Osmanlı Mutfağı Final 1. Deneme Sınavı
Toplam 20 Soru1.Soru
Aşağıdakilerden hangisi devletin içki yasaklarını kaldırmasında ya da esnetmesinde rol oynayan faktörlerin dışında kalır?
Yahudi ve Hristiyan ahaliden bazılarının gizlice içki sattıklarının tespiti |
Tütün ve içki tüketiminin artması |
Bazı kurnaz satıcıların başka iey satar gibi görünüp aslında içki satmaları |
Tüm yasaklara rağmen satış ve tüketimin azalmaması üzerine devletin vergiden mahrum kalmak istememesi |
İslam dininin esriklik veren şeyleri haram kılması |
İslam dininin esriklik veren şeyleri haram kılması içki yasaklarının kaldırırılmaması ya da esnetilmemesi durumunu destekler. Diğer şıklarda verilen bilgiler yasakların kaldırılması ya da esnetilmesi durumuna etki eden faktörlerdir.
2.Soru
Osmanlı mutfağında günümüzde de olduğu gibi özellikle ramazan ayında tüketilen tatlı aşağıdakilerden hangisidir?
Kalburabastı |
Güllaç |
Baklava |
Şekerpare |
Peynir helvası |
Nişastayla yapılan güllaç Osmanlı mutfağında bugün de olduğu gibi özellikle Ramazan ayında tüketilirdi. Doğru cevap B'dir.
3.Soru
Sakahane Gereçlerinden olan ve anlamı "Büyük su kovası" olan gereç aşağıdakilerden hangisidir?
Heybe |
Kebe |
Musluk ayağı |
Örtü- Râviye |
Meşk |
Heybe: Su kaplarını taşımak için Kebe: Saka beygirleri için Kova (koğa; delvi saka) Musluk ayağı (demir ve ağaçtan; çûb pâyı musluk ma’a âhen) Meşk (deri su kabı) Örtü Râviye (büyük su kovası): Beygirlerle su taşımak için anlamında kullanılır.
4.Soru
Anadolu ve İstanbul'da kaliteli su tiryakiliği oluşunca, suların fayda ve zararlarını, türlerini, kalitesini ve daha birçok özelliklerini anlatan eserler kaleme alınmıştır. Bu eserlerden birisinde iyi bir suda bulunması gereken özellikler sıralanmıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu özelliklerden biri değildir?
Taş veya taşlık bir yerden doğmalı |
Kaynağından şiddetle çıkmalı |
Yüksekten aşağı doğru akmalı |
Kuyu ve sarnıç suyu olmalı |
İçildiğinde mideyi rahatlatmalı |
Kaliteli su tiryakiliği oluşunca, suların fayda ve zararlarını, türlerini, kalitesini ve daha birçok özelliklerini anlatan eserler kaleme alınmıştır. Bu eserlerden birisinde iyi bir suda bulunması gereken özellikler şöyle sıralanmıştır: Su, taş veya taşlık bir yerden doğmalı, kaynağından şiddetle çıkmalı, yüksekten alçağa doğru akmalı, güneyden kuzeye veya batıdan doğuya doğru akmalı, kaynağının uzak ve yakınında güneşe ve rüzgâra engel bir şey bulunmamalı, saf olmalı, içildiğinde mideyi rahatlatmalı ve lezzetinde güzellik olmalıdır. Durağan olan kuyu ve sarnıç suları lezzetsiz ve sindirimi zor olması bakımından tasvip edilmemiştir.
5.Soru
19. yy. Osmanlı saray mutfağında alafranga yemeklerin uygulanmasının başlanmasıyla hangi tür et tüketimi başlamıştır?
Koyun-kuzu eti |
Kelle-paça |
Ciğer |
Dana eti |
İşkembe |
Osmanlı saray mutfağında dana eti tüketimi alafranga yemeklerin uygulanmasıyla başladı. Dana ve sığır eti file, sığır filetosu, dana butu ve pirzola olarak yabancı misafirlere sunulan alafranga yemeklerin hazırlanması için 1880’li yıllardan itibaren saray mutfaklarına alınmaya başlandı. Doğru cevap D seçeneğidir.
6.Soru
Sarayda sofra örtüsü olarak kullanılan yuvarlak şekilli deriye ne ad verilir?
Hereni |
Bulgari |
Astar-ı hass |
Futa |
Kınnab |
Sarayda kullanılan sofra örtülerinin çoğu, “bulgarî” isminde yuvarlak bir deriydi
7.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1900 da yayınlanan İstanbul ve Anadolu mutfağına ait yemek tarifleri içeren bir yemek kitabıdır?
