Matematiksel İktisat Final 20. Deneme Sınavı
Toplam 17 Soru1.Soru
İki ürün tüketen ve sınırsız gelire sahip Elif'in fayda fonksiyonu U(x,y)=-5x2-y2+40x+10y-15 ise optimum x, y tüketim miktarları ve elde edeceği fayda (U) aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
x=4 y=10 U=80 |
x=4 y=5 U=90 |
x=2 y=10 U=70 |
x=5 y=5 U=75 |
x=4 y=4 U=96 |
Tüketiciler faydalarının maksimum olmasını isterler. Bu nedenle bu bir maksimizasyon problemidir. Öyleyse söz konusu fayda fonksiyonunun 1. derece kısmi türevleri sıfıra eşit olmalı, bu fonksiyondan elde edilecek Hessian matrisinin ise determinantı pozitif ve asal minörlerinden en az biri negatif olmalıdır. İlk önce 1. derece kısmi türevleri bulalım:
U(x,y)=-5x2-y2+40x+10y-15
Ux=-10x+40=0, x=4
Uy=-2y+10=0, y=5 olacaktır. Bu değerleri yerine yazınca da U=90 bulunur. Şimdi bu tüketim miktarlarının diğer koşulları yerine getirip getirmediğini test edelim. 2. derece kısmi türevleri alırsak:
Uxx=-10 Uxy=0
Uyx=0 Uyy=-2 olacaktır. Buradan Hessian matrisi:
olur. Görüldüğü üzere hem determinant pozitif hem de asal minörler negatiftir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.
2.Soru
Denklem sistemini Cramer yöntemiyle çözersek X1 aşağıdakilerden hangisi olur?
2 |
3 |
4 |
6 |
8 |
3.Soru
Aşağıdaki matrislerden hangisi pozitif belirlidir?
|
|
|
|
|
Bir matrisin pozitif belirli olması için tüm asal minörlerinin pozitif determinantlı olması gerekir. A ve B şıklarındaki matrislerin ilk minörleri pozitif değildir. C ve E şıklarındaki matrislerin ise ilk minörleri pozitif olsa da ikinci minörleri negatiftir. D şıkkındaki matrisin ise bütün minörleri pozitiftir. Bu nedenle cevap D'dir.
4.Soru
Dışa kapalı ve devletin olmadığı bir ekonomide tüketim fonksiyonu C(Y)=500+0,8Y şeklinde verilmiştir. Buna göre tasarruf fonksiyonu aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru biçimde verilmiştir?
S=-500+0,2Y
|
S=-500+0,6Y
|
S=-500+0,8Y
|
S=-400+0,1Y
|
S=-400+0,2Y
|
5.Soru
Bir ekonominin sürekli büyüdüğü varsayımıyla, milyar Dolar olarak ölçülen Gayri Safi Milli Hasılasının t yıl sonra aşağıdaki üstel fonksiyon ile belirleneceği düşünülmektedir. GSMH=80e^0,02t Buna göre yaklaşık kaç yıl sonra GSMH 100 milyar dolara ulaşır?
11
|
15
|
20
|
24
|
32
|
6.Soru
Fayda fonksiyonu U = 100x1 + 250x2 + 450 olan bir tüketici için x2 ürünü tüketiminde meydana gelecek 1 birimlik artışın faydaya olan etkisi kaçtır?
100
|
250
|
350
|
450
|
700
|
7.Soru
Bir mala ait Talebin fiyat esnekliği 0 ile -1 aralığında ise o mal için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
Birim esnektir. |
Esnek olmayan maldır |
Esnek olan maldır |
Esnekliği hakkında bir şey söylenemez |
Çapraz esnektir |
Eğer talebin fiyat esnekliği 0 ile -1 arasında ise o mal esnek olmayan mal olarak adlandırılır.
8.Soru
Q miktarı göstermek üzere, talep fonksiyonu P = 4Q – 22 ve toplam maliyet fonksiyonu TC=12-8Q olan bir mal için kar fonksiyonu nedir?
π = 4Q2 - 14Q - 12 |
π = 4Q2 + 12Q – 14 |
π= 4Q2 + 14Q + 12 |
π = 4Q2 - 12Q + 14 |
π=4Q2 - 14Q + 12 |
Kâr fonksiyonu, toplam hâsıla fonksiyonundan toplam maliyet fonksiyonunun çıkarılmasıyla elde edilir. Toplam hasıla fonksiyonu ise talep fonksiyonu ile miktarın çarpılması sonucu bulunur. Buna göre Toplam hasıla fonksiyonu TR=(4Q-22)Q = 4Q2-22Q'dir. Kâr fonksiyonu
π=TR-TC = 4Q2-22Q – (12-8Q) olarak yazıldığında π=4Q2 - 14Q – 12 olarak elde edilir. Bu nedenle Doğru Cevap A seçeneği olur.
9.Soru
Üretim fonksiyonu olan bir firma birim sermaye kirasının 10, birim emek kirasının 5 Lira olduğu bir piyasada 1000 adet ürünü minimum kaç Liralık bir bütçe ile üretebilir?
10000 |
12000 |
14000 |
16000 |
18000 |
Maliyet minimizasyonu yapacağımıza göre Langrange ifadesi şu şekilde olacaktır:
Buradan 1. derece türevleri alırsak:
=0 ve =0 olacaktır. Buradan: eşitlikleri bulunur. Bunları taraf tarafa bölersek:
bulunur. Üretim fonksiyonunda bunu ikame edersek:
bulunur. Buradan da minimum toplam maliyet (10*700)+(5*1400)=14000 olur.
