Bireysel İş Hukuku Final 12. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
12.09.2008 tarihinde işe giren işçinin iş sözleşmesi 01.01.2015 tarihinde usulsüz feshedilmiştir. Fesih anında aldığı çıplak ücret 2700 TL, giydirilmiş ücret 3000 TL ise işçinin talep edebileceği ihbar tazminatı kaç TL'dir?
4200 |
3360 |
4480 |
1400 |
5600 |
Bildirim önellerine uygun davranmadan sözleşmeyi fesheden taraf, diğer tarafa, bildirim önellerine ilişkin ücret tutarında (götürü nitelikte) ihbar tazminatı ödemek zorundadır. Tazminat rejimine tabi olan bu ödemenin hesabında, işçinin giydirilmiş nitelikteki son ücreti esas alınır.
2.Soru
Yer altı işlerinde çalışan ve 15 yıllık kıdemi bulunan bir işçinin yıllık izin süresi kaç gündür?
30 gün |
18 gün |
20 gün |
24 gün |
30 gün |
İzin süreleri işçilerin işyerindeki kıdemine göre asgari biçimde Kanunda belirlenmiştir. Buna göre, hizmet süresi, bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dâhil) olanlara yılda ondört gün, beş yıldan fazla ve onbeş yıldan az olanlara yılda yirmi gün, onbeş yıl ve daha fazla olanlara yılda yirmi altı gün izin verilir. Belirtelim ki 6552 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri, işyerlerindeki kıdemlerine bağlı olarak dörder gün arttırılarak uygulanır (6552 s.K m.5).
3.Soru
Çalışılmış gibi sayılan süreler ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
Servis elemanının tamir için başka bir ilçeye gönderilmesi durumunda yolda geçen |
ambulans görevlilerinin iş yapmadan beklediği süreler iş süresinden sayılmaz. |
İşverenin sosyal yardım amacıyla sağladığı araçla işçilerin işe gelip gittikleri zaman geçirdiği süreler iş süresinden sayılmaz. |
Çocuk emziren kadın işçilerin çocuklarına süt vermeleri için belirtilen süreler iş süresinden sayılmaz. |
İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir hâlde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın |
İş Kanunu’nun 66. maddesinin 2. fıkrasına göre, “İşin niteliğinden doğmayıp da işveren tarafından sırf sosyal yardım amacıyla işyerine götürülüp getirilme esnasında araçlarda geçen süre çalışma süresinden sayılmaz”
4.Soru
İş sözleşmesinde tarafların ölümünün sözleşmeye etkisi, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Buna göre iş sözleşmesi, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. Bu durumda işveren, işçinin bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür. Hizmet ilişkisi .........'dan uzun bir süre devam etmişse, işveren tarafından yapılacak ödeme iki aylık ücret tutarında olmalıdır.
Verilen ifadedeki boşluğa aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
1 yıl |
2 yıl |
3 yıl |
4 yıl |
5 yıl |
İş sözleşmesinde tarafların ölümünün sözleşmeye etkisi, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. Buna göre iş sözleşmesi, işçinin ölümüyle kendiliğinden sona erer. Bu durumda işveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür. Hizmet ilişkisi beş yıldan uzun bir süre devam etmişse, işveren tarafından yapılacak ödeme iki aylık ücret tutarında olmalıdır
5.Soru
Belirli süreli sözleşme, süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülüyorsa aşağıdakilerden hangisi söz konusu olur?
Sözleşme askıda hükümsüz hale gelir. |
Sözleşme kendiliğinden geçersiz hale gelir. |
Kendiliğinden belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür. |
Kendiliğinden kısmi zamanlı sözleşmeye dönüşür. |
Aynı süre üzerinden yeniden akdedilmiş sayılır. |
Belirli süreli sözleşme, süresinin bitiminden sonra örtülü olarak sürdürülüyorsa belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür. Ancak, esaslı bir sebebin varlığı hâlinde, üst üste belirli süreli hizmet sözleşmesi kurulabilir.
6.Soru
Daha önce aranan üç yıldan fazla çalışma koşulunun bir yıla
indirilmesi ve her yıl için on beş günlük ücret tutarında öngörülen tazminat miktarının otuz güne çıkarılmasına ilişkin kanun hangi yıl çıkarılmıştır?
