Yöneylem Araştırması Ara 6. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, yöneylem araştırmasının problem çözme aşamalarından birisi değildir? I. Problemin belirlenmesi, II. Karar vericinin belirlenmesi III. Veri toplanması IV. Modelin kurulması V. Modelin çözümünün elde edilmesi
I |
II |
III |
IV |
V |
Yöneylem araştırmasının problem çözme aşamaları:
Problemin belirlenmesi, Veri toplanması, Modelin kurulması ve Modelin çözümünün elde edilmesi aşamalarını içerir.
Karar vericinin belirlenmesi çözüm aşaması değildir. Doğru cevap B'dir.
2.Soru
“Bir mobilya işletmesi koltuk takımı ve sehpa üretmektedir. Bir koltuk takımının yapımı için 5 metre tahtaya 12 metre kumaşa ve 18 saat iş gücüne ihtiyaç vardır. Bir sehpa üretimi için ise 3 metre tahtaya ve 4 saat iş gücüne ihtiyaç vardır. İşletmede 280 metre tahta, 80 metre kumaş ve 180 saat iş gücü bulunmaktadır. Bir koltuk takımından 320 lira, bir sehpadan ise 25 lira kar elde edilmektedir. İşletmenin amacı maksimum kar elde etmektir. Buna göre işletme ne kadar koltuk takımı ve sehpa üretmelidir?”
Doğrusal programlama modeline göre bu problemin karar değişkenleri hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
Üretilecek koltuk takımı ve sehpa miktarı |
İşletmede var olan tahta ve kumaş miktarı |
İşletmenin sahip olduğu iş gücü miktarı |
Bir koltuk takımı için gerekli kumaş ve tahta miktarı |
Bir koltuk takımı ve bir sehpa için gerekli iş gücü miktarı |
Karar değişkeni: bir problemde karar vericinin kontrolü altında olup da değeri araştırılan eylemler, karar değişkenleridir. Herhangi bir doğrusal programlama modelinde karar değişkenleri, alınacak kararları tamamen betimlemelidir. Karar değişkenleri, alınacak kararlara ilişkin faaliyetlerin düzeyini göstermektedir. Bu problemin karar değişkenleri üretilecek koltuk takımı ve sehpa miktarıdır.
3.Soru
I. Her bir kısıt eşitlik olarak ele alınıp, karşı gelen doğrunun grafiği çizilerek, kısıtı sağlayan yönü (bölge) işaretlenir. Tüm kısıtları aynı anda sağlayan bölge taranarak “Uygun C¸özüm Alanı(UC¸A)” olarak belirlenir.
II.Uygun C¸özüm Alanının köşe noktalarında karar değişkenlerinin ve amaç fonksiyonunun değeri hesaplanarak amacı sağlayan köşe, optimum çözüm noktası olarak ilan edilir.
III. Optimum çözüm seti (amaç fonksiyonu ve karar değişkenlerinin değeri) yazılır.
Doğrusal programlama modelinin grafik çözümünde yapılacak işlemlerin sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I. Her bir kısıt eşitlik olarak ele alınıp, karşı gelen doğrunun grafiği çizilerek, kısıtı sağlayan yönü (bölge) işaretlenir. Tüm kısıtları aynı anda sağlayan bölge taranarak “Uygun C¸özüm Alanı(UC¸A)” olarak belirlenir.
II.Uygun C¸özüm Alanının köşe noktalarında karar değişkenlerinin ve amaç fonksiyonunun değeri hesaplanarak amacı sağlayan köşe, optimum çözüm noktası olarak ilan edilir.
III. Optimum çözüm seti (amaç fonksiyonu ve karar değişkenlerinin değeri) yazılır.
Doğrusal programlama modelinin grafik çözümünde yapılacak işlemlerin sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
II-III-I |
III-I-II |
III-II-I |
II-I-III |
I-II-III |
Bir doğrusal programlama modelinin grafik çözümünde yapılacak işlemler şöyle sıralanabilir.
-
Her bir kısıt eşitlik olarak ele alınıp, karşı gelen doğrunun grafiği çizilerek, kısıtı sağlayan yönü (bölge) işaretlenir. Tüm kısıtları aynı anda sağlayan bölge taranarak “Uygun C¸özüm Alanı(UC¸A)” olarak belirlenir.