10.Soru
Esnek olmayan bir mal için, fiyat ve toplam harcama arasındaki ilişkilerden hangisi doğrudur?
Fiyatta düşüş toplam harcamalarda düşüş getirir
|
Fiyat değişmese bile toplam harcamalar artar
|
Fiyat artarken toplam harcamalar bundan etkilenmez
|
Fiyat artarken toplam harcamalar düşer
|
Fiyat düşüşü toplam harcamalarda bir etki yaratmaz
|
11.Soru
Bir firmanın toplam hâsıla ve toplam maliyet fonksiyonları aşağıdaki gibidir.
TR(Q)=8Q-Q2
TC(Q)= 1/3 Q3-10Q2+80Q+500
Buna göre firmanın kârını maksimum yapan üretim düzeyi aşağıdakilerden hangisidir?
3 |
6 |
9 |
12 |
15 |
Firmanın kâr fonksiyonu;
?(Q)=TR(Q)-TC(Q)
?(Q)=8Q-Q2-(1/3 Q3-10Q2+80Q+500)
İlk olarak firmanın kârını maksimum yapan değerleri bulabilmek için kâr fonksiyonun birinci türevini sıfır yapan noktaları belirleyelim. Buna göre;
(d?(Q))/dQ=8-2Q-Q2+20Q-80=0
(d?(Q))/dQ=-Q2+18Q-72=0
sonucu elde edilir. Yukarıdaki denklemin kökleri bulunarak birinci türevi sıfır yapan üretim değeri ya da değerleri elde edilir.
(Q-12)(Q-6)=0
Buna göre köklerden biri Q1=6, diğeri Q2=12’dir. Hangisinin firmanın kârını maksimum yaptığına karar verebilmek için ikinci türev koşullarına bakılır.
d2 ?(Q)/(dQ2 )=-2Q+18
d2 ?(Q)/(dQ2 ) (Q1=6)=-2(6)+18=6>0
d2 ?(Q)/(dQ2 ) (Q12=12)=-2(12)+18=-6<0
Görüldüğü gibi Q2=12 kâr fonksiyonunun türevinde değerlendirildiğinde negatif sonuç bulunmuştur. Kârı maksimum kılan değer ikinci türevi negatif yapan değerdir. Dolayısıyla firmanın kârını maksimum yapan üretim düzeyi Q=12’dir.
12.Soru
C=1200+0,6Y ise basit yatırım çarpanı aşağıdakilerden hangisidir?
2 |
2,5 |
3 |
3,5 |
4 |
Basit yatırım çarpanını bu formül ile hesaplıyoruz. Burada b gelirin önündeki katsayıyı gösteriyor. Bu durumda çarpan;
olarak hesaplanır.
13.Soru
I. Kritik nokta, bir fonksiyonun ikinci türevini sıfır yapan değer olarak tanımlanır.
II. Bir fonksiyon için ikinci türevi pozitif yapan değer fonksiyonunu minimum yapan değerdir.
III. Bir fonksiyon için ikinci türevi negatif yapan değer fonksiyonunu maksimum yapan değerdir.
Kritik nokta ve ikinci türevle ilgili verilenlerden hangisi veya hangileri doğrudur?
Yalnız I |
Yalnız II |
I ve II |
I ve III |
II ve III |
I. Kritik nokta, bir fonksiyonun ikinci türevini sıfır yapan değer olarak tanımlanır. (Yanlış, kritik nokta, bir fonksiyonun birinci türevini sıfır yapan değer olarak tanımlanır. )
II. Bir fonksiyon için ikinci türevi pozitif yapan değer fonksiyonunu minimum yapan değerdir. (Doğru)
III. Bir fonksiyon için ikinci türevi negatif yapan değer fonksiyonunu maksimum yapan değerdir. (Doğru)
Cevap E şıkkıdır.
14.Soru
Bir kişi X ve Y mallarını tüketmektedir. Bu malların tüketiminden elde ettiği faydayı gösteren fonksiyon, olarak verilmiştir.Buna göre, bu kişinin faydasını maksimum kılması için Y malından ne kadar tüketmesi gerekir?
1/2 |
3/2 |
5/2 |
2/5 |
2/3 |
15.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 999.999.999 sayısının türevidir?
0
|
1
|
999
|
999,999
|
999,999,999
|
16.Soru
Yukarıda X ve Y mallarını üreten bir firmanın kar fonksiyonu verilmiştir.Üretim için çıktı kapasitesi X+Y=15 olarak sınırlanmış olup, firma kar maksimizasyonu amacı ile çalışmaktadır. Buna göre kar maksimizasyonu sağlayan X miktarı kaçtır?
3 |
5 |
7 |
9 |
10 |
17.Soru
Çarpımları 900 olan iki sayının toplamı en az kaç olabilir?
60 |
65 |
75 |
100 |
120 |
Toplamın en düşük olması istendiğine göre bu bir minimizasyon problemidir. Kısıt fonksiyonumuz K(x,y)=xy=900, minimum olmasını istediğimiz amaç fonksiyonumuz ise f(x,y)=x+y’dir.
Yerine koyma yöntemiyle tek değişkene indirerek çözelim:
xy=900 ise y=900/x olur. f(x,y)=x+y=x+(900/x)
şimdi de 1. türevi alıp sıfıra eşitleyelim:
fx=1-(900/x2)=0
1=900/x2
900= x2
30=x ve y=900/x olduğundan y=30 olur. Bu durumda x+y=30+30=60 olacaktır. Doğru cevap A’dır.