Etkili Davranış Yönetimi Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Pekiştireç değerlendirmesinde iki uyaran arasından hangisinin davranış üzerinde daha büyük etki yarattığının dikkate alındığı değerlendirme biçimi aşağıdakilerden hangisidir?
Eşzamanlı tarifeye göre değerlendirme |
Çoklu tarifeye göre değerlendirme |
Artan oranlı tarifeye göre değerlendirme |
Azalan oranlı tarifeye göre değerlendirme |
İlerleyen tarifeye göre değerlendirme |
Eşzamanlı tarifeye göre pekiştireç değerlendirmesinde, iki uyaran arasından hangisinin davranış üzerinde daha büyük etki yarattığı dikkate alınır. Birey, kendisine sunulan uyaranlardan birine diğer uyarana oranla daha büyük tepki verirse, davranışın ortaya çıkmasında büyük tepki verilen uyaranın diğerine
göre daha etkili bir pekiştireç olarak kaydedilir. Doğru cevap A'dır.
2.Soru
Gece altını ıslatan çocukların bu davranışlarını azaltmalarında yararlanılan ve ayın her bir günü için güneşli ve yağmurlu çıkartmalar yapıştırılmasını içeren uygulama, kendini yönetme stratejilerinden hangisi kapsamında değerlendirilebilir?
Kendini değerlendirme |
Kendine yönerge verme |
Kendini izleme/kaydetme |
Kendini pekiştirme |
Kendine ön uyaran verme |
Kendini izleme, bireyin kendisinin hedef davranışı ya da beceriyi gerçekleştirip gerçekleştirmediğini gözlemesi ve bunu kaydetmesidir. Kendini izleme sürecinde birey, kendi davranışlarına ilişkin veri toplamaktadır. Soruda verilen durum, kendini izleme/kaydetme süresinin bir örneğidir. Doğru yanıt C'dir.
3.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Ayrımlı pekiştirmeye dayalı teknikler arasında yer alan tekniklerden biri değildir?
Olumlu pekiştirilen davranışın sönmesi |
Diğer davranışın ayrımlı pekiştirilmesi |
Alternatif davranışın ayrımlı pekiştirilmesi |
Uyuşmayan davranışın ayrımlı pekiştirilmesi |
Düşük oranda yapılan davranışın ayrımlı pekiştirilmesi |
Ayrımlı pekiştirmeye dayalı teknikler aşağıda beliritilmiştir.
Diğer davranışın ayrımlı pekiştirilmesi
Alternatif davranışın ayrımlı pekiştirilmesi
Uyuşmayan davranışın ayrımlı pekiştirilmesi
Düşük oranda yapılan davranışın ayrımlı pekiştirilmesi
Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Bireylere kendi davranışlarını gözlemleme, değerlendirme ve değiştirme gibi becerilerin öğretildiği stratejiler aşağıdakilerden hangisiyle isimlendirilmektedir?
Kendini tanıma |
Kendini anlamlandırma |
Kendini geliştirme |
Kendini yönetme |
Kendini eleştirme |
Kendini yönetme stratejilerinde bireylere kendi davranışlarını gözlemleme, değerlendirme ve değiştirme gibi beceriler öğretilmektedir.
Doğru cevap D seçeneğidir.
5.Soru
1. Uygun olmayan davranışlar, bireyin kendisine ya da başkasına zarar veren, bireyin kendisinin ya da başkasının öğrenmesini engelleyen, sosyal ilişkileri ve etkileşimi olumsuz yönde etkileyen, uzun süreli, gelişimsel ve kültürel normların dışındaki davranışlardır.
2. Uygun olmayan davranış tanımlaması; davranışı sergileyen bireyin yaşına, gelişim düzeyine ve yetersizlik türüne göre farklılık gösterebilir.
3. Uygun olmayan davranış tanımlaması, davranışın sergilendiği bağlama ve ortama bağlı olarak değişebilir.
Yukarıda uygun olmayan davranış tanımıyla ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğrudur?
Yalnız 1 |
1 ve 2 |
1 ve 3 |
2 ve 3 |
1, 2 ve 3 |
Uygun olmayan davranışlar, bireyin kendisine ya da başkasına zarar veren, bireyin kendisinin ya da başkasının öğrenmesini engelleyen, sosyal ilişkileri ve etkileşimi olumsuz yönde etkileyen, uzun süreli, gelişimsel ve kültürel normların dışındaki davranışlardır.