-
Uygun C¸özüm Alanının köşe noktalarında karar değişkenlerinin ve amaç fonksiyonunun değeri hesaplanarak amacı sağlayan köşe, optimum çözüm noktası olarak ilan edilir.
-
Optimum çözüm seti (amaç fonksiyonu ve karar değişkenlerinin değeri) yazılarak çözüme ulaşılmış olur. Doğru cevap E'dir.
4.Soru
Hangisi doğru değildir?
Bir doğrusal programlama problemini matematiksel modelle ifade etmek, en iyi çözümün araştırılmasının sağlar. |
Problemde iki karar değişkeni var ise, grafik çözümle tüm olası durumlar görülebilmekte ve analizler yapılabilmektedir. |
Uygulamada karşılaşılan problemlerde karar değişkeni ve kısıtlayıcı sayısı ikiden daha çok olamaz. |
Özellikle değişken sayısı ikiden çok olduğunda, grafik çözüm etkin bir analiz tekniği olmaz. |
Bir doğrusal programlama problemini matematiksel modelle ifade etmek, problemin yapısında veya parametrelerde meydana gelebilecek değişiklikleri analiz etme imkanı sağlar. |
Bir doğrusal programlama problemini matematiksel modelle ifade etmek, en iyi çözümün araştırılmasının yanı sıra, problemin yapısında veya parametrelerde meydana gelebilecek değişiklikleri analiz etme imkanı da sağlar. Problemde iki karar değişkeni var ise, grafik çözümle tüm olası durumlar görülebilmekte ve analizler yapılabilmektedir. Uygulamada karşılaşılan problemlerde karar değişkeni ve kısıtlayıcı sayısı ikiden daha çoktur. Özellikle değişken sayısı ikiden çok olduğunda, grafik çözüm etkin bir analiz tekniği olmaz. Doğru cevap C' dir.
5.Soru
Aşağıdaki denklem sistemi için (X1, X3) temelde, X2 temel dışı değişken iken, karşı gelen temel çözümde, X3, çözüm değeri kaçtır?
1/8 |
2/8 |
3/8 |
4/8 |
5/8 |
X2 =0 iken denklem sisteminde ikinci denklem (-2) ile çarpılıp taraf tarafa toplanırsa: X1 = 4/8 dir.
Doğru yanıt D seçeneğidir.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 4x1 + 8x2 + x3 ? 256 kısıtının, Simpleks Algoritması için eşitlik haline getirilmiş biçimidir?
4x1 + 8x2 + x3 - s1 = 256 |
4x1 + 8x2 + x3 + s1 = 256 |
4x1 + 8x2 + x3 - s1 = 0 |
4x1 + 8x2 + x3 + 256 = 0 |
4x1 + 8x2 + x3 - 256 = 0 |
Modelin Simpleks Algoriması ile çözülebilmesi için önce kısıtların eşitlik haline getirilmesi gerekir. ? şeklindeki kısıtların eşitlik haline getirilmesi için kısıtın küçük olan tarafına pozitif (+) katsayılı, ? şeklindeki kısıtların eşitlik haline getirilmesi için ise kısıtın büyük olan tarafına negatif (–) katsayılı yeni bir değişkenin eklentisi gerekir. Verilen kısıtın büyük tarafına (-) katsayılı s1 değişkeni eklenmiştir. Bu nedenle doğru yanıt a) seçeneğidir.
7.Soru
Aşağıdaki şıklardan hangisinde doğrusal olmayan bir model söz konusudur?
3x1 – 5x2 = 45 |
x4 + 9x3 ≤ 39 |
x7 + x3 ≥ 54 |
3x3 – 5x2 = 74 |
3x1x5 + 5x2 ≤ 14 |
A,B,C,D şıklarındaki ifadeler doğrusal bir modele karşılık gelirken; E şıkkındaki ifadede 2 değişkenin çarpımı söz konusu olduğu için doğrusal olmayan bir modele karşılık gelmektedir. Doğru cevap E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Doğrusal Programlamanın uygulama alanlarından biri değildir?
