Ayıplı mal nedeniyle sorumlu tutulanlar, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımı süresince sorumlu olurlar.

Tüketicinin dava hakkı

Tüketicinin, ayıplı mal veya hizmet nedeniyle sahip olduğu hakları kullanabilmesinin bir koşulu da mal veya hizmetin ayıplı olduğunu ispat etmesidir. Ancak kanun koyucu, tüketicinin ispat yükü hakkında TKHK’da tüketici lehine bir karine getirmekte ve tüketicinin ispat yükünü hafifletmektedir. Şöyle ki, TKHK. m. 10/1’de teslim tarihinden itibaren ilk 6 ay içinde ortaya çıkan ayıpların teslim tarihinde zaten var olduğu karinesi kabul edilmiştir. Dolayısıyla ilk 6 ay içinde mal bozulmuşsa veya bir ayıp oluşmuşsa bu ayıbın teslim anında da var olduğu veya nedeninin teslim anında var olan bir ayıba dayandığı kabul edilir.

B şıkkı doğrudur. Doğrudan Nakit Olarak Verilen Tüketici Kredileri: Bu kredi türünde kredi veren, verdiği kredinin kullanımını tamamen tüketiciye bırakmaktadır. Tüketiciye doğrudan nakit olarak verilen bu kredide ya kredinin belli bir mal veya hizmetle hiçbir bağlantısı yoktur ya da mal veya hizmet belirlense bile kimden ve nasıl alınacağı hususları tamamen tüketiciye bırakılmıştır

1

Belirsiz süreli tüketici kredisi sözleşmelerinde, sözleşmede feshin bildirimine ilişkin bir süre belirlenmemiş ise tüketici herhangi bir zamanda, ücret ödemeden kredi verene yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirimde bulunarak sözleşmeyi feshedebilir. Ancak sözleşmede feshin bildirimine ilişkin bir süre belirlenmiş ise, bu süre bir ayı geçemez (Yönetmelik 25/1). 

Kredi verene sözleşmeyi fesih hakkı tanınmış ise kredi veren, en az iki ay önceden tüketiciye yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile bildirimde bulunarak belirsiz süreli kredi sözleşmesini feshedebilir (Yönetmelik 25/2). 

Tüketici hukukunda ayıbın neden olduğu değer kaybının ya da fayda azalmasının “önemli ölçüde” olması gerekmemekte iken, Borçlar Hukuku açı­sından, lüzumlu niteliklerdeki eksiklik nedeniyle ayıptan (objektif ayıp) söz edebilmek için maldaki değer ya da beklenen fayda eksikliğinin “önemli öl­çüde” olması koşulu aranmaktadır.

A şıkkı doğrudur. Ticari uygulamanın haksız olduğunun iddia edilmesi hâlinde, ticari uygulamada bulunan, bu uygulamasının haksız ticari uygulama olmadığını ispatla yükümlüdür (TKHK m.62/2). Bu düzenlemeye göre, ticari uygulamada bulunan satıcı veya sağlayıcı ticari uygulamasının haksız olmadığını ispat etmelidir. Deliller ticari uygulamada bulunanda olduğuna göre uygulamasının haklılığını ispatlamak da işin mantığı ve doğası gereği kendisine düşmektedir. Özellikle Reklam Kurulu tarafından yapılacak incelemeler ve araştırmalarda ticari uygulamada bulunan, bir ticari uygulamaya ilişkin somut iddialarının doğruluğuna ilişkin delil sunmak zorundadır. Bu delillerin sunulmaması ya da yetersiz bulunması halinde, somut iddiaların doğru olmadığı kabul edilecektir.

Güven ilkesi

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre tüketici; “ticari ve mesleki olmayan amaçlarla hareket eden gerçek veya tüzel kişiyi” ifade eder. Bu tanıma göre her alıcı tüketici sayılmaz. Bir kimse, kişisel gereksinimleri dışında, belirli bir meslek icrası, belirli bir üretimde kullanma, yeniden satış, ticari olarak kullanma vs. gibi amaçlarla hareket ediyorsa bu kişi tüketici olarak kabul edilmeyecektir. Malın aşınması, biçim değiştirmesi, tükenmesi, azalması, değerini yitirmesi sonucunu doğurabilecek bir şekilde hareket edilmesi halinde özel amaçla  hareketten söz edilir. Karma amaçla yapılan bir harekette söz konusu olmamalıdır. Bir mal veya hizmetin karma amaçla satın alınması, özellikle bir işletme ya da ticarethane işleten ya da meslek icra eden kişinin hem işletmesini, hem de aynı zamanda kişisel kullanımını ilgilendiren bir amaçla hareket etmesi anlamına gelir.

Kimi durumlarda reklam ne bir öneri ne de bir öneriye davet niteliğindedir, örneğin;süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen promosyon uygulamalarında bu durum  karşımıza çıkmaktadır.

Ayıplı mal ve hizmetler nedeniyle tüketicilerin uğramış oldukları zararlardan dolayı kimlerin, hangi koşullarda ve ne şekilde sorumlu olacakları önemli bir konudur. Tüketicilere karşı sorumlu olanlar TKHK’nın muhtelif maddelerinde belirlenmiş olup, satıcı, sağlayıcı, üretici, ithalatçı ve kredi veren tüketiciye karşı sorumlu tutulmuştur. Ayrıca, bu kişilerin sorumlu tutulabilmeleri için birtakım koşulların gerçekleşmesi gereklidir.

