2015 yılında yayınlanan Hastane Afet ve Acil Durum Planları Uygulama Yönetmeliği (Resmi Gazete 20.3.2015/29301) ile tüm hastaneler Sağlık Bakanlığınca belirlenen Kılavuz çerçevesinde Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) hazırlamakla görevlendirilmiştir. HAP hazırlama adımlarının ayrıntılı olarak yer aldığı Yönetmelik uyarınca, hastanelerde HAP Başkanı olarak tanımlanan hastane yetkili yöneticisi tarafından, yine söz konusu Yönetmelik’te belirtilen personelin görevlendirilmesiyle HAP Hazırlama Komisyonu oluşturulur. HAP, tüm üyelerinin görev, uzmanlık alanı, yetki ve sorumlulukları çerçevesinde aktif katkısı ve katılımıyla, bu Komisyon tarafından hazırlanır, uygulaması süreklidir, yılda bir kez güncellenir.

E

2014’teT.C. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Afet ve Acil Durum Yönetimi Daire Başkanlığı’nın koordinasyonuyla, sağlık sektörü ve afet yönetimi alanındaki bilgi, deneyim ve uygulamaları bir araya getiren, katılımlı bir ekip çalışması başlatılmış ve bu çalışma sonucunda ulusal kılavuz özelliği taşıyan Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzu hazırlanmıştır (2015). 2015 yılında yayınlanan Hastane Afet ve Acil Durum Planları Uygulama Yönetmeliği) ile tüm hastaneler Bakanlıkça belirlenen Kılavuz çerçevesinde Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) hazırlamakla görevlendirilmiştir.  

Tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için bir, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde, her on personel için bir olmak üzere, en az Temel İlkyardım Eğitimi Sertifikası almış ilkyardımcının istihdam edilmesi zorunludur.

Bu grup yeşil renk ile ifade edilmektedir.

Afet yönetimindeki yeri ve önemi dikkate alınarak hastanelerde afet güvenliği bakımından üç temel hedef esas alınmaktadır. Bu hedefler, öncelik sırasıyla;
1. Hayatın korunması: Hasta, hasta yakını ve hastane çalışanlarının can güvenliğini korumak,
2. Yatırımın korunması: Hastaneye ait yatırımın (tesis ve donanımın) zarar görmesini önlemek,

3. Fonksiyonun (işlevin) ve işleyişin korunması: Hastanenin faaliyetlerini her durumda kesintisiz sürdürebilmesini sağlamaktır.

Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Yönetim işlevi, olay yönetiminin tüm sorumluluğunun üstlenilmesi, acil müdahalenin başlangıcından sonlandırılmasına kadar tüm stratejik direktiflerin verilmesi gibi süreçleri kapsamaktadır.

Olaya müdahale ederken ortak çalışmayı sağlar

Fransa ordusu 1590’da, yaralı askerlerin taşınması için özel birlikler kurmuş, Napolyon 1792’de ordu içerisinde ilk defa tıbbi birliklere görev vermiştir. 

Olay yerinin güvenlik altına alınması

Kurum içi ve kurumlar arasi koordinasyonu sağlama görevi, tibbi şube direktörünün sorumluluklarindandir. Kaynak atamalari için isteklere yanit verme görevi operasyon konuşlanma alani görevlisinin sorumluluklarindandir. Yaralilarin tedavi ve takip kayitlarini tutar ve muhafaza etme görevi; tahliye grup süpervizörünün sorumluluklarindandir. Olayla ilgili belgeleri düzenler ve muhafaza etme görevi triyaj birim liderinin sorumluluklarındandır.

150-200 litre

OKS, 1970’li yıllarda büyük ölçekli olaylar için komuta, kontrol ve koordinasyon ilişkilerini açıklığa kavuşturmak için bir yönetim sistemi olarak Kaliforniya ve Arizona’daki itfaiye hizmetleri tarafından geliştirildi. İlk kez 1973 yılında “Incident Command System (ICS)” adını taşıyan bir sistem ortaya çıkmıştır.

Hastaneler işletme olarak tanımlanmalarına rağmen, sağlık hizmetlerinin acil, ertelenemez ve kesintisiz nitelikte olması, diğer faaliyet kollarına göre daha dinamik yapısı, yanılgı ya da hata kaldırmaz, kendine özgü karmaşık özellikleriyle diğer hizmet işletmelerinden ayrılmaktadır.

Hasta bakım ve gözlem alanı,  yaralıların aciliyet durumuna göre sınıflandırılabilecekleri; acil olan kırmızı ve sarı alan ile acil olmayan yeşil ve siyah alan bölümlere ayrılmış olmalıdır.

OKS ilk olarak 1970’li yıllarda büyük ölçekli olaylar için komuta, kontrol ve koordinasyon ilişkilerini açıklığa kavuşturmak için bir yönetim sistemi olarak Kaliforniya ve Arizona’daki itfaiye hizmetleri tarafından geliştirilmiştir.

Afete hazırlık çerçevesinde:
- Afetlerde kullanılacak açık ve anlaşılır komuta ve kontrol mekanizmalarını, standart işleyiş ve uygulama kurallarını oluşturmak,
- Tüm paydaş kişi ve kurumların afet ve acil durum görev ve sorumluluklarını tanımlamak,
- Afet durumlarında hastanelerin ilk 72 saat kendilerine yetebilmeleri için gerekli düzenlemeleri gerçekleştirmek
- Eğitim ve tatbikatlar ile afete hazırlık düzeyini sürekli artırmak.

Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri ile ilgili ilk yasal düzenleme; 1930 tarih ve 1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nda “tıbbi imdat ve yardım teşkilatının kurulması” görevinin belediyelere verilmesiyle olmuştur. 

Olay Seviyesi 2 (orta çaplı etkiye sahip olay):
- Çok sayıda sağlık tesisi ya da hastane olaya dahil olur.
- İlgili sağlık yöneticileri bilgilendirilir, üst düzeyde izleme/değerlendirme gerçekleştirilir.

Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Anglo – Amerikan Modeli ABD, Kanada, Avustralya, Hollanda başta olmak üzere birçok ülkede uygulanmaktadır. Franco-German Modeli genellikle Avrupa ülkelerinde uygulanmaktadır. En katı hali ile uygulama şekli Fransa’da görülmektedir. Fransa dışında Almanya, Yunanistan, Malta ve Avusturya gibi ülkelerde de bu sistemin özellikleri görülmektedir.