İşletmelerin karşılaştığı darboğazların giderilmesi, |
Büyük ölçekli projelerdeki faaliyetlerin planlanması, |
Kıt kaynakların etkin kullanımı, |
Gölge fiyatların belirlenmesi, |
En uygun çözümlere ulaştıracak politikaları saptama. |
İşletme ve iktisat bilim dallarını da yakından ilgilendiren doğrusal programlama, yöneylem araştırmasında da en yaygın kullanılan araçlardan birisidir. Geniş bir uygulama alanı olan doğrusal programlama, ayrıca işletmelerin karşılaştığı darboğazların giderilmesinde, kıt kaynakların etkin kullanımı ve bunların gölge fiyatlarının belirlenmesi ile en uygun çözümlere ulaştıracak politikaları saptamada kullanılmaktadır. Büyük ölçekli projelerdeki faaliyetlerin planlanmasında GANTT diyagramı, PERT ve CPM yöntemleri kullanılmaktadır.
9.Soru
Simpleks Algoritması’nda esas olan, verilen modelin amaç fonksiyonunu ve kısıtlarını, aşağıdaki hangi değişkenler cinsinden ifade etmektir?
Temel olmayan değişkenler |
Sabit olmayan değişkenler |
Değeri olmayan değişkenler |
Kuralı olmayan değişkenler |
Özelliği olmayan değişkenler |
Simpleks Algoritması’nda esas olan, verilen modelin amaç fonksiyonunu ve kısıtlarını, temel olmayan değişkenler cinsinden ifade etmektir.
10.Soru
Aşağıdakilerin üretimlerin hangisinde çıktıların bölünmezliği söz konusudur?
I, Fasülye
II. Zeytin
III. Dondurma
IV. Çimento
V. Çakmak
I |
II |
III |
IV |
V |
Adet cinsinden, tane cinsinden ölçülebilen ürünler bölünemez, bu açıdan çakmak tane cinsinden ölçülen üründür.
Diğerleri bir ölçü birimi yardımıyla(kg) ölçülebilen ürünlerdir ve bölünebilirler.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi karar modellerinin çözümünde kullanılan yazılım ve programlardan değildir?
LINDO |
LINGO |
GAMS |
Microsoft Excel |
Microsoft Powerpoint |
Microsoft Powerpoint ile karar modellerinin çözümü yapılamaz.
12.Soru
Enküçükleme yönünde bir amaca sahip doğrusal programlama problemi simkleks algoritması ile çözüldüğünde, optimum çözüme ulaşıldığı nasıl anlaşılır?
X0 ≥ 0 |
X0 = 0 |
X0 ≤ 0 |
Xj ≥ 0 |
Xj ≤ 0 |
x0 satırında temelde olmayan değişkenlerin değerlerine bakıldığında, tümü negatif olduğunda, amaç fonksiyonu değerini daha da küçültemeyeceği, eniyilik koşullarının sağlandığı ve eldeki çözümün eniyi çözüm olduğunu söylemek mümkün olur.
Doğru yanıt, C seçeneğidir.
13.Soru
3 tane doğrusal bağımsız denklem (m=2) ve 5 tane değişkenin (n=5) olduğu Ax=b şeklindeki bir denklem sisteminde bir temel çözümde kaç değişken sıfır değerini alır?
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
AX=b şeklindeki, doğrusal bağımsız vektörlerden oluşan, m denklem ve n değişkenin olduğu (mxn’lik ve m<n) bir sistemin çözümünde, diğer (n-m) tane değişken sıfır değerini almak üzere, ancak denklem sayısı (m) kadar değişkene değer bulunabilir. Buna göre n-m=5-3=2 tane değişken sıfır değerini alır.
14.Soru
Karar modelinin kısıtlarının grafiği çizildiğinde, uygun çözüm alanı oluşmuyor (boş) ise, problemin çözümü yoktur denir. O halde aşağıdaki denklemlerin hangisinin çözümü yoktur?
X1 + 2X2 ≤ 6 |
X1 + 2X2 ≤ 6 |
X1 + 2X2 ≤ 6 |
X1 + 2X2 ≤ 6 |
X1 + 2X2 ≤ 6 |
Doğru cevap D'dir. Çünkü;
X1 + 2X2 ≤ 6
2X1 + X2 ≤ 8
X1 ≥ 7
ve X1, X2 ≥ 0 denklemlerinin çözümünde kesişim noktalarının ayrı olduğu görülmektedir.