Uygun olmayan davranış tanımlaması; davranışı sergileyen bireyin yaşına, gelişim düzeyine ve yetersizlik türüne göre farklılık gösterebilir. Gelişimsel yetersizliği olan, zihin yetersizliği olan, otizm spektrum bozukluğu olan ya da ileri düzeyde yetersizliği olan bireyler, iletişim becerilerindeki eksiklikleri ya da sosyal gelişimdeki yetersizlikleri nedeniyle uygun olmayan davranışlar sergileme açısından risk grubundadırlar. Uygun olmayan davranış olarak nitelendirilen bazı davranışlar normal gelişim gösteren bireyler tarafından neredeyse hiç sergilenmezken, bu davranışlardan bazıları normal gelişim gösteren bireyler tarafından da yaşamın belli bir döneminde sergilenmekte ve gelişimle birlikte kendiliğinden kaybolmaktadır.
Uygun olmayan davranış tanımlaması, davranışın sergilendiği bağlama ve ortama bağlı olarak değişebilir. Örneğin, yüksek sesle şarkı söyleme evde yalnızken ya da konserdeyken kabul edilebilir bir davranış olduğu için uygun davranış olarak nitelendirilirken; otobüs ya da sinema gibi toplumsal mekânlarda kabul edilebilir olmadığı için uygun olmayan davranış olarak nitelendirilir. Davranışın
sergilendiği bağlamın ve ortamın yanı sıra davranışın sergilenme sıklığı da uygun olmayan davranışın tanımlanmasını etkileyen değişkenlerden biridir.
6.Soru
Bir bakım personeli kendini izleme stratejisi çalıştığı bireyin rehberli uygulama aşamasında başarılı olduğu belirlendikten sonra hangi aşamaya geçebilir?
Gerçek durumlarda bağımsız uygulama fırsatının sağlanması |
Hedef davranışın tanımlanması olumlu ve olumsuz örneklerin sunulması |
Hedef davranışın yararlarının tartışılması |
Hedef davranış için başarı ölçütünün belirlenmesi ve uygulama yaptırılması |
Kendini izleme stratejisini kullanmaya model olma |
Rehberli uygulama aşamasında başarılı olan öğrenciye gerçek durumlarda uygualama fırsatları verilir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi, kendini yönetme stretejilerinden biri değildir?
Kendine ön uyaran verme |
Kendine yönerge verme |
Kendini izleme/kaydetme |
Kendini değerlendirme |
Kendini açma |
Kendini yönetme; kendine ön uyaran verme, kendine yönerge verme, kendini izleme/kaydetme, kendini değerlendirme ve kendini pekiştirme olmak üzere beş strateji içermektedir. Doğru yanıt E'dir.
8.Soru
Aşağıdakilerden hangisi pekiştireç seçiminde dikkat edilmesi gerekenlerden biri değildir?
Birey için zararlı yiyecek ve nesneler pekiştireç olarak kullanılmamalıdır. |
Bireyin yapmaktan zevk aldığı ve alışkanlık hâline getirdiği olumlu davranışlar için de pekiştireç verilmelidir. |
Pekiştireçler küçük miktarlarda sunulmalıdır. |
Seçilen pekiştireçler bireyin yaşına, ilgilerine ve isteklerine uygun olmalıdır. |
Öğretimi gerçekleşmiş hedef davrnışlar için pekiştireçler azaltılmalıdır. |
Birey sevdiği işleri yaparken pekiştirilmemelidir. Bireyin yapmaktan zevk aldığı ve alışkanlık hâline getirdiği olumlu davranışlar için pekiştireç verilmemelidir.
9.Soru
Bireye kendi sözel davranışlarını kullanmak ya da kendi performansına rehberlik etmek için kendi kendine konuşma öğretimini içeren bir stratejidir. Öğretim sırasında genellikle öğretmen, akran, bireyin bakımından sorumlu kişiler ya da anne-baba gibi bireyler tarafından verilen yönergelerin, bireyin kendisi tarafından verilmesidir.
Yukarıda tanımlanan kendini yönetme stratejisi aşağıdakilerden hangisidir?
Bireye kendi sözel davranışlarını kullanmak ya da kendi performansına rehberlik etmek için kendi kendine konuşma öğretimini içeren bir stratejidir. Öğretim sırasında genellikle öğretmen, akran, bireyin bakımından sorumlu kişiler ya da anne-baba gibi bireyler tarafından verilen yönergelerin, bireyin kendisi tarafından verilmesidir.
