Osmanlı Diplomasisi Ara 13. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Osmanlı İmparatorluğunda XVII. yüzyıl sonlarından itibaren Babıâli’nin elçiliklerle bağlantısını tesis etmek görevini üstlenen kurum aşağıdakilerden hangisidir?
Sadrazamlar |
Reisülküttablar |
Divan-ı Hümayun |
Nişancılar |
Şeyhülislam |
XVII. yüzyıl sonlarından itibaren reisülküttablar Babıâli’nin elçiliklerle bağlantısını tesis etmek görevini üstlendiklerinden dış politikadaki önemleri artmıştır. Özellikle Karlofça süreci ve sonrasında diplomasinin artan önemine paralel olarak kalemiye zümresi ve onların başı olarak reisülküttab daha da öne çıkmıştır.
2.Soru
Aşağıdakilerden hangisi İslam dininin devletlerarası ilişkilerde barışın devamı için temel aldığı prensiptir?
Mukabele bi’l-misl” |
Ahde vefa |
Gazâ |
Bahrü’l-Fevaid |
Ümmet-i Muhammed’i |
Devletlerarası ilişkilerde barışın devamı için “ahde vefa” prensibi temel alınır. Sözünde durmak, yapılan antlaşmalara riayet etmek dinî bir gereklilik olarak kabul edilmiştir. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Venedik’le yapılan yoğun diplomatik misyon dönemi hangi olay sonrasında kapanmıştır?
1645 Girit Savaşı |
1672 Bucaş Antlaşması |
1698 Edirne Protokolü |
1639 Kasr-ı Şirin Antlaşması |
1590 İstanbul Antlaşması |
XVII. yüzyılın ilk yarısında, 1645’de Girit savaşı başlayana dek Osmanlılar Venedik’le yoğun bir diplomatik ilişki içinde olmuşlardır. Bu dönemde Venedik’le ticarette de gözle görülür bir gelişme olmuşsa da savaş ile birlikte bu yoğun diplomatik misyon dönemi sona ermiştir. Savaş diplomatik ilişkilerin tam anlamıyla durmasına yol açmamış, barış önerileri için Osmanlı görevlileri Venedik’e gitmiştir. Bununla birlikte, artık Venedik’in Akdeniz ticaretinde azalan ağırlığı da dikkate alınarak ilişkiler azaltılmıştır.
4.Soru
Karlofça Antlaşması için resmi görüşmeler hangi elçinin nutku ile başlamıştır?
Harborne |
Paget |
Ralamb |
Novantel |
Roe |
Resmî görüşmeler 13 Kasım 1698’de İngiliz elçisi Paget’nin nutkuyla başladı. Avusturya heyetinin yanında Lehistan, Venedik ve Rusya temsilcilerinin katıldığı müzakerelerde Rus elçisi Türk taleplerini kabul etmek konusunda yetkisi olmadığını belirttiğinden Rusya ile ateşkes antlaşması yapılır, akabinde diğer devletlerle 26 Ocak 1699’da muahede imzalanır. Rusya ile bilahare İstanbul’da yapılan görüşmeler sonucunda antlaşma imzalanır (15 Temmuz 1700). Bu süreçte, resmî görüşmeler öncesinde, barışın hangi esaslar dahilinde yapılacağının protokole bağlanması (Edirne Protokolü, 27 Ocak 1698), barış müzakerelerinin yapılacağı Karlofça’ya gelindiğinde görüşme çadırını kimin kuracağı, çadırın kapıları vb. dahil protokol tartışmaları da epeyce zaman almıştır. Osmanlılar barış için genel şartlar ileri sürüyor, Avusturyalılar ise sınır meselelerinin halli üzerinde duruyordu. Görüşmeler 120 gün kadar sürdü. En uzun ve çetin müzakereler, savaşın mağlubu olan 98 Osmanlı Diplomasisi Osmanlıların barış masasındaki başarılarından hayal kırıklığına uğrayan Venedik delegasyonu ile yapılmıştır. Venedik Avusturya’nın işin uzamaması yönündeki tavrı ve Osmanlı tarafının direnci yüzünden istediklerini kabul ettirmeden barışı imzalamak durumunda kalmıştır. Doğru cevap B şıkkıdır.
