Bireysel İş Hukuku Final 9. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi iş sözleşmesinin sona erme sebeplerinden değildir?
Sözleşme süresinin bitmesi |
İkale |
Ağır hastalık |
Ölüm |
Süreli fesih |
İş sözleşmesi fesih veya fesih dışı sebeplerle sona erebilir. Fesih dışı sebepler sözleşmenin süresinin bitmesi, ikale ve ölümdür. Ağır hastalık bu sebepler arasında yer almaz.
2.Soru
Sözleşme süresinin dolmasıyla sona erme sebebine ilişkin olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Bu sona erme hali hem belirli süreli hem de belirsiz süreli iş sözleşmeleri bakımından ortaya çıkmaktadır. |
Sürenin dolmasıyla tarafların fesih beyanında bulunmalarına gerek yoktur. |
Sürenin dolmasıyla sözleşme kendiliğinden sona ereceği için işçi kıdem tazminatına hak kazanamamaktadır. |
Belirli süreli iş sözleşmesinin süresinin dolması halinde taraflar susarak, iş ilişkisini devam ettirmişlerse artık sözleşme belirsiz süreli iş sözleşmesine dönüşür. |
Sürenin dolmasıyla işçi lehine ihbar tazminat hakkı doğmamaktadır. |
İş sözleşmesinin sona erdiren fesih dışı sebeplerden ilki, sözleşme süresinin sona ermesidir. Belirli süreli sözleşmeler için geçerli olan bu durumda taraflar, süre sonunda fesih beyanında bulunmak zorunda kalmazlar. Sözleşme süre sonunda kendiliğinden sona erer.
3.Soru
İkale (tarafların anlaşması ile sona erdirme) aşağıdakilerden hangisinin lehine sonuçlar doğurmaktadır?
İşçi |
İşveren |
İşçi sendikası |
İşveren sendikası |
İşçi ve işveren |
İkale, esasen işveren lehine olduğu kabul edilen bir hukuksal yapıdır. Zira bu yöntemin işçi tarafından kabulü hâlinde işçi, feshe bağlı tazminatları talep edemediği gibi, fesih söz konusu olmadığından iş güvencesi hükümlerinden de yararlanamaz (İK m.18, 21). Nitekim bu sebeple, işverenlerin ikale yöntemine başvurma oranları her geçen gün artmaktadır.
4.Soru
İşçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin son bulması hâlinde kıdem tazminatı kime ödenir?
Kanuni mirasçılarına |
İş yerindeki en kıdemli kişiye |
Devlete |
Yakın akrabalarına |
SGK'ya |
İşçinin ölümü sebebiyle iş sözleşmesinin son bulması hâlinde kıdem tazminatı kanuni mirasçılarına ödenir. Doğru cevap A'dır.
5.Soru
Aşağıdakilerden hangisi veya hangileri iş sözleşmesinin özelliklerindendir?
I. Özel Hukuk Sözleşmesi Olması
II. Kişisel İlişki Kurması
III. Karşılıklı Borç Doğurması
Yalnız I |
I,II |
II,III |
I,III |
I,II,III |
Özel Hukuk Sözleşmesi Olması
Karşılıklı Borç Doğurması
Kişisel İlişki Kurması
Sürekli Borç İlişkisi Yaratan Bir Sözleşme Olması
6.Soru
Hizmet süresi onbeş yıl ve daha fazla olanlara yılda ... gün izin verilir. Boş bırakılan yere yıllık ücretli izin hükümleri gereğince hangisi getirilmelidir?
Hizmet süresi onbeş yıl ve daha fazla olanlara yılda ... gün izin verilir. Boş bırakılan yere yıllık ücretli izin hükümleri gereğince hangisi getirilmelidir?
10 |
15 |
20 |
25 |
26 |
İzin süreleri işçilerin işyerindeki kıdemine göre asgari biçimde Kanunda belirlenmiştir. Buna göre, hizmet süresi, bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl da^hil) olanlara yılda ondört gün, beş yıldan fazla ve onbeş yıldan az olanlara yılda yirmi gün, onbeş yıl ve daha fazla olanlara yılda yirmi altı gün izin verilir.
7.Soru
I-Fesih hakkı doğmadığı hâlde iş akdi feshedilmişse bir haksız fesih söz konusu olur.
II-Haksız fesih, hem belirsiz hem de belirli süreli sözleşmelerde ortaya çıkabilir.
III-Haksız feshe usulsüz feshin sonuçları uygulanır.