Yukarıda tanımlanan kendini yönetme stratejisi aşağıdakilerden hangisidir?
Kendine ön uyaran verme |
Kendine yönerge verme |
Kendini izleme |
Kendini değerlendirme |
Kendini pekiştirme |
Kendine Ön Uyaran Verme: Bireyin beklenen davranışı başlatmak üzere görsel, işitsel ya da dokunsal bir uyaranı kendisine sunması. Davranışları başlatmak için bireyin kendisine sunacağı ön uyaranlar bireyin öğrenme gereksinimlerine ve güçlüklerine dayalı olarak değişir.
Kendine Yönerge Verme: Bireye kendi sözel davranışlarını kullanmak ya da kendi performansına rehberlik etmek için kendi kendine konuşma öğretimini içeren bir stratejidir. Öğretim sırasında genellikle öğretmen, akran, bireyin bakımından sorumlu kişiler ya da anne-baba gibi bireyler tarafından verilen yönergelerin, bireyin kendisi tarafından verilmesidir.
Kendine İzleme/Kaydetme: Bireyin kendisinin hedef davranışı gerçekleştirip gerçekleştirmediğini belirlemesi ve kaydetmesidir. Kendini kaydetme, bireyin kendi davranışlarını incelemeleri ve bu davranışları önceden belirlenen ölçütlere uygun biçimde gerçekleştirip gerçekleştirmediklerini kaydetmeleri sürecinden oluşmaktadır.
Kendine Değerlendirme: Bireyin öğretim öncesinde var olan düzeyini belirlemek üzere hedef davranışı sergileyip sergilemediğini belirlemesi ya da öğretim sonunda öğretimi yapılan davranışı gerçekleştirip gerçekleştirmediğini belirlemesidir.
Kendini Pekiştirme: Bireyin belirlenen ölçütü karşılayıp karşılamadığına bağlı olarak hoşuna giden bir ödülü seçmesi ya da kendisine bir uyaran (örneğin, “Aferin bana” demesi) sunmasıdır.
10.Soru
Yetersizliği olan bireylerle aynı yaşta ya da yaşça büyük, iletişim ve sosyal becerileri güçlü, liderlik özelliğine sahip olanların, beceri ya da davranışların öğretiminde ve genellemesinde uygulamacılara göre daha esnek biçimde öğretim sunması olarak tanımlanan genellemeyi destekleyici strateji aşağıdakilerden hangisidir?
Doğal Ortamlarda Öğretim |
Çoklu Örnekler Kullanma |
Benzetim Ortamı Yaratma |
Akran Aracılı Öğretim |
Öğret ve Umut Et |
Genellemeyi destekleyici stratejiler öğret ve umut et, yeterli sayıda ve farklı örnekle öğretim yapma, çoklu örnekler kullanma, serbest/esnek öğretim, akran aracılı öğretim, doğal ortamlarda öğretim, benzetim ortamı yaratma, doğal pekiştireçler kullanma, tahmin edilemez pekiştirme sunma ve genellemeyi öğretmedir.
Akran aracılı öğretim yetersizliği olan bireylerle aynı yaşta ya da yaşça büyük, iletişim ve sosyal becerileri güçlü, liderlik özelliğine sahip akranlarının beceri ya da davranışların öğretiminde ve genellemesinde uygulamacılara göre daha esnek biçimde öğretim sunması olarak tanımlanır.
11.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bireyi çevresinden ayırmayı gerektirmeyen mola uygulamalarından biri değildir?
Planlanmış görmezden gelme |
Koşullu gözlem |
Mola kurdelesi |
Mola sandalyesi |
Mola odası |
Bireyi çevresinden ayırmayı gerektirmeyen mola; (a) belirli bir pekiştirecin geri çekilmesi, (b) planlanmış görmezden gelme, (c) mola sandalyesi, (d) koşullu gözlem ve (e) mola kurdelesi olmak üzere beş biçimde sınıflandırılabilir. Mola odası ise bireyi çevresinden ayıran mola uygulamalarından biridir. Doğru cevap E'dir.
12.Soru
Kalıcılık aşamasında aşırı öğretim oturumlarının bireyde bıkkınlık yaratmaması için ne yapılmalıdır?
