüncelerden arındırılmış bir nesnellik sağlanmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.
10.Soru
Aşağıdaki modellerden hangisi nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı modeldir?
Karma araştırma modelleri |
Tek denekli modeller |
Yarı deneme modelleri |
Gerçek deneysel modeller |
Deneme öncesi modeller |
A seçeneği dışındaki tüm seçenekler sadece nicel araştırmalarda kullanılmaktadır. Nicel araştırmalarda da deneme modelleri arasında yer almaktadır. Ancak A seçeneğinde karma araştırma modelinde ise nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanılarak araştırılan gerçekliğe ilişkin daha sağlıklı ve çoğulcu verilere ulaşmak amaçlanmaktadır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Nürnberg kodu olarak bilinen kurallardan biridir?
Katılımcılar araştırmaya gönülsüz bir biçimde de dahil edilebilir. |
Araştırmalarda sadece hayvanlar denek olarak kullanılabilir. |
Araştırma amaçları toplumun yararına olmalıdır. |
Katılımcılar sadece araştırmanın sonunda araştırmadan çıkabilirler. |
Risk derecesi beklenen yarardan düşük olabilir. |
Nürnberg Kodu olarak bilinen bu kurallar bütünü
toplam on maddeyi kapsamaktadır:
• Katılımcılar araştırmaya gönüllü olarak katılmalıdır.
• Araştırma amaçları toplumun yararına olmalıdır.
• Araştırma mantıklı kuramlar ve hayvanlar üzerindeki ön testlere dayanmalıdır.
• Araştırmada gereksiz fiziksel ve zihinsel acı olmamalıdır.
• Potansiyel sonucu ciddi yaralanma ve ölüm olan araştırmalar yapılmamalıdır.
• Risk derecesi beklenen yarardan yüksek olmamalıdır.
• Katılımcılar için uygun çevre ve koruma sağlanmalıdır.
• Araştırmalar yalnızca bilimsel açıdan nitelikli insanlar tarafından yapılmalıdır.
• Deneklere istedikleri zaman araştırmadan çekilme hakkı verilmelidir.
• Sonuçlar zararlı olacaksa araştırmacılar çalışmayı sonlandırmalıdır. Doğru cevap C'dir.
12.Soru
I. Sorular basit ve anlaşılır olmalı
II. Olumlu tümcelere ağırlık verilmeli
III. Sorularda yönlendirme içeren ifadeler yer almalı
IV. İlişkili sorular aynı bölümde sorulmalı
V. Kısa ifadelerden kaçınılmalı
Anket hazırlarken dikkat edilecek hususlar hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
I, II ve III |
I, II ve IV |
II, III ve V |
II, III, IV ve V |
I, II, III, IV ve V |
Genel olarak anket sorularını geliştirme ve uygulama aşamalarında bazı konulara
dikkat etmekte yarar bulunmaktadır. Bunları kısaca aşağıdaki biçimde belirtmek
olanaklıdır.
• Anket formunda yer alan ilk soruların dikkat çekici olmasını sağlayın
• Yanıtlaması kolay sorular sormaya özen gösterin.
• Yanıtlaması zor soruları kolay sorulardan sonra sorun.
• Sorular basit ve anlaşılır olsun.
• Olabildiğince kısa ifadeler kullanın.
• Olumlu tümcelere ağırlık verin.
• Soruları mantıksal bir sıra içinde düzenleyin.
• Birbiriyle ilişkili soruları aynı bölümde toplayın.
• Sorularda yönlendirme içeren ifadelerden kaçının.
• Gerçek dışı varsayımlara dayanan sorular sormayın.
• Bir soru içinde birden fazla soru sormayın.
• Hatırlanmayacak ayrıntıları sormaktan kaçının.
• Anketin biçimsel görünüşüne özen gösterin.
• Maddeleri ve sayfaları numaralandırın.
• Yararlı, kısa ve anlaşılır bir yönerge hazırlayın.
• Kapak yazışı koymaya özen gösterin.
• Gerekli durumlarda izleme çalışması yapın.