5.Soru
Güney Anadolu ve Suriye’de isyan eden Maanoğlu'na destek veren ülke aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?
Venedik |
Ceneviz |
Floransa |
Fransa |
Avusturya |
XVI. asırda iyi ilişkiler olan Floransa’nın korsanlık faaliyetlerini desteklemesi üzerine ticarî ilişkiler zarar görmüş, Malta şövalyeleriyle ortak hareket eden Floransa Güney Anadolu ve Suriye’de isyan eden Maanoğlu’na destek vermiştir. Neticede Osmanlı Devleti bu dönemde Maanoğlu’nu tasfiye ederken Akdeniz’de sükunu temin için Floransa ile ilişkileri de düzeltmeyi uygun bulmuştur. Doğru cevap C şıkkıdır.
6.Soru
Osmanlı hükümdarlarının yabancı hükümdarlara gönderdiği mektuplara verilen isim aşağıdakilerden hangisidir?
temessük |
icazetnâme-i hümayun |
gazâ-vat-nâme |
name-i hümayun |
ahidname |
Osmanlı hükümdarlarının yabancı hükümdarlara gönderdiği mektuplara name-i hümayun denirdi. Osmanlı hükümdarlarını yabancı hükümdarlarla mektuplaşmaları dönemin diplomasisinin en önemli araçlarından birisidir. Doğru cevap D'dir.
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisinin fethiyle Osmanlılara Orta Avrupa'nın yolu açılmıştır?
Sofya |
Prizren |
Saraybosna |
Belgrad |
Dubrovnik |
Belgrad’ın fethiyle Osmanlılara Orta Avrupa’nın yolu açılmıştı. Doğru cevap D'dir.
8.Soru
Dışişleri ile daha profesyonelce ilgilenecek olan Mühimme odası hangi tarihte kurulmuştur?
1780 |
1797 |
1798 |
1785 |
1795 |
Dışişleri ile daha profesyonelce ilgilenecek olan Muhimme odası 1797 yılında kurulmuştur.
9.Soru
I. Bir kısım Osmanlı Padişahları tahta çıktığında cüluslarını tebliğ etmek,
II. Yabancı bir hükümdarın taç giymelerini kutlamak
III. Savaş başlatmak
IV. Akdedilen bir antlaşmanın (muahadenin) tasdikli metnini onaylamak
Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Osmanlı Devleti'nin elçi gönderme nedenlerindendir?
Yalnız I |
I ve II |
I, II veIII |
I, II ve IV |
Hepsi |
Elçiler savaş başlatmak için gönderilmemiştir.
10.Soru
1595 yılında, Osmanlı Devleti’nin Habsburg İmparatorluğu’na karşı çetin bir savaşı sürdürdüğü ve Anadolu’da Celâlî karışıklıklarının giderek şiddetini arttırmakta olduğu bir dönemde babası III. Murad’ın yerine Manisa’dan İstanbul’a gelerek Osmanlı tahtına oturmuştur. Bahsedilen padişah aşağıdakilerden hangisidir?
III. Mehmet |
II. Mehmet |
Genç Osman |
IV. Murat |
II. Selim |
Bahsedilen padişah III. Mehmet'tir.
11.Soru
Fetialis Kurulu ilk olarak nerede kurulmuştur?