Haksız fesih ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
Yalnız III |
Fesih hakkı doğmadığı hâlde iş akdi feshedilmişse bir haksız fesih söz konusu olur. Haksız fesih, hem belirsiz hem de belirli süreli sözleşmelerde ortaya çıkabilir. Haksız feshe usulsüz feshin sonuçları uygulanır. Doğru cevap D şıkkıdır.
8.Soru
İşçiler; yıllık ücretli izne hak kazanmak için bulundukları iş yerinde en az kaç yıl çalışmış olmak durumundadır?
5 |
4 |
3 |
2 |
1 |
İş Kanunu yıllık ücretli izin hakkını iş yerinde en az 1 yıl çalışmış olanlara tanımıştır. Bu açıdan geçmesi gereken süreye bekleme süresi denir. Bekleme süresi, işçinin fiilen işe başlama tarihinden itibaren işlemeye başlar. Bu anlamda deneme süresi de hesaplamaya katılır. İşçi tam 1 yıl çalıştıktan sonra bu hakkı kazanır. Doğru cevap E'dir.
9.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işverenlere göre kıdem tazminatının ekonomik olumsuzluklarından birisi değildir?
AB ve OECD ülkelerinden yüksektir |
İşletme üzerinde ciddi baskı oluşturmaktadır |
Rekabeti olumlu etkilemektedir |
İşsizlik sigortası olan bir yapıda kıdem tazminatı uygun değildir |
Yeniden düzenlenmesi gerekmektedir |
İşveren kesimi ise kıdem tazminatının işçi için taşıdığı önemin farkındadır ve buna saygı duymaktadır. Ancak işverenler, kıdem tazminatının Türkiye’de, AB ve OECD ülkelerine göre yüksek düzeyde belirlendiğini, bu nedenle işletmeler üzerinde ciddi bir ekonomik baskı oluşturduğunu, bu ekonomik yükün de rekabet güçlerini olumsuz etkilediğini ileri sürmektedir. İşverenlere göre kıdem tazminatının kıdemi ödüllendirme fonksiyonu dışında kalan, işsiz dönemi destekleme özelliği, yıllardan beri işsizlik sigortası tarafından karşılanmaktadır. Dolayısıyla işveren kesimine göre işsizlik sigortası olan bir yapıda bu düzeyde bir kıdem tazminatı uygun değildir, miktarı mutlaka düşürülmelidir. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), kıdem tazminatı ile ilgili olarak, bu müessesenin, işsizlik sigortası ile iş güvencesi hükümleri dikkate alınarak ve kazanılmış haklar korunarak yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtmektedir.
10.Soru
Belirsiz süreli sözleşme ile 2.5 yıldır çalışan bir işçi kaç hafta önce işverene işten ayrılmak istediğini aşağıdaki şıklardan hangisinde doğru olarak bildirirse bu süre sonunda sözleşmeyi feshetmiş sayılacaktır?
1 Hafta |
2 Hafta |
4 Hafta |
6 Hafta |
8 Hafta |
0-6 ay 2 Hafta ; 6 ay 1,5 yıl 4 Hafta; 1,5-3 yıl 6 Hafta; 3 yıldan fazla 8 Hafta. Doğru cevap C şıkkıdır.
11.Soru
I-İş güvencesi kapsamı dışındaki işçilerin iş sözleşmelerinin süreli feshinde sebep gösterme zorunluluğu yoktur.
II-Taraflar, yasal düzenlemeyi aşan ihbar süreleri belirleyebilirler.
III-Belirsiz süreli sözleşme ile 3 yıldan fazla çalışan işçi için fesih bildirim süresi 6 haftadır.
Fesih bildirim süreleri ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I ve II |
I, II ve III |
İş güvencesi kapsamı dışındaki işçilerin iş sözleşmelerinin süreli feshinde sebep gösterme zorunluluğu yoktur. Taraflar, yasal düzenlemeyi aşan ihbar süreleri belirleyebilirler. Belirsiz süreli sözleşme ile 3 yıldan fazla çalışan işçi için fesih bildirim süresi 6 haftadır. Belirsiz süreli sözleşme ile 3 yıldan fazla çalışan işçi için fesih bildirim süresi 8 haftadır. Doğru cevap D şıkkıdır.
12.Soru
I. İşveren eşit davranmadığı işçi için dört aylık ücreti kadar ayrımcılık tazminatı öder.
II. İşçi bir başka işçinin veya bir üçüncü kişinin cinsel tacizine uğrarsa sözleşmeyi derhâl sona erdirme hakkına sahiptir.