• Yapılandırılmış seçenekler sağlamaya özen gösterin.
• Uygulama aşamasında yardımcınız varsa araştırma hakkında bilgilendirin.
• Sonunda katılımcılara teşekkür etmeyi unutmayın.
13.Soru
Araştırmacının incelemek istediği topluluğun etkin bir üyesi olarak gruba katılarak gözlemini gerçekleştirmesi aşağıdaki gözlem türlerinden hangisidir?
Doğrudan gözlem
|
Dolaylı gözlem
|
Katılımcı gözlem
|
Doğal gözlem
|
Bilimsel gözlem
|
14.Soru
Ergenlerde şiddet eğilimlerini belirlemek ve bu eğilimlerin nedenlerini bulmak isteyen bir araştırmacı anket ve yüzyüze görüşme yöntemlerini kullandığında hangi araştırma modelini kullanmış olur?
Karma araştırma modeli
|
Eylem araştırması
|
Etnografik inceleme
|
Tek denekli model
|
Genel tarama modeli
|
15.Soru
Aşağıda verilen görüşme süreci aşamalarından hangisi en son adımdır?
Verilerin doğrulanması
|
Görüşmenin gerçekleştirilmesi
|
Verilerin çözümlenmesi
|
Ön denemenin uygulanması
|
Soruların hazırlanması
|
16.Soru
Odak küme görüşmeleri en az ve en çok kaç kişilik katılımcı grubuyla gerçekleştirilmelidir?
9-14
|
5-10
|
2-8
|
7-15
|
6-12
|
17.Soru
I. Belirli bir grup içindeki toplumsal yapının incelenmesi
II. Önceki dönemlerde olan bir olayın şimdiki olaylara etkisinin incelenmesi
III. Yaşantıların, deneyimlerin gerçekte ne anlama geldiğinin incelenmesi
IV. Toplanan verilerden kuram geliştirilmesi
V. Katılımcıların kendi uygulama sürecini incelemesi
I. Belirli bir grup içindeki toplumsal yapının incelenmesi
II. Önceki dönemlerde olan bir olayın şimdiki olaylara etkisinin incelenmesi
III. Yaşantıların, deneyimlerin gerçekte ne anlama geldiğinin incelenmesi
IV. Toplanan verilerden kuram geliştirilmesi
V. Katılımcıların kendi uygulama sürecini incelemesi
Yukarıdakilerden hangisi etnografik araştırmanın özelliklerinden biridir?
I |
II |
III |
IV |
V |
Fenomenolojik C¸özümleme
“Olgubilim” ya da “görüngübilim” olarak da adland›r›lan fenomenolojik modelde alg›lar, duygular gibi olgulara odaklanarak özü görmek, sezmek hedeflenmektedir. Baflka bir deyiflle, bu modeldeki araflt›rmalarda asl›nda fark›nda oldu¤umuz ama derinlemesine bir anlay›fla sahip olmad›¤›m›z olgular üzerinde odaklan›lmaktad›r. Belki de bu yüzden fenomenolojiye “özü görüntüleme yöntemi” de denilmektedir. Bu yöntemin kurucusu olan Edmund Husserl (1969) zamana ve yere ba¤l› olma- yan genel, ideal nesneleri (özler) olgu olarak görünebilir ve alg›lanabilir hale ge- tirmenin olanakl› oldu¤unu düflünmektedir. Bu yaklafl›mda somut özlerin ancak betimleme yoluyla ifade edilece¤inden hareketle sezgiye dayanan, betimlemeye yönelik bir öz bilimi olarak kabul edilmektedir (O¨ktem, 2005).
Etnografik ‹nceleme
Etnografik model, insan davran›fllar›n›n kökenlerini inceleyen antropoloji alan›nda geliflmifl olup bireyin davran›fllar›n›n ait oldu¤u toplumsal ortamda gözlemlenme- sini gerektirmektedir. Riemer (2008), etnografik modelin asl›nda toplumsal kuram- lar çerçevesindeki kültürel yorumlamalar oldu¤unu belirtmektedir. Bu nedenle, et- nografik modele “kültür çözümlemesi” de denilmektedir. Kültür çözümlemesi ya- parken bireysel alg›lar, de¤erler, tutumlar ve davran›fllar kadar belirli bir grup, top- luluk ya da kurum içindeki toplumsal yap›, de¤erler, iflleyifl ve davran›fllar da in- celeme konusu olabilmektedir.