Çin |
Roma |
İran |
Mısır |
Anadolu |
“Fetialis Kurulu”, diplomatik görüşmelerneticesinde imzalanan antlaşmaların saklanması, protokol sorunlarının çözüme ulaştırılması ile savaşın ilan edilmesi ve barışın yapılması gibi belli işlerle uğraşmak için Roma’da ilk olarak kurulmuştur. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Osmanlılar sadece kâfir devletlerle savaşlarını değil Müslüman devletler ve beyliklerle savaşlarını da gazâ ilkesiyle meşrulaştırmaktaydı. Osmanlılar bu tür savaşları hangi gerekçe ile gazâ olduğu şeklinde dinî bir argümanla haklılaştırmışlardır?
Mâni- yi gazâ |
Farz-ı ayın |
Cihad-ı asgar |
Cihad-ı ekber |
Ceng |
Osmanlılar sadece kâfir devletlerle savaşlarını değil Müslüman devletler ve beyliklerle savaşlarını da gazâ ilkesiyle meşrulaştırmaktaydı. bu tür savaşları Osmanlılar Mâni- yi gazâ İle savaşmanın da gazâ olduğu şeklinde dinî bir argümanla haklılaştırmışlardır.
13.Soru
Osmalılar'da yabancı ülkelerden gelen elçi kabulüne ilişkin bilgilerden hangisi yanlıştır?
Osmanlı ülkesine girdikten sonra İstanbul'a varıncaya kadar bir mihmandar tayin edilirdi |
Önce Bab-ı Hümayuna gelir karşılama merasimi ardından Orta Kapıya, tören yapıldıktan sonra Divan-ı Hümayun’a getirilirdi |
Ülkesinden nâme getirmiş tüm elçiler padişahın huzuruna çıkartılırdı |
Tevkiî kanunnamesine göre elçiler Divan-ı Hümayun’a arz ve ulufe günlerinde kabul edilirdi. |
Divandan sonra yemekler yedirilir elçilere kürk ve hil’atler giydirilir ve padişahın huzuruna çıkartılırdı |
C seçeneğinde verilen bilgi yanlıştır çünkü Ülkesinden nâme getirmiş ama bizzat padişaha hitaben yazılmış mektup getirmeyen elçi Padişah huzuruna kabul edilmez, sadrazamla görüşürdü.
14.Soru
Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de hâlâ işlevini sürdüren tarihî bir kurum olan Hariciye Nezareti ne zaman kurulmuştur?
1836 |
1838 |
1846 |
1851 |
1962 |
1836’da kurulan Hariciye Nezareti, zaman içerisinde gerekli yasal düzenlemelere ve bazı değişikliklere uğramasına rağmen Tanzimat, Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinde de hâlâ işlevini sürdüren tarihî bir kurum olageldi.
15.Soru
I. Yeni başa geçen hükümdarın selefi zamanındaki barışın yenilenmesi, bir savaş sonrası yapılan barış, ticarî imtiyazlar verilmesi gibi sebeplerle bahşedilirdi.
II. Ahidnamenin sonunda şartlara sadık kalınacağına dair yemin edilir.
III. Ahidname bazen karşılıklı anlaşma sonucu varılan şartları, bazen de istenilen imtiyazları içermekle birlikte, tarafların imza koydukları bir belge değildir.
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri Ahidnamelerin niteliğini açıklamaktadır?
Yalnız I |
Yalnız II |
Yalnız III |
I,II |
I,II,III |
Seçeneklerde belirtilenlerin tümü de Ahidnamenin özelliklerini açıklamaktadır.
16.Soru
Diplomasinin günümüzdeki anlamına yakın örnekleri ilk olarak nerede görülmüştür?
Mezopotamya |
Mısır |
Çin |
Yunanistan |
Anadolu |
Mevcut bilgilere göre, diplomasinin günümüzdeki anlamına yakın ilk örnekleri kadim
Mezopotamya’da görülmüştür. Bu tespiti destekleyen en önemli tarihî bilgi, insanoğlunun yerleşik hayata geçmesinin, tarımla uğraşmaya başlamasının, devamında ilk yerleşim birimlerinin ortaya çıkmasının takriben MÖ. 10 000’de bu bölgede
gerçekleşmesidir.