15.Soru
Herhangi bir doğrusal programlama probleminde maksimum veya minimum yapılmak istenen fonksiyona ne ad verilir?
Kısıt fonksiyonu |
Hedef fonksiyonu |
Eylem fonksiyonu |
Karar fonksiyonu |
Amaç fonksiyonu |
Herhangi bir doğrusal programlama probleminde karar verici, karar değişkenlerinin bazı fonksiyonunu maksimum veya minimum yapmak ister. Maksimum veya minimum yapılmak istenen fonksiyona, amaç fonksiyonu adı verilir. Doğru yanıt E’dir.
16.Soru
Aşağıdakilerden hangisi simpleks algoritmasının özelliklerinden biri değildir?
Ardışık sayısal çözüm tekniği sınıfında bir yöntemdir. |
Grafik ve analitik yöntemlerin uygulamadaki güçlüklerini taşımaktadır. |
Uç nokta olsun olmasın problemin tüm noktalarını bulmak gerekmemektedir. |
İstenen yönde iyileşmenin olmadığı durumda durmaktadır. |
Uç noktanın en iyi çözüm olup olamayacağını sınamaktadır. |
Simpleks Algoritması, grafik ve analitik yöntemlerin uygulamadaki güçlüklerini taşımayan, ardışık sayısal çözüm tekniği sınıfında bir yöntemdir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bölünebilirlik varsayımının sağlanması için gereklidir?
Kısıtlar ve amaç fonksiyonu birinci dereceden fonksiyon olabiliyorsa |
Doğrusal programlama modelindeki tüm parametreler biliniyorsa |
Kısıtlar her türlü tam sayı değeri alabiliyorsa |
Karar değişkenlerinin değerlere göre her birinin sağladığı katkılar toplanabiliyorsa |
Karar değişkenleri her türlü reel değerleri alabiliyorsa |
Modelin karar değişkenleri olan Xj’ler, her türlü reel değerleri alabiliyorsa, bölünebilirlik varsayımı sağlanıyor demektir.
18.Soru
Aşağıdaki özelliklerden hangisi problemde yer alan birim katkılar, birim kaynak kullanımları gibi parametrelerin değerlerinin bilinmesini ifade etmektedir?
Belirlilik |
Süreklilik |
Oranlılık |
Toplanabilirlik |
Bölünebilirlik |
Doğrusal karar modeli geliştirilebilmesi için bazı özellikler vardır: Bunlar; belirlilik, oranlılık, toplanabilirlik ve bölünebilirlik olarak sıralanabilir. Belirlilik, problemde kullanılan parametrelerin değerlerinin bilinmesi, bölünebilirlik, karar değişkenlerinin her reel değeri alabilmesi, oranlılık, karar değişkenlerinin aldıkları değere göre oluşan katkı ve kullanılan kaynak miktarının değişkenin değeri ile doğru orantılı olması, toplanabilirlik ise oluşan katkıların toplanabilmesidir. Doğru yanıt A’dır.
19.Soru
İki değişken olduğu durumda yaygın kullanılan yöntem, grafik yöntemdir. Daha fazla sayıda değişken olduğunda ise hangi yöntem kullanılır?
Araştırma yöntemi |
Tasarım yöntemi |
Analitik yöntem |
Çizim yöntemi |
Tablo yöntemi |
İki değişken olduğu durumda yaygın kullanılan yöntem, grafik yöntemdir. Daha fazla sayıda değişken olduğunda ise analitik yöntem veya bu ünitenin konusu olan Simpleks Algoritması’na başvurulabilir.
20.Soru
Bir doğrusal programlama probleminde, karar değişkenlerinin bazı fonksiyonunu maksimum veya minimum yapılmak istenir. Maksimum veya minimum yapılmak istenen bu fonksiyon hangi adla adlandırılır?
Karar fonksiyonu |
Kısıt fonksiyonu |
Amaç fonksiyonu |
İşaret fonksiyonu |
Model fonksiyonu |
Soruda tanımı verilen ifadeye denk gelen kavram amaç fonksiyonudur. Doğru cevap C'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