1936 |
1945 |
1960 |
1975 |
1982 |
Anılan kanunu 1975 yılında değiştiren 1927 sayılı Kanunun gerekçesinde yer
alan, “...kıdem tazminatı müessesesinin işçilerin gelir ve iş güvenliğini sağlayıcı ve keyfi işten çıkarılma işlemlerinin işçi aleyhine doğurduğu sonuçları giderici niteliği yanında...” ifadesi, bu işleve işaret etmektedir. Nitekim öğretide, aynı kanun değişikliği ile kıdem tazminatına hak kazanabilmek için daha önce aranan üç yıldan fazla çalışma koşulunun bir yıla indirilmesi ve her yıl için onbeş günlük ücret tutarında öngörülen tazminat miktarının otuz güne çıkarılması da, gerekçede belirtilen bu düşüncenin
bir ürünü olarak görülmüştür.
7.Soru
I- Engelli ve eski hükümlü olmak daha düşük ücretle çalıştırma sebebi olamaz.
II- İşe alınmada engelliler ve eski hükümlüler aleyhine ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz.
III- Engelli ve eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğüne aykırılık hâlinde İş Kanunu idari para cezası verilmesini öngörmüştür.
IV-Eski hükümlü çalıştırmayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her ay için idari para cezası verilir. Kamu kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulamaz.
Engelli ve eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğüne aykırılık ve çalıştırma yükümlüğü ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
II ve III |
III ve IV |
I , II ve III |
I, II , III ve IV |
Engelli ve eski hükümlü olmak daha düşük ücretle çalıştırma sebebi olamaz. İşe alınmada engelliler ve eski hükümlüler aleyhine ayrımcı uygulamalarda bulunulamaz. Engelli ve eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğüne aykırılık hâlinde İş Kanunu idari para cezası verilmesini öngörmüştür. Eski hükümlü çalıştırmayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her ay için idari para cezası verilir. Kamu kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulamaz. Doğru cevap E şıkkıdır.
8.Soru
I- Ara dinlenmesi kural olarak çalışma zamanının ortasında ve aralıksız olarak kullandırılır.
II- Ara dinlenmesi süreleri çalışma süresinden sayılmaz.
III- İşveren işçiye ara dinlenmesi için ücret ödemek borcu altında değildir.
Ara dinlenmesi ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
Ara dinlenmesi kural olarak çalışma zamanının ortasında ve aralıksız olarak kullandırılır. Ara dinlenmesi süreleri çalışma süresinden sayılmaz. İşveren işçiye ara dinlenmesi için ücret ödemek borcu altında değildir. Doğru cevap E şıkkıdır.
9.Soru
Ücretin üretilen mal veya yapılan işin miktarına göre hesaplanması halinde hangi tür ücretten söz edilir?
Zamana göre ücret |
Parça başı ücret |
Götürü usulü ücret |
Yüzde usulü ücret |
Üretime göre ücret |
Ücretin üretilen mal veya yapılan işin miktarına göre hesaplanması halinde parça başı ücretten söz edilir. Bu nedenle doğru şık “b”dir.
10.Soru
I- Dinlenme süresi, iki saatten fazla dört saatten az süren işlerde otuz dakika,
II- Dört saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında bir saat,
III- Hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir.
IV- Onsekiz yaşından küçükler için işveren tarafından kullandırılacak izin en az yirmi gün olmak durumundadır.
Çocuk ve genç İşçilerin dinlenme süreleri açısından korunması ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangisi doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
I, II ve III |
II,III ve IV |
I,II, III ve IV |
Yalnız IV |
Dinlenme süresi, iki saatten fazla dört saatten az süren işlerde otuz dakika, Dört saatten yedi buçuk saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında bir saat, Hafta tatili ücreti bir iş karşılığı olmaksızın ödenir. Onsekiz yaşından küçükler için işveren tarafından kullandırılacak izin en az yirmi gün olmak durumundadır. Doğru cevap D şıkkıdır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi çocuk ve genç işçilerin çalıştırılamayacak oldukları işler arasında yer almaz?
Gece döneminde yapılan işler |
Hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri |
Alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi işleri |
Yer altı ve su altı işleri |
Sanayiye ait işler |
Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılabilecekleri ve çalıştırılamayacakları işlere ilişkin olarak Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik yürürlüğe konmuştur. Buna göre çocuk ve genç işçilerin çalıştırılamayacak oldukları işler de gece döneminde yapılan işler, yer altı ve su altı işleri, hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri, alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işleri gibi işler olarak belirtilmiştir.