17.Soru
Zitvatorok Antlaşması’yla artık yeni şartların ortaya çıktığının ilk işaretleri verilmişti. Meşhur tarihçi Hammer’den başlayarak, Avrupa devletleriyle Osmanlılar arasında “Devletler Hukuku’na uygun olarak yapılan ilk antlaşma” diye nitelenen Antlaşma, bazı açılardan önem taşımaktadır. Bu bağlamda aşağıda verilenlerden hangisi yanlış bilgi içermektedir?
Antlaşma tarafsız bir yer olan Macaristan’da imzalanmıştır. |
Habsburglarla Osmanlıların eşitliği ve denkliği kabul edilmiştir. |
Osmanlıların şartlarını bildirmek üzere bu defa müzakere için yetkilendirilen bir heyet gönderilmiştir. |
Osmanlı padişahları Avusturya İmparatoru’nun “kayzer/ çasar” unvanını kullanmasını ilk defa kabul etmişlerdi. |
Osmanlı İmparatorluğu’yla diğer ülkeler arasındaki daha önceki antlaşmalar ya kısa süreliydi. Buna mukabil, Zitvatorok Antlaşması 10 yıl gibi uzun bir süre için imzalanmıştır. |
Buna mukabil, Zitvatorok Antlaşması 20 yıl gibi uzun bir süre için imzalanmıştır. Dolayısıyla, Osmanlıların Hıristiyan güçlere ihsan ettiği “geçici” bir ateşkes değil, bir barış antlaşması niteliği taşır. Ayrıca, antlaşma gerçekte 20 yıl değil yaklaşık 60 yıl yürürlükte kalmıştır. Bu ise Osmanlı dış politikasında dikkate değer bir değişimin ortaya çıktığını göstermektedir.
18.Soru
- I. Açık ve Çok Yönlü demokrasinin uygulanması
- II. Diplomatik dokunulmazlık hakkının sağlanması
- III. Proksenosların ortaya çıkması
- IV. Fetialis kurulunun kurulması
Yukarıdakilerden hangisi/hangileri Greklerin diplomasi tarihine getirdikleri önemli yenilikler arasındadır?
Yalnız I |
I, II, III |
II, III |
III, IV |
I, II, III, IV |
Fetialis Kurulu Roma döneminde kurulmuştur.
19.Soru
Divan-ı Hümayun Tercümanlığına atanan en ünlü Fenerli Rum aile aşağıdakilerden hangisidir?
Yanokizade |
Drakozade |
Kalmakizade |
Mikalzade |
İskerletzadeler |
Divan-ı Hümayun Tercümanlığına atanan en ünlü Fenerli Rum aile İskerletzadelerdir.
20.Soru
Osmanlı Devleti’nde; I. Mükâlemelerde görev alan,II. Beylik kaleminin dışişleriyle ilgili birimlerinde çalışarak yabancı devletlerle yapılan anlaşmalara vakıf olan,III. Nameleri kaleme alabilecek kadar tecrübe kazanmış olan bir kişi hangi kadroya getirilebilirdi?
Beylikçi |
Reisülküttab |
Sadrazam |
Nişancı |
Amedci |
Genelde XVIII. yüzyıla kadar reisülküttablar iç bürokrasinin gerektirdiği uzmanlık ve bir takım siyasî odaklaşmaların tesiriyle seçilmekte iken dışişlerinin giderek artan önemi reisülküttab olacak kişilerin: mükâlemelerde görev almak, beylik kaleminin dışişleriyle ilgili birimlerinde çalışarak yabancı devletlerle yapılan anlaşmalara vakıf ve nameleri kaleme alabilecek kadar tecrübe kazanmış olmak gibi dışişleriyle ilgili alanlarda yetişmiş kişilerden seçilmeye başlandı.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