III. İşçinin doğum yapması ve gebelik gibi hâllerde devamsızlığı durumunda sözleşme derhâl sona erdirilemez.
IV. İşçi doğum öncesi altı, doğum sonrası altı hafta çalıştırılamaz.
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur?
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
I, III ve IV |
II, III ve IV |
- İş Kanunu’nun 5. maddesine göre, işveren eşit davranmadığı işçi için dört aylık ücreti kadar ayrımcılık tazminatı öder.
- İşçinin işverenin cinsel tacizine uğraması durumunda işçi sözleşmeyi derhâl sona erdirme hakkına sahiptir. Bununla birlikte işçi bir başka işçinin veya bir üçüncü kişinin (örneğin müşterinin) cinsel tacizine uğrarsa, doğrudan sözleşmeyi feshedemez.
- İşçinin doğum yapması ve gebelik gibi hâllerde devamsızlığı durumunda sözleşme derhâl sona erdirilemez.
- İşçi doğum öncesi sekiz, doğum sonrası sekiz hafta çalıştırılamaz.
Görüldüğü üzere II ve IV numaralı maddelerde verilen bilgiler yanlıştır. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.
13.Soru
I. Denkleştirme halinde günlük azami çalışma süresinin onbir saatin üzerinde olmamalıdır.
II. Denkleştirme halinde boş gün olarak belirlenen günlerin tatiller ile çakışmamalıdır.
III. 2 aylık denkleştirme süresi içerisinde ortalama çalışma süresi 66 saati aşmamalıdır.
Denkleştirme süresine ilişkin yukarıda verilen bilgilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
Yalnızca III |
I, II ve III |
Denkleştirme halinde önemli olan husus günlük azami çalışma süresinin onbir saatin üzerinde olmaması, iki aylık, eğer toplu iş sözleşmesi ile bir kararlaştırma varsa dört aylık dönem içerisinde ortalama çalışma süresinin kırkbeş saati aşmaması ve denkleştirme hâlinde boş gün olarak belirlenen günlerin tatiller ile çakışmamasıdır. Ayrıca, İş Kanunu’nda denkleştirme sayısı ile ilgili azami bir süre öngörülmediği
için, yılda birden fazla denkleştirme yapılabilmesi de mümkündür.
14.Soru
İş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde bir sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren "...……." içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır.
Yukarıdaki boşluğa aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?
10 gün |
15 gün |
20 gün |
1 ay |
45 gün |
iş sözleşmesi feshedilen işçi, fesih bildiriminde bir sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli bir sebep olmadığı iddiası ile fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde işe iade talebiyle, İş Mahkemeleri Kanunu hükümleri uyarınca arabulucuya başvurmak zorundadır.
15.Soru
I- Öncelikli olarak düzenleme altına alınanlar; kadın işçiler, çocuk işçiler ve engelli işçiler olmuşlardır.
II- Dezavantajlı grupların korunması gereğine ilişkin olarak belki de ilk uluslararası belgenin ILO’nun Anayasası olarak kabul edilen Philedelphia Bildirgesi olduğu söylenebilir.
III- Ülkemiz açısından 2010 yılı Anayasa değişiklikleri arasında çocuk, kadın ve engelliler için açık bir biçimde pozitif ayrımcılık yapılabilmesine imkân tanınmıştır.
Dezavantajlı gruplar ile ilgili olarak yukarıdaki bilgilerin hangileri doğru olarak verilmiştir?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
II ve III |
I, II ve III |
Öncelikli olarak düzenleme altına alınanlar; kadın işçiler, çocuk işçiler ve engelli işçiler olmuşlardır. Dezavantajlı grupların korunması gereğine ilişkin olarak belki de ilk uluslararası belgenin ILO’nun Anayasası olarak kabul edilen Philedelphia Bildirgesi olduğu söylenebilir. Ülkemiz açısından 2010 yılı Anayasa değişiklikleri arasında çocuk, kadın ve engelliler için açık bir biçimde pozitif ayrımcılık yapılabilmesine imkân tanınmıştır. Doğru cevap E şıkkıdır.
16.Soru
Kıdem süresi ile ilgili hangi ifade yanlıştır?
