Gelişimsel Yetersizliklerin Bakım ve Rehabilitasyonu Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Genellikle çocukluk çağında ortaya çıkan ve bireyin dış salgı bezlerinin yer aldığı organları (pankreas, ince bağırsak, akciğer gibi) tuttuğu için organların salgılarında değişiklikler görülen hastalık hangisidir?
Spina bifida |
Serebral Palsi |
Tip 1 Diyabet |
Epilepsi |
Kistik Fibrozis |
Kistik fibrosiz genellikle çocukluk çağında ortaya çıkan kalıtsal bir hastalıktır. Bu hastalık bireyin dış salgı bezlerinin yer aldığı organları (pankreas, ince bağırsak, akciğer gibi) tuttuğu için organların salgılarında değişiklikler görülür. Doğru cevap E'dir.
2.Soru
Zihinsel yetersizliğe sahip bireylerde kronik sağlık sorunları görülme sıklığı normal gelişim gösteren bireylerin ortalama kaç katıdır?
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
Zihinsel yetersizliğe sahip bireylerin kronik bir hastalığa sahip olma oranları %27,5 iken doğal gelişim gösteren akranlarında bu oran % 4,7’dir. Bu oranlara göre sağlık sorunları görülme sıklığının zihinsel yetersizliği olan bireylerde ortalama 6 kat daha fazla olduğunu ifade etmek mümkündür.
3.Soru
...... yönteminde ipuçları, en az düzeydeki ipucundan, en yüksek düzeydeki ipucuna doğru sıralanmaktadır. Örneğin, öğretime başlarken önce sözel ipucu, ardından model ipucu ve en son olarak fiziksel ipucu verilir. Cümledeki boşluğa gelmesi gereken öğretim yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
İpucunun giderek arttırılmasıyla öğretim |
İpucunun giderek azaltılmasıyla öğretim |
Eş zamanlı ipucuyla öğretim |
Sabit bekleme süreli öğretim |
Aşamalı yardımla öğretim |
İpucunun giderek arttırılmasıyla öğretim yöntemi, orta ve ileri derecede zihinsel yetersizliği olan bireylere çok çeşitli becerilerin öğretiminde etkili bir şekilde kullanılmaktadır. Beceri öğretimi yanında bu yöntem aynı zamanda zihinsel yetersizliği olan bireylere, kendisine söylenilenleri yerine getirme bir diğer ifadeyle yönergelere uyma davranışının kazandırılmasında da kullanılmaktadır. Bu yöntemde ipuçları, en az düzeydeki ipucundan, en yüksek düzeydeki ipucuna doğru sıralanmaktadır. Örneğin, öğretime başlarken önce sözel ipucu, ardından model ipucu ve en son olarak fiziksel ipucu verilir. Doğru cevap A'dır.
4.Soru
Aşağıda yer alan ifadelerden hangisi doğrudur?
10 Mart 2005 tarihinde 25751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Evde Bakım Hizmetlerinin Sunumu Yönetmeliği, 2017 yılında iptal edilmiş ve kanundan çıkarılmıştır. |
U¨lkemizde engelli bireylere ilişkin sunulan bakım hizmetlerinin 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve C¸ocuk Esirgeme Kurumu Kanunu (SHC¸EK) ile ilgisi yoktur. |
Özürlüler kanunu 1997 yılında çıkarılmıştır. |
Kamuda ve özel sektörde %3 oranında engelli işçi çalıştırma zorunluluğu bulun- maktadır. |
Engelli personel kadrosunda çalışmak için, kişinin %10 ve üzerinde özür durumuna sahip olduğunu gösteren sağlık kurulu raporuna sahip olması gerekir. |
Kamuda ve özel sektörde %3 oranında engelli işçi çalıştırma zorunluluğu bulun- maktadır. Engelli personel kadrosunda çalışmak için, kişinin %40 ve üzerinde özür durumuna sahip olduğunu gösteren sağlık kurulu raporuna sahip olması ve işçi kadrosunda çalışmak için Türkiye İş Kurumuna kayıtlı olması gereklidir.
5.Soru
Bakım sunan kişi, zihinsel yetersizliği olan bireye yemeğini yedirirken; elini bireyin elinin tam üzerine koyarak kaşığı tutmasını ve kaşığı ağzına götürmesini sağlamıştır. Buna göre bakım veren kişi, hangi ipucunu kullanmıştır?
