XVI. Yüzyıl Türk Edebiyatı Ara 7. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
“Geldi burc-ı evliyâya pâdişâh-ı nâmdâr” sözü ile Fuzuli, aşağıdakilerden hangisinin Bağdat'ı fethini kutlamıştır?
Fatih Sultan Mehmet |
Şah İsmail |
Kanuni Sultan Süleyman |
Hazerşahlı Mustafa |
Sarı Selim |
1534 yılında Kanunî, Bağdat’ı fethettiğinde Fuzulî bu fethi tebrik amacıyla padişaha uzun bir kaside sunmuş ve sonunda da; “Geldi burc-ı evliyâya pâdişâh-ı nâmdâr” (Şanlı sultan, büyük velilerin yattığı Bağdat’a geldi) dizesini tarih düşürmüştür.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi doğru bir ifade değildir?
Remil: Kum: Sayılarla ve kum taneleriyle fal bakma, bir takım işaretler ve sayılar kullanarak gaipten haber verme oyunu. |
|
Tevliyet: Vakıf işlerine bakma. |
Tevliyet: devlet işlerine bakma. |
Hiçbiri |
Tevliyet: devlet işlerine bakma değildir. Tevliyet: Vakıf işlerine bakmayı ifade eder.
3.Soru
Alağıdakilerden hangisi Baki ile ilgili doğru bir bilgi değildir ?
Baki Osmanlı şiirlerinde kılasik söyleyişin en büyük ustası olarak kabul edilir |
Şiirlerinde mana ve aruz uyumunu çok kullanmak yerine daha serbest dizeler kullanmıştır. |
Baki hem gazel hem kaside tarzında başarılı örnekler vermiştir. |
Çağdaşlarında rastlanan imale ve zihaf gibi söyleyiş kusurlarını Baki asgari seviyeye indirmiştir. |
Birçok ünlü kasidesine rağmen o daha çok bir gazel şairidir. |
Bakî, Osmanlı şiirinde klasik söyleyişin en büyük ustası olarak kabul edilir. Çok sağlam
ve kusursuz bir söyleyişi vardır. Şiirlerinde mana ve aruz uyumu en üst düzeye ulaşmış,
çağdaşlarında rastlanan imale ve zihaf
gibi söyleyiş kusurları asgari seviyeye inmiştir.
Bakî, hem gazel hem kaside tarzında başarılı örnekler vermiştir.
4.Soru
II. Bayezit'in gazellerinde kullandığı mahlas aşağıdakilerden hangisidir?
Adlî |
Mustafa |
Kâtibî |
Muhibbî |
Selimî |
Adlî, II. Bayezit'in gazellerinde kullandığı mahlastır. Doğru yanıt A seçeneğidir.
5.Soru
İbrahim Gülşenî üç dilde, Türkçe, Farsça ve Arapça eserler vermiş üretken bir şairdir. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi Gülşenî’nin Farsça yazdığı bir eserdir?
Pendname |
Razname |
Kıdemname |
Manevi |
Çobanname |
Gülşenî, Mevlânâ ve Hâfız-ı Şirazî etkisinde söylediği gazellerini Farsça Divanında bir araya getirmiştir. Farsça rubailerini ise Kenzü’l-cevâhir adlı ayrı bir kitapta toplayan Gülşenî’nin Farsça yazdığı en önemli eseri hiç şüphesiz Manevi’dir. Gülşenî’nin Mevlânâ’nın Mesnevîsine nazire olarak Diyarbakır’da on ayda tamamladığı söylenilen 40.000 beyitli Farsça bir mesnevidir. Eserin ilk 500 beyti La‘lî Mehmed Fenâyî tarafından şerh edilmiştir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Zati'nin eserlerinden birisi değildir?
Edirne Şehrengiz’i |
Şem ü Pervane |
Letaif |
Netayicü’l-Fünün |
Divan |
Zatî’nin en önemli eseri divanıdır. Zatî’nin gazellerinden 1003 adedi Ali Nihad Tarlan tarafından iki cilt halinde (İstanbul, 1968, 1970), kalanı da Mehmed Çavuşoğlu ve M. Ali Tanyeri’nin ortak çalışmasıyla bir cilt olarak (İstanbul 1987) yayımlamıştır. Onun gazellerine diğer nazım biçimleriyle yazdığı şiirleri, bilhassa kasideleri de ilave edildiğinde gerçekten ne denli üretken bir şair olduğu anlaşılır. Zatî mesneviler yazmıştır. Onun Edirne Şehrengiz’i Anadolu’da türün ilk örneklerindendir. Diyâr-ı Rûm padişahı Jâle’nin oğlu Pervâne ile Çin padişahı Fağfur’un kızı Şem arasındaki aşk öyküsünü anlattığı Şem ü Pervane adlı mesnevisi ise aynı konuyu işleyen diğer mesnevilerden daha fazla ilgi görmüş, okunmuştur. Şairin bir de Letaif’i vardır.
