Türk Dili 1 Final 22. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Türkçe yapı bakımından nasıl bir dildir?
Çekimli |
Kaynaştıran |
Eklemeli |
Yalınlayan |
Bükünlü |
Dünya dillerinin yapı bakımından başlıca bitişken (eklemeli diller), bükünlü (çekimli) diller, yalınlayan diller olmak üzere üçe ayrılır. Türkçe, yapı bakımından sondan eklemeli bir dildir.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi ölçünlü dilin doğru tanımıdır?
Devlet yönetimi, eğitim, ekonomi vb. bütün alanlarda kullanılan, yasal, kurumsal, toplumsal desteği, edebî geleneği, ortak yazım sistemi, genel kabul gören sözlüğü, yazım kılavuzu, ortak söyleyiş sistemi vb. bulunan dildir.
|
Bir dil topluğunda söyleyiş, yazım ve söz varlığı vb. belirli alanlarda ortak ve resmî kabulün sağlanmasıdır.
|
Dil konuşma ve dinleme işlevlerini gerçekleştirmek üzere birbirleriyle bağlantılı ses, biçim, söz dizimi, anlam vb. alt sistemlerin oluşturduğu, üzerinde inceleme yapılabilen bir bütündür.
|
Dilin kurallarının tanımına göre dilin kullanılmasını savunan yaklaşımdır. Bu yaklaşımda dil bilgisi bir amaçtır.
|
Bir dil ailesi içinde yer alan ancak coğrafi bakımdan ailenin diğer üyelerine kom- şu ya da yakın olmayan ya da eldeki dil bilimsel verilere göre herhangi bir dil ailesi içinde yer almayan veya aynı dil ailesi içinde yakın akrabası bulunmayan dildir.
|
3.Soru
Karamanoğlu Mehmet Bey'in "Şimden gerü divanda, dergahta, bargahta, çarşıda ve bazarda Türkçe'den başka dil konuşulmaya" şeklinde ferman çıkarmış olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Yabancı düşmanlığı |
Yabancı dil bilmiyor olması |
Türkçe konuşan nüfusun azalıyor olması |
Türkçe karşı yaşanan duyarsızlığın artması |
Türkçe'nin dönemin bilim dili olması |
İlgili ferman Türkçe'ye karşı meydana gelen duyarsızlaşmaya son vermek amacıyla çıkarılmıştır.
4.Soru
Hangi cümlede belirtili nesne yoktur?
Şehir dışına çıkmak bu insanları olumlu şekilde etkileyecektir. |
Mor dövmelerle işlendi göğsümüze karlı dağların şanlı bayrağı. |
Sayısız kitabın bulunduğu bu kütüphaneyi geçen yüzyılın başlarında Avrupalı bilim adamları ziyaret etmişler. |
Burada yoldan denize kadar inen büyük kayalar üstünde oturup, akşam saatlerini geçirmeyi severdi. |
Yazar en güzel şiirlerini deniz kıyısındaki küçük evde mehtaplı gecelerde yazdığını söylüyor. |
A- bu insanları = Belirtili nesne
C- Sayısız kitabın bulunduğu bu kütüphaneyi = Belirtili nesne
D- Burada yoldan denize kadar inen büyük kayalar üstünde oturup, akşam saatlerini geçirmeyi = Belirtili nesne
E- en güzel şiirlerini deniz kıyısındaki küçük evde mehtaplı gecelerde yazdığını = Belirtili nesne
B şıkkında belirtili nesne yoktu
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi terimin tanımıdır?
Sanat alanında bir konuyla ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcük
|
Bilim, sanat, spor ve meslek dallarına ait kullanılan özel sözcük
|
Günlük konuşma diline ait kullanılan szöcük
|
Mecaz, yan ve deyim anlamları olan günlük konuşma diline ait kullanılan sözcük
|
Bilim, sanat, spor, meslek dalıyla veya bir konu ile ilgili özel ve belirli bir kavramı karşılayan sözcük
|
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde, atasözlerinin yapı ve anlam özelliği birlikte verilmiştir?
Az sözcükle çok şey anlatır.
|
Kesin bir yargı belirtmez.
|
Nesilden nesle aktarılır.
|
Yaşanılan bir olaydan sonra yaratılmıştır.
|
Sözcüklerin sıralanışı kulağa hoş gelir.
|
7.Soru
Bir sözcüğün ses, hece, ton, vurgu bakımından söylenme biçimi olarak tanımlanan dil bilgisi terimi aşağıdakilerden hangisidir?