Sözel ipucu |
Model ipucu |
Görsel ipucu |
Tam fiziksel ipucu |
Kısmi fiziksel ipucu |
Fiziksel ipucu, bir becerinin bizzat bireyin elinden tutularak kendisine yaptırılmasıdır. Tam fiziksel ipucunda yardım sunan kişi elinin tam olarak bireyin elinin üzerine koyarken, kısmı
fiziksel yardımda elini fiziksel olarak yavaş yavaş geri çekmektedir. Verilen örnekte de tam fiziksel ipucu kullanıldığı anlaşılmaktadır.
6.Soru
Aşağıdakilerden hangisi zihinsel yetersizliği olan bireylere öncelikli olarak öğretilmesi gereken becerilerden biridir?
Tuvalet becerisi |
Bulaşık yıkama becerisi |
Ayakkabı giyme becerisi |
Soyunma becerisi |
Mendil katlama becerisi |
Zihinsel yetersizliği olan bireylere öncelikle öğretilmesi gereken bu temel becerileri,tuvalet becerisi, yemek yeme becerisi, giyinme becerisi olarak sıralamak mümkündür.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi OSB olan bireylerin bakımlarından sorumlu olan kişilerin sorumlulukları arasında yer almamaktadır?
OSB olan bireylerin ailelerine duygusal ve sosyal destek sağlamak. |
Gerektiğinde normal gelişim gösteren yetişkin ve bireylerin çocuklarındaki yetersizlik durumunu kabullenmeleri için çaba göstermek. |
Gerektiğinde aileye ya da bireye cihaz, para, ilaç vb. elle tutulabilir desteklerin sağlanması için yönlendirmeler yapmak. |
Ailelere okula devam eden çocuklarının yetersizlikleri üzerinde odaklanmalarını sağlayarak aile yapısını ve organizasyonunu güçlendirmek. |
Bakım hizmetleri konusunda bakıcı aile fertlerine yönelik rehberlik, danışmanlık ve eğitim hizmeti vermek. |
OSB olan bireylerin bakımlarından sorumlu olan kişilerin sorumlulukları; OSB olan bireylerin ailelerine duygusal ve sosyal destek sağlamak, Bakım hizmetleri konusunda bakıcı aile fertlerine yönelik rehberlik, danışmanlık ve eğitim hizmeti vermek, Gerektiğinde normal gelişim gösteren yetişkin ve bireylerin çocuklarındaki yetersizlik durumunu kabullenmeleri için çaba göstermek, Ailelere OSB olan çocuklarının durumu ile ilgili ortaya çıkabilecek sıkıntıları ile baş etmede kullanacak yöntemleri ve yardım alacakları meslek grupları ile ilgili bilgi vermek, Gerektiğinde aileye ya da bireye cihaz, para, ilaç vb. elle tutulabilir desteklerin sağlanması için yönlendirmeler yapmak, Bakım hizmetleri konusunda bakıcı aile fertlerine yönelik rehberlik/yönlendirme hizmeti vermektir. D seçeneğinde yer alan ifade doğru bir ifade değildir. Tam tersine uzmanlar, ailelerin okula devam eden çocuklarının yetersizliklerine odaklanmaları yerine başarıları ve yeterlilikleri üzerinde odaklanmalarını sağlayarak aile yapısını ve organizasyonunu güçlendirmelidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.
8.Soru
Freud’a göre psikoseksüel gelişim dönemlerinden fallik dönem hangi aralığı kapsamaktadır ?
0-18 ay |
18-36 ay |
36- 60 ay |
7-11 yaş |
11- 18 yaş |
Fallik dönem 36-60 ay aralığını kapsamaktadır. Doğru cevap C’dir.
9.Soru
Bakım hizmeti planlama sürecinde bakım gereksinimlerinin tanımlanması aşamasından sonra hangi aşama gelir?
Değerlendirme |
Uygulama |
Bakım planı hazırlama |
Gözden geçirme |
Ekip oluşturma |
Bakım gereksinimlerinin tanımlanmasının ardından bakım planının hazırlanması aşamasına geçilir.