12.Soru
I-Belirli süreli sözleşmeler de taraflar, süre sonunda fesih beyanında bulunmak zorunda kalmazlar.
II- Belirli süreli sözleşmeler de süre sonunda ihbar tazminatı hakkı doğmaz.
III- Belirli süreli sözleşmeler de İşçi asgari bir yıllık çalışması olsa da kıdem tazminatı talep edemez.
IV- Belirli süreli sözleşme süre sona erdiğinde tarafların sessiz kalması ile devam etmişse bu halde sözleşme belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür.
Belirli süreli sözleşmeler ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
II, III ve IV |
I, II ve IV |
I, II, III ve IV |
I, III ve IV |
Belirli süreli sözleşmeler de taraflar, süre sonunda fesih beyanında bulunmak zorunda kalmazlar. Belirli süreli sözleşmeler de süre sonunda ihbar tazminatı hakkı doğmaz. Belirli süreli sözleşmeler de İşçi asgari bir yıllık çalışması olsa da kıdem tazminatı talep edemez. Belirli süreli sözleşme süre sona erdiğinde tarafların sessiz kalması ile devam etmişse bu halde sözleşme belirsiz süreli sözleşmeye dönüşür. Doğru cevap D şıkkıdır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi belirli süreli iş sözleşmesinin özelliklerinden biridir?
Sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer. |
İşçi kıdem tazminatına hak kazanır. |
İşçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanır. |
Çalışma yaşamında belirli süreli iş sözleşmesi asıl, belirsiz süreli iş sözleşmesi ise istisna olarak kabul edilmiştir. |
Belirli süreli iş sözleşmesi ilk kez yapılırken objektif sebep aranmaz ancak yenilenirken aranır. |
Belirli-belirsiz süreli iş sözleşmesi ayrımının önemi, sözleşmenin sona ermesi ve sona ermeye
bağlanan hukuki sonuçlar bakımındandır. Belirli süreli iş sözleşmesi, sürenin bitiminde kendiliğinden sona erer, işçi sözleşmenin bu şekilde sona ermesiyle kıdem tazminatına hak kazanmaz, yine işçi iş güvencesi hükümlerinden yararlanamaz. Bu bağlamda, belirsiz süreli iş sözleşmeleri, kural olarak işçinin lehinedir. Bu özellikler çalışma yaşamında belirsiz süreli iş sözleşmesinin asıl, belirli süreli sözleşmenin ise istisna olarak kabulünü getirmiştir. Belirli süreli iş sözleşmesi ilk kez yapılırken de yenilenirken de objektif sebep aranır.
14.Soru
Evlenme nedeniyle iş sözleşmesini evlenme tarihinden itibaren ne kadar zaman içinde fesheden işçi kıdem tazminatı alabilir?
3 ay |
6 ay |
9 ay |
12 ay |
15 ay |
Evlenme nedeniyle iş sözleşmesini evlenme tarihinden itibaren 1 yıl içinde fesheden işçi kıdem tazminatı alabilir.
15.Soru
Süreli fesih bildiriminde adı geçen “süre” ne anlam ifade eder?
İş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın diğer tarafa fesih tarihini sözleşmede bildirmesini ifade eder. |
İş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın diğer tarafa fesih tarihini bir yıl önce bildirmesini ifade eder. |
İş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın diğer tarafa fesih tarihini belli bir “süre” öncesinden bildirmesini ifade eder. |
İş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın diğer tarafa fesih tarihini bildirmeden fesih işlemlerini başlatmasını ifade eder |
İş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın işçi olmasını ifade eder |
Süreli fesih bildiriminde adı geçen “süre”, iş sözleşmesini feshetmek isteyen tarafın diğer tarafa fesih tarihini belli bir “süre” öncesinden bildirmesini ifade eder.
16.Soru
I- İş sözleşmesinde tarafların ölümünün sözleşmeye etkisi, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir.
II- İşçinin ölümüyle iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer. Bu durumda işveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür.
III- İş sözleşmesi işverenin kişiliği dikkate alınarak yapılmamışsa işverenin ölümü iş sözleşmesini sona erdirmez.