Tüketiciye karşı sorumluluğun doğması için, malın teslimi veya hizmetin ifası anında bir ayıbın bulunması, ayıbın mal veya hizmetin değerini veya
faydasını azaltması, ayıbın malın tüketiciye teslimi anında mevcut olması, tüketicinin ayıbı bilmemesi, ayıbın ispat edilmesi ve ayıbın süresi içerisinde ileri sürülmüş olması gerekmektedir.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un ayıplı mal ve hizmetlerde seçimlik hakları ile ilgili 11. ve 15. maddelerinde “Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte Türk Borçlar Kanunu hükümleri uyarınca tazminat da talep edebilir” hükmüne yer verilmiştir.

Reklamı yapılan mal veya hizmetin kesin kriterleri ve standartları tanımlanmamış, kişi, yer ve zamana göre farklı algılanmalara neden olacak nisbi özellikleridir.

Ayıbın taşıdığı nitelik açısından ayıp türleri arasında ekonomik ayıp yer alır. 

Tüketici malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını kullandığında sorumlu olan kişi bu talebi 30 gün içinde yerine getirmelidir. 

E şıkkı doğrudur. Belirli süreli tüketici kredisi sözleşmesinin aşağıda yer alan bilgileri içermesi zorunludur: a) Kredinin türü. b) Tüketicinin adı, soyadı ile kredi verenin ve varsa kredi aracısının unvanı, MERSİS numarası, açık adresi, telefon numarası, varsa diğer iletişim bilgileri. c) Kredi sözleşmesinin süresi. ç) Kredinin toplam tutarı ve kredi alınmasına ilişkin şartlar ile varsa tüketiciden talep edilecek ücretler. d) Bağlı kredi sözleşmesinde sözleşme konusu mal veya hizmete ilişkin bilgi. e) Aylık ve yıllık akdi faiz oranı ve akdi faiz oranının uygulanmasına ilişkin şartlar. f) Kredi sözleşmesinin kurulduğu tarihte hesaplanan efektif yıllık faiz oranı, bu oranın hesaplanması için kullanılan bütün bileşenler ve tüketici tarafından ödenecek toplam tutar. g) Sözleşmenin eki olarak da verilebilecek ödeme planı. ğ) Kredi veren ile tüketici arasında kurulan sözleşmenin bir örneğini, düzenlenme tarihinden sonraki ilk yıl için tüketicinin ücretsiz olarak alma hakkı olduğuna ilişkin bilgi. h) Kredi sözleşmesine ilişkin bir hesap açılması ve bu hesaptan sadece kredi ile ilgili işlemler yapılması durumunda, bu hesaba ilişkin herhangi bir isim altında ücret veya masraf talep edilmeyeceğine ve bu hesabın, tüketicinin aksine yazılı talebi olmaması hâlinde kredinin ödenmesi ile kapanacağına ilişkin bilgi. ı) Gerektiğinde noter masraflarının tüketici tarafından ödeneceğine ilişkin bilgi. i) Gecikme faiz oranı. j) Tüketicinin, ödemelerini ödeme tarihinde yapmamasının ve temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları. k) Varsa istenecek teminatlar ve bu teminatların tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi teminatlardan olması halinde her ne isim altında olursa olsun adi kefalet sayılacağına ve tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatların diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılacağına ilişkin bilgi. l) Cayma hakkının kullanılma şartları, süresi ve usulüne ilişkin bilgi ile bu hakkın kullanılması durumunda anapara ile bu paranın faizini ödeme yükümlülüğü ve hesaplanma şekline dair bilgiler de dâhil olmak üzere cayma hakkının kullanılmasına ilişkin diğer şartlar. m) Bağlı kredi sözleşmesiyle ilgili olarak 19 uncu maddede yer alan tüketicinin haklarına ve bu hakların kullanılmasına ilişkin açıklayıcı bilgi. n) Tüketicinin erken ödemede bulunma hakkı ve ödenen tutara göre kredi verenin indirim yapma yükümlülüğüne ilişkin bilgi. o) Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını tüketici mahkemesine veya tüketici hakem heyetine yapabileceklerine dair bilgi. ö) Varsa tüketicilerin başvurabileceği diğer çözüm yollarına ilişkin bilgi. p) Kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin bilgi. r) Taksit vadesinin, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlaması durumunda kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçeceğine ilişkin bilgi. s) Temerrüt hali de dahil olmak üzere kredi sözleşmelerine dayanılarak yapılan her türlü işlemde bileşik faiz uygulanamayacağına ilişkin bilgi. 

Tüketici hukukunun tarihsel gelişiminde Avrupa Birliği’ndeki gelişmeler incelendiğinde,  ilk kez ekonomik politikaların sosyal politikaları desteklemesi gerektiği ve tüketicinin korunmasının da sosyal politikalar içinde yer aldığı  1972’de yapılan Paris zirvesinde belirtilmiştir.

Servis istasyonlarının yükümlülükleri; bakım ve onarım yükümlülüğü, servis fişi verme yükümlülüğü, yedek parça bulundurma ve satma yükümlülüğü, yedek parça fiyat listesi asma yükümlülüğü ve değiştirilen parçanın gösterilmesi ve iadesi yükümlülüğüdür. Satılan malın benzerlerini bulundurma yükümlülüğü, servis istasyonlarına ilişkin yükümlülüklerden biri değildir.