10.Soru
- Gelişimde gerileme göstermek
- Rutinlere aşırı bağlılık göstermek
- Altı ayı geçtiği hâlde başkalarına gülümsememek
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri otizm spektrum bozukluğunun erken belirtileri arasında yer almaktadır?
Yalnız I |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I, II ve III |
I-III
11.Soru
Özürlü bireyleri tanımaya yönelik ölçme araçları, doküman ve kaynakları hazırlamak, geliştirmek ve uygulamak, Özel Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde çalışan hangi personelin görevidir?
Eğitim odyoloğu |
Fizyoterapist |
Psikolog |
Özel eğitimci |
Yönetici |
Kurumda görevli rehber öğretmen veya psikoloğun görevleri şu şekildedir:
- BEP’te alanıyla ilgili gelişim ölçekleri ile ölçme ve değerlendirme araçlarının hazırlanıp uygulanmasında BEP geliştirme birimi ile iş birliği yapmak
- BEP’te alanıyla ilgili uygulama ve değerlendirme yapmak
- Özürlü bireylerin eğitim performanslarını ve yetersizlik türünü dikkate alarak eğitimleri sırasında kullanılmak üzere alanıyla ilgili gerekli materyalleri hazırlamak
- Kurum rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri programını merkezde uygulanan destek eğitim programına göre hazırlamak, uygulamak ve bu programın uygulanmasında özel eğitim ve rehabilitasyon personeline rehberlik etmek
- Özürlü bireylerin ilgi alanları, yetenekleri, yeterlilikleri ve iletişim becerileri gibi özelliklerini tanımalarına, kendileri ve çevreleriyle ilgili farkındalık kazanmalarına, temel problem çözme stratejilerini geliştirmelerine, çevreleriyle olumlu ilişkiler kurmalarına, daha verimli çalışma alışkanlıkları geliştirebilmelerine, ders dışı etkinliklere katılıma özendirilmelerine, kendileri, çevreleri ve eğitimle ilgili sorunlarını ve güçlüklerini çözebilmelerine yönelik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerini planlamak ve yürütmek
- Özürlü bireyleri tanımaya yönelik, rehberlik ve psikolojik danışma biriminde kullanılacak ölçme araçları, doküman ve kaynakları hazırlamak, geliştirmek ve uygulamak
- Özürlü bireylerin yaşadıkları problem ve güçlüklerin çözümünde diğer eğitim personeli, bireyin anne ve babasıyla iş birliği içinde çalışmalar geliştirmek ve yürütmek
- Öğrencilerinin devam ettikleri okul rehberlik servisleri ve sınıf öğretmenleriyle iş birliği yapmak ve çalışmaları planlamak
- Özürlü bireylerin bireyselleştirilmiş eğitim programları hakkında alanına uygun değerlendirme ve önerilerde bulunmak
- Eğitim alan özürlü bireylerin anne, baba veya kardeşlerine yönelik psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerini yürütmek veya psikolojik yardım alabilecekleri kurum ya da kuruluşlara yönlendirmek
- Kurum personeline yönelik psikolojik danışma, rehberlik ve destek çalışmalarını planlamak ve yürütmek
- Aile eğitimi ve danışmanlığı programlarında alanı ile ilgili konularda yer almak ve uygulamaya katılmak. Ailelere, özürlü bireylere, sınıf öğretmenlerine ve diğer kurum personeline yönelik hizmet alanına uygun, toplantı, konferans ve seminer gibi hizmet içi eğitim planı hazırlamak ve uygulamak
- Görev tanımında belirtilen görevlere benzer diğer görevleri yapmak
- Kurumda psikoloğun görevlendirilememesi halinde rehber öğretmen psikoloğun yürüttüğü görevleri yapar. Doğru yanıt C’dir.
12.Soru
I- 6 ayı geçtiği hâlde başkalarına gülümsememek
II- 16 ayı geçtiği hâlde tek bir sözcük bile söylememek
III- Fazlaca didaktik ifadeler kullanmak
IV- Fazla kuralcı olma ya da olayları anlamlandırmak için kurallar yaratma gereksinimi göstermek
Yukarıdakilerden hangileri Otizm spektrum bozukluğunun erken belirtileri arasındadır?