XVIII. Yüzyıla Ait Bir Yemek Risalesi |
Aşçıların Sığınağı |
Aşçı Başı |
Bir Tatlı Risalesi |
Ali Eşref Dede’nin Yemek Risalesi |
Osmanlı mutfağına ait bilinen ilk yemek yazması 15. yüzyılda Osmanlı hekimi Muhammed bin Mahmud Şirvani’nin Arapça bir el yazmasından çevirdiği Kitabü’t-Tabih’dir. 1764 yılında yazıldığı tahmin edilen 18. yüzyıla ait bir yemek risalesi Nejat Sefercioğlu tarafından günümüz Türkçesine aktarılmıştır. XVIII. Yüzyıla Ait Bir Yemek Risalesi olarak bilinen bu kitapta Osmanlı mutfağına ait temel yemek tarifleri yer almaktadır. Daha sonra 19. yüzyılın başlarında bir tatlı risalesi ( Et-Terkibât Fî Tabhi’l Hulviyyât) ve literatüre Ali Eşref Dede’nin Yemek Risalesi olarak geçen yemek kitabı yazılmıştır. 1844- 1900 arasında bir tanesi İngilizce olmak üzere dört yemek kitabı yayınlanmıştır. 1844’de yayınlanan Aşçıların Sığınağı (Melceü’t-Tabbahin) daha sonraki yıllarda yayınlanan yemek kitaplarına temel oluşturmuştur. 1900 yılında yayımlanan Aşçı Başı adlı yemek kitabında seçkin İstanbul mutfağına ait yemek tarifleriyle birlikte Anadolu mutfağına ait yemek tarifleri de bulunmaktadır.
8.Soru
Tamir edilemeyecek kadar tahrip olan bakır kapların eritilip yeniden bakır imar edilen yer aşağıdakilerden hangisidir?
Kalayhane |
Tophane-i Amire |
Kilar-ı Âmire |
Matbah-ı Amire |
Kuşhane |
Tamir edilemeyecek kadar tahrip olan bakır kap kacaklar Tophane-i Amireye gönderilerek eritiliyor ve yeniden bakır imal ediliyordu.
9.Soru
İstanbul yemek kültüründe önemli bir yer tutan şerbetlerin sarayda imal edildiği yer neresidir?
Helvahane |
Kuşhane |
Valide Matbah-ı |
Kızlarağası Matbah-ı |
Kilercibaşı Matbah-ı |
Sarayda, Helvahâne’de imal edilen şerbetler ise şöyle sıralanabilir; menekşe (benefşe), gül maa gülşeker, gül ile limon, kırmızı gül, nilüfer, karabaş, dut, hünnap, ayva, ayva yaprağı, vişne, temirhindî, nergis (zerrinkadeh), usul, dinârî ve şahtere ile çeşitli bitkilerin karışımından elde edilen eczâ şerbeti.
10.Soru
Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı saray ve çevresinin sofra adabı bakımından Batı'dan etkilenmeye başladığının göstergelerinden biridir?
Yemekten önce ve sonra ellerin yıkanması |
Görgü kurallarının vazgeçilmezlerinden olan sağ elin üç parmağıyla yemek yeme düzeni |
Çatal, bıçak kaşık ile kişiye özel tabaklarda yemek yeme düzeni |
Sini üzerinde ortak tabaktan yemek yeme düzeni |
Sofranın taşınabilir bir düzen içinde evin herhangi bir yerine kurulması |
Osmanlı kültüründe yerde bağdaş kurarak yemek yeme geleneğinden masada sandalyede oturarak sağ elin üç parmağı yerine çatal, bıçak ve kaşık ile kişiye özel tabaklarda yemek yemeye geçiş 19. yüzyılın ikinci yarısı boyunca yavaş yavaş gerçekleşen bir süreçtir. Bu süreç içinde yeni sofra düzeni "alafranga" eski sofra düzeni ise "alaturka" usul olarak kavramsallaştırılacak ve yeni sofra düzeninin mecbur kılacağı yeni sofra adabıyla birlikte alaturka sofra geleneği zaman içinde eski ve pis olarak algılanmaya başlanacaktır.
11.Soru
Arapça "üç" anlamındaki bir kelimeden türeyen üzüm şırası ya da eski şarapların kaynatılmasıyla yapılan içecek aşağıdakilerden hangisidir?
Hardaliye |
Müselles |
Kahve |
Rakı |
Bira |
Üzüm şırasından ya da eski şaraplardan yapılan bir içecekti. Arapça “üç” anlamındaki
selâseden türeyen müsellese bu adın verilmesi, şıra veya şarabın üçte biri kalıncaya kadar kaynatılması nedeniyledir. Bu şekilde kaynatma neticesinde alkolü giderilmiş olan şarabın, yani müsellesin, dinî kurallara göre içilmesi mübah hâle geliyordu. Doğru cevap B'dir.
12.Soru
Kuşbaşı koyun eti ile yapılan pilav aşağıdakilerden hangisidir?
Acem pilavı |
Ali paşa pilavı |
Özbek pilavı |
Lüfer pilavı |
Buhara pilavı |
Acem Pilavı,kuşbaşı koyun eti ile yapılmaktadır.