Yazım |
İmla |
Terim |
Söz varlığı |
Söyleyiş |
Söyleyiş; telaffuz, sesletim, söyleniş olarak da adlandırılan ve bir sözcüğün ses, hece, ton, vurgu bakımından söylenme biçimi olarak tanımlanan dil bilgisi terimidir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdaki atasözlerinden hangisi mertlik ile ilgilidir?
Yuvayı dişi kuş yapar. |
Aman diyene kılıç kalkmaz. |
Çocuğun yediği helal, giydiği haram. |
Baban varken dost tanı, atın varken yol tanı. |
Gelmek misafirin, gitmek ev sahibinin elinde. |
‘Aman diyene kılıç kalkmaz’ atasözü mertlik ile ilgilidir. Doğru cevap B'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İngilizcenin dünya dili olmasını sağlayan özelliklerdendir?
İngilizce, güç anlaşılan bir dildir.
|
İngiltere'nin coğrafi konumu, dilin yaygınlaşmasını sağlar.
|
İngiltere, dünya pazarlarında kendini kabul ettirmiştir.
|
İngilizce, diğer dillerden çok etkilenmemiştir.
|
İngilizce, en köklü dillerden biridir.
|
10.Soru
Dillerin zaman içerisinde başka dillerle çeşitli biçimlerde ilişkiye girmeleri ve bu ilişkiler sonucunda birbirlerinden sözcükler almalarına ne ad verilir?
kelime koşması |
ikiz kelime |
ödünçleme |
iç alıntılar |
ilişki sözleri |
Kelime koşması ve ikiz kelime: anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın veya karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana kullanılması anlamına gelen ikilemeler demektir.
Ödünçleme: alıntı sözler başka bir dilden gelen sözcüklere denir.
İç alıntılar: Ağızlar, zaman zaman ölçünlü dile sözcükler verir. Bir dilin kendi ağız ve lehçelerinden yaptığı bu tür alıntılara “iç alıntılar” denir.
İlişki sözleri: insanların günlük ilişkilerinde çeşitli amaç ve niyetlerle iletişim kurmak için kullandığı sözcüklerdir.
Doğru yanıt C
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi özne ile ilgili yanlış bir ifadedir?
Aynı yükleme bağlanmış birden fazla kişi veya varlık özne olabilir. Bunlar birbirlerinden virgül veya bağlaçla ayrılır ve tek bir öge (özne) olarak kabul edilir. |
Özne, yükleme açıklayıcısı ile birlikte de bağlanabilir. |
Özne bir sözcük olabileceği gibi bir sözcük öbeğinden de oluşabilir. |
Geçişli iken edilgen çatıya sokulan eylemlerle kurulan cümlelerde nesne bulunmalıdır. |
Yüklemi gereklilik kipinin teklik 3. kişisi olan bazı cümleler de özne almazlar. |
6. Geçişli iken edilgen çatıya sokulan eylemlerle kurulan cümlelerde nesne bulunmaz. Cümlenin asıl nesnesi olan öge, özne görünüşündedir; ama cümlenin asıl öznesi değil sözde öznesidir. Sözde özne, cümlede işi yapan öge değil yapılan işten etkilenendir. Örnek: Sallanmaz o kalkışta ne mendil ne de bir kol. (Yahya Kemal) özne Cümlenin öznesi sallanmamaya konu olan “ne mendil ne de bir kol” yapılandan etkilenen edilgen bir öznedir.
12.Soru
Çok yüksek bir anlatım gücüne sahip olan Orhun Yazıtları'nda günümüzde kullanılan deyimlerin kökleri de bulunmaktadır. Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
Tükçenin köklü yapısı |
Yazılı kaynakların önemi |
Türkçenin zenginliği |
Tarihi eserlerin varlığı |
Türkçenin soyutlama gücü |
Deyim oluşması, biraz da zamanla ilgili bir durumdur. Türkçe, bugünkü bilgilerimizle ilk yazılı metinler olarak adlandırdığımız Orhun Yazıtları’nda çok yüksek bir anlatım gücüne sahiptir. Bu güçlü anlatımı oluşturan sebeplerden biri de deyim kullanımıdır. Doğru yanıt B'dir.
13.Soru
İlk ögesi yaklaşma (yönelme) durum eki taşıyan kısaltma öbeği aşağıdakilerden hangisidir?
İlgi öbeği |
Belirtme öbeği |
Yaklaşma öbeği |
Bulunma öbeği |
Ayrılma öbeği |
Yaklaşma öbeği: İlk ögesi yaklaşma (yönelme) durum eki taşıyan kısaltma öbeğidir. Can-a yakın, dil-e kolay, kişi(y)-e özel vb.