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I ve IV |
III ve IV |
Otizm spektrum bozukluğunun erken belirtileri:
• 6 ayı geçtiği hâlde başkalarına gülümsememek
• 12 ayı geçtiği hâlde agulamamak, parmakla bir şeyi işaret etmemek ya da ‘bay-bay’ gibi jestleri yapmamak
• 16 ayı geçtiği hâlde tek bir sözcük bile söylememek
• 24 ayı geçtiği hâlde iki sözcüklük basit cümlecikler kurmamak
• Hangi ayda olursa olsun gelişimde gerileme göstermek; örneğin, daha önce söylediği bazı sözleri söylememeye başlamak.
13.Soru
- Gelişimsel yetersizliği olan bireyi ve normal gelişim gösteren bireyleri destekleme
- Gelişimsel yetersizliği olan bireyin gelişimini desteklemek için uzmanlar, aile, bakım veren diğer kişileri planlama, uygulama ve değerlendirme
Verilen maddelerde açıklanan iş birlikli hizmet modeli aşağıdakilerden hangisidir?
İş Birliği ile Öğretim/Bakım/Rehabilitasyon |
Ailelerle İş Birliği Kurma |
Akran Destekleme Modeli |
Doğrudan ve Dolaylı İşbirliği Modelleri |
İş Birliği ile Danışmanlık |
İş Birliği ile Öğretim/Bakım/Rehabilitasyon
14.Soru
Aşağıdakilerden hangisi mahremiyet, gizlilik, örtülülük, dokunulmazlık gibi becerilerin kazanıldığı gelişim alanıdır?
Bilişsel gelişim |
Duygusal gelişim |
Bedensel gelişim |
Cinsel gelişim |
Sosyal gelişim |
Cinsel gelişim, bilişsel, fiziksel, sosyal ve duygusal gelişim alanları gibi kendini başına bir gelişim alanıdır. Bu alan bireyin mahremiyet, gizlilik, dokunulmazlık, örtülülük, cinsel davranışlar vb. becerileri edindiği alandır.
15.Soru
Hangisi Otistik Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklarda beslenme durumunun iyileştirilmesi adına verilebilecek bazı önerilerden birisidir?
Beslenmeye ilişkin altta yatan ağız, diş problemleri gibi sorunlar durumu etkilemeyecektir. |
Besinlere alışma sürecinde anksiyeteyi azaltmak için çok hızlı ilerlemek gerekir. |
Çeşitli sembol ve fotoğraflardan yararlanılarak yemek listeleri, öğün saatleri ve öğünlerin nerede yeneceği planlanmalıdır. |
Çocukların belirli bir öğün düzeni bulunmasına gerek yoktur. |
Sağlıklı beslenmeye ilişkin sosyal aktiviteler beslenmeyi etkilemeyecektir. |
Çeşitli sembol ve fotoğraflardan yararlanılarak yemek listeleri, öğün saatleri ve öğünlerin nerede yeneceği planlanabilir. Bu sayede çocuğun yeniliklere önceden aşina olması sağlanabilir. Doğru cevap C'dir.
16.Soru
Taşdelen ve Ateş (2012) tarafından yapılan bir çalışmada evde ya da bir merkezde bakıma muhtaç hastaların yaşadıkları sorunlar ve gereksinimlerin incelendiği çalışmada en sık karşılaşılan sorun türü aşağıdakilerden hangisidir?
Hijyenik bakıma ilişkin sorunlar |
Sözel iletişim kuramama |
Hastalığa ilişkin bilgi gereksinimi |
Psiko-sosyal sorunlar |
Ağrı |
Taşdelen ve Ateş (2012) tarafından yapılan bir çalışmada evde ya da bir merkezde bakıma muhtaç hastaların yaşadıkları sorunlar ve gereksinimleri incelenmiştir. Araştırmaya 177 hasta katılmıştır. Araştırma sonuçları aşağıdaki tabloda özetlenmektedir.
Tablo 8.2 Hastaların Bakım Sırasında Yaşadıkları Sorunlar
17.Soru
-
Banyo yaptırılması
-
Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edil- mesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması
-
Eşleme becerisi öğretimi
-
Saçlarının taranması
Yukarıda verilenlerden hangileri bireyin kişisel bakımı ile ilgili olarak yapılan uygulamalardandır.