Tarihsel Araflt›rma
Bir olay›n önceki dönemlerle iliflkisinin araflt›r›lmas›nda ya da önceki dönemlerde olan bir olay›n flimdiki olaylara etkisinin incelenmesinde genellikle tarihçiler tara- f›ndan kullan›lan bir yöntemdir. Aguste Comte’a göre bu tür araflt›rmalar, tarihsel yöntemi kullanarak toplumsal düzeni ve toplum yasalar›n› analiz eden bir yakla- fl›m ortaya koymaktad›r.
Eylem Araflt›rmas›
Eylem araflt›rmas›, uygulamada yaflanan sorunlara etkin çözümler üretmek amac›y- la uygulay›c›lar›n kendi bafllar›na ya da araflt›rmac›lar›n yard›m›yla uygulama süre- cini incelemelerine dayan›r. Bu, bir anlamda ifllevsel bir araflt›rma-uygulama bile- flimidir. Model, özünde kat›l›mc›lar›n kendi eylemlerini ve uygulamalar›n› de¤erlendirdikleri süreçlere dayand›¤› için süreç odakl› bir yaklafl›m egemendir. Sorun, kat›l›mc› bir flekilde ve uzun süre incelenebilmektedir.
18.Soru
Z puanını T puanına dönüştürmek için kullanılan formül aşağıdakilerden hangisidir ?
10(z)+30 |
10(z)+40 |
10(z)+50 |
10(z)+60 |
10(z)+70 |
z puanlarında negatif ya da kesirli değerler bulunabilir. Bu sorunlarla baş etmek için z puanları yine yaygın olarak kullanılan standart puanlar arasında olan T puanlarına dönüştürülebilir. T puanı ile z puanı kavramsal olarak aynı şeydir. Sadece hesaplama kolaylığı için bir matematiksel dönüştürme yapılır. fiöyle ki T puanı, z puanının 10 ile çarpılması ve sonuca 50 eklenmesi ile bulunur (T=10[z]+50). Yani z puanında ortalama sıfır, standart sapma 1 iken; T puanında ortalama 50, standart sapma ise 10’dur. Bu bağlamda -3 z puanına sahip bireyin T puanı 20, +3 z puanına sahip bireyin T puanı 80 olacaktır. T puanları hesaplanınca dağılımın çok büyük bir bölümü ya da tamamı 20 ila 80 arasında ve çoğunlukla kesirli olmayan sayılardan oluşacağı için birtakım matematiksel işlemler kolaylaşmaktadır.
19.Soru
Sorun durumunu açıklayabilmek için bölümlenmiş olan bütünleştirme, sınırlandırma ve tanımlama aşamaları bir yazının giriş, gelişme ve sonuç bölümleri olarak da düşünülebilir. Buna göre hangisi araştırmacının, araştırmanın giriş bölümünde yapması gereken bir şeydir?
Sorun durumunun etkilediği ya da oluşturduğu düşünülen değişkenleri tanımlar, aralarındaki ilişkileri tanımlar.
|
Esas incelenecek olan, merak edilen, çalışılacak ve araştırılacak olan konuyu sınırlandırılarak bütün içerisinden öne çıkarır.
|
Sorun durumunun doğasından söz eder. Araştırmayı neden yapacağına ilişkin ipuçlarını genel olarak yansıtır.
|
Sorun durumunu bu aşamada net bir biçimde betimler ve net bir biçimde açıklayarak çalışmayı bu şekilde tamamlar.
|
Bütün içinden incelenecek olan bölümü ayrıntılı bir biçimde tanıtır.
|
20.Soru
Evrendeki bireylerin tümünden veri toplanmasına ne denir?
Parametre
|
Tamsayım
|
İstatistik
|
Normal sayım
|
Gösterge
|
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