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi hem kitle ileşitim araçlarında hem de sosyal medyada Türkçe'nin kullanımı ile ilgili yaşanan ortak bir sorundur?
Ünlü harfleri yazmadan ünsüzlerle yazışma
|
Büyük harfle ilgili kurallarda aykırılık
|
Söyleyiş bozuklukları
|
Sözcüklerin yazımında özensizlik
|
Kısa mesajlardaki karakter sınırlaması
|
15.Soru
Türk yazı dili aşağıdakilerden hangisi ile başlar?
Divan-ü Lügati't Türk |
Orhon yazıtları |
Atabetü'l Hakayık |
Kutadgu Bilig |
Uygur Yazıtları |
Türk yazı dili, İkinci Göktürk Kağanlığı Dönemi’nde VIII. yüzyılın ilk yarısında dikilen Orhon Yazıtları ile başlar.
16.Soru
Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde ünlü daralması vardır?
seviyor
|
ağlıyor
|
koşuyor
|
gülüyor
|
bakıyor
|
17.Soru
Aşağıda verilenlerden hangisi sözcük öbeklerinin özelliklerinden biri değildir?
Sözcük öbekleri iki ve/ya daha fazla sayıda sözcükten oluşabilir. |
Öbekleri oluşturan sözcükler, kurallı bir biçimde bir araya gelir. |
Sözcük öbekleri yargı bildiriler. |
İkiden fazla sözcükten oluşan öbeklerde iç içe geçmiş öbekler bulunabilir. |
Sözcük öbeklerinde çekim ekleri öbeğin son ögesine getirilir. |
- Sözcük öbekleri herhangi bir yargı bildirmezler ancak yine de anlamlı bir bütünlük gösterirler.
- Sözcük öbekleri iki ve/ya daha fazla sayıda sözcükten oluşabilir.
- Öbekleri oluşturan sözcükler, kurallı bir biçimde bir araya gelir. Bu kurallılık çerçevesinde, yardımcı öge olan sözcük önce, asıl öge olan sözcük sonra gelerek öbeği oluştururlar.
- İkiden fazla sözcükten oluşan öbeklerde iç içe geçmiş öbekler bulunabilir.
- Sözcük öbekleri, eklenme açısından tek bir sözcük gibi işlem görür ve çekim ekleri öbeğin son ögesine getirilir.
- Sözcük öbekleri cümlede anlamı genişletme, pekiştirme, belirtme ve niteleme görevlerini yerine getirirler. Herhangi bir ayrıntının belirtilmesi sözcük öbekleriyle mümkündür ve cümlenin ögeleri de bu tür öbeklerle daha ayrıntılı hâle getirilebilir.
- Sözcük öbekleri, cümlede tek bir öge gibi işlev görürler.
18.Soru
Aşağıda verilen atasözlerinden hangisi yapı bakımından diğerlerinden farklıdır?
Ağaç yaş iken eğilir |
Kaynana pamuk ipliği olup raftan düşse gelinin başını yarar |
Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına |
Aman diyene kılıç kalkmaz |
Yuvayı dişi kuş yapar |
Hemen hemen tamamı tek cümleden oluşan atasözleri genellikle iki kısımdan oluşur
ve ikinci kısım birinci kısımda ifade edilen fikri ve anlamı kuvvetlendirir. Pek çok atasözünün yapısına dikkat edildiğinde genellikle ortadan ikiye bölünmüş bir cümleyle karşılaşılır. Şu atasözleri bu durumu gösterir niteliktedir: “Ağırlık altın kale, hafiflik başa bela”, “Sabreden derviş, muradına ermiş”, “Aç ne yemez, tok ne demez”, “Eken bilmez, biçen bilir”, “Ne doğrarsan aşına, o çıkar kaşığına” vb. Doğru cevap C'dir.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türkçe'nin anlatma gücünü oluşturan hususlardan biri değildir?
Mecazlı anlatım |
Sözcükler |
Deyimler |
Harfler |
Atasözleri |
Bir dilin anlatma gücünü oluşturan önde gelen hususlar mecazlı anlatım, sözcükler, deyimler ve atasözleridir. Doğru cevap D seçeneğidir.
20.Soru
Türkçede kaç adet atasözü bulunmaktadır?
1.500 |
2.500 |
3.500 |
4.500 |
5.000 |
Türkçede toplam 4.500 adet atasözü bulunmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