7.Soru
Halk içinde mu‘teber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhat gibi
Saltanat didükleri ancak cihân gavgâsıdur
Olmaya baht u sa‘âdet dünyada vahdet gibi
Yukarıda beyitleri verilen gazel hangi padişaha aitttir?
Yavuz Sultan Selim |
Kanuni Sultan Süleyman |
III. Murat |
III. Mehmet |
II. Bayezıt |
Bu beyitler Kanuni Sultan Süleyman'a aittir.
8.Soru
Ol serv-i hoş-hırâmı tenhâ bulup ne çâre
Ol bî-karâr öyle ben şerm-sâr böyle
Yukarıda Nevî tarafından yazılan mısraların diliçi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
O güzel yürüyüşlü serviyi yalnız bulmak ne mümkün! O kararsız öyle, ben |
O güzel yürüyüşlü serviyi unutmak ne mümkün! O kararsız, ben ise utangaç. |
O güzel yürüyüşlü nazlı gelini görebilmek ne mümkün! O kararsız öyle, ben |
O güzel yürüyüşlü serviyi yalnız bulmak ne mümkün! O inatçı, ben aşık. |
O güzel serviyi yalnız bulmak mümkün mü! O çok kararsız, ben çok kararlı. |
Ol serv-i hoş-hırâmı tenhâ bulup ne çâre
Ol bî-karâr öyle ben şerm-sâr böyle
Diliçi çevirisi: O güzel yürüyüşlü serviyi yalnız bulmak ne mümkün! O kararsız öyle, ben utangaç böyle.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi XVI. Yüzyıl Osmanlı kültür ve sanat merkezlerinden biri değildir?
Amasya
|
Manisa
|
Edirne
|
Kütahya
|
İzmir
|
10.Soru
Hasret-i la‘lün ile cân virür Emrî sanemâ
Gözleri kan akıdur üstine giryân olmuş
Yukarıda Emrî’nin yazdığı mısraların diliçi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
Ey güzel, Emrî senin dudağının hasretiyle yanar. Ağlayan gözlerinin üstüne kan akar. |
Ey put gibi güzel, Emrî senin hasretinle can verir. Ağlayan gözleri üstüne kan akıtır |
Ey güzel, Emrî senin hasretinle ölür. Ağlayan gözlerimi güldür artık |
Ey selvi boylu güzel, Emrî senin dudağının hasretine dayanamaz. Ağlayan gözleri |
Ey put gibi güzel, Emrî senin dudağının hasretiyle can verir. Ağlayan gözleri |
Hasret-i la‘lün ile cân virür Emrî sanemâ
Gözleri kan akıdur üstine giryân olmuş
Diliçi çevirisi: Ey put gibi güzel, Emrî senin dudağının hasretiyle can verir. Ağlayan gözleri üstüne kan akıtır
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Rumelili şairlerin şiirlerinde görülen ortak özelliklerden birisi olamaz?
Yerlilik |
Sadelik |
Tasavvuf |
İçtenlik |
Tarih düşürme |
Tarih düşürme, Rumelili şairlerin şiirlerinde görülen ortak özelliklerden birisi olamaz?
12.Soru
Leblerün gonca yanağun gül-i handân olmuş
Hüsnün ey serv-i sehî tâze gülistân olmuş
Yukarıda Emrî tarafından yazılan mısraların diliçi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?
Ey uzun boylu güzel, güzelliğin gülbahçesi; dudakların gonca, yanağın açılmış gül. |
Ey düzgün boylu selvi, güzelliğin taze gülbahçesi olmuş; dudakların goncaya, |
Ey düzgün boylu selvi, güzelliğin gülbahçesi olmuş; dudakların zambak, |
Ey uzun boylu kız, güzelliğin solmuş; dudakların goncaya, yanağın açılmış güle dönmüş. |
Ey düzgün boylu selvi, güzelliğin taze papatya bahçesi; dudakların gonca, |
Leblerün gonca yanağun gül-i handân olmuş
Hüsnün ey serv-i sehî tâze gülistân olmuş
Diliçi çevirisi: Ey düzgün boylu selvi, güzelliğin taze gülbahçesi olmuş; dudakların goncaya, yanağın açılmış güle dönmüş.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisinde şair padişahlardan olan II.Bayezit'in mahlası doğru olarak verilmiştir?
