Türkiye genelinde kadın başına beklenen canlı doğum sayısı 2’nin biraz üzerinde seyrediyor iken, ülke çapında doğurganlık düzeyleri birbirinden farklılık göstermektedir. Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) verilerine göre; kadın başına beklenen canlı doğum sayısı Şanlıurfa’da 4,5 ve Ağrı’da 4’tür. Canlı doğum sayıları Edirne’de 1,5 ve Karabük ve Kırklareli’nde yaklaşık 1,6 ile Türkiye ortalamasının altında seyretmektedir. Doğru yanıt A'dır.

Yaşlı ayrımcılığı, yaşlıya yönelik olumlu ya da olumsuz tavır, tutum ve ön yargıları kapsayan, sosyal ve toplumsal bir sorun olarak değerlendirilmektedir. Yaşlı ayrımcılığı terimi ilk defa 1969 yılında Robert Butler tarafından kullanılmıştır. Butler yaşlı ayrımcılığını; cinsiyet ve ırk ayrımcılığına benzeyen ve kişilere sadece yaşı nedeni ile yapılan ayrımcılık olarak tanımlamıştır. Wiehe (1998), yaşlı suistimalinin fiziksel, cinsel, duygusal ve ekonomik istismar ve ihmal olmak üzere 5 temel kategoride incelenebileceğini önerir. Dolayısıyla D şıkkı haricindeki şıklar yaşlı ihmali ile ilgilidir.

Doksanlı yaşlara kadar tiroit bezin fonksiyonları yaşa bağlı değişmediği görünmektedir. Yüz yaşını aşmış yaşlılarda, daha az salgılandığı için tiroit bezini uyaran hormon (TSH) plazma düzeyi azalır. 5’/3’ deiyodinaz yetersizliği sonucu plazam triyodutironin (T3) düzeyi düşer. Paratiroit hormon düzeyi yaşa bağlı oransal olarak düşer. Doğru cevap D şıkkıdır.

Morbidite (Hastalık) Ölçütleri

• 65 yaş ve üzeri grupta kronik yeti yitimi sıklığı
• 65 yaş ve üzeri grupta belirli hastalıkların sıklığı

Birleşmiş Milletler Dünya nüfus raporu verilerine göre, 2015 yılı nüfusu 7,3 milyardır. Beklentilere göre 2050 yılında nüfus 9,7 milyara, 2100 yılında ise 11,2 milyara ulaşacaktır.

Yaşlanmayı belirleyen sürecin temel faktörleri, toplumda eğitim düzeyinin yükselmesi, doğumların azalması, ülkede gelirin artması, beslenme düzeyinin gelişmesi ve tıptaki ilerlemelerdir.

Yukarıda“Hücresel ve Moleküler”yaşlanmanın üç ana mekanizması verilmiştir ve her biri yaşlanma mekanizmalarında farklı oranlarda rol oynamaktadır.

Geriatrik rehabilitasyon yaşlılarda fizyolojik kayba veya hastalığa bağlı gelişen fonksiyonel kötüleşmenin önlenmesi, geciktirilmesi veya tersine çevrilmesi amacı ile verilen hizmetlerin tamamıdır. Burada hedef, ekonomik ve etkin bir şekilde yaşlıda yaşam kalitesini artırmaktır. Geriatrik Rehabilitasyonun kişiye özgü olması önemlidir. Bunun için kişi önce fonksiyonel olarak, daha sonra fizyolojik, sosyal, ekonomik, bilişsel, kültürel ve sosyal olarak değerlendirilmelidir. Bu ilkeler doğrultusunda yaşlının sağlık durumunun yanı sıra sosyal ve ekonomik durumu değerlendirilir. Yaşlı için bir rehabilitasyon programı oluşturulur. Bu program yalnızca hastalıkların tedavisi ile ilgili değil bireyin tüm ihtiyaçlarını kapsar. Rehabilitasyonun uygulandığı başlıca yerler olarak hastaneler, rehabilitasyon merkezleri, özelleşmiş bakımevleri, huzurevleri, klinikler, hastanelerin poliklinik hizmetleri ve ev ortamlarının olduğu görülmektedir. 

Doğru cevap C'dir. 