13.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 1880’li yıllardan itibaren saray mutfaklarına alınmaya başlanmıştır?
Pirzola |
Kelle |
Ciğer |
Ördek |
Sucuk |
Osmanlı saray mutfağında dana eti tüketimi alafranga yemeklerin uygulanmasıyla başladı. Dana ve sığır eti file, sığır filetosu, dana butu ve pirzola olarak yabancı misafirlere sunulan alafranga yemeklerin hazırlanması için 1880’li yıllardan itibaren saray mutfaklarına alınmaya başlandı.
14.Soru
I. Şîr-mâhî
II. Şimşir-i ablak
III. Milaka-i çimşir
IV. Milaka-i sedef
Yukarıdakilerden hangisi veya hangileri yapımında kullanılan malzemeden kaynaklı olarak "pahalı kaşık" olarak kabul edilir?
I ve II |
I ve III |
I ve IV |
II, III ve IV |
I, III ve IV |
Kaşıkların en pahalısı, yapımında “şîr-mâhî” kullanılanıdır. Şîr-mâhî, aslan balığına verilen isimdir. Kemiklerinden kaşık sapının yanında bıçak sapı da yapılmaktaydı. Diğer bir değerli kaşık ise sedeften yapılan “milaka-i sedef”tir.
15.Soru
Aşağıdakilerden Osmanlı yemeklerinden hangisinin yapımında “Sakız” kullanılır?
Yalancı İlik |
Beyin Pilavı |
Bamya Bastı |
Tavuk Dolma |
Erikli Yalancı Dolma |
Beyin Pilavı tarifine göre su bir pilav tenceresinde kaynatılır. Tereyağı, tarçın, karabiber, sakız ve tuz ilavesiyle karıştırılır. Pirinçler salınır, kapağı kapatılır ve kısık ateşte suyunu çekene kadar pişirilir. Küçük bir kadayıf tepsisine dökülür ve kevgirin tersi kubbelendirilip, bastırılır. Üzerine hazırlanmış olan beyin ezmesi düzgünce sıvanır. Ardından tepsi 180 °C’de ısıtılmış fırında üzeri kızarana kadar yaklaşık 40 dk. Kızartılır. Eşsiz olur. Doğru cevap B’dir.
16.Soru
Klasik dönemde Mısır zahiresi ve Batı Anadolu'dan yapılan zerdali transferinde kullanılan kap aşağıdakilerden hangisidir?
Zembil |
Sandık |
Gazavi |
Kırba |
İbrik |
Pirinç, nohut ve mercimek gibi Mısır zahiresi ile Batı Anadolu’dan yapılan zerdali transferinde kullanılmış kabın adı gazavidir.
17.Soru
"Maydanoz Dolması" yapılırken içine ne unu konmaktadır?
Pirinç unu |
Mısır unu |
Çavdar unu |
Buğday unu |
Yulaf unu |
Maydanoz Dolması yapılırken içine pirinç unu konulmaktadır.
18.Soru
Aşağıdaki baklagil çeşidinden hangisi 19. yüzyıldan itibaren saray mutfak defterlerinde yer almaya başlamıştır?
Mercimek |
Börülce |
Nohut |
Kuru bakla |
Kuru Fasülye |
Mercimek, nohut, börülce, kuru bakla ve kuru fasulye dönemin mutfak kültüründe yer alan kuru baklagiller çeşitleridir. Amerika menşeli fasulyeden elde edilen kuru fasulye ancak 19. yüzyıldan itibaren saray mutfak defterlerinde yer almaya başlamıştır. Önceki dönemlere nazaran yeni bir gıda çeşidi idi. Mutfak defterlerinden edindiğimiz bilgilere göre kuru fasulye daha çok saray bostancıları ve muhafızları gibi düşük rütbeli hizmetkarların günlük yemeklerinin hazırlanması için alınıyordu.
19.Soru
Aşağıdakilerden hangisi 19. Yüzyılda Osmanlı Saray Mutfaklarına yalnızca güz döneminde alınan meyvelerdendir?
Şeftali |
Limon |
Armut |
Elma |
Erik |
Limon, erik, armut ve elma güz, kış, bahar ve yaz; şeftali ise yalnızca güz döneminde saray mutfağına alınan meyveler kategorisindedir.
20.Soru
Osmanlı saraylarında bulunan mutfakların genel adı nedir?
Matbah-ı Amire |
Mathab-ı Has |
Mathab-ı Divan |
Kilar-ı Amire |
Mathab-ı Ağayan |
Osmanlı saraylarında bulunan mutfakların genel adıdır. Matbah-ı Amire bir
emin tarafından idare edilmiştir.
-
- 1.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 2.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 3.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 4.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 5.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 6.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 7.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 8.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 9.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 10.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 11.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 12.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 13.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 14.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 15.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 16.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 17.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 18.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 19.SORU ÇÖZÜLMEDİ
- 20.SORU ÇÖZÜLMEDİ