Kıdem süresi, iş sözleşmesinin sona ermesi ile biter. |
Kıdem tazminatına hak kazanılmasına neden olan fesih derhâl gerçekleşen bir fesih ise bu hâlde bir yıllık sürenin sonu feshin bildirildiği tarihtir. |
iş sözleşmesinin devam ettiği askı dönemlerinin de kıdem süresine eklenmesi gerekmez. |
Kıdem tazminatı için aranan bir yıllık sürenin fiilen çalışarak geçmiş olması gerekmez |
Bir yıllık süre, fiillen çalışılan süre değil hastalık, istirihat, izin gibi iş sözleşmesinin askıda kaldığı hâlleri de kapsamaktadır. |
İş Kanunu’na göre “kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin devamı süresince geçen her yıl için ödenmektedir”. Dolayısıyla yüksek mahkemenin kararlarının aksine, iş sözleşmesinin devam ettiği askı dönemlerinin de kıdem süresine eklenmesi gerekir.
17.Soru
Aşağıdakilerden hangisi fesih nedenlerinden birisi değildir?
Süreli fesih |
Haksız fesih |
Geçersiz fesih |
İşçi tarafından uygulanan fesih |
Tek taraflı fesih |
"Tek taraflı fesih" iş sözleşmesinin belirli nedenlerle sona ermesi kapsamında belirlenen nedenlerden birisi değildir.
18.Soru
Aşağıdakilerden hangisi işverenler tarafından kıdem tazminatına ilişkin savunulan görüşlerden biri değildir?
Türkiye’de, AB ve OECD ülkelerine göre yüksek düzeyde belirlenmiştir. |
İşletmeler üzerinde ciddi bir ekonomik baskı oluşturmaktadır. |
Rekabet güçlerini olumsuz etkilemektedir. |
Kıdem tazminatı miktarı düşürülmelidir. |
Kıdem tazminatı tamamen kaldırılmalıdır. |
İşverenler kıdem tazminatının; Türkiye’de, AB ve OECD ülkelerine göre yüksek düzeyde belirlendiğini, işletmeler üzerinde ciddi bir ekonomik baskı oluşturduğunu, rekabet güçlerini olumsuz etkilediğini ve bu yüzden kıdem tazminatı miktarının düşürülmesi gerektiğini düşünmektedirler. Ancak kıdem tazminatının tamamen kaldırılmasına ilişkin bir görüş bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.
19.Soru
Kısa çalışma genel ekonomik kriz, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az ne kadar bir oranda azaltılması durumunda söz konusu olur?
Kısa çalışma genel ekonomik kriz, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az ne kadar bir oranda azaltılması durumunda söz konusu olur?
1/3 |
1/2 |
1/4 |
1/5 |
2/3 |
İşverenlerin özellikle ekonomik kriz dönemlerinde işçilerini ücretsiz izne çıkarmaları veya iş ilişkisinin sona erdirilmesi durumlarında mağduriyetlerinin önlenmesi maksadıyla, işçilerin belirli bir süre kısa çalışma ödeneği alabilmelerine imka^n tanınmıştır. Böylece, genel ekonomik kriz, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılmasını veya süreklilik koşulu aranmaksızın en az dört hafta süreyle faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması halinde yapılan çalışma kısa çalışmadır.
20.Soru
Engelli ve eski hükümlü işçilere ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
İşverenin engelli ve eski hükümlü çalıştırma yükümlülüğü açısından çalıştırdığı toplam işçi sayısı belirlenirken aynı il sınırları içerisinde yer alan işyerleri bir bütün olarak dikkate alınır. |
Zorunlu olarak çalıştırılacak engelli ve eski hükümlü işçi sayısının tespitinde belirli veya belirsiz süreli iş sözleşmesine göre çalıştırılan tüm işçiler esas alınır. |
Yer altı ve su altında yapılan işlerde engelli işçi çalıştırılamaz ve işyerinde çalışan işçi sayısında yer altı ve su altında çalıştırılan işçiler toplam sayıda dikkate alınamazlar. |
İş Kanunu açısından çalıştırma yükümlülüğü kapsamında engelli olabilmek için vücut fonksiyon kaybının en az % 40 kaybı aranmaktadır. |
Bir işyerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski işyerlerinde tekrar işe alınmazsa işveren üç aylık ücret tutarında tazminat öder. |
Bir işyerinden malulen ayrılmak zorunda kalıp da sonradan maluliyeti ortadan kalkan işçiler eski işyerlerinde tekrar işe alınmalarını istedikleri takdirde, işveren bunları eski işleri veya benzeri işlerde boş yer varsa derhal, yoksa boşalacak ilk işe başka isteklilere tercih ederek, o andaki şartlarla işe almak zorundadır. Aranan şartlar bulunduğu halde işveren iş sözleşmesi yapma yükümlülüğünü yerine getirmezse, işe alınma isteğinde bulunan eski işçiye altı aylık ücret tutarında tazminat öder.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