Başarılı bir şekilde yaşlanabilen bireylerin yaşlanmaya bağlı fizyolojik sistemlerin fonksiyonel kayıpları genelde minimal düzeydedir ancak nadiren çok belirgindir. Yaşlanama bağlı fizyolojik bozukluklar bireyden bireye göre değişlik gösterir. Kiminde bir veya birden fazla sistemde çok belirgin fonksiyonel kayıplar varken kimdi de ise çok ciddi bir kayıp olmaz. Üreme sistemi hariç hem kadın hem de erkekte yaşlanma süreçleri birbirine çok benzer. Bu farklılığa bağlı olarak kemik erimesi (osteoporoz) kadınlarda daha erken yaşta ortaya çıkmaya başlar. 

Yaş kümelerinin yaş gruplarından farkı, belli bir dönem sonra da varlığını sürdürebilmesidir. Diğer seçenekler yaş grubunu oluşturan özelliklerdendir.

Osteoprozun engellenmesi için bireyin D vitamini ve kalsiyumdan zengin diyet ile yeterli miktarda beslenmesi, yeterince güneş ışığına maruz kalması düzenli egzersiz yapması (ağırlık kaldırma), aşırı kahve ve tuz tüketilmemesi, alkol, sigara ve asit düzenleyici gazlı içeceklerden (kalsiyum atılımını artırır) uzak durulması gerekir.

Bir toplumda yaşlanmayı belirleyen sürecin temel faktörleri, toplumda eğitim düzeyinin yükselmesi (özellikle kadının eğitim düzeyi) doğumların azalması, ülkede gelirin artması, beslenme düzeyinin gelişmesi ve tıptaki ilerlemelerdir.

Uyaran ile tepki arasında geçen süre olarak tarif edilen reaksiyon zamanı yavaşlaması en çok yaşlılık döneminde görülür. Bu reaksiyon gecikmesi en basit uyaranlarda bile görülmektedir.

Yaşlanmayı geciktirmede çeşitli besinlerin (protein, yağ, karbonhidrat, mineraller ve vitaminler) kısıtlanması ile yapılan deneysel çalışmalarda en etkili olanın kalori kısıtlanması olduğu gösterilmiştir. Ayrıca, spor hekimi veya spor fizyoloğu tarafında reçeteleştirilmiş düzenli sporun yaşlanmayı geciktirdiğini ve yaşam kalitesini iyileştirdiğini bilinmektedir. Şöyle ki, yaşlılarda düzenli spor yapıldığında göbek bölgesi yağlar azalır, kas kütlesi, kas gücü ve kemik yoğunluğu artar, kan basıncı düşer, insüline duyarlığı arttığı için kan glikoz düzeyi azalır, aerobik kapasite artar ve kan kolesterol ve trigliserit düzeyi düşer. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yaş Grubu: “Savaşçılar”: Ülkeyi korumakla sorumludur. Bu nedenle yanıt C'dir.

Yaşlanma ile el ve ayak tırnaklarında incelme değil kalınlaşma başlar ve uzaması da yavaşlar.

Demografik ve ekonomik kuramlar yakınsama, yaşam döngüsü ve varlık akışıdır. Bu nedenle yanıt B'dir.

Demografik dönüşümün evrelerine uygun nüfus piramitlerinde, piramitleri kesen çizgiler 60 yaş üzeri yaşlıları ve 15 yaş altı çocukları göstermektedir.

Küresel yaşlanma süreci “demografik dönüşüm” olarak adlandırılmaktadır. Bu dönüşümde nüfusun yaş gruplarına dağılım payları değişmekte, doğum ve ölüm hızlarındaki değişikliğe bağlı olarak çocuk ve gençlerin nüfus içindeki yüzdesi azalırken, yaşlılarınki artmaktadır.

Enerji dönüşümü enerjinin bir formdan başka bir forma dönmesidir. AGE glikasyon son ürünleridir. Apoptoz­isi  programlanmıs hücre ölümüdür. Sarkopenya yaşa bağlı olarak kas kitlesi, kas gücü ve kas fonksiyonlarındaki azalmadır. Normal şartlar altında yapısı bo­zulmuş proteinler yıkılarak yeni protein sentezinde tekrar kullanılır ve buna da protein dönüşümü denir.