İş sözleşmesinde tarafların ölümünün sözleşmeye etkisi ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
İş sözleşmesinde tarafların ölümünün sözleşmeye etkisi, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir. İşçinin ölümüyle iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer. Bu durumda işveren, işçinin sağ kalan eşine ve ergin olmayan çocuklarına, yoksa bakmakla yükümlü olduğu kişilere, ölüm gününden başlayarak bir aylık ücret tutarında bir ödeme yapmakla yükümlüdür. İş sözleşmesi işverenin kişiliği dikkate alınarak yapılmamışsa işverenin ölümü iş sözleşmesini sona erdirmez. Doğru cevap E şıkkıdır.
17.Soru
Günde 5 saat çalışılan bir işyerinde işçilere en az ne kadar ara dinlenmesi verilmek zorundadır?
Günde 5 saat çalışılan bir işyerinde işçilere en az ne kadar ara dinlenmesi verilmek zorundadır?
15 dakika |
30 dakika |
45 dakika |
1 saat |
2 saat |
İş Kanunu, günlük çalışma süresi içinde işçiye dinlenmesi ve yemek, içmek gibi ihtiyaçlarını giderebilmesi için ara dinlenmesi verilmesini zorunlu tutmuştur. Ara dinlenmesi kural olarak çalışma zamanının ortasında ve aralıksız olarak kullandırılır. Bununla birlikte o yerin örf ve a^deti ve işin niteliğine göre sözleşmeler ile aralı bir biçimde ve çalışma zamanının farklı bir bölümünde de ara dinlenmesi verilebilir. Ara dinlenme süreleri işyerindeki çalışma sürelerine göre artan bir biçimde tespit edilmiştir. Buna göre, dört saat veya daha kısa süreli işlerde onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat da^hil) süreli işlerde yarım saat, yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat, ara dinlenmesi verilir. O¨ngörülen bu süreler, asgari olup sözleşmeler ile artırılabilir.
18.Soru
İşyerinde haftalık çalışma süresi iş sözleşmesi ile 40 saat olarak tespit edilmiştir. Sipariş fazlalığı nedeniyle haftada 45 saat çalışan bir işçinin yapmış olduğu bu ilave çalışmaları karşısında alabileceği ücret kaç TL’dir? (Saat ücreti 10 TL’dir)
İşyerinde haftalık çalışma süresi iş sözleşmesi ile 40 saat olarak tespit edilmiştir. Sipariş fazlalığı nedeniyle haftada 45 saat çalışan bir işçinin yapmış olduğu bu ilave çalışmaları karşısında alabileceği ücret kaç TL’dir? (Saat ücreti 10 TL’dir)
T50 |
T62,5 |
T75 |
T100 |
Herhangi bir ilave ücret almaz. |
Fazla çalışmada ücret, normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli; fazla sürelerle çalışmada ise saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir. Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı; fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında ise bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır. Ancak tatil ve izin günlerinde serbest zaman kullandırılamaz.
19.Soru
Zorunlu nedenlerle işin durması, bayramlar ve genel tatiller gibi durumların sonrasında telafi çalışması için verilebilecek azami süre kaç saattir?
6 |
5 |
4 |
3 |
2 |
Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayramlar ve genel tatillerden önce veya sonra iş yerinin tatil edilmesi veya benzeri nedenlerle iş yerinde normal çalışma süresinin önemli ölçüde çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde iş veren iki ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırılabilir. Telafi çalışması için işçinin rızası aranmaz. Telafi çalışması günlük en çok çalışma süresini ( 11 saat ) aşmamak koşulu ile günde 3 saatten fazla olamaz. Doğru cevap D'dir.
20.Soru
Bir yıllık süre, fiillen çalışılan süre değil hastalık, istirahat, izin gibi iş sözleşmesinin
askıda kaldığı hâlleri de kapsamaktadır. Ancak Yargıtay, yukarıdaki anlayışın bir başka sonucu olarak, işçiler tarafından alınan istirahat izinlerinin de sadece makul bir kısmının kıdem süresine ekleneceği, makul ölçüyü aşan kısmın dikkate alınmayacağı görüşündedir. Bahsi geçen "makul süre ne kadardır?
2 hafta |
4 hafta |
6 hafta |
8 hafta |
12 hafta |
Söz konusu makul ölçü ise, 25. maddenin ilk bendinde öngörülen ve işçinin
kıdemine uygun bildirim süresine altı hafta eklenmesi ile bulunan süre olarak belirlenmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