Pozitivizm bilimin tekliği üzerinde durur, toplumsal olayların doğa bilimlerinin metodolojisiyle açıklanabileceğini ileri surer ve olgularla değerlerin kesin olarak ayrılması gerektiğini savunur.

Popper’a göre, bilimsel bilginin gelişmesi “bilimsel kuramların elenmesi ve daha iyilerler yer değiştirme sürecidir”.

Liberallere göre, nükleer silahların varlığı ve kitlelerin savaş karşıtı oluşu, devletler için savaşın maliyetini artırdığından savaş olasılığı azalmıştır.

Devletlerin davranışlarını yapısal nedenlere dayandırması, devlet adamları ve karar vericilerle ilgilenmemesi, rasyonel davranışın sistemin kuralları doğrultusunda hareket etmek olduğu, tüm devletlerin aynı şekilde davranacağını varsayarak irrasyonel unsurları ya da öznel koşulları yadsıması, ülkelerin farklı siyasal koşullara sahip olduğu gerçeğini gözardı etmesi nedenleriyle de Uluslararası Sistem Teorisi eleştirilmektedir.

Bir devletin dış politikasını anlamak için esas olarak içsel gelişmelere, bu çerçevede karar vericilere ve onların durumu nasıl tanımladıklarına bakmak gerekir.

ABD ve SSCB, 1962’de Küba krizi esnasında, muhtemel askeri çatışmanın nükleer bir savaşa dönüşeceğini ve sonucun her iki taraf için de yok olmayla sonuçlanacağını bildikleri için karşılıklı taviz vererek krizi sona erdirmeyi tercih etmişlerdir. John F. Kennedy ve Nikita Khruschev, SSCB’nin Küba’da; ABD’nin Türkiye’de konuşlandırılmış füzelerinin karşılıklı kaldırılması sözlerini vererek ve ABD’nin deniz ablukasını kaldırmasıyla krizi sonlandırmıştır. Soğuk Savaş döneminde diyaloğa ve yumuşamaya da neden olan kriz, sıfır toplamlı olmayan oyun modeline benzemektedir.

Cox’a göre bir hegemonik dönemin yerini bir başka hegemonyanın devralmasından önce, herhangi bir hegemonik gücün olmadığı (non-hegemonic) dönem yaşanmaktadır. XIX. yüzyıldan itibaren tarihi belli evrelere ayıran Cox, 1845’ten 1875’e kadar süren ilk dönemde İngiliz hegemonyası söz konusuyken arkasından gelen 1875-1945 dönemini hegemonyanın olmadığı (non-hegemonic) dönem olarak nitelemektedir. 1945-1960 dönemi ise Amerikan hegemonyasının sürdüğü dönemdir. Cox, 1960’ların sonunu ve 1970’lerin başını Amerikan hegemonyasının tam olarak işlemediği yeni bir (non-hegemonic) dönem olarak nitelemektedir.

Mackinder analizinde, Doğu Avrupa ve Sibirya’yı (yani Çarlık Rusya’sının egemenliğinde olan bölgeyi) merkezi stratejik bölge olarak adlandırarak, burayı uluslararası politikanın merkez üssü (“pivot area” yani “mihver bölge”) olarak adlandırmaktadır. “Pivot Area” olarak tanımladığı bu bölgeyi daha sonra “heartland” olarak ifade etmektedir.

Galtung, bir devletin diğeri üzerinde hâkimiyet kurduğu feodal bir ilişki olarak gördüğü emperyalizmi, yine merkez ve periferi ülkeler arasındaki ilişkiden hareketle ekonomik, siyasal, askeri, iletişimsel ve kültürel olmak üzere beş gruba ayırmaktadır. Bunların herhangi birisinin diğerine göre önceliği bulunmamaktadır.

Karar verme yaklaşımlarında, karar vericinin kişiliği ve dış politikayla ilgili gelişmeleri algılayışı biçimi önemli olduğu kadar, bu karar›n oluştuğu içsel, dışsal çevrenin ve bürokrasinin etkisi de önemlidir. Ancak karar verme teorisine göre, içsel ve dışsal gelişmeler ve faktörleri nihai aşamada karar haline dönüştüren ve dış politikayı belirleyen yine bireydir. Aynı koşullarda ve aynı durum karşısında farklı karar vericiler farklı karar verebilmektedir.

Söz konusu yazar Schumpeter'dir. 

Toplumsal sözleşme kuramı ile liberal teorinin temellerini atan Düşünür John Lock’tur. Lock, doğa durumunda insanların eşit ve özgür olduklarını vurgulayarak realistlerden ayrılmıştır. Toplumsal sözleşme kuramına göre insanlar hak ve özgürlüklerini daha iyi koruyabilmek için doğal özgürlüklerinden sıyrılarak örgütlü bir toplum oluştururlar.