Adlî |
Selimî |
Muhibbî |
Muhlisî |
Şahî |
II. Bayezit (Adlî)
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin Anadolu sahasında Hatayî mahlaslı
şiirlerin yaygın olmasının sebepleri arasında yer almaz?
Hatayî’nin etkisi Safevi sınırlarını da aşmıştır. |
Hatayî düşüncelerini, ideolojisini yaymak için şiirlerinin |
Hatayî’nin şiirleri geniş kitlelerce sevilmiş ve |
Osmanlı idarecileri Hatayî’nin şiirlerinin Anadolu’ |
Alevi-Bektaşi şairler Şah İsmail’e duydukları saygıdan |
Osmanlı idarecilerinin Hatayî’nin şiirlerinin Anadolu’ da yaygınlaşmasını istemeleri Anadolu sahasında Hatayî mahlaslı şiirlerin yaygın olmasının sebepleri arasında yer almaz.
15.Soru
Aşağıdaki hangisi hece ölçüsüyle şiirler yazan divan şairleri arasında yer alır?
Zati |
Baki |
Nevi |
Usuli |
Hepsi de yer alır |
Usuli hece ölçüsüyle şiirler yazan divan şairleri arasında yer almaktadır.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının yetiştirdiği en büyük şair olarak görülmektedir?
Fuzulî |
Yunus Emre |
Şebusterî |
İbrahim Gülşenî |
Muhammed Emanî |
Fuzulî Türk edebiyatının yetiştirdiği en büyük şair olarak görülmektedir
17.Soru
Hangisi Fuzulî’nin şiirlerinin belirgin özelliklerinden biri değildir ?
Yalın ve içten bir söyleyiş tarzı vardır |
Sözün çağrışım gücüne inanır |
Gazellerinde sadelik ve halk zevkine yakınlık öne çıkar |
Kasidelerinde ise düşünce ve belagat öne geçer |
Abartılı ve ağır sanatlı bir dili vardır |
Abartılı ve ağır sanatlı bir dil Fuzulî’nin şiirlerinin belirgin özelliklerinden biri değildir.
18.Soru
Tanrı aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan, söylenen ilahilere ne ad verilir?
Erbaîn |
Tapuğ |
Beyit |
Mahlas |
Hadis |
Tapuğ: Tanrı aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan, söylenen ilahilerdir. Özel bir ezgiyle okunurlar. İlahîler tarikatlara göre türlü adlar alır: Mevlevîlerde âyin, Bektaşîlerde nefes, Gülşenîlerde tapuğ denir.
19.Soru
"Sipâh-ı gussa vü gamdan beni saklar penâhumdur
Yüzünde hâl-i miskînün gibi bir kara dâğum var"
olan ve Diliçi çevirisi : 'Yüzündeki misk kokulu/renkli benin gibi bir kara dâğım var; üzüntü ve sıkıntı askerinden beni sığınağında saklar' olan Hayali'nin bu beyitinde altı çizili yerlerde kullanmış olduğu sanatın adı nedir?
Tecrit |
Teşbih |
İstiare |
İstifham |
Tenasüp |
Şair, sevgilinin yüzündeki beni bir sığınak olarak görmektedir. Gam ve gussayı askere, kara dağı da renk itibariyle misk renkli ben’e benzetmiştir [teşbih].
20.Soru
Doğduğu şehir olan Balıkesir’de çizmecilik mesleğiyle uğraşan, II. Bayezit döneminde İstanbul’a giderek orada remilciliği öğrenen ve hayatın gizli şifrelerini çözmeyi deneyen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Zati |
Nevi |
Emri |
Baki |
Hayali |
Doğup büyüdüğü Balıkesir’de çizmecilik mesleğiyle hayata atılan Zatî, II. Bayezit döneminde İstanbul’a gider. Bir yandan sözün sırlarını anlamaya çalışırken diğer yandan da remilciliği öğrenerek hayatın gizli şifrelerini çözmeyi dener.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