Pekiştireçlerin silikleştirilmesi |
Davranış öncesi uyaranların geri çekilmesi |
Ortamda uyarlamalar yapılması |
Öğretimin doğallık içinde gerçekleştirilmesi |
Araç-gereçlerde değişiklik yapılması |
Kalıcılıkta karşılaşılabilecek sorunlardan biri de aşırı öğrenme/tekrar oturumları nedeniyle bireyin
beceri ya da davranışa ilişkin bıkkınlık yaşamasıdır. Buna çözüm olarak öğretilmesi hedeflenen beceri
ya da davranışın yaşamın doğal akışı içinde gerçekleşmesi uygun olan zamanlarda çalışılması önerilebilir.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi bakıma gereksinimi olan bireylerde kalıcılık ve genellemeyi sağlamak için bakım personeline yapılabilecek önerilerden biri olarak kabul edilemez?
Kalıcılık ve genelleme oturumlarına geçmeden önce beceri/davranışın ediniminin sağlanmış olması |
Beceri ya da davranışı doğal ortamında öğretilmesi |
Kalıcılık ve genelleme sırasında pekiştireçlerin silikleştirilmemesi |
Hedef beceri/davranışları belirlerken bireyin fiziksel, sosyal ve ruhsal durumunu göz önünde bulundurulması |
Çalışmak için işlevsel beceri ve davranışlar belirlemek |
BAKIMA GEREKSİNİMİ OLAN BİREYLERDE KALICILIK VE GENELLEMEYİ SAGˆLAMA İC¸İN BAKIM PERSONELİNE O¨NERİLER
- Bireye kazandırmayı hedeflediğiniz beceri ya da davranışların kalıcılığının ve genellemesinin sağlanmasının en kolay yolu hedeflenen beceri ve davranışların günlük yaşamda sıklıkla kullanılan ve bireyi bağımsızlaştıracak beceri ve davranışlar olmasıdır. Bu açıdan bakıldığında çalışmak için işlevsel beceri ve davranışlar belirlemeniz akıllıca olacaktır.
- O¨ğretmeyi hedeflediğiniz beceri ya da davranışları belirlerken bireyin fiziksel, sosyal ve ruhsal durumunu göz önünde bulundurunuz. O¨rneğin, eğer bireyin fiziksel özelliklerinin izin vermeyeceği bir beceri ya da davranışı öğretmeyi hedeflerseniz bu hem sizin hem de onun motivasyonunu düşürebilir.
- O¨ğretmeyi hedeflediğiniz beceri ya da davranış için kalıcılık ve genelleme oturumlarına geçmeden önce mutlaka beceri ya da davranışın ediniminin sağlanmış olmasına özen gösteriniz.
- Beceri ya da davranışı doğal ortamında öğretmek, öğretim sırasında hem davranış öncesi hem de davranış sonrası uyaranların kendiliğinden ortaya çıkmasına olanak tanır. Bu durumda hem kalıcılık hem de genelleme kolaylaşacaktır.
- Günlük yaşamda birçok davranışın her zaman pekiştirilmediğini göz önünde bulundurarak kalıcılık ve genelleme sırasında pekiştireçlerin silikleştirilmesine özen gösteriniz.
14.Soru
Arkadaşlarının elinden kendisine ait olmayan eşyalarını zorla alan Ömer, bir süre sınıftan uzaklaştırılarak bahçeye çıkması söylenmektedir. Bu sayede bahçede istediği kadar kaykayda oynayabilmektedir. Bu durumun değişmesini isteyen sınıf öğretmeni, Ömer arkadaşlarından zorla eşya alsa bile sınıfta kalmasını sağlamış ve Ömer'in zorla eşya alma davranışında artış gözlemiştir. Davranışın artması durumunu açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
Olumsuz pekiştirme |
Sönme patlaması |
Birinci tip ceza |
İkinci tip ceza |
Mola |
Uygun olmayan davranışların azaltılması ve/veya ortadan kaldırılması sürecinde sönme uygulandığında, birey yetişkinin ya da çevresindekilerin dikkatini elde etmek için davranışının sıklığını ve yoğunluğunu arttırır. Bu sönme patlamasıdır. Doğru yanıt B'dir.
15.Soru
Uyaran önceki bölümlerde de söz edildiği gibi davranışın gerçekleşmesini sağlayan öncül olarak tanımlanır. Bu bağlamda, uyaran karşısında sergilenen davranışa ne ad verilir?
Etki |
Dönüt |
Öncül |
Madde |
Tepki |
Uyaran önceki bölümlerde de söz edildiği gibi davranışın gerçekleşmesini sağlayan öncül olarak tanımlanır. Uyaran karşısında sergilenen davranışa ise tepki denir.