-
Banyo yaptırılması
-
Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edil- mesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması
-
Eşleme becerisi öğretimi
-
Saçlarının taranması
Yukarıda verilenlerden hangileri bireyin kişisel bakımı ile ilgili olarak yapılan uygulamalardandır.
I, II ve III |
II ve III |
I, II ve IV |
Yalnız III |
III ve IV |
Bakıma muhtaç özürlünün özellikleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen bakım hizmetleri sunulur.
a. Kişisel bakım hizmetleri;
-
Banyo yaptırılması
-
Tuvalet ihtiyacını gidermede yardım edilmesi ve gerektiğinde temizliğinin yapılması
-
Tırnaklarının kesilmesi
-
Saçlarının taranması
Ancak Eşleme çalışması kişisel bakım uygulaması olarak kullanılmamaktadır. Doğru cevap C'dir.
18.Soru
26244 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tespiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik” hangi tarihte yayınlanmıştır?
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
2010 |
2006
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi sağlık yetersizlikleri arasında yer almaz?
Kalp yetmezliği |
Orak hücre anemisi |
Lösemi |
Hemofili |
Ortopedik yetersizlikler |
E seçeneği fiziksel yetersizliklerin bir çeşididir. Diğer seçenekler ise sağlık yetersizliklerinin birer çeşididir.
20.Soru
Bu durum, genellikle yüksekten düşme, trafik kazaları, ateşli silah yaralanmaları, derin olmayan sulara dalma ya da doğal afetler sonucunda oluşur. Tümörler, enfeksiyon hastalıkları, bel fıtığı ve bazı sinir hastalıkları sonucunda da bu durum oluşabilir. En görünür kayıp hareket ve duyu kaybı şeklinde olmaktadır. Bunlara ek olarak, idrar ve gaita kontrolü kaybı, cinsel işlev kaybı ve solunum güçlüğü de yaşanan problemler arasındadır.
Yukarıdaki açıklamalar aşağıdakilerden hangisiyle ilişkidir?
Bu durum, genellikle yüksekten düşme, trafik kazaları, ateşli silah yaralanmaları, derin olmayan sulara dalma ya da doğal afetler sonucunda oluşur. Tümörler, enfeksiyon hastalıkları, bel fıtığı ve bazı sinir hastalıkları sonucunda da bu durum oluşabilir. En görünür kayıp hareket ve duyu kaybı şeklinde olmaktadır. Bunlara ek olarak, idrar ve gaita kontrolü kaybı, cinsel işlev kaybı ve solunum güçlüğü de yaşanan problemler arasındadır.
Yukarıdaki açıklamalar aşağıdakilerden hangisiyle ilişkidir?
Serebral palsi |
Spina Bifida |
Çocuk Felci |
Omurilik Zedelenmesi |
Rett Sendromu |
Omurilik zedelenmesi genellikle yüksekten düşme, trafik kazaları, ateşli silah yaralanmaları, derin olmayan sulara dalma ya da doğal afetler sonucunda oluşur. Tümörler, enfeksiyon hastalık- ları, bel fıtığı ve bazı sinir hastalıkları sonucunda da omurilik zedelenmeleri oluşabilir. Yaralanmanın omurilikte meydana getirdiği hasarın derecesine göre etkilenme de çeşitlilik gösterir. En görünür kayıp hareket ve duyu kaybı şeklinde olmaktadır. Bunlara ek olarak, idrar ve gaita kontrolü kaybı, cinsel işlev kaybı ve solunum güçlüğü de yaşanan problemler arasındadır.
Omurilik zedelenmesi geçiren çocuk hastalar en erken devrede kapsamlı bir rehabilitasyon progra- mına alınırlar. Rehabilitasyon programı yetişkinlerinkine benzemekle birlikte çocuktaki gelişmelere paralel olarak değişikliklerle devam eder. C¸ocukta ağrı, kalp-akciğer sorunları ve denge bozukluğu olabilir. Uygun ortezler (vücuda takılan yardımcı cihazlar) verilerek omurganın düzgünlüğü sağlanabilir. Ayrıca aniden gelişen engellilik durumuna uyum sağlanmasına yardımcı olmak amacıyla hasta psikolojik destek programlarıyla desteklenmelidir. Doğru seçenek D'dir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