Türk Dili 1 Ara 19. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Dil ve toplum arasındaki ilişki için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Toplumsal statü, yaş, eğitim, toplumsal roller, cinsiyet vb. toplumsal ögeler, bireylerin dil davranışlarını da etkilemektedir.
|
Toplumsal ögelerin, dil kullanımı üzerinde izlenebilen etkilerini toplumdilbilim incelemektedir.
|
Konuşurken neyi ve nasıl söyleyeceklerimiz başka bir deyişle dil bilimsel tercihlerimiz toplumsal anlam ve mesajları da barındırır.
|
Toplumsal nezaket mesafe, saygı, dayanışma, yakınlık vb. toplumsal ilişkilerin ile¬tişim kodunda birtakım karşılıklar bulduğu ve birden fazla stratejisi olan bir olgu¬dur.
|
Dil toplumun yapısından ayrı olarak gelişir ve değişir.
|
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültürel değişme süreçlerinin gerçekleştiği aşamalardan biri değildir?
Norm oluşturma
|
Yenilik
|
Seçici ayıklama
|
Toplumsal kabullenme
|
Bütünleşme
|
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi kültürü oluşturan öğelerden birisi değildir?
Yeme-içme düzeni |
Mimari ve el sanatları |
Atasözleri |
Dil |
Davranış kalıpları |
Kültürü oluşturan ögeler, genel anlamda maddi ve manevi veya somut ve somut olmayan biçiminde sınıflandırılabilir. Maddi kültür unsurları mimarî, el sanatları, geleneksel kıyafetler, araç-gereçler gibi elle tutulur, gözle görülür, somut olan unsurlardır. Manevi kültür unsurları ise inançlar, dünya görüşleri, ahlak anlayışı, davranış kalıpları, ilişki örüntüleri vb. toplumsal hayatı çevreleyen öğreti ve değerlerdir. Somut olmayan, manevi kültür unsurlarının aktarımında dil, önemli bir rol üstlenir. Maddi ve manevi kültürel unsurlar, toplumların kimliklerini oluşturarak onların yaşam tarzını, hayata, sanata, estetiğe, etik değerlere vb. yaklaşımlarını, anlayışlarını yansıtmaktadır. Söz gelimi, manevi kültürel ögelerimizden olan atasözlerimize bakıldığında, toplumumuzun hangi renkleri hangi duygu değerleri ve ahlak anlayışıyla birleştirdiği görülmüş olur.
4.Soru
Diller temel olarak kaç grupta sınıflandırılmaktadır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Dillerin sınıflandırılmasında farklı sınıflandırmalar yapılmakla birlikte en temel yöntemler köken sınıflandırması ve yapı bakımından sınıflandırma olarak 2 grupta yapılmaktadır. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
"İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği dildir". Yukarıda tanımlanan dil biçimi aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Ağız |
Diyalekt |
Jargon |
Ana Dil |
Ana Dili |
İnsanın ve genellikle annesi bebeklik döneminden birlikte olduğu dil topluluğunun üyeleriyle etkileşim aracılığıyla edindiği dildir. Birinci dil, asıl dil olarak da nitelendirilir. Doğru cevap E'dir.
6.Soru
Belleten (krş. Fr. bulletin), genel (krş. Fr. général), imge (krş. Fr. image), okul (krş. Fr. école) örneklerinde olduğu gibi, özellikle ses ve biçim bakımından yabancı sözcükleri model alarak yerli biçim birimlerle sözcük üretilmesine ne ad verilir?
Kırpma |
Kalıplaşma |
Karma |
Örnekseme |
Kısaltma |
Bahsedilen sözcük yapım yoluna örnekseme adı verilir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Yeni Lisan hareketini başlatan yazarlardan biridir?
Faruk Nafiz Çamlıbel
|
Yakup Kadri Karaosmanoğlu
|
Halide Edip Adıvar
|
Ömer Seyfettin
|
Yusuf Ziya Ortaç
|
8.Soru
Kamus-ı Türkî nedir?
Dil bilgisi kitabı |
Sözlük |
Dergi |
Dilde sadeleşme hareketi |
Çeviri metni |
Dil bilgisiyle ilgili eserleri de olan Şemsettin Sami’nin en büyük eseri, Türkçenin de bugüne kadar hazırlanmış en iyi sözlüklerinden biri olan Kamus-ı Türkî’dir.
9.Soru
Konuşma seslerinin üretimini ve algılanmasını kaç aşamada değerlendirilebilir?
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
Konuşma seslerinin üretimini ve algılanmasını şu üç aşamada değerlendirebiliriz:
• Söyleyiş ses bilgisi: Konuşurlar sesleri nasıl üretir?
• Akustik ses bilgisi: Sesler havada nasıl yol alır?
• İşitsel ses bilgisi: Dinleyenler sesleri nasıl algılar?
Doğru cevap C'dir.
10.Soru
I.Eldiven II.Görenek III.Göçebe IV.Yayla V.Bulmaca Yukardaki cümlelerden hangisi veya hangilerinin kökü eylemdir?
I - II
|
II - III - V
|
III - V - IV
|
V - IV
|
I
|
11.Soru
Aşağıdaki sözcüklerden hangisi bir addan eylem yapma eki almıştır?
kararmak |
görkem |
büyücek |
çekingen |
yaramaz |
kararmak
12.Soru
"Kara haber tez duyulur" atasözünde kullanılan "kara" kelimesinin kötülük, uğursuzluk, sıkıntı, terslik, vb. kötü duygular çağrıştırdığı anlaşılmaktadır. Aşağıdakilerden hangisinde benzer bir ifade söz konusudur?