16.Soru
"DAPT" açılımı nedir?
değişmeyen zaman aralıklı pekiştirme tarifesi |
değişken oran aralıklı pekiştirme tarifesi |
deneysel zaman aralıklı pekiştirme tarifesi |
değişken zaman aralıklı pekiştirme tarifesi |
daimi zaman aralıklı pekiştirme tarifesi |
Zaman aralıklı pekiştirme tarifeleri, sabit zaman aralıklı
pekiştirme tarifesi (SAPT) ve değişken zaman aralıklı
pekiştirme tarifesi (DAPT) olarak iki biçimde
sınıflandırlmaktadır.
17.Soru
- Ortamın analiz edilmesi
- Uygulamacıların seçilmesi
- Tepkilerin belirlenmesi
- Ölçme sisteminin planlanması
Yukarıdakilerden hangileri genelleme için yapılan planlamanın ögelerindendir?
II ve IV |
I ve III |
I, III, IV |
I, II, III |
I, II, IV |
Yetersizliği olan bireylerin en çok zorlandıkları alanlardan biri de öğrendikleri becerileri genellemektir.
Bu nedenle edinim, akıcılık ve kalıcılık aşamalarında olduğu gibi kazandırılacak bir beceri ya da davranışın genelleme aşaması için de mutlaka bir planlama yapılmalıdır. Geneleme için planlama; ortamın analiz edilmesi, uygulamacıların seçilmesi ve ölçme sisteminin planlanması olmak üzere üç aşamadan oluşmaktadır.
18.Soru
Uygulamalı davranış analizinin ilk basamağı aşağıdakilerden hangisidir?
öğretimsel maçların belirlenmesi |
hedef davranışın belirlenmesi ve tanımlanması |
performans düzeyinin belirlenmesi |
hedef davranışın ölçülmesi ve kaydedilmesi |
Uygulamaya karar verilmesi, sürecin planlanması ve uygulamanın gerçekleştirilmesi |
Uygulamalı davranış analizinin ilk basamağı hedef davranışın belirlenmesi ve tanımlanmasıdır. Diğer basamaklarda aşağıdaki sırayı takip etmektedir.
Bu nedenle doğru cevap B'dir.
1- Hedef davranışın belirlenmesi ve tanımlanması
2- Öğretimsel amaçların belirlenmesi
3- Hedef davranışın ölçülmesi ve kaydedilmesi
4- Performans düzeyinin belirlenmesi
5- Uygulamaya karar verilmesi, sürecin planlanması ve uygulamanın gerçekleştirilmesi
6- Davranış değişikliği ve uygulama sürecinin değerlendirilmesi amacıyla davranış değişikliğinin
kaydedilmesi
7- Uygulamada gerekli uyarlamaların yapılması ve uygulama sürecinin etkililiğinin değerlendirilmesi
19.Soru
Uygun olmayan davranışın ardından bireye uyarılarda bulunmak, parmak sallamak, kötü biçimde bakmak, cezaya dayalı tekniklerden hangisine örnek teşkil eder?
Aşırı düzeltme |
Mola |
Azarlama |
İkinci uyaran sunma |
Tepkinin bedeli |
Azarlama uygun olmayan davranışın ardından bireye sözel ya da sözel olmayan bir şekilde uyarıda bulunmak biçiminde gerçekleşir. Uygun olmayan davranışın ardından bireye “dur, yapma, sus, konuşma, yerine otur, kalkma!” gibi yönergeler vermek, uyarılarda bulunmak, parmağını sallamak, ya da kötü biçimde bakmak şeklindeki sözler ya da eylemler azarlama örnekleridir. Doğru cevap C'dir.
20.Soru
Yalnızca belirli bir ön uyarının varlığında herhangi kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen ve sayılabilen davranışların kaydedilmesinde kullanılabilen kayıt tekniği aşağıdaki seçeneklerden hangisidir?
Süre kaydı |
Kontrollü olay kaydı |
Beceri analizi kaydı |
Zaman aralığı kaydı |
Bekleme süresi kaydı |
Kontrollü Olay Kaydı: Kontrollü olay kaydı, olay kaydının başka bir türüdür. Kontrollü olay kaydı, yalnızca belirli bir ön uyarının varlığında herhangi kısa bir zamanda sergilenen, başlangıcı ve sonu kolaylıkla ayırt edilebilen ve sayılabilen davranışların kaydedilmesinde kullanılabilir. Kontrollü olay kaydı, kısıtlayıcı işlemler olarak da adlandırılmaktadır.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