Kendi düşen ağlamaz.
|
Ak koyunu kara kuzusu da olur.
|
Aç gözünü, açarlar gözünü.
|
Kimi köprü bulamaz geçmeye, kimi su bulamaz içmeye.
|
Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır.
|
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde Zemahşeri tarafından yazılan eserin ismi doğru verilmiştir?
Atebetü'l-Hakayık |
Divan-ı Hikmet |
Kutadgu Bilig |
Mesnevi |
Mukaddimetü’l-Edeb |
Zemahşeri tarafından yazılan eserin adı Mukaddimetü’l-Edeb'tir.
14.Soru
Aşağıdaki cümlerlerdeki fillerin hangisi çatısı bakımından diğerlerinden farklıdır ?
Gelir gelmez kombiyi çalıştırdı. |
Birbirlerini görür görmez kucaklaştılar. |
Seni gördüğüm anda yakana yapışacağım. |
Saatlerce halleştiler. |
Duvarlar nihayet istediğim renge boyandı. |
E şıkkında fiili kimin yaptığı belli değildir. Edilgen çatılıdır.
15.Soru
Eklerin, yani bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcükler, yani bağımsız biçim birimlere ne ad verilir?
Taban |
Ek |
Kök |
Gövde |
Sözcük |
Taban
Tabanlar, eklerin, yani bağımlı biçim birimlerin eklendiği yalın sözcükler, yani bağımsız biçim birimlerdir. Tabanlar kök veya türemiş sözcük olabilir. Aşağıdaki örnekte göz, gözlük
sözcüğünün; gözlük, gözlükçü sözcüğünün; gözlükçü ise gözlükçülük sözcüğünün tabanıdır
16.Soru
Divan-ı Hikmet kimin eseridir?
Kaşgarlı Mahmut |
Yusuf Has Hacip |
Ahmet Yesevi |
Yunus Emre |
Edip Ahmet Yükneki |
Divan-ı Hikmet Ahmet Yesevi'nin eseridir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi birçok halkların alfabesine kaynaklık etmiş olan Uygur alfabesini benimsemekle kalmamış; devletlerle haberleşmede de Uygur Türkçesini kullanmıştır?
Moğollar
|
Hitaylar
|
Buryatlar
|
Mançular
|
Kalmuklar
|
18.Soru
Aşağıda verilen kelimelerden hangisi söz başında ünlü düşmesine örnek olarak verilebilir?
Devrim |
Sıcak |
Kavşak |
Yalnız |
Yanlış |
Ünlü düşmesi, sözcüğü oluşturan ünlülerden birinin çeşitli seslik nedenlerle kaybolmasıdır. Bu ses olayı; ünlünün düştüğü yere göre, söz başında, söz içinde ya da söz sonunda görülür.
Söz başında ünlü düşmesi; ısıcak > sıcak olarak değişmektedir.
Diğer seçeneklerde verilen kelimelerde ünlü düşmesi sözcük içinde görülmektedir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hava akımının kesintili olduğu ünsüzlere verilen addır?
Titreşimli |
Titreşimsiz |
Süreksiz |
Sürekli |
Ötümlü |
Sürekli/süreksiz olmalarına göre ünsüzler: Ünsüzler çıkaklarında oluşurken hava akımı kesintili biçimde veya sızarak çıkar. Örneğin /t/ sesinin oluşumunda hava akımı kesintilidir ancak küçük bir patlama işitilir; /s/ sesi oluşurken ise hava akımı kesintili değil, sızma şeklinde süreklidir. Bu nedenle hava akımının kesintili olduğu ünsüzlere süreksiz ünsüzler, hava akımının sızdığı ünsüzlere ise sürekli ünsüzler adı verilir. Buna göre; • /b, c, ç, d, g, g, ?, k, p, t/ ünsüzleri süreksizdir. • /f, ğ, h, j, l, l, m, n, r, s, ş, v, y, z/ ünsüzleri süreklidir
20.Soru
Karahanlı dönemi Türk edebiyatında aşağıdaki yazar- eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
Divan-ı Hikmet / Ahmet Yesevi |
Atabet'ül Hakayık / Edip Ahmet Yükneki |
Kutadgu Bilig / Yusuf Has Hacib |
Tercümet'ül Kur'an- Ahmet Yesevi |
Divan'ı Lügat'it Türk- Kaşgarlı Mahmut |
Karahanlı Dönemi’nden günümüze sayı olarak çok olmamakla birlikte Türk dil ve kültür tarihi açısından son derece önemli eserler kalmıştır. Bunlar; 1069 yılında Yusuf Has Hâcip tarafından yazılmış 6645 beyitten oluşan Kutadgu Bilig; Kâşgarlı Mahmut tarafından 1072 yılında başlanıp 1077 yılında tamamlanmış, 7000’den fazla Türkçe kelimenin Arapça karşılığı verilmekle kalınmayıp şiirlerle, atasözleri ve deyimlerle örneklendirilerek zenginleştirilmiş, Türk kültürünün hazinesi olarak değerlendirilen Dîvânü Lügâti’t-Türk; Edip Ahmet Yüknekî tarafından yazılan Atebetü’l-Hakâyık; Ahmet Yesevî’nin şiirlerinin toplanmasıyla oluşturulan Dîvân-ı Hikmet ve kim tarafından yazıldığı tam olarak bilinmeyen Kur’an Tercümesi gibi eserlerdir. Doğru cevap